(1997) 4 ΑΑΔ 216
[*216] 28 Ιανουαρίου, 1997
[ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
Κ. Κ. NEW EXTRA LTD,
Αιτητής,
v.
ANTENNA T.V. LTD,
Καθ' ων η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 554/96)
Προσφυγή βάσει του Άρθρου 146 του Συντάγματος — Τίτλος — Τροποποίηση — Νομολογιακά πορίσματα — Περιπτωσιολογία — Περιστάσεις στην κριθείσα περίπτωση εσφαλμένου καθορισμού, ως καθ' ου η αίτηση, ιδιωτικής εταιρείας — Φύση του τίτλου και συνέπειες ως προς τη δυνατότητα τροποποίησης του.
[Πέραν των ανωτέρω τίτλων η απόφαση του Δικαστηρίου διαβάζεται ως σύνολο].
Η αίτηση εγκρίνεται με εξόδα υπέρ των καθ' ων η αίτηση.
Αναφερόμενες υποθέσεις:
Christodoulou v. Republic, 1 R.S.C.C. 1,
Lambrakis v. Republic (1970) 3 C.L.R. 72,
Hadjipapasymeou v. Republic (1984) 3 C.L.R. 1182,
Θεοχάρους ν. Δημοκρατίας (1991) 4 Α.Α.Δ. 3250,
Μιλτιάδους ν. Δημοκρατίας (1994) 4 Α.Α.Δ. 2427,
Παναγή ν. Δημοκρατίας (1995) 4 Α.Α.Δ. 2867,
Peletico Ltd v. Republic (1985) 3 C.L.R. 1582, [*217]
Fesas and Others v. Republic (1989) 3 Α.Α.Δ. 63,
Alexandra Rent a Car Ltd v. Αρχής Αδειών κ.ά. (1992) 4 Α.Α.Δ. 772,
Golden Trans Ltd v. Γενικού Εισαγγελέα (1993) 4 Α.Α.Δ. 1559,
Lanitis Farm Ltd and Another v. Republic (1982) 3 C.L.R. 124.
Ενδιάμεση Απόφαση.
Αίτηση για τροποποίηση του τίτλου της προσφυγής.
Π. Παύλου, για τους Αιτητές.
Χρ. Χριστοφίδης, για τους Καθ' ων η αίτηση.
Π. Κληρίδης, Ανώτερος Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τη Δημοκρατία.
Cur. adv. vult.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, Δ.: Η προσφυγή καταχωρίστηκε στις 27 Ιουνίου 1996. Στον τίτλο της αναφέρεται ως καθ' ης η αίτηση η ιδιωτική εταιρεία Antenna T.V. Ltd και, πριν την πρώτη εμφάνιση στη προσφυγή, με αίτηση ημερομηνίας 23 Αυγούστου 1996 ζητήθηκε άδεια για τροποποίηση. Για να αναφέρεται ως καθ' ης αίτηση η "Κυπριακή Δημοκρατία μέσω του Υπουργείου Συγκοινωνιών και Έργων".
Η αντίδραση της Δημοκρατίας προς την οποία επιδόθηκε η αίτηση ήταν θετική. Όπως και οι αιτητές, εισηγείται πως είναι επιτρεπτή η τροποποίηση αφού,
(α) είναι καθαρό στην προσφυγή πως προσβάλλεται συγκεκριμένη διοικητική πράξη και
(β) είναι νομολογημένο ότι προσφυγή που καταχωρείται με βάση το Άρθρο 146 του Συντάγματος στρέφεται εναντίον πράξης, απόφασης ή παράλειψης που είναι το αντικείμενο της και ότι το όργανο που είναι υπεύθυνο γι' αυτές είναι μέρος στη διαδικασία με την έννοια ότι του δίνεται η ευκαιρία να ακουστεί.
Παρέπεμψαν συναφώς στις υποθέσεις Christodoulou ν. Republic, 1 R.S.C.C. 1, Nikos Lambrakis v. Republic (1970) 3 C.L.R. 72, Hadjipapasymeou v. Republic (1984) 3 C.L.R. 1182, [*218] Κώστας Θεοχάρους ν. Κυπριακής Δημοκρατίας κ.ά. (1991) 4 Α.Α.Δ. 3250, Μιλτιάδης Μιλτιάδου ν. Κυπριακής Δημοκρατίας (1994) 4 Α.Α.Δ. 2427, Ματθαίος Παναγή ν. Δημοκρατίας (1995) 4 Α.Α.Δ. 2867. (Βλ. επίσης Peletico Ltd v. Republic (1985) 3 C.L.R. 1582, Costas Fesas and Others v. The Republic of Cyprus through the Ministry of Interior (1989) 3 Α.Α.Δ. 63, Alexandra Rent a Car Ltd v. Αρχή Αδειών κ.ά. (1992) 4 Α.Α.Δ. 772, Golden Trans Ltd v. Γενικού Εισαγγελέα (1993) 4 Α.Α.Δ. 1559).
Οι καθ' ων η αίτηση βλέπουν ανυπέρβλητο εμπόδιο. Προτείνουν πως έγκριση της τροποποίησης θα επαγόταν κατ' ουσίαν άσκηση νέας προσφυγής μετά την πάροδο 75 ημερών από τη λήψη της προσβαλλόμενης απόφασης, κατά παράβαση του άρθρου 146.3 του Συντάγματος. Και εισηγούνται πως η προσφυγή, ως άκυρη αφού στρέφεται εναντίον ιδιωτικής εταιρείας, δεν είναι επιδεκτική θεραπείας. Κατά την άποψη τους η νομολογία καλύπτει μόνο τη διαφορετική περίπτωση προσφυγής κατά "διοικητικού οργάνου" που ενώ ασκεί εκτελεστική ή διοικητική λειτουργία δεν ήταν από αυτό που προήλθε η προσβαλλόμενη απόφαση. Και υποστηρίζουν πως παρέχουν έρεισμα στις θέσεις τους οι υποθέσεις Μιλτιάδης Μιλτιάδους ν. Κυπριακής Δημοκρατίας (ανωτέρω) και Lanitis Farm Ltd and Another v. Republic (1982) 3 C.L.R. 124.
To θέμα τοποθετείται στη σωστή του διάσταση από την ίδια τη θεραπεία που επιδιώκεται με την προσφυγή. Η οποία και το υποβιβάζει σε απλώς τεχνικό. Αναφέρεται η θεραπεία, που ακολουθεί τον τίτλο, σε απόφαση των καθ' ων η αίτηση με την οποία, μεταξύ άλλων, "παραχώρησαν άδεια χρήσης του Καναλιού 67 στους Antenna T.V. Ltd". Χωρίς, δηλαδή, κανένα περιθώριο αμφιβολίας, αντίθετα προς όσα εμφανίζεται να υποδηλώνει ο τίτλος, αντικείμενο της προσφυγής είναι η απόφαση όχι της ιδιωτικής εταιρείας αλλά των "καθ' ων η αίτηση". Οι οποίοι, όπως επιβεβαιώνεται και από τα νομικά σημεία και γεγονότα στα οποία βασίζεται η προσφυγή, ασκούσαν διοικητική ή εκτελεστική λειτουργία.
Είναι ορθό πως δεν ασχολήθηκε η νομολογία με θέμα ακριβώς όμοιο. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει πως η εμβέλεια των αποφασισθέντων δεν εκτείνεται ώστε να καλύπτει και περίπτωση όπως η παρούσα. Και, πολύ λιγότερο, ότι προκύπτει από αυτά οτιδήποτε που να θεωρείται ότι αποκλείει θεραπεία εν προκειμένω.
Έχουμε το σταθερά νομολογημένο πως η προσφυγή δε στρέφεται εναντίον οποιουδήποτε αλλά κατά διοικητικής πράξης, απόφασης ή παράλειψης και πως ο τίτλος της είναι δευτερεύον [*219] στοιχείο που δεν μπορεί να αφεθεί να ματαιώσει τον αναθεωρητικό έλεγο της προσβαλλόμενης διοικητικής πράξης. Ο καθορισμός των "διαδίκων", ως έννοιας επίσης δευτερεύουσας σημασίας, αποβλέπει στην παροχή σ' αυτούς της δυνατότητας να ακουστούν, η προθεσμία δε των 75 ημερών αναφέρεται στην άσκηση της προσφυγής και όχι στην επίδοση της προς το πρόσωπο, το όργανο ή την αρχή που την εξέδωσε.
Εδώ, το προφανές λάθος στο τίτλο, ο οποίος είναι καταφανώς αναντίστοιχος προς τη θεραπεία, τα νομικά σημεία και τα γεγονότα της προσφυγής, επιχειρείται να αναχθεί σε θεμελιακό ελάττωμα, αθεράπευτο. Δεν μπορώ να συμφωνήσω. Και για να επανέλθω στη νομολογία, δεν συμμερίζομαι την άποψη των καθ' ων η αίτηση πως οι υποθέσεις Μιλτιάδους και Lanitis Farm Lid στηρίζουν τη θέση που προώθησαν. Στην πρώτη, αποφασίστηκε ότι "προσφυγή η οποία στρέφεται κατά της Δημοκρατίας σε σχέση με απόφαση που λήφθηκε από όργανο της Κεντρικής Διοίκησης είναι παραδεκτή" και ότι "όπου η αναφορά στην αρχή ή όργανο που πήρε την απόφαση είναι εσφαλμένη το σφάλμα δε καθιστά άκυρη την προσφυγή". Στην ίδια υπόθεση έγινε παράλληλη αναφορά στη Δ.9, θ10 των Θεσμών περί Πολιτικής Δικονομίας, ως εφαρμοζόμενης κατά αναλογίαν. Σύμφωνα με την οποία, όπως σημειώνεται από τον Πική Δ, όπως ήταν τότε, "το επίδικο θέμα αγωγής δεν καταπίπτει λόγω της κακής ένωσης ή μη ένωσης διαδίκου και ότι σε κάθε περίπτωση παρέχεται διακριτική ευχέρεια στο δικαστήριο να δώσει οδηγίες για τη διόρθωση του σφάλματος ώστε να καταστεί δυνατή η επίλυση της διαφοράς μεταξύ των επηρεαζόμενων μερών". Εξηγήθηκε επίσης ότι "εφόσον προσφυγή θέτει προς διερεύνηση πράξη, απόφαση ή παράλειψη υποκείμενη σε αναθεώρηση μέσα στα χρονικά πλαίσια που θέτει το άρθρο 146.3 και εγείρεται από πρόσωπο του οποίου θίγεται το προβλεπόμενο από το Άρθρο 146.2 συμφέρον, ενεργοποιείται η αναθεωρητική δικαιοδοσία του Ανωτάτου Δικαστηρίου και τίθεται προς εξέταση η νομιμότητα του αντικειμένου της προσφυγής".
Στη δεύτερη, η προσφυγή στρεφόταν κατά διατάγματος που εξέδωσε το Υπουργικό Συμβούλιο ενώ, όπως διαπιστώθηκε, η εκτελεστή διοικητική πράξη που θα ήταν δυνατό να αναθεωρηθεί ήταν άλλη και είχε εκδοθεί από τον Οργανισμό Γεωργικής Ασφάλισης. Επομένως, δεν ετίθετο απλώς θέμα αλλαγής τίτλου αλλά προσθήκης θεραπείας που θα έθετε το αντικείμενο της υπό αναθεώρηση κατά παράβαση του άρθρου 146.3 του Συντάγματος, [βλ. και Papasymeou, (ανωτέρω)]. Στην περίπτωση που εξετάζουμε η προσφυγή ασκήθηκε μέσα στην προθεσμία των 75 ημε[*220]ρών κατά της ορισμένης απόφασης η οποία θα συνεχίσει να αποτελεί το αναλλοίωτο αντικείμενο της.
Οι αιτητές, με εκτεταμένη αναφορά στη νομολογία, υποστήριξαν πως εφόσον είναι θεραπεύσιμο το λάθος, η διακριτική μου εξουσία θα έπρεπε να ασκηθεί υπέρ της έγκρισης της αίτησης. Δεν θα προκαλείτο οποιασδήποτε μορφής βλάβη στους καθ' ων η αίτηση που δεν θα μπορούσε να αποκασταθεί με κατάλληλη διαταγή ως προς τα έξοδα. Οι καθ' ων η αίτηση ανέφεραν πως η έγκριση της αίτησης θα τους προκαλούσε αδικία, χωρίς όμως και να εξειδικεύσουν τη μορφή της. Περιορίστηκαν στην αγόρευση τους σε αναφορά σε υπόθεση στην οποία η παράλειψη του δικηγόρου ή του διαδίκου να ενεργήσουν δεν θεωρήθηκε ως επαρκής λόγος που θα δικαιολογούσε έγκριση αίτησης για παράταση της προθεσμίας προς άσκηση έφεσης. Το θέμα όμως σε εκείνη την περίπτωση είναι διαφορετικό και δε νομίζω ότι δικαιολογείται να επεκταθώ σε αυτά. Η τροποποίηση θα αντιστοιχίσει τον τίτλο προς το ουσιαστικό περιεχόμενο της προσφυγής, δεν βλέπω ποια αδικία θα υποστούν οι καθ' ων η αίτηση από το γεγονός ότι αυτή η αντιστοίχιση θα γίνει τώρα, και στο πλαίσιο του συνόλου των περιστατικών, κρίνω ότι δικαιολογείται η έγκριση της αίτησης.
Η ακρόαση της αίτησης είχε αναβληθεί λόγω κωλύματος του δικηγόρου των καθ' ων η αίτηση και προκρίθηκε η καταχώριση γραπτών αγορεύσεων. Μου φαίνεται πως συνολικά θα ήταν δίκαιο να επιδικαστούν υπέρ των καθ' ων η αίτηση τα 2/3 των εξόδων τους. Η αίτηση εγκρίνεται. Τροποποιημένη προσφυγή μπορεί να καταχωριστεί μέσα σε 15 μέρες. Επιδικάζονται υπέρ των καθ' ων η αίτηση και εναντίον των αιτητών τα 2/3 των εξόδων. Δεν τέθηκε θέμα εξόδων ως προς τη Δημοκρατία και δεν θα υπάρξει άλλη διαταγή για έξοδα. Η υπόθεση να τεθεί ενώπιον μου για περαιτέρω οδηγίες στις 19 Φεβρουαρίου 1997, στις 8.45 π.μ.
Η αίτηση εγκρίνετε με έξοδα υπέρ των καθ' ων η αίτηση.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο