(1997) 4 ΑΑΔ 83
[*83] 15 Ιανουαρίου, 1997
[ΝΙΚΗΤΑΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 146 ΚΑΙ 28 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΑΥΡΟΜΜΑΤΗΣ,
Αιτητής,
ν.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ,
Καθ' ης η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 131/96)
Διοικητικό Δίκαιο — Δημόσιοι Υπάλληλοι —Διορισμοί και προαγωγές — Ακύρωση προαγωγής — Έφεση κατά της ακυρωτικής απόφασης και αποχή της Ε.Δ.Υ. από την επανεξέταση ακκρεμούσης της εφέσεως — Το ζήτημα, από τη νομολογία, κατά πόσο μπορεί ο υπάλληλος που ακυρώθηκε η προαγωγή του να είναι υποψήφιος για άλλη θέση υπό τα δεδομένα αυτά — Προβληματισμός ως προς τη δυνατότητα συνδρομής κατάχρησης διαδικασίας.
Δημόσιοι Υπάλληλοι — Προαγωγές — Σύσταση του Προϊσταμένου — Όροι της νομιμότητας της σύστασης και της επιλογής στην κριθείσα περίπτωση.
[Πέραν των ανωτέρω τίτλων η απόφαση του Δικαστηρίου διαβάζεται ως σύνολο.]
Η προσφυγή απορρίπτεται χωρίς έξοδα.
Αναφερόμενες υποθέσεις:
Ψωμά ν. Δημοκρατίας (1996) 4 Α.Α.Δ. 1905,
Κακούρης και Άλλη ν. Δημοκρατίας (1995) 4 Α.Α.Δ. 1548,
Χαραλάμπους ν. Δημοκρατίας (1994) 3 Α.Α.Δ. 77, [*84]
Οικονόμου και Άλλος ν. Δημοκρατίας (1990) 3 Α.Α.Δ. 3716,
Δημοκρατία ν. Χρίστου (1991) 3 ΑΛΛ. 56,
Γρηγοροπούλου ν. Ε.Ε.Υ. (1992) 4 Α.Α.Δ. 3322,
Μάρκου και Άλλοι ν. Δημοκρατίας (1993) 3 Α.Α.Δ. 213,
Λοϊζίδης και Άλλος ν. Δημοκρατίας (1992) 4 Α.Α.Δ. 4742,
Πολυκάρπου και Άλλοι ν. Δημοκρατίας (1993) 4 Α.Α.Δ. 72,
Ηρακλέους ν. Δημοκρατίας (1994) 4 Α.Α.Δ. 226,
Αγαθαγγέλου ν. Δημοκρατίας (1995) 4 Α.Α.Δ. 903.
Προσφυγή.
Προσφυγή με την οποία προσβάλλεται η προαγωγή του ενδιαφερομένου προσώπου στη θέση Ανώτερου Λειτουργού Αναδασμού αντί του αιτητή.
Α. Σ. Αγγελίδης, για τον Αιτητή.
Τ. Πολυχρονίδου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας Α', για την Καθ' ης η αίτηση.
Α. Κωνσταντίνου, για το Ενδιαφερόμενο μέρος.
Cur. adv. vult.
ΝΙΚΗΤΑΣ, Δ.: Ο αιτητής προσβάλλει την προαγωγή του ενδιαφερόμενου προσώπου Πάνου Ιωαννίδη στη θέση Ανώτερου Λειτουργού Αναδασμού, η οποία δημοσιεύθηκε στην επίσημη εφημερίδα της Δημοκρατίας την 1/12/95. Είναι θέση προαγωγής μόνο. Έχει σημασία να λεχθεί ότι ο Π. Ιωαννίδης είχε προαχθεί στην ίδια θέση την 1/5/93. Ο διορισμός του όμως ακυρώθηκε στις 14/9/94 από τον Χ'' Τσαγγάρη Δ. στις προσφυγές με αρ. 588/93 και 592/93 διότι δε φαινόταν από τη διοικητική απόφαση κατά πόσον λήφθηκε υπόψη η προηγούμενη αρχαιότητα του αιτητή και πώς το στοιχείο αυτό συνεκτιμήθηκε με τα υπόλοιπα κριτήρια προαγωγής. Ο αιτητής ήταν ένας από τους προσφυγόντες. Η ακυρωτική απόφαση εφεσιβλήθηκε στη συνέχεια από τη Δημοκρατία. Οι εφέσεις (Α.Ε. 1996 και 1998) εκκρεμούν ακόμη. [*85]
Μετά την απόφαση του Δικαστηρίου, με απόφαση της Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας (εφεξής η Ε.Δ.Υ.), που του κοινοποιήθηκε, ο ενδιαφερόμενος υποβιβάστηκε στην προηγούμενη του θέση Λειτουργού Αναδασμού Α' (βλέπε σελ. 10Α, 10 και 11 του προσωπικού φακέλου του ενδιαφερόμενου μέρους αρ. 21031). Ωστόσο η Ε.Δ.Υ, δεν προχώρησε να πληρώσει τη θέση. Στο μεταξύ κενώθηκε η επίδικη θέση για την οποία τέθηκε σε κίνηση ο μηχανισμός πλήρωσης με επιστολή του Γενικού Διευθυντή του Υπουργείου Γεωργίας ημερ. 24/2/95 και απέληξε στην προαγωγή του ενδιαφερομένου.
Ο αιτητής προβάλλει τη μη επανεξέταση της υπόθεσης από την Ε.Δ.Υ, ως παραβίαση του δεδικασμένου, που είχε δυσμενείς επιπτώσεις στα συμφέροντα του. Εφόσον, κατά την εισήγηση, η έφεση δεν έχει οποιοδήποτε ανασταλτικό αποτέλεσμα στην απόφαση, η Ε.Δ.Υ, όφειλε να προβεί σε επανεξέταση, οπόταν θα παρέμεναν μόνο δύο υποψήφιοι για την επίδικη θέση. Ας σημειωθεί ότι αρχικά ήταν τρείς οι διεκδικητές της.
Ο δικηγόρος του αιτητή ανέπτυξε το ίδιο ακριβώς επιχείρημα στη Ψωμά ν. Δημοκρατίας (1996) 4 Α.Α.Δ. 1905, αλλά δεν έγινε δεκτό διότι "το ενδιαφερόμενο μέρος μετά την ακυρωτική απόφαση του Δικαστηρίου επανήλθε στην αμέσως κατώτερη της επίδικης θέση και ορθά λήφθηκε υπόψη ως υποψήφιος". Βλέπε επίσης την απόφαση Κώστας Κακούρης & Άλλη ν. Δημοκρατίας (1995) 4 Α.Α.Δ. 1548, την οποία επικαλείται η παραπάνω απόφαση.
Στη Ψωμά, το δικαστήριο έθιξε και την εκκρεμότητα που δημιουργεί η έφεση (που είχε ασκηθεί και στην υπόθεση εκείνη), αλλά έκρινε ότι "είναι άλλο θέμα το οποίο δεν αφορά την παρούσα υπόθεση". Δε διαφωνώ με αυτή την προσέγγιση. Το ζήτημα όμως προσφέρεται για κάποιο προβληματισμό. Χωρίς να παίρνω θέση, εκφράζω την άποψη ότι δυνατό η εκκρεμοδικία υπό τέτοιες συνθήκες να αποτελεί μορφή κατάχρησης της διαδικασίας, θέμα που μπορεί να εγερθεί στην κατάλληλη διαδικασία ενώπιον του κατάλληλου forum.
Καταλήγω, απορρίπτοντας τις σχετικές εναντιώσεις, ότι το ενδιαφερόμενο μέρος νόμιμα θεωρήθηκε υποψήφιος για την καινούργια θέση.
Σειρά λόγων ακύρωσης έχει ως επίκεντρο το ρόλο και τη σύσταση του Διευθυντή του Τμήματος Αναδασμού υπέρ του ενδιαφερομένου. Αναφέρθηκε ότι τέθηκαν στη διάθεση του οι φάκελοι [*86] των υποψηφίων όταν εμφανίστηκε στην Ε.Δ.Υ. Επομένως δεν είχε τον απαιτούμενο χρόνο να τους μελετήσει. Εν πάση περιπτώσει είχε ήδη προαποφασίσει να προτείνει για προαγωγή τον ενδιαφερόμενο "με βάση τα όσα ο ίδιος πίστευε ...... γι' αυτό και η μελέτη των φακέλων του πήρε τόσο λίγο χρόνο". Περαιτέρω δεν τον προβλημάτισε η εχθρότητα του πρώην Διευθυντή έναντι του αιτητή, που για χρόνια επηρέαζε δυσμενώς τη βαθμολογία του. Ακόμη παραγνώρισε την αρχαιότητα του. Ας σημειωθεί ότι στη θέση Λειτουργού Αναδασμού Α' διορίστηκαν και οι δύο τον ίδιο χρόνο. Ο αιτητής όμως είχε 12 χρόνια αρχαιότητα στην προηγούμενη θέση. Και, κατά την εισήγηση, σύμφωνα με την απόφαση στη Στέφανος Χαραλάμπους ν. Κυπριακής Δημοκρατίας (1994) 3 Α.Α.Δ. 77, η έμμεση αρχαιότητα, που προκύπτει από υπηρεσία σε προηγούμενη θέση, δεν εξουδετερώνεται ή καταργείται πλήρως ως στοιχείο κρίσης. Περαιτέρω και σύμφωνα πάντοτε με την εισήγηση του αιτητή, ο Διευθυντής ανήγαγε σε πλεονέκτημα, χωρίς να είναι, τα προσόντα του ενδιαφερομένου.
Παράλληλα ο Διευθυντής παραπλάνησε την Ε.Δ.Υ, όταν είπε ότι ο ενδιαφερόμενος έχει "ευρεία ακαδημαϊκή και επιστημονική μόρφωση, η οποία θα τον βοηθά στην εκτέλεση των καθηκόντων της υπό πλήρωση θέσης κατά τρόπο θετικό, αποδοτικό και αποτελεσματικό". Τα προσόντα και πιστοποιητικά του αιτητή, που είναι σχετικά με τα καθήκοντα της θέσης, δεν επέτρεπαν τη διαφοροποίηση που έγινε στο μορφωτικό επίπεδο. Ο Διευθυντής χρησιμοποίησε στοιχεία, όπως "η επιμόρφωση, ανανέωση των γνώσεων του πρωτοβουλία και την υπευθυνότητα" που αξιολογούνται στις ετήσιες εκθέσεις και στήριξε σ' αυτά την προτίμηση του. Η αντιμετώπιση αυτή δεν αποτελεί αιτιολογία.
Η αιτιολογία της σύστασης αποτελείται από δύο σχεδόν σελίδες. Κρίνω όμως σκόπιμο να παραθέσω τις δύο τελευταίες παραγράφους, αφού όμως υπογραμισθεί ότι η νομιμότητα της σύστασης θα κριθεί με βάση το κείμενο αυτό στο σύνολο του, όπως καταγράφεται στο πρακτικό:
"Περιπλέον ο Ιωαννίδης διακρίνεται για το έντονο ενδιαφέρον του για επιμόρφωση, ανανέωση των γνώσεων του και γενικά για το ζήλο που επιδεικνύει για την ανάπτυξη του Τμήματος. Διακρίνεται επίσης για την πρωτοβουλία και την υπευθυνότητα του. Λόγω της ευρείας επιστημονικής του κατάρτισης, υποβάλλει συχνά εισηγήσεις για την αποδοτικότερη και αρτιότερη λειτουργία του Τμήματος. Εργάζεται επίσης υπερωριακά, και θέλω να το τονίσω αυτό, οπότε του ζητήσω [*87] ή το απαιτούν οι ανάγκες της Υπηρεσίας, για διεκπεραίωση εργασιών του Τμήματος, ετοιμασία μελετών κτλ., χωρίς να ζητά οπιαδήποτε αποζημίωση, παρά μόνο σε πάρα πολύ σπάνιες περιπτώσεις, ενώ άλλοι δεν επιδεικνύουν την ίδια προθυμία, πάντα καταγράφουν το χρόνο της υπερωριακής απασχόλησης τους και παίρνουν αντίστοιχο ελεύθερο χρόνο.
Τέλος, αναφέρω ότι ο Ιωαννίδης εποπτεύει, καθοδηγεί και συντονίζει τους υφιστάμενους του κατά τρόπο άριστο, ώστε η απόδοση τους και η παραγωγικότητα τους να φτάνει σε ψηλά επίπεδα."
Η αναφορά του Διευθυντή στη χωρίς αμοιβή υπερωριακή εργασία, που πρόσφερε ο ενδιαφερόμενος, επικρίθηκε ως εξωγενές στοιχείο κρίσης. Κατά την έκφραση του συνηγόρου του αιτητή "θυματοποιεί" τους άλλους υπαλλήλους που ασκούσαν τα νόμιμα δικαιώματα τους, εισπράττοντας την αμοιβή που προβλέπουν οι κανονισμοί.
Θα εξετάσω τις αιτιάσεις του αιτητή, όπου είναι δυνατό, με τη σειρά που προεκτέθηκαν. Και πρώτα όσα έχουν σχέση με τη σύσταση του Διευθυντή. Δεν τεκμηριώνεται ο ισχυρισμός ότι ο Διευθυντής δεν είχε αρκετό χρόνο στη διάθεση του για μελέτη των φακέλων. Το αντίθετο φαίνεται πιο ορθό. Η ανάλυση στη σύσταση των στοιχείων κρίσης, που είναι αντικείμενο των φακέλων, δείχνει ακριβή γνώση. Γενικά καμιά αναφορά στη σύσταση δεν ελέγχεται ως ανακριβής. Ούτε είναι δίκαιη η μομφή ότι ο Διευθυντής πήγε στην Ε.Δ.Υ, αποφασισμένος από πριν να προτείνει τον ενδιαφερόμενο, παραγνωρίζοντας τα δεδομένα των υποψηφίων. Οι διαμαρτυρίες και τα παράπονα του αιτητή για τον προηγούμενο Διευθυντή, όπως προκύπτει από τους φακέλους, εξετάστηκαν από την Ε.Δ.Υ., η οποία μάλιστα τους κάλεσε ενώπιον της και τους άκουσε προτού τα απορρίψει.
Το θέμα της προσφοράς έξτρα εργασίας χωρίς τα παρεχόμενα από τους κανονισμούς ανταλλάγματα δεν αποτελεί ξένο στοιχείο, που μολύνει αυτήν την ίδια τη σύσταση. Άλλο είναι πιστεύω το πνεύμα της παρατήρησης. Υποδηλώνει τον αφοσιωμένο τρόπο με τον οποίο ο ενδιαφερόμενος αντιμετώπιζε τη δουλειά του.
Στην εισήγηση του ο Διευθυντής καταγράφει με ακρίβεια τα γεγονότα που περιστοιχίζουν την αρχαιότητα για όλους τους υποψηφίους. Για να καταλήξει ότι: [*88]
"……..η αρχαιότητα αυτή που ανάγεται στη δεκαετία του 1970 δεν μπορεί να υπερνικήσει την υπεροχή του Ιωαννίδη σε αξία και σε προσόντα τα οποία κατέχει σε θέματα αναδασμού, τα τελευταία τουλάχιστο δέκα χρόνια."
Η αντιμετώπιση αυτή απηχεί τη στάση της νομολογίας στο στοιχείο της αρχαιότητας που δεν είναι άμεση: βλ. Οικονόμου & Άλλος ν. Δημοκρατίας (1990) 3 Α.Α.Δ. 3716, Δημοκρατία ν. Χρίστου (1991) 3 Α.Α.Δ. 56, Γρηγοροπούλου ν. Ε.Ε.Υ. (1992) 4 Α.Α.Δ. 3322 και Μάρκου & Άλλοι ν. Δημοκρατίας (1993) Α.Α.Δ. 213. Και η υπόθεση Χαραλάμπους, ανωτέρω, δεν αντιστρατεύεται τη βασική σκέψη ότι η έμμεση αρχαιότητα έχει ασφαλώς σημασία, αλλά περιορισμένη.
Η κρίση του Διευθυντή σχετικά με την ακαδημαϊκή μόρφωση του ενδιαφερομένου είναι απόλυτα ακριβής, έχοντας υπόψη πως αυτός κατέχει, μεταξύ άλλων, τρία πανεπιστημιακά διπλώματα. Από ένα συνολικό βλέμμα στον κατάλογο προσόντων των υποψηφίων είναι επίσης δικαιολογημένη. Επικρίθηκε ο Διευθυντής και διότι είχε αναγάγει τα προσόντα αυτά σε πλεονέκτημα του ενδιαφερομένου. Αυτό δεν αληθεύει όπως δείχνει το σχετικό σχόλιο του:
"Σ' ό,τι αφορά τα προσόντα, ο Ιωαννίδης έχει τρία διπλώματα. Ένα του πανεπιστημίου Αθηνών στη Φυσιογνωσία και Γεωργία και τίτλους B.Sc. και M.Sc. στη Γεωγραφία του Victoria University της Νέας Ζηλανδίας. Παρ' όλο που σύμφωνα με το Σχέδιο Υπηρεσίας τα προσόντα αυτά δεν αποτελούν απαραίτητο προσόν, εντούτοις προσδίδουν στον Ιωαννίδη ευρεία ακαδημαϊκή και επιστημονική μόρφωση, η οποία θα τον βοηθά στην εκτέλεση των καθηκόντων της υπό πλήρωση θέσης κατά τρόπο θετικό, αποδοτικό και αποτελεσματικό."
Τέλος, η σύσταση περιέχει τα απαραίτητα που ικανοποιούν την απαίτηση του νόμου, όπως την ερμήνευσε η νομολογία, για αιτιολόγηση: βλ. Γεώργιος Λοϊζίδης & Άλλος ν. Δημοκρατίας (1992) 4 Α.Α.Δ. 4742, Νίκη Πολυκάρπου & Άλλοι ν. Δημοκρατίας (1993) 4 Α.Α.Δ. 72, Ελένη Ηρακλέους ν. Δημοκρατίας (1994) 4 Α.Α.Δ. 226 και Αλέκος Αγαθαγγέλου ν. Δημοκρατίας(1995) 4 Α.Α.Δ. 903. Αν δε για ορισμένες κρίσεις γίνεται μνεία και στις εκθέσεις, η νομιμότητα της σύστασης δεν επηρεάζεται. Φτάνει η σύσταση να μην είναι μηχανική αναπαραγωγή του περιεχομένου των εκθέσεων, που δεν είναι η περίπτωση μας.
Προσάπτεται και εναντίον της Ε.Δ.Υ, η κατηγορία ότι αγνόη[*89]σε τη στάση του προηγούμενου Διευθυντή προς τον αιτητή, που είχε ως συνέπεια να μην αξιολογείται αντικειμενικά στις ετήσιες εκθέσεις στις οποίες ο ενδιαφερόμενος για 4 χρόνια από το 1989 μέχρι το 1992 υπερείχε. Όπως είπα πριν οι κατά καιρούς σχετικοί ισχυρισμοί του αιτητή εξετάστηκαν και απορρίφθηκαν ως αναπόδεικτοι: (βλ. σελ. 46-49, 68-70 του φακέλου των υπηρεσιακών εκθέσεων του αιτητή και σελ. 113-113π και 109-102 του προσωπικού φακέλου αρ. 21019 του αιτητή). Ενόψει των πιο πάνω κρίσεων μου δεν ευσταθεί ούτε η κριτική κατά των συστάσεων (και εκθέσεων), που καλώς λήφθηκαν υπόψη υπέρ του ενδιαφερομένου.
Έτσι, η εικόνα του προαχθέντος εμφανίζεται καλύτερη. Έχει τη σύσταση του Διευθυντή και υπερέχει σε προσόντα και αξία (έστω και αν δεχθεί κανείς ότι η υπεροχή δεν είναι ουσιαστική). Υπολείπεται μόνο σε αρχαιότητα σε προηγούμενη θέση.
Με αυτά τα δεδομένα και έχοντας υπόψη το γεγονός, που τονίστηκε από το Διευθυντή και την Ε.Δ.Υ., ότι η θέση είναι η δεύτερη στο Τμήμα Αναδασμού μετά το Διευθυντή, η επιλογή πρέπει τουλάχιστον να θεωρηθεί λογικά εφικτή. Γιαυτό και απορρίπτω την προσφυγή. Χωρίς έξοδα.
Η προσφυγή απορρίπτεται χωρίς έξοδα.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο