(1997) 4 ΑΑΔ 237
[*237] 31 Ιανουαρίου, 1997
[ΠΙΚΗΣ, Πρόεδρος]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 146 ΚΑΙ 28 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗΣ ΚΑΙ ΑΛΛΟΣ,
Αιτητές,
ν.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ (ΑΡ. 1),
Καθ' ων η αίτηση.
(Υποθέσεις Αρ. 212/95, 259/95)
Προσφυγή βάσει του Άρθρου 146 του Συντάγματος — Αίτηση τροποποίησης του δικογράφου της Αιτήσεως — Προσθήκη νέων λόγων ακυρώσεως σε προχωρημένο στάδιο της διαδικασίας — Η τροποποίηση δικογράφου στην ακυρωτική δικαιοδοσία γενικά —Διαφορές αστικής και διοικητικής δίκης — Συνέπειες — Ειδικά το αίτημα διευκρίνισης ήδη προβληθέντων ακυρωτικών λόγων — Περιστάσεις της απόρριψης του στην κριθείσα περίπτωση.
[Πέραν των ανωτέρω τίτλων η απόφαση του Δικαστηρίου διαβάζεται ως σύνολο].
Η αίτηση απορρίπτεται με έξοδα.
Αναφερόμενες υποθέσεις:
Γιαγκουλής και Άλλοι ν. Δημοκρατίας (1995) 4 Α.Α.Δ. 2569,
Φοινιώτης v. Greenmar Navigation (1989) 1(E) Α.Α.Δ. 33,
Γραμμές Στρίντζη Αιγαίου Ναυτική Εταιρεία v. Always Travel Holidays Ltd κ.ά. (1995) 1 Α.Α.Δ. 607,
Thermaphase Limited ν. Δημοκρατίας (1996) 4 Α.Α.Δ. 2714, [*238]
Δημοκρατία ν. Κουκκουρή κ.ά. (1993) 3 Α.Α.Δ. 598,
Βασιλείου ν. Δήμου Παραλιμνίου κ.ά. (1995) 4 Α.Α.Δ. 1275,
Βαρνάβας Νικολάου και Υιοί Λτδ ν. Δημοκρατίας (1995) 4 Α.Α.Δ. 1627.
Προσφυγές.
Αίτηση για τροποποίηση της προσφυγής έτσι ώστε να επεξηγούνται δύο υφιστάμενα νομικά σημεία.
Δ. Χριστοδούλου, για Μ. Κυπριανού, για τον Αιτητή στην Υπόθεση Αρ. 212/95.
Α. Σ. Αγγελίδης, για τον Αιτητή στην Υπόθεση Αρ. 259/95.
Ελ. Νικολαΐδου , Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Καθ' ων η αίτηση.
Cur. adv vult.
ΠΙΚΗΣ, Π.: Είναι η δεύτερη αίτηση η οποία υποβάλλεται προς τροποποίηση της προσφυγής. Όπως και η προηγούμενη, έτσι και η παρούσα αίτηση υποβλήθηκε μετά την καταχώριση των γραπτών αγορεύσεων. Η πρώτη αίτηση εγκρίθηκε, με επακόλουθο την προσθήκη τεσσάρων νομικών λόγων, προς υποστήριξη της προσφυγής. Συνεπακόλουθα, δόθηκε άδεια για την υποβολή συμπληρωματικών γραπτών αγορεύσεων, προς διαπραγμάτευση των νέων νομικών σημείων.
Με τη νέα αίτηση, δεν επιδιώκεται η προσθήκη νέων, αλλά η επεξήγηση δύο υφιστάμενων (εξαρχής τεθέντων) νομικών σημείων, των 2 και 5.
Το νομικό σημείο 2 έχει ως εξής:-
"2. Η απόφαση λήφθηκε χωρίς τη δέουσα έρευνα."
Με την προτεινόμενη τροποποίηση του λόγου 2, επιδιώκεται η προσθήκη των ακολούθων:-
"Τούτο γιατί ενώ το Σχ. Υπηρεσίας προβλέπει ως απαραίτητο προσόν 'μεταπτυχιακή εκπαίδευσις ή ειδίκευσις ....' δεν ερμηνεύθηκε ούτε ερευνήθηκε δεόντως το θέμα και έτσι κρί[*239]θηκαν ως προσοντούχοι οδοντίατροι όπως το ενδιαφ. πρόσωπο, που απλώς είχαν 'παρακολούθηση εκπαιδευτικών μαθημάτων' και δη διάρκειας από 21.8.89 - 20.11.89."
Το νομικό σημείο 5 έχει ως ακολούθως:-
"5. Η απόφαση πάσχει λόγω πλάνης περί τα πράγματα και το Νόμο."
Με την τροποποίηση επιδιώκεται η προσθήκη των ακολούθων:-
"Τούτο γιατί δεν αποτελούσε μεταπτυχιακή εκπαίδευση ή ειδίκευση η απλή παρακολούθηση μαθημάτων του ενδιαφ. προσώπου και άρα συντρέχει πλάνη."
Παράλληλα, επιδιώκεται η άδεια του Δικαστηρίου για την υποβολή συμπληρωματικών αγορεύσεων, για την προβολή της επιχειρηματολογίας που σχετίζεται με τα νέα θέματα.
Οι καθ' ων η αίτηση ενίστανται στο αίτημα, παρόλο που αναγνωρίζουν ότι, με την έγκριση του, δε θα υποστούν ανεπανόρθωτη ζημία, δηλαδή ζημία που δεν μπορεί να επανορθωθεί με την αρμόζουσα διαταγή ως προς τα έξοδα. Υποστηρίζουν ότι το αίτημα πλήττει βασικούς θεσμούς της δίκης, ιδιαίτερα τους κανόνες που συναρτώνται με την τελεσιδικία, εκείνους που προδιαγράφουν την πορεία της δίκης, ώστε να εξασφαλίζεται η αποπεράτωση της μέσα σε εύλογο χρόνο. Υπέδειξαν ότι, έγκριση του αιτήματος θα ανατρέψει, για δεύτερη φορά, την πορεία της δίκης σε πολύ προχωρημένο στάδιο.
Στην υπόθεση Γιαγκουλλής και άλλοι ν. Δημοκρατίας (1995) 4 Α.Α.Δ. 2569, την οποία επικαλέστηκε ο αιτητής, υιοθετείται η θέση ότι στο πεδίο της αναθεωρητικής δικαιοδοσίας ισχύει ελαστικότερος κανόνας ως προς την ευχέρεια τροποποίησης δικογράφου. Η διάκριση, η οποία γίνεται μεταξύ αναθεωρητικής και πολιτικής διαδικασίας, ανάγεται στις εγγενείς διαφορές μεταξύ των αντίστοιχων δικαιοδοσιών.
Το επίδικο θέμα της προσφυγής παραμένει αμετάβλητο από οποιοδήποτε λόγο ακύρωσης. Εστιάζεται στη νομιμότητα της πράξης, απόφασης, ή παράλειψης, που τίθεται προς αναθεώρηση. Αντίθετα, στην αστική δίκη, το επίδικο θέμα υπόκειται σε μεταβολές, ανάλογα με τις θέσεις του ενάγοντα, νοουμένου ότι δε μεταβάλλεται το πλαίσιο της αντιδικίας. [*240]
Η δεύτερη διαφορά μεταξύ των δύο δικαιοδοσιών, η οποία αντανακλάται στη δικονομία, σχετίζεται με το χαρακτήρα της αντιδικίας. Στην πολιτική δίκη, η διαδικασία περιστρέφεται γύρω από την αντιπαράθεση θέσεων και μαρτυρίας που προβάλλουν οι διάδικοι, ενώ στην αναθεωρητική δίκη, η διαδικασία έχει εξεταστικό χαρακτήρα. Στη διερεύνηση της νομιμότητας διοικητικής πράξης υπεισέρχεται και το συμφέρον του δημοσίου, στη διασφάλιση της νομιμότητας στη διοικητική λειτουργία.
Η τρίτη διαφορά μεταξύ των δύο διαδικασιών - πολιτικής και αναθεωρητικής - αφορά το αποδεικτικό υλικό. Ο διοικητικός φάκελος αποτελεί, κατά κανόνα, τη μαρτυρία, υπό το φως της οποίας εξετάζεται η νομιμότητα του αντικειμένου της προσφυγής. Στην πολιτική δίκη, οι εκατέρωθεν θέσεις κρίνονται υπό το πρίσμα της προφορικής μαρτυρίας, η οποία προσάγεται. Τροποποίηση της αγωγής σε προχωρημένο στάδιο της δίκης τείνει να ανατρέψει το βάθρο της δίκης, με όλα τα αρνητικά παρεπόμενα, ιδιαίτερα όσον αφορά την ανάγκη για την επαναπροσαγωγή μαρτυρίας - (βλ. Φοινιώτης v. Greenmar Navigation (1989) 1(E) Α.Α.Δ. 33· Γραμμές Στρίντζη Αιγαίου Ναυτική Εταιρεία ν. Always Travel Holidays Ltd. κ.ά. (1995) 1 Α.Α.Δ. 607.)
Επομένως, ευχερέστερα (σε σύγκριση με πολιτική αγωγή) παρέχεται άδεια για τροποποίηση προσφυγής σε προχωρημένο στάδιο της δίκης. Η απόφαση στη Γιαγκουλλής (ανωτέρω), υιοθετήθηκε στη Thermaphase Limited ν. Δημοκρατίας (1996) 4 Α.Α.Δ. 2714, στην οποία έγινε, επίσης, αναφορά από τον αιτητή.
Οι διαφορές μεταξύ των διαδικασιών στα αντίστοιχα πεδία δικαιοδοσίας αμβλύνουν μεν την αυστηρότητα των κανόνων, που διέπουν τον προσδιορισμό των επιδίκων θεμάτων στην αναθεωρητική σε σύγκριση με την πολιτική δίκη, δεν καταργούν, όμως, την προσφυγή ως το αναντικατάστατο μέσο προσδιορισμού των επιδίκων θεμάτων. Στη Δημοκρατία ν. Κουκκουρή κ.ά. (1993) 3 Α.Α.Δ. 598, 607, επισημαίνεται:-
"Ο εξεταστικός χαρακτήρας της διαδικασίας κάτω από το Άρθρο 146 αμβλύνει μεν το στοιχείο της αντιπαράθεσης που ενυπάρχει στους δικονομικούς θεσμούς (προσαρμοσμένους στην πολιτική δίκη), δεν καταργεί όμως τη δικογραφία ως το μέσο προσδιορισμού των επιδίκων θεμάτων."
Τα επίδικα θέματα, όπως τονίζεται στη Βασιλείου ν. Δήμου Παραλιμνίου (1995) 4 Α.Α.Δ. 1275, προσδιορίζονται από τη δι[*241]κογραφία και στοιχειοθετούνται από το περιεχόμενο του φακέλου - (βλ., επίσης, Βαρνάβας Νικολάου και Υιοί Λτδ. ν. Δημοκρατίας (1995) 4 Α.Α.Δ. 1627).
Οι λόγοι ακύρωσης απόφασης, που αποτελεί το αντικείμενο προσφυγής, συναρτώνται με τους νομικούς λόγους, για τους οποίους πράξη, απόφαση, ή παράλειψη μπορεί να ακυρωθεί, βάσει του Άρθρου 146.1 του Συντάγματος:-
(α) Παραβίαση του Συντάγμαγος.
(β) Παραβίαση του νόμου.
(γ) Υπέρβαση ή κατάχρηση εξουσίας, η οποία προκύπτει, όπως αναγνωρίζεται, από παρεκκλίσεις από τους κανόνες της χρηστής διοίκησης.
Σύμφωνα με τον ισχύοντα Διαδικαστικό Κανονισμό - (Διαδικαστικός Κανονισμός του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου 1962) - η προσφυγή στοιχειοθετείται με αναφορά στους νομικούς λόγους και τα γεγονότα που την υποστηρίζουν.
Τα νομικά σημεία προσδιορίζουν τους λόγους, για τους οποίους επιδιώκεται η ακύρωση της απόφασης η οποία προσβάλλεται. Τα γεγονότα στοιχειοθετούν το πραγματικό υπόβαθρο της προσφυγής. Δεν απαιτείται η ανάπτυξη των νομικών λόγων στους οποίους βασίζεται η προσφυγή, μόνο ο προσδιορισμός τους. Ο Διαδικαστικός Κανονισμός προβλέπει τον καθορισμό των νομικών «σημείων». Ο όρος «σημείο» περιορίζει το ζητούμενο στον καθορισμό της νομικής αρχής ή του κανόνα ο οποίος έχει παραβιαστεί.
Στην προκείμενη περίπτωση, δεν επιδιώκεται η προσθήκη ή μεταβολή οποιουδήποτε νομικού σημείου. Ό,τι επιδιώκεται, είναι η επεξήγηση δύο νομικών σημείων. Παρόλο που δεν αποκλείεται η εξειδίκευση της εφαρμογής του νομικού σημείου στα γεγονότα της υπόθεσης, αυτή δεν είναι απαραίτητη. Παρέχεται στον αιτητή η δυνατότητα να συσχετίσει στην προσφυγή το νομικό σημείο, το οποίο επικαλείται, με τα γεγονότα της υπόθεσης. Εφόσο, όμως, η επεξήγηση του νομικού σημείου στην προσφυγή δεν είναι απαραίτητη, δεν μπορεί να τεθεί ζήτημα τροποποίησης του για να παρατεθεί.
Στην υπό εξέταση περίπτωση, συντρέχει και άλλος λόγος για την απόρριψη του αιτήματος. Η προτεινόμενη τροποποίηση του [*242] λόγου 2 δε συσχετίζεται με τον κανόνα δικαίου που θέτει, παράλειψη της δέουσας διερεύνησης των γεγονότων. Αντικείμενο της τροποποίησης είναι νομική πλάνη, προκύπτουσα από την κακή ερμηνεία του σχεδίου υπηρεσίας.
Η τροποποίηση του λόγου 5 είναι συναφής προς την αρχή στην οποία αναφέρεται, δηλαδή πλάνη περί το νόμο. Συνεπώς, δεν παρίσταται ανάγκη για την προσθήκη της επεξήγησης. Πρέπει, όμως, να επισημάνουμε ότι δε συσχετίζεται με το πραγματικό υπόβαθρο, το οποίο εκτίθεται στην προσφυγή, επίμετρο του οποίου είναι η παραγνώριση ή η πλάνη ως προς τις διεκδικήσεις του αιτητή για προαγωγή, καθιστώσα την απόφαση πλημμελή.
Καταλήγω ότι, στο βαθμό που η αίτηση σκοπεί στην επεξήγηση τεθέντων νομικών σημείων, αυτή είναι αχρείαστη, ενώ, στο βαθμό που σκοπεί να εισαγάγει νέα θέματα, υπό το μανδύα της επεξήγησης τεθέντων νομικών σημείων, αυτή είναι ανεπίτρεπτη.
Επέστη ο χρόνος για την αποπεράτωση της δίκης.
Οι υποθέσεις ορίζονται για διευκρινίσεις στις 6/2/1997, η ώρα 9.00 π.μ.
Η αίτηση απορρίπτεται με έξοδα.
Η αίτηση απορρίπτεται με έξοδα.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο