(1995) 4 ΑΑΔ 2233
[*2233] 23 Οκτωβρίου, 1995
[ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΤΑΣΟΣ ΚΟΚΚΑΛΟΣ ΚΑΙ ΑΛΛΟΙ,
Αιτητές,
ν.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΑΣ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΗΣ,
Καθ' ων η αίτηση.
(Συνεκδικαζόμενες Υποθέσεις Αρ. 200/94,309/94,329/94, 332/94,489/94)
Σχέδια Υπηρεσίας — Ερμηνεία όρων των σχεδίων υπηρεσίας —Δεν υφίσταται καθήκον πρόσδοσης στους όρους αυτούς έννοιας ίδιας με αυτή που οι όροι έχουν στο σχετικό νόμο — Οι όροι των σχεδίων υπηρεσίας έχουν την ίδια με το νόμο έννοια εκτός αν προδήλως χρησιμοποιούνται με άλλη έννοια.
Δημόσιοι Υπάλληλοι — Σχέδια υπηρεσίας — Η ερμηνεία και εφαρμογή τους ευθύνη της Ε.Δ. Υ. — Έργο του Δικαστηρίου —Δεν υπήρξε παρέμβαση στο έργο της Ε.Δ.Υ. στην κριθείσα περίπτωση.
Προσφυγή βάσει του Άρθρου 146 του Συντάγματος — Λόγοι ακυρώσεως — Έλλειψη αιτιολογίας — Δημόσιοι υπάλληλοι —Προαγωγές — Προσόντα — Αναιτιολόγητη κρίση της Ε.Δ.Υ. ως προς κατοχή συγκεκριμένου προσόντος από τον επιλεγέντα.
Δημόσιοι Υπάλληλοι — Προαγωγές — Σύσταση του Προϊσταμένου — Αντιφατική και αντικείμενη προς τα στοιχεία του φακέλου σύσταση— Εσφαλμένη κατανόηση του σχεδίου υπηρεσίας από τον Προϊστάμενο που οδήγησε σε κακή ερμηνεία και εφαρμογή του σχεδίου από την Ε.Δ.Υ.
Οι αιτητές προσέβαλαν την προαγωγή του ενδιαφερομένου μέρους σε Ανώτερο Λειτουργό Γεωργικών Ερευνών. Ζητήματα προσόντων βρέθηκαν στο επίκεντρο της αμφισβήτησης. [*2234]
Το Ανώτατο Δικαστήριο, ακυρώνοντας την επίδικη απόφαση (ως προς 3 από τις συνεκδικασθείσες προσφυγές), αποφάσισε ότι:
1. Δεν επιβάλλεται, κατά τις νομολογιακές αρχές, καθήκον πρόσδοσης σε όρους που χρησιμοποιούνται στο σχέδιο υπηρεσίας της έννοιας με την οποία χρησιμοποιούνται στο Νόμο. Έχουν αυτή την έννοια εκτός αν κατάδηλα χρησιμοποιούνται με διαφορετικό νόημα. [Βλ., μεταξύ άλλων, Αριστείδης ν. Δημοκρατίας (1991) 3 Α.Α.Δ. 588]. Το σχέδιο υπηρεσίας σαφώς δεν αναφέρεται σε "καθορισμό" με την έννοια του Νόμου, πολύ λιγότερο του περί Δημόσιας Υπηρεσίας Νόμου (Ν. 1/90) που ήταν ανύπαρκτος κατά τον καταρτισμό του. Ο καθορισμός του επιστημονικού κλάδου δεν ενέχει τη σημασία του καθορισμού των προσόντων που απαιτούνται με την έννοια της οποιασδήποτε προσθήκης στο σχέδιο υπηρεσίας ή της συμπλήρωσης του. Όπως και στην υπόθεση Χρυσόστομος Σοφιανός και Άλλοι ν. Δημοκρατίας, η οποία εκδικάστηκε από την Ολομέλεια, τα ακαδημαϊκά προσόντα ήταν προσδιορισμένα ήδη στο σχέδιο υπηρεσίας. Απαιτείτο μεταπτυχιακός τίτλος ή δίπλωμα κλπ σε κατάλληλο επιστημονικό κλάδο. Αυτός ο καθορισμός εξάντλησε το "κανονιστικό" έργο του Υπουργικού Συμβουλίου στην περίπτωση και δεν είναι το νόημα του σχεδίου υπηρεσίας πως θα επανερχόταν το ζήτημα στο Υπουργικό Συμβούλιο σε κάθε πλήρωση κενής θέσης προς καθορισμό του εκάστοτε κατάλληλου επιστημονικού κλάδου. Ο καθορισμός του κατάλληλου επιστημονικού κλάδου ρητώς συναρτήθηκε προς τις ανάγκες της υπηρεσίας όπως αυτές θα απαιτούνταν κατά την πλήρωση της κενής θέσης, εμφανώς από την αρμόδια αρχή στην οποία ανήκει και το καθήκον για την υποβολή πρότασης προς πλήρωση κενής θέσης.
2. Ανήκει στην ΕΕΥ η αρμοδιότητα και η ευθύνη για την ερμηνεία και εφαρμογή του σχεδίου υπηρεσίας και σαφώς δεν τίθεται ζήτημα σχηματισμού από το Δικαστήριο πρωτογενούς γνώμης πάνω στη βάση στοιχείων που τίθενται ενώπιον του. Το Δικαστήριο δεν έχει ικανοποιηθεί ότι στοιχειοθετούνται οι προϋποθέσεις που θα επέτρεπαν παρέμβαση στο έργο της ΕΔΥ. Δεν διαπιστώνεται πλημμέλεια ως προς την έρευνα και δεν γίνεται αποδεκτό πως η κρίση της ΕΔΥ, υπό το φως του συνόλου των στοιχείων, δεν ήταν εύλογα επιτρεπτή.
3. Το ενδιαφερόμενο πρόσωπο δεν παρουσίασε μεταπτυχιακό δίπλωμα ή τίτλο στα Οπωροκηπευτικά. Τουλάχιστον δεν είχε αυτή την περιγραφή το μεταπτυχιακό που απέκτησε στο πανεπιστήμιο των Δυτικών Ινδιών.
Από τη μελέτη του συνόλου των στοιχείων, το Δικαστήριο κατέληξε πως σ' αυτή την περίπτωση η κρίση της ΕΔΥ ως προς το [*2235] προσόν του ενδιαφερομένου μέρους χρειαζόταν εξηγήσεις που δεν δόθηκαν και περαιτέρω έρευνα που δεν διεξάχθηκε.
4. Εξ ορισμού, σύμφωνα με το σχέδιο υπηρεσίας εδώ, θεωρούνται ικανοί να ανταποκριθούν στα καθήκοντα της θέσης όσοι κατέχουν οποιοδήποτε από τα διαζευκτικά προσόντα. Η γνώμη του Διευθυντή, την οποία υιοθέτησε δυστυχώς η ΕΔΥ, πως ο υποψήφιος που θα επιλεγεί πρέπει να έχει το μεταπτυχιακό προσόν, παραγνώρισε αυτή την πραγματικότητα. Ουσιαστικά εξουδετέρωσε τη Σημείωση 1 στο σχέδιο υπηρεσίας και επέφερε το αντινομικό αποτέλεσμα να θεωρούνται από τη μια ως ισότιμοι υποψήφιοι όσοι έχουν κάποιο από τα εναλλακτικά προσόντα και από την άλλη να κρίνεται ότι εκείνος που θα επιλεγεί πρέπει να έχει οπωσδήποτε το πρώτο.
5. Η σύσταση του Διευθυντή, όπως έχει διατυπωθεί, βρίσκεται σε αντίθεση προς τα στοιχεία του φακέλου και η υιοθέτηση της προς εξεύρεση του καταλληλοτέρου συνιστά πρόσθετο λόγο ακυρότητας.
6. Για τους πιο πάνω λόγους:
1. οι προσφυγές 309/94 και 489/94 απορρίπτονται.
2. οι προσφυγές 200/94, 329/94 και 332/94 επιτυγχάνουν και η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται.
Δεν εκδίδεται διαταγή για έξοδα.
Διαταγή ως ανωτέρω.
Αναφερόμενες υποθέσεις:
Αριστείδης ν. Δημοκρατίας (1991) 3 Α.Α.Δ. 588,
Σοφιανός κ.ά. ν. Δημοκρατίας (1992) 3 Α.Α.Δ. 334,
Vakis v. Republic (1985) 3 C.L.R. 539,
Παπαχριστοδούλου κ.ά. ν. Δημοκρατίας (1989) 3 Α.Α.Δ. 781,
Παρτασίδου κ.ά. ν. Δημοκρατίας (1992) 4 Α.Α.Δ. 2701.
Προσφυγές.
Προσφυγές εναντίον της απόφασης των καθ' ων η αίτηση, ημερομηνίας 26/1/1994, με την οποία το ενδιαφερόμενο μέρος προήχθηκε στη θέση Ανώτερου Λειτουργού Γεωργικών Ερευνών στο Ινστιτούτο Γεωργικών Ερευνών. [*2236]
Α. Αλεξάνδρου για Τ. Παπαδόπουλο, για τον Αιτητή στην Υπόθεση Αρ. 200/94.
Α. Σ. Αγγελίδης, για τους Αιτητές στις Υποθέσεις Αρ. 309/94, 329/94, 332/94 και 489/94.
Λ. Κουρσουμπά, Ανώτερη Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Καθ' ων η αίτηση.
Α. Ευσταθίου, για το Ενδιαφερόμενο πρόσωπο.
Cur. adv. vult.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, Δ.: Αντικείμενο των προσφυγών είναι η απόφαση της Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας, ημερομηνίας 26 Ιανουαρίου 1994, με την οποία ο Κώστας Γρηγορίου προάχθηκε στη θέση Ανώτερου Λειτουργού Γεωργικών Ερευνών στο Ινστιτούτο Γεωργικών Ερευνών.
Η παράγραφος (1) του σχεδίου υπηρεσίας απαιτεί ως απαραίτητο προσόν μεταπτυχιακό τίτλο ή ισότιμο πανεπιστημιακό δίπλωμα ή τίτλο "εις κατάλληλον επιστημονικόν κλάδον" ο οποίος "θα καθορίζεται κατά την πλήρωσιν των θέσεων αναλόγως των αναγκών της υπηρεσίας". Τι θα μπορούσε να είναι τέτοιος κατάλληλος κλάδος εξηγείται στο σχέδιο υπηρεσίας με τη μορφή ενδεικτικών παραδειγμάτων. Θα μπορούσε να ήταν Γεωργία, Κτηνοτροφία, Προστασία Φυτών, Δενδροκομία, Εδαφολογία, Γεωργική Οικονομική κλπ. Το σχέδιο υπηρεσίας, στην έκταση που ενδιαφέρει εδώ, συμπληρώνεται με τη Σημείωση (1) σύμφωνα με την οποία "Λειτουργοί Γεωργικών Ερευνών 1ης Τάξεως εξαιρούνται των εις το (1) ανωτέρω απαιτουμένων μεταπτυχιακών προσόντων."
Μετά την αφυπηρέτηση του Ανώτερου Λειτουργού Γεωργικών Ερευνών που υπηρετούσε ως προϊστάμενος του κλάδου των Οπωροκηπευτικών, ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Γεωργίας και Φυσικών Πόρων ζήτησε την πλήρωση της κενής θέσης. Αφού, όπως σημειώνει, λήφθηκαν υπόψη οι ανάγκες της υπηρεσίας, καθορίσθηκε ως επιστημονικός κλάδος "σύμφωνα με την παράγραφο (1) των απαιτουμένων προσόντων του σχεδίου υπηρεσίας", ο επιστημονικός κλάδος των Οπωροκηπευτικών.
Οι αιτητές Ν. Ιωάννου στην Προσφυγή 309/94 και Ι. Παπαδόπουλος στην Προσφυγή 489/94, αποκλείστηκαν ως μή κατέχοντες οποιοδήποτε από τα πιο πάνω προσόντα του σχεδίου υπηρεσίας. [*2237] Ο αιτητής Τ. Κόκκαλος στην προσφυγή 200/94 καλύπτεται από τη Σημείωση (1) και επιπρόσθετα κατέχει μεταπτυχιακό τίτλο ή δίπλωμα στον κλάδο των Οπωροκηπευτικών. Οι αιτητές Π. Αμερικάνος στην προσφυγή 329/94 και Γ. Στυλιανού στην προσφυγή 332/94 θεωρήθηκαν ότι καλύπτονται από τη Σημείωση (1). Οι προσφυγές συνεκδικάστηκαν.
Όλοι οι αιτητές, με την εξαίρεση του Τ. Κόκκαλου, αμφισβήτησαν το κύρος του καθορισμού του επιστημονικού κλάδου και, συνεπώς, ολόκληρη τη διαδικασία πλήρωσης της θέσης από τη γέννησή της. Το αμφισβητούν και οι αιτητές που αναντιλέκτως καλύπτονται από τη σημείωση (1), αφού, όπως θα δούμε, η κατοχή τίτλου ή διπλώματος στον καθορισθέντα κλάδο ανάχθηκε τελικά σε κριτήριο καταλληλότητας. Στήριξαν στο γεγονός αυτό επιχειρήματα ουσίας αλλά θέλησαν να καλύψουν και το ενδεχόμενο της απόρριψής τους.
Συνοψίζω την άποψη των αιτητών. Αφού, όπως είναι νομολογημένο, λέξεις και φράσεις στο σχέδιο υπηρεσίας έχουν την έννοια με την οποία χρησιμοποιούνται στο Νόμο, το ρήμα "καθορίζεται", ενόψει των ερμηνευτικών διατάξεων του περί Δημόσιας Υπηρεσίας Νόμου του 1990 (Ν. 1/90), πρέπει να θεωρηθεί ότι παραπέμπει σε καθορισμό με Κανονισμούς που εκδίδονται από το Υπουργικό Συμβούλιο. Η αρμόδια αρχή υπερέβη την εξουσία της όταν καθόρισε η ίδια τον επιστημονικό κλάδο προκαταλαμβάνοντας με τον τρόπο αυτό ποιοι θα ήταν οι προσοντούχοι.
Κρίνω ορθή την αντίθετη άποψη των καθ' ων η αίτηση. Δεν επιβάλλεται, κατά τις νομολογιακές αρχές, καθήκον πρόσδοσης σε όρους που χρησιμοποιούνται στο σχέδιο υπηρεσίας της έννοιας με την οποία χρησιμοποιούνται στο Νόμο. Έχουν αυτή την έννοια εκτός αν κατάδηλα χρησιμοποιούνται με διαφορετικό νόημα. [Βλ. μεταξύ άλλων, Αριστείδης ν. Δημοκρατίας (1991) 3 Α.Α.Δ. 588.] Το σχέδιο υπηρεσίας σαφώς δεν αναφέρεται σε "καθορισμό" με την έννοια του Νόμου, πολύ λιγότερο του Ν. 1/90 που ήταν ανύπαρκτος κατά τον καταρτισμό του. Ο καθορισμός του επιστημονικού κλάδου δεν ενέχει τη σημασία του καθορισμού των προσόντων που απαιτούνται με την έννοια της οποιασδήποτε προσθήκης στο σχέδιο υπηρεσίας ή της συμπλήρωσης του. Όπως και στην υπόθεση Χρυσόστομος Σοφιανός και Άλλοι ν. Δημοκρατίας (1992) 3 Α.Α.Δ. 334, η οποία εκδικάστηκε από την Ολομέλεια, τα ακαδημαϊκά προσόντα ήταν προσδιορισμένα ήδη στο σχέδιο υπηρεσίας. Απαιτείτο μεταπτυχιακός τίτλος ή δίπλωμα κλπ σε κατάλληλο επιστημονικό κλάδο. Αυτός ο καθορισμός εξάντλησε το "κανονιστικό" έργο του Υπουργικού Συμβουλίου στην περίπτωση και δεν [*2238] είναι το νόημα του σχεδίου υπηρεσίας πως θα επανερχόταν το ζήτημα στο Υπουργικό Συμβούλιο σε κάθε πλήρωση κενής θέσης προς καθορισμό του εκάστοτε κατάλληλου επιστημονικού κλάδου. Ο καθορισμός του κατάλληλου επιστημονικού κλάδου ρητώς συναρτήθηκε προς τις ανάγκες της υπηρεσίας όπως αυτές θα απαιτούνταν κατά την πλήρωση της κενής θέσης, εμφανώς από την αρμόδια αρχή στην οποία ανήκει και το καθήκον για την υποβολή πρότασης προς πλήρωση κενής θέσης. Ερωτούν οι αιτητές: Πώς θα καθόριζε η αρμόδια αρχή τον επιστημονικό κλάδο αν προχωρούσε η ίδια η ΕΔΥ προς πλήρωση της θέσης χωρίς πρόταση από την αρμόδια αρχή, όπως δικαιούται να κάμει σύμφωνα με το άρθρο 29(3) του Νόμου 1/90, όταν η αρμόδια αρχή ολιγωρεί; Το ερώτημα δεν προάγει την άποψη των αιτητών και δεν είναι του παρόντος η διατύπωση γνώμης ως προς το πώς θα αντιμετωπιζόταν τέτοιο ενδεχόμενο. Το ερώτημα θα μπορούσε να υποβληθεί και στην περίπτωση που η παράλειψη του καθορισμού του επιστημονικού κλάδου θα αναφερόταν στο Υπουργικό Συμβούλιο αν σε εκείνο ανήκε, όπως προτείνουν οι αιτητές, η σχετική εξουσία.
Με τη γραπτή τους αγόρευση οι αιτητές επικαλούνται τις υποθέσεις Vakis v. Republic (1985) 3 C.L.R. 534 και Στέλιος Παπαχριστοδούλου και Άλλος ν. Δημοκρατίας (1989) 3 Α.Α.Δ. 781. Συμφώνησαν κατά τις διευκρινίσεις πως ενώ αναφέρονται στο ίδιο με την παρούσα σχέδιο υπηρεσίας, αφορούσαν σε εντελώς διαφορετικό ζήτημα. Αυτό είναι γεγονός. Στις υποθέσεις εκείνες το ζήτημα άπτετο της ερμηνείας και εφαρμογής του σχεδίου υπηρεσίας σε σχέση με την επιλογή μεταξύ των υποψηφίων από την ΕΔΥ. Σημειώνω όμως πως αποφασίστηκε, όπως συνάγεται, πάνω στη βάση του καθορισμού των επιστημονικών κλάδων από την αρμόδια αρχή.
Οι αιτητές που αποκλείστηκαν, παρά τη θέση τους ως προς τη νομιμότητα του καθορισμού του επιστημονικού κλάδου, υποστήριξαν, από μια άποψη επιδοκιμάζοντας και ταυτοχρόνως αποδοκιμάζοντας πως στην πραγματικότητα δεν ήταν εύλογα επιτρεπτή η κρίση πως δεν είχαν το μεταπτυχιακό στον κλάδο των Οπωροκηπευτικών ή, τουλάχιστον, ότι το θέμα δεν ερευνήθηκε δεόντως.
Ο αιτητής Ν. Ιωάννου έχει MSc και PhD στη Φυτοπαθολογία. Επίσης έτυχε μεταδιδακτορικής ερευνητικής εκπαίδευσης στον ίδιο τομέα. Ο αιτητής Ι. Παπαδόπουλος έχει MSc στη Φυσιολογία των Φυτών, PhD στην Εδαφολογία και παρακολούθησε μεταδιδακτορικές σπουδές στη χρήση επεξεργασμένων λυμάτων. Η ουσία της θέσης των αιτητών, όπως μπορεί να εξαχθεί από τις αγορεύσεις τους είχε τεθεί, με επιστολές τους, ενώπιον της ΕΔΥ. Ο Ν. Ιωάννου υπο[*2239]στήριξε πως η Φυτοπαθολογία αναγνωρίζεται επισήμως ως ειδικότητα του Επιστημονικού Κλάδου των Οπωροκηπευτικών (Horticulture) και στα τρία αγγλικά πανεπιστήμια που προσφέρουν μεταπτυχιακό ερευνητικό πρόγραμμα στον κλάδο αυτό. Πρόσθεσε πως όλα τα σημαντικά ερευνητικά ινστιτούτα οπωροκηπευτικών έχουν πολύ ισχυρά τμήματα Φυτοπαθολογίας τα οποία προσφέρουν και μεταπτυχιακή ειδίκευση στη Φυτοπαθολογία των Οπωροκηπευτικών. Παρέπεμψε σε βιβλιογραφία και σε επιστημονικά περιοδικά. Επεσήμανε το γεγονός ότι η μεταδιδακτορική του ειδίκευση αφορούσε στις ασθένειες των οπωροκηπευτικών.
Ο αιτητής Ι. Παπαδόπουλος υποστήριξε πως κατέχει το προσόν ενόψει του MSc του στη Φυσιολογία των Φυτών. (Διατροφή των Φυτών). Εξήγησε πως το δίπλωμα του δεν αναφερόταν στη Φυσιολογία Δενδροκομικών Φυτών επειδή η Φυσιολογία και η Διατροφή των Φυτών διέπεται από τους ίδιους κανόνες και αρχές χωρίς να υπάρχει διαφοροποίηση στο Τομέα αυτό σε κανένα γνωστό και αναγνωρισμένο πανεπιστήμιο. Το διδακτορικό του δίπλωμα στην Εδαφολογία και τις μεταδιδακτορικές του σπουδές, τα αναφέρει ως επιπρόσθετα προσόντα.
Η ΕΔΥ, στο πλαίσιο της διερεύνησης του θέματος, ζήτησε τις απόψεις του Διευθυντή του Ινστιτούτου Γεωργικών Ερευνών. Ο Διευθυντής ήταν απόλυτος πως κανένας από τους δυο δεν μπορούσε να θεωρηθεί ότι είχε το απαιτούμενο μεταπτυχιακό στα Οπωροκηπευτικά. Ως προς τον Ν. Ιωάννου, δεν αμφισβήτησε πως σε ορισμένα τμήματα Οπωροκηπευτικών αγγλικών πανεπιστημίων διεξάγεται μεταπτυχιακή έρευνα στη Φυτοπαθολογία αλλά εξηγεί πως αυτό το γεγονός αποδεικνύει μόνο πως η Φυτοπαθολογία συνδέεται με τα Οπωροκηπευτικά, πράγμα που δέχθηκε. Δεν συμφώνησε πως η Φυτοπροστασία είναι κλάδος των Οπωροκηπευτικών και χαρακτήρισε εξωφρενικό τον ισχυρισμό ότι "ένας φυτοπαθο-λόγος είναι είτε δενδροκόμος, είτε λαχανοκόμος είτε ανθοκόμος είτε αμπελουργός που είναι τα κύρια ερευνητικά αντικείμενα των οπωροκηπευτικών". Πρόσθεσε πως η Φυτοπαθολογία ανήκει στον ευρύτερο επιστημονικό κλάδο της Φυτοπροστασίας στην οποία ανήκει, μεταξύ άλλων, η Εντομολογία και η Νηματολογία. Ως προς τον κ. Ι. Παπαδόπουλο πρόσθεσε πως ακόμα και το θέμα της διατριβής του για το MSc ήταν "Η απορρόφηση νερού από τους σπόρους διαφόρων ποικιλιών αραβοσίτου και η ανάπτυξη της δραστηριότητας της αμυλάσης" για να επισημάνει πως ο αραβόσιτος υπάγεται στα φυτά μεγάλης καλλιέργειας και όχι στα οπωροκηπευτικά.
Η ΕΔΥ, όπως σημειώνει, εξέτασε προσεκτικά τα προσόντα [*2240] των αιτητών σε αντιπαραβολή προς τις απαιτήσεις του σχεδίου υπηρεσίας. Αφού έλαβε υπόψη και τις απόψεις του Διευθυντή, κατέληξε πως οι δυο αιτητές δεν ήταν προσοντούχοι.
Ανήκει στην ΕΔΥ η αρμοδιότητα και η ευθύνη για την ερμηνεία και εφαρμογή του σχεδίου υπηρεσίας και σαφώς δεν τίθεται ζήτημα σχηματισμού από το Δικαστήριο πρωτογενούς γνώμης πάνω στη βάση στοιχείων που τίθενται ενώπιόν του. Δεν έχω ικανοποιηθεί ότι στοιχειοθετούνται οι προϋποθέσεις που θα επέτρεπαν παρέμβαση στο έργο της ΕΔΥ. Δεν διαπιστώνω πλημμέλεια ως προς την έρευνα και δεν μπορώ να δεχθώ πως η κρίση της ΕΔΥ, υπό το φως του συνόλου των στοιχείων, δεν ήταν εύλογα επιτρεπτή.
Το επόμενο θέμα αναφέρεται στα προσόντα του ενδιαφερομένου προσώπου. Το εγείρουν όλοι οι αιτητές, μεταξύ τους και οι αιτητές που είχαν αποκλειστεί οι οποίοι, σ'αυτή την περίπτωση, τόνισαν το πόσο είναι εξειδικευμένο το μεταπτυχιακό στα Οπωροκηπευτικά. Οι αιτητές υποστηρίζουν πως το ενδιαφερόμενο πρόσωπο δεν κατέχει το απαιτούμενο μεταπτυχιακό στα Οπωροκηπευτικά. Ο αιτητής Τ. Κόκκαλος ισχυρίζεται επιπρόσθετα πως δεν διεξάχθηκε δέουσα έρευνα σε σχέση με την απαίτηση του σχεδίου υπηρεσίας για "πολύ καλή ερευνητική εργασία" και "επιστημονικές δημοσιεύσεις".
Το ενδιαφερόμενο πρόσωπο δεν παρουσίασε μεταπτυχιακό δίπλωμα ή τίτλο στα Οπωροκηπευτικά. Τουλάχιστον δεν είχε αυτή την περιγραφή το μεταπτυχιακό που απέκτησε στο πανεπιστήμιο των Δυτικών Ινδιών. Μεταπτυχιακό τίτλο με τέτοια περιγραφή είχε μόνο ο αιτητής Τ. Κόκκαλος. Το ενδιαφερόμενο πρόσωπο δεν είχε απευθύνει επιστολή προς την ΕΔΥ και το έγγραφο του Διευθυντή δεν επεκτάθηκε σε αναφορά στο δικό του μεταπτυχιακό. Η ΕΔΥ έκρινε ότι είχε μεταπτυχιακό στα Οπωροκηπευτικά πάνω στη βάση των στοιχείων του φακέλου. Αναφέρθηκε και ο Διευθυντής στο μεταπτυχιακό του ενδιαφερομένου προσώπου στα Οπωροκηπευτικά, εκ των υστέρων όμως, κατά τη διατύπωση της σύστασής του ως προς τον καταλληλότερο, αφού δηλαδή προηγήθηκε η κρίση της ΕΔΥ πως κατέχει αυτό το προσόν. Η ΕΔΥ σημείωσε πως το ενδιαφερόμενο πρόσωπο έχει MSc "In Tropical and Subtropical Agriculture" και θεώρησε, χωρίς οποιαδήποτε εξήγηση, πως πρόκειται για μεταπτυχιακό στον επιστημονικό κλάδο των Οπωροκηπευτικών.
Από πουθενά δεν προκύπτει ότι το ενδιαφερόμενο μέρος είχε έστω MSc in Tropical and Subtropical Agriculture". To μεταπτυχιακό του από το Πανεπιστήμιο των Δυτικών Ινδιών περιγράφεται ως MSc "in Agriculture", γενικώς. Στην αγόρευση του ενδιαφερομένου [*2241] προσώπου γίνεται προσπάθεια εξήγησης της δομής του Πανεπιστημίου, του είδους των μεταπτυχιακών του και της εμβέλειάς τους αλλά αυτά δεν ήταν ενώπιον της ΕΔΥ ώστε να μπορούν να αποδοθούν σ' αυτή. Εν πάση περιπτώσει, σύμφωνα με το πιστοποιητικό του Πανεπιστημίου που βρίσκεται στο φάκελο, το ενδιαφερόμενο πρόσωπο φοίτησε στο Τμήμα "Crop Science-Faculty of Agriculture" και δεν είναι καταγραμμένη οποιαδήποτε εξήγηση ως προς την εξομοίωση που έγινε. Το πιστοποιητικό του Πανεπιστημίου των Δυτικών Ινδιών αναφέρει μόνο ότι το ενδιαφερόμενο πρόσωπο συμπλήρωσε "courses" στα τροπικά και υποτροπικά οπωροκηπευτικά φυτά. Και αν θεωρούσαμε πως οι σπουδές αυτές αρκούσαν (βλ. συναφώς Δώρα Παρτασίδου και Άλλη ν. Δημοκρατίας (1992) 4 Α.Α.Δ. 2701, παραμένει άγνωστο πιο μέρος των σπουδών του αιτητή κάλυπταν αυτά τα "courses" ή αν αποτελούσαν έστω τον κύριο κορμό της εκπαίδευσης του. Είναι, επομένως, δικαιολογημένη η άποψη των αιτητών πως είναι ανοικτό το ενδεχόμενο να συμπλήρωσε αυτά τα "courses" μαζί με άλλα, άσχετα με τη συζητούμενη ειδικότητα έτσι που το μεταπτυχιακό του, όπως ορίζεται και από το όνομά του, να είναι γενικό και όχι εξειδικευμένο. Το κενό δεν συμπληρώνεται από την προσθήκη πως το ενδιαφερόμενο πρόσωπο διεξήγαγε ερευνητική εργασία για το avocado και το mango αφού δεν εξηγείται η συνάρτησή τους προς αυτό καθ' εαυτό το αντικείμενο των σπουδών του. Ούτε από το γεγονός ότι υπεράσπισε με επιτυχία τη διατριβή του "Shoot and Root Growth of Avocado and Mango under Low-land Tropical Conditions". Ισχύουν τα ίδια ερωτήματα και δεν μπορεί παρά να επισημανθεί και η περιοριστική αναφορά σε "lowland tropical conditions".
Από τη μελέτη του συνόλου των στοιχείων, καταλήγω πως σ' αυτή την περίπτωση η κρίση της ΕΔΥ χρειαζόταν εξηγήσεις που δεν δόθηκαν και περαιτέρω έρευνα που δεν διεξάχθηκε.
Ωστόσο είναι ενδεδειγμένο να μας απασχολήσουν δυο ακόμα ζητήματα. Το ένα αναφέρεται στον ισχυρισμό του αιτητή Τ. Κόκκαλου σε σχέση με την "πολύ καλή ερευνητική εργασία" και τις "επιστημονικές δημοσιεύσεις" του ενδιαφερομένου προσώπου. Ο Διευθυντής δήλωσε ενώπιον της ΕΔΥ πως το ενδιαφερόμενο πρόσωπο κατέχει αυτό το προσόν, όπως άλλωστε και οι άλλοι υποψήφιοι και επιπλέον, την ίδια μέρα, απηύθυνε προς την ΕΔΥ επιστολή στην οποία παρέχει λεπτομέρειες για τον κάθε ένα. Ο Τ. Κόκκαλος ενώ, όπως διευκρινίστηκε, δέχεται ότι η επιστολή αποκαλύπτει κατοχή του προσόντος από το ενδιαφερόμενο πρόσωπο, υποστηρίζει πως η προσβαλλόμενη απόφαση είναι άκυρη γιατί η επιστολή παραλήφθηκε μετά τη λήψη της. [*2242]
Κρίνω αβάσιμο τον ισχυρισμό. Η συνεδρίαση της ΕΔΥ συνεχίστηκε μετά την αποχώρηση του Διευθυντή και είναι σαφές από1 το κείμενο της επιστολής του Διευθυντή ότι την απέστειλε μετά από παράκληση της ΕΔΥ. Η επιστολή, όπως δηλώνει η σφραγίδα που φέρει, λήφθηκε από την ΕΔΥ αυθημερόν, και δεν υπάρχει τίποτε που να ανατρέπει το τεκμήριο της κανονικότητας.
Το τελευταίο ζήτημα άπτεται της σύστασης του Διευθυντή. Η σύσταση χωρίζεται σε τρία μέρη. Το πρώτο αναφέρεται στην κατοχή των προσόντων του σχεδίου υπηρεσίας. Το δεύτερο χωρίζει ουσιαστικά τους υποψήφιους σε όσους κατέχουν τον μεταπτυχιακό τίτλο και σε όσους καλύπτονται μόνο από τη Σημείωση (1) και διατυπώνει κρίσεις με γνώμονα αυτή τη διαφορά. Το τρίτο αναφέρεται στον αιτητή Τ. Κόκκαλο και στο ενδιαφερόμενο πρόσωπο οι οποίοι, όπως σημειώνει ο Διευθυντής, είναι οι μόνοι που κατέχουν μεταπτυχιακό προσόν στα Οπωροκηπευτικά. Μας ενδιαφέρουν τα δυο τελευταία μέρη της σύστασης.
Ο Διευθυντής θεώρησε ως καταλληλότερους τους Τ. Κόκκαλο και το ενδιαφερόμενο πρόσωπο αφού έκρινε πως, "ο υποψήφιος που θα επιλεγεί πρέπει να είναι εξειδικευμένος στην Οπωροκηπευτική, δηλαδή πρέπει να έχει γνώσεις σ' αυτό το εξειδικευμένο θέμα". Έχει διαπραχθεί εξωφθαλμο λάθος. Εξ ορισμού, σύμφωνα με το σχέδιο υπηρεσίας, θεωρούνται ικανοί να ανταποκριθούν στα καθήκοντα της θέσης όσοι κατέχουν οποιοδήποτε από τα διαζευκτικά προσόντα. Η γνώμη του Διευθυντή, την οποία υιοθέτησε δυστυχώς η ΕΔΥ, πως ο υποψήφιος που θα επιλεγεί πρέπει να έχει το μεταπτυχιακό προσόν, παραγνώρισε αυτή την πραγματικότητα. Ουσιαστικά εξουδετέρωσε τη Σημείωση 1 στο σχέδιο υπηρεσίας και επέφερε το αντινομικό αποτέλεσμα να θεωρούνται από τη μια ως ισότιμοι υποψήφιοι όσοι έχουν κάποιο από τα εναλλακτικά προσόντα και από την άλλη να κρίνεται ότι εκείνος που θα επιλεγεί πρέπει να έχει οπωσδήποτε το πρώτο.
Ο Διευθυντής, με το πιο πάνω σκεπτικό, σύγκρινε τον Τ. Κόκκαλο με το ενδιαφερόμενο πρόσωπο. Προτίμησε το δεύτερο ενόψει της οργανωτικής και διοικητικής του ικανότητας. Δεν θα χρειαστεί να αναφερθώ σε ολόκληρο το κείμενο αυτού του μέρους της σύστασης. Το πιο κτυπητό είναι η τελική άποψη του Διευθυντή, που δεν ήταν καν συγκριτική, πως ο Τ. Κόκκαλος "δεν έχει τις απαιτούμενες ικανότητες για να διευθύνει τον κλάδο και δεν έχει την απαιτούμενη προσωπικότητα για να διευθύνει προσωπικό".
Όμως ο αιτητής είχε ψηλή και πάντως όχι κατώτερη από το εν[*2243]διαφερόμενο πρόσωπο βαθμολογία στη διευθυντική/διοικητική/ εποπτική ικανότητα. Η βαθμολογία τους στο στοιχείο αυτό ήταν σταθερά η ίδια για πολλά χρόνια. Υπάρχει διαφορά μόνο στην υπηρεσιακή έκθεση για το 1992 στην οποία ο ίδιος ο Διευθυντής, που ήταν ο αξιόλογων ή ο προσυπογραφών λειτουργός και προηγουμένως, αυτή τη φορά βαθμολόγησε χαμηλότερα τον αιτητή. Η υπηρεσιακή έκθεση για το 1992 ήταν η τελευταία πριν από τη λήψη της προσβαλλόμενης απόφασης. Ο Διευθυντής αναφέρθηκε στο γεγονός. Η εξήγηση του ήταν η ακόλουθη: Η βαθμολογία στις εμπιστευτικές/υπηρεσιακές εκθέσεις αναφερόταν στα καθήκοντα και στις ευθύνες της παρούσας θέσης "ενώ οι πιο πάνω κρίσεις και σκέψεις μου αναφέρονται στις αυξημένες απαιτήσεις της υπό πλήρωση θέσης".
Και αν αφήναμε κατά μέρος το ερώτημα ως προς το πώς θα ανέμενε ο Διευθυντής να προδιαγραφεί η ικανότητα σε σχέση με τα καθήκοντα της νέας θέσης εάν επρόκειτο να διαγραφεί η ικανότητα που επεδείχθη ήδη, θα μέναμε με την ισχυρή εντύπωση της αντιφατικότητας. Ο Διευθυντής, στην περίπτωση του ενδιαφερομένου προσώπου, εξηγεί ότι θεώρησε πως "έχει πολύ καλές οργανωτικές και διοικητικές ικανότητες, όπως έχει αποδείξει τούτο κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του". Στη σύσταση γίνεται αναφορά και στο γεγονός ότι το 1993 είχαν ανατεθεί στο ενδιαφερόμενο πρόσωπο καθήκοντα αναπληρωτή υπεύθυνου του κλάδου των Οπωροκηπευτικών. Δεν θα επεκταθώ σ' αυτό το ζήτημα αφού εκκρεμεί σχετικά άλλη προσφυγή του αιτητή. Η σύσταση του Διευθυντή, όπως έχει διατυπωθεί, βρίσκεται σε αντίθεση προς τα στοιχεία του φακέλου και η υιοθέτηση της προς εξεύρεση του καταλληλοτέρου συνιστά πρόσθετο λόγο ακυρότητας.
Για τους πιο πάνω λόγους
(1) οι προσφυγές 309/94 και 489/94 απορρίπτονται.
(2) οι προσφυγές 200/94, 329/94 και 332/94 επιτυγχάνουν και η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται.
Δεν εκδίδεται διαταγή για έξοδα.
Διαταγή ως ανωτέρω.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο