(1997) 4 ΑΑΔ 1865
[*1865] 8 Αυγούστου, 1997
[ΝΙΚΟΛΑΟΥ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΕΥΗ ΧΑΤΖΗΠΑΥΛΗ,
Αιτήτρια,
ν.
ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΙΚΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ,
Καθ'ου η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 587/95)
Διοικητικό Δίκαιο — Συλλογικά όργανα — Συγκρότηση — Συμμετοχή σε συνεδρίαση προσώπου ξένου προς τη σύνθεση του οργάνου — Συνέπειες — Θεωρία και νομολογία.
Προσφυγή βάσει του Αρθρου 146 του Συντάγματος —Λόγοι ακυρώσεως — Υπέρμετρη αλλά και ακαθόριστη βαρύτητα των συνεντεύξεων σε διαδικασία πλήρωσης θέσης δημοσίου οργανισμού.
Η αιτήτρια προσέβαλε την επιλογή άλλης υποψήφιας αντ' αυτής για διορισμό στη θέση Τεχνικού Χημείου, 2ης Τάξης.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, ακυρώνοντας την επίδικη απόφαση, αποφάσισε ότι:
1. Προέκυψε θέμα αναφορικά με το κατά πόσο ειδοποιήθηκαν όλα τα μέλη. Στη συνεδρία απουσίαζαν δύο. Η αιτήτρια αμφισβήτησε ότι είχαν ειδοποιηθεί και εκείνοι. Το θέμα παρέμεινε στη βάση μόνο συγκρουόμενων ισχυρισμών. Οπότε τη λύση την παρέχει το Άρθρο 13(1) του νόμου, σύμφωνα με το οποίο η συνεδρίαση "τεκμαίρεται, μέχρις αποδείξεως του εναντίον, ως νομίμως συγκληθείσα και συγκροτηθείσα". Δεν μπορεί συνεπώς να καταλογιστεί μεμπτότητα στη συνεδρίαση με αναφορά σε οτιδήποτε που σχετίζεται με τη σύγκλησή της.
Η συνεδρίαση ήταν ωστόσο μεμπτή εξ αιτίας της παρουσίας προ[*1866]σώπου ξένου προς εκείνα που είχαν δικαίωμα συμμετοχής για νόμιμη συγκρότηση του Συμβουλίου. Δεν αναφέρεται στο πρακτικό ότι το εν λόγω πρόσωπο, που ήταν ο λογιστής του Οργανισμού, έλαβε οποιοδήποτε μέρος στις εργασίες. Αυτό όμως δεν έχει σημασία. Την επίδραση της παρουσίας ξένου προσώπου δεν μπορεί κανείς να την εικάσει. Γι' αυτό, από μόνη της η παρουσία τρίτου κατά τη συζήτηση και τη λήψη απόφασης είναι ασυμβίβαστη με τη νόμιμη συγκρότηση του συλλογικού οργάνου.
Η ελαττωματική συγκρότηση του Συμβουλίου σήμαινε και τη μη δυνατότητα λήψης νόμιμης απόφασης.
2. Και στην ουσία της η απόφαση δεν μπορεί να σταθεί. Τουλάχιστο για τον λόγο ότι, καθώς προκύπτει από το λεκτικό της απόφασης, αυτή τοποθετείται αποκλειστικά επί των εντυπώσεων που προέκυψαν από τις συνεντεύξεις. Δεν φαίνεται από το πρακτικό να απασχόλησε οποιοδήποτε άλλο στοιχείο με το οποίο οι εντυπώσεις να σταθμίστηκαν. Ούτε και επισημάνθηκε ο,τιδήποτε αλλού που να καλύπτει το κενό. Έπειτα, ακόμα και αν επεκτεινόταν η εξέταση σε όλα που θα έπρεπε να είχαν απασχολήσει και σταθμιστεί, οι εντυπώσεις από τη συνέντευξη παραμένουν χωρίς προσδιορισμό του ερείσματός τους. Μοιάζουν ως εκ τούτου αυθαίρετες. Γι' αυτό δεν θα μπορούσαν να υποστηλώσουν την προσφερθείσα αιτιολογία ακόμα και αν ως προς τα άλλα δεν υπήρχε πρόβλημα.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.
Αναφερόμενες υποθέσεις:
Avgerinos Nikitas Ltd κ.ά. ν. Δήμου Λεμεσού (1993) 4 Α.Α.Δ. 315,
Σοφοκλέους ν. Δήμου Λάρνακας κ.ά. (1996) 4 Α.Α.Δ. 2353.
Προσφυγή.
Προσφυγή με την οποία προσβάλλεται η απόφαση του Οργανισμού Κυπριακής Γαλακτοκομικής Βιομηχανίας για την επιλογή του ενδιαφερόμενου μέρους στη θέση Τεχνικού Χημείου 2ης Τάξης αντί της αιτήτριας.
Α. Σ. Αγγελίδης, για την Αιτήτρια.
Ν. Χ"Ιωάννου, για τους Καθ' ων η αίτηση. [*1867]
Τ. Παπαδόπουλος, για το Ενδιαφερόμενο μέρος.
Cur. adv. vult.
ΝΙΚΟΛΑΟΥ, Δ.: Ο Οργανισμός Κυπριακής Γαλακτοκομικής Βιομηχανίας (στο εξής ο "Οργανισμός") προκήρυξε δύο θέσεις τεχνικού χημείου, 2ης τάξης. Μια για μικροβιολογικές αναλύσεις και άλλη για χημικές. Υποβλήθηκε και για τις δύο θέσεις ικανός αριθμός αιτήσεων για επιλογή. Η αιτήτρια αποτάθηκε για τη δεύτερη. Η πλήρωση της κάθε θέσης εξετάστηκε χωριστά αλλά παράλληλα, μέσα στα ίδιο πλαίσιο.
Οι υποψηφιότητες εξετάστηκαν σε πρώτο στάδιο από την Επιτροπή Προσωπικού. Ο νόμος με τον οποίο καθιδρύθηκε ο Οργανισμός παρέχει εξουσία για σύσταση Επιτροπών στις οποίες να μεταβιβάζονται αρμοδιότητες του Οργανισμού, ή Συμβουλευτικές Επιτροπές: βλ. τα άρθρα 10 και 11 του περί Κυπριακής Γαλακτοκομικής Βιομηχανίας Νόμου, (Ν.4/1969 όπως τροποποιήθηκε). Η Επιτροπή επιλήφθηκε του θέματος σε δύο συνεδρίες, ήτοι, την 1 Φεβρουαρίου 1995 και 9 Μαρτίου 1995. Κατά τη δεύτερη διεξήχθησαν, με τη βοήθεια χημικού που ενεργούσε ως σύμβουλος της Επιτροπής, συνεντεύξεις των υποψηφίων. Με βάση τα αποτελέσματα η Επιτροπή εισηγήθηκε στο Συμβούλιο τους τέσσερις, με αλφαβητική σειρά, επικρατέστερους για κάθε θέση. Στις 28 Απριλίου 1995 συνεδρίασε το Συμβούλιο. Το οποίο δέχθηκε τις υποψήφιες σε προσωπικές συνεντεύξεις, χωρίς τη βοήθεια ειδικού, ως προς τους τομείς που αφορούσαν οι θέσεις. Η περαιτέρω διαδικασία και η εν συνεχεία ληφθείσα απόφαση περιγράφονται στο πρακτικό της συνεδρίας ως εξής:
"Μετά ακολούθησε συζήτηση και ανταλλαγή απόψεων για την εντύπωση που έδωσε η κάθε υποψήφια στα μέλη του Συμβουλίου. Στη συνέχεια διεξήχθη φανερή ψηφοφορία και αφού το κάθε μέλος του Συμβουλίου δικαιολόγησε την ψήφο του, τα αποτελέσματα της ψηφοφορίας ήταν τα ακόλουθα:
α) Επιλογή Τεχνικού Χημείου 2ης Τάξης για τις μικροβιολογικές αναλύσεις
…………………………………………………………………………………….
β) Επιλογή Τεχνικού Χημείου 2ης Τάξης για τις χημικές αναλύσεις: [*1868]
Υποψήφια Ψήφοι
Διονυσίου Μ. 1
Καϊττάνη Μ. 7
Σιαμπέλα Α. 1
Χ"Παυλή Ε. 5
Επιλέγηκε η Μαρία Καϊττάνη με 7 ψήφους. Αιτιολογώντας την απόφαση του αυτή το Συμβούλιο, ανάφερε ότι τα μέλη του αποκόμισαν κατά τη διάρκεια της προσωπικής συνέντευξης, την καλύτερη εντύπωση τόσο από το περιεχόμενο των απαντήσεων, της ευστροφίας όσον και της προσωπικότητας της υποψηφίας."
Ας σημειωθεί ότι η καταγραφείσα ως αιτιολογία ήταν πανομοιότυπη με την αμέσως προηγουμένως διατυπωθείσα για την επιλογή σε σχέση με τη θέση για τις μικροβιολογικές αναλύσεις.
Η αιτήτρια προσβάλλει την απόφαση. Επικαλείται σωρεία νομικών σημείων στη βάση των οποίων καλεί το Δικαστήριο να καταλήξει ότι η απόφαση είναι άκυρη. Ωστόσο, τρία είναι εκείνα που θέτουν προς εξέταση συγκεκριμένα ζητήματα σχετικά με τις ανάγκες της υπόθεσης. Αυτά είναι εξ άλλου τα σημεία που κυρίως απασχόλησαν. Το πρώτο αφορά στη σύσταση και λειτουργία του Συμβουλίου. Στην αίτηση δεν εκτίθενται λεπτομέρειες ούτε όμως και ζητήθηκαν δυνάμει του Κανονισμού 7Α του Διαδικαστικού Κανονισμού του Ανωτάτου Δικαστηρίου 1962, όπως τροποποιήθηκε. Με την αγόρευση του συνηγόρου της αιτήτριας συζητήθηκαν δύο πτυχές: η μια έχει σχέση με τον τρόπο σύγκλησης της συνεδρίας· και η άλλη με την παρουσία, κατά τη λήψη της απόφασης, προσώπου που δεν ανήκε στο Συμβούλιο. Το δεύτερο σημείο αφορά στην αιτιολογία. Κατά την αιτήτρια η απόφαση δεν είναι αιτολογημένη δεόντως ή καθόλου. Και το τρίτο, που είναι συναφές με το δεύτερο, είναι ότι στην απόφαση λήφθηκε υπόψη αποκλειστικά ή κυρίως η απόδοση στη συνέντευξη σε βάρος των υπολοίπων στοιχείων. Άλλο σημείο που θα μπορούσε να είχε απασχολήσει αφορά στην προκριματική διαδικασία η οποία τέθηκε μεν υπό αμφισβήτηση αλλά χωρίς τον αναγκαίο προσδιορισμό που να καθιστά εφικτή την εξέταση.
Το Συμβούλιο αποτελείται από όλα τα μέλη του Οργανισμού: τον πρόεδρο και δεκαπέντε άλλα. Προβλέπεται, εκτός των τακτικών συνεδριών και η σύγκληση εκτάκτων: βλ. άρθρο 12 του νόμου και τους Κανονισμούς 3 και 4 των περί Οργανισμού Κυπριακής Γαλακτοκομικής Βιομηχανίας (Εσωτερικών) Κανονισμών του [*1869] 1989 εκδοθέντων δυνάμει του άρθρου 14 του νόμου. Στην προκείμενη περίπτωση η συνεδρία της 28 Απριλίου 1995 δεν μπορεί παρά να ήταν έκτακτη, παρόλον που αυτό δεν καταγράφηκε, δεδομένου ότι προηγήθηκαν τέσσερις άλλες συνεδρίες κατά τον ίδιο μήνα, η τελευταία από τις οποίες ήταν στις 26 Απριλίου 1995. Η σύγκληση έγινε στις 27 Απριλίου 1995 με ειδοποίηση μέσω τηλεφώνου. Προέκυψε θέμα αναφορικά με το κατά πόσο ειδοποιήθηκαν όλα τα μέλη. Στη συνεδρία απουσίαζαν δύο. Η αιτήτρια αμφισβήτησε ότι είχαν ειδοποιηθεί και εκείνοι. Το θέμα παρέμεινε στη βάση μόνο συγκρουόμενων ισχυρισμών. Οπότε τη λύση την παρέχει το άρθρο 13(1) του νόμου, σύμφωνα με το οποίο η συνεδρίαση "τεκμαίρεται, μέχρις αποδείξεως του εναντίον, ως νομίμως συγκληθείσα και συγκροτηθείσα". Δεν μπορεί συνεπώς να καταλογιστεί μεμπτότητα στη συνεδρίαση με αναφορά σε οτιδήποτε που σχετίζεται με τη σύγκληση της.
Η συνεδρίαση ήταν ωστόσο μεμπτή εξ αιτίας της παρουσίας προσώπου ξένου προς εκείνα που είχαν δικαίωμα συμμετοχής για νόμιμη συγκότηση του Συμβουλίου. Δεν αναφέρεται στο πρακτίκό ότι το εν λόγω πρόσωπο, που ήταν ο λογιστής του Οργανισμού, έλαβε οποιοδήποτε μέρος στις εργασίες. Αυτό όμως δεν έχει σημασία. Την επίδραση της παρουσίας ξένου προσώπου δεν μπορεί κανείς να την εικάσει. Γι' αυτό, από μόνη της η παρουσία τρίτου κατά τη συζήτηση και τη λήψη απόφασης είναι ασυμβίβαστη με τη νόμιμη συγκρότηση του συλλογικού οργάνου. Καθώς αναφέρει ο Παπαχατζής στο σύγγραμμα, "Σύστημα του Ισχύοντος στην Ελλάδα Διοικητικού Δικαίου" 5η Έκδ. (1976) σελ. 172:
Η νεώτερη νομολογία είναι αυστηρή, ακόμα και ως προς την απλή παρουσία προσώπων ξένων προς τη νόμιμη του συλλογικού οργάνου σύνθεση: Σ.τ.Ε. 1036 του 1963, 1045 και 1934 του 1972 κ.λ.π. Εκτός αν είχε έλθει ο αρμόδιος υπηρεσιακός παράγων, με σκοπό την παροχή κατατοπιστικών πληροφοριών και απεχώρησε πριν αρχίσει η συζήτηση: Σ.τ.Ε. 1733 του 1973, 296 του 1974."
Και αυτή είναι η γραμμή που ακολούθησε το Ανώτατο Δικαστήριο: βλ. Avgerinos Nikitas Ltd ν. Δήμου Λεμεσού (1993) 4 Α.Α.Δ. 315 και Σοφοκλέους ν. Δήμου Λάρνακας κ.ά. (1996) 4 Α.Α.Δ. 2353. Η ελαττωματική συγκρότηση του Συμβουλίου σήμαινε και τη μη δυνατότητα λήψης νόμιμης απόφασης.
Προσθέτω όμως, διότι μου φαίνεται πρόδηλο, ότι και στην ουσία της η απόφαση δεν μπορεί να σταθεί. Τουλάχιστο για το λόγο [*1870] ότι, καθώς προκύπτει από το λεκτικό της απόφασης, αυτή τοποθετείται αποκλειστικά επί των εντυπώσεων που προέκυψαν από τις συνεντεύξεις. Δεν φαίνεται από το πρακτικό να απασχόλησε οποιοδήποτε άλλο στοιχείο με το οποίο οι εντυπώσεις να σταθμίστηκαν. Ούτε και επισημάνθηκε οτιδήποτε αλλού που να καλύπτει το κενό. Έπειτα, ακόμα και αν επεκτεινόταν η εξέταση σε όλα που θα έπρεπε να είχαν απασχολήσει και σταθμιστεί, οι εντυπώσεις από τη συνέντευξη παραμένουν χωρίς προσδιορισμό του ερείσματός τους. Μοιάζουν ως εκ τούτου αυθαίρετες. Γι' αυτό δεν θα μπορούσαν να υποστηλώσουν την προσφερθείσα αιτιολογία ακόμα και αν ως προς τα άλλα δεν υπήρχε πρόβλημα. Καθίσταται όμως αχρείαστη η περαιτέρω συζήτηση.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα. Η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται βάσει του Άρθρου 146.4(β) του Συντάγματος. Τα έξοδα να υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο