ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
Υπόθεση Αρ. 894/96
ΕΝΩΠΙΟΝ: Γ.Κ. ΝΙΚΟΛΑΟΥ, Δ.
Αναφορικά με το Άρθρο 146 του Συντάγματος
Μεταξύ
:Ανδρέα Νικολάου, τώρα στην Αθήνα,
Αιτητή
- και -
Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω
Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας,
Καθ΄ ων η αίτηση
---------------------------
12 Μαρτίου 1998
Για τον αιτητή: Α. Κωνσταντίνου.
Για τους καθ΄ ων η αίτηση: Α. Βασιλειάδης.
Για το ενδιαφερόμενο πρόσωπο: Α.Σ. Αγγελίδης.
---------------------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Με αυτή την προσφυγή προσβάλλεται η απόφαση της Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας (στο εξής Ε.Δ.Υ.) ημερ. 6 Σεπτεμβρίου 1996, με την οποία το ενδιαφερόμενο πρόσωπο Γεώργιος Μιχαήλ επιλέγηκε για προαγωγή στη μόνιμη (Τακτ. Προϋπ.) θέση Λειτουργού Βιομηχανίας Α΄, Υπηρεσίες Εμπορίου και Βιομηχανίας. Κατ΄ ακολουθίαν στις 20 Σεπτεμβρίου 1996 η Ε.Δ.Υ., κατόπιν αποδοχής της προσφοράς, προήγαγε το ενδιαφερόμενο πρόσωπο στη θέση με ισχύ από 1 Οκτωβρίου 1996.
Ο αιτητής, που ήταν ένας από τέσσερις άλλους υποψηφίους, είχε έναντι του ενδιαφερομένου προσώπου αρχαιότητα κατά δυο χρόνια τρεις μήνες στη θέση που τότε κατείχαν ενώ στην αξία υπερτερούσε αλλά μόνο οριακά. Ωστόσο προτιμήθηκε το ενδιαφερόμενο πρόσωπο επειδή θεωρήθηκε ότι υπερτερούσε σε προσόντα και επειδή είχε υπέρ του τη σύσταση του Διευθυντή.
Ο αιτητής αμφισβητεί την άποψη ότι υστερούσε σε προσόντα, αποδίδοντας την σε πλάνη περί τα πράγματα και προβάλλει συνάμα πως ακόμα και με βάση ότι το ενδιαφερόμενο πρόσωπο υπερτερούσε σε προσόντα, αποδόθηκε σε αυτά δυσανάλογη βαρύτητα. Ο αιτητής επίσης αμφισβητεί την εγκυρότητα της σύστασης του Διευθυντή, επισημαίνοντας ότι η προτίμηση για το ενδιαφερόμενο πρόσωπο αποδίδεται σε ικανότητες και ιδιότητες σε σχέση με τις οποίες, όπως προκύπτει από τις Υπηρεσιακές Εκθέσεις, είχε βαθμολογηθεί και ο αιτητής περίπου εξ ίσου υψηλά.
Πρώτα ως προς τα προσόντα. Στο σχέδιο υπηρεσίας που αφορά την υπό εξέταση θέση δεν προβλεπόταν οποιοδήποτε ακαδημαϊκό ή συναφές προσόν είτε ως απαιτούμενο είτε ως πλεονέκτημα. Όμως το σχέδιο υπηρεσίας για τη θέση στην οποία ήδη βρίσκονταν - πρώτου διορισμού και προαγωγής - προνοούσε για ακαδημαϊκό προσόν ως απαιτούμενο, όπως και για πείρα ως πλεονέκτημα. Παραθέτω το σχετικό μέρος:
“Πανεπιστημιακό δίπλωμα ή τίτλος ή ισότιμο προσόν στις Οικονομικές ή Εμπορικές Επιστήμες ή τη Διοίκηση Επιχειρήσεων. Πείρα σε θέματα που αφορούν στην ανάπτυξη της βιομηχανίας της Νήσου θα θεωρηθεί πλεονέκτημα.”
Αιτητής και ενδιαφερόμενο πρόσωπο δεν κατείχαν το απαιτούμενο προσόν αλλά θεωρήθηκαν υποψήφιοι δυνάμει της ακόλουθης σημείωσης που αφορούσε υπηρετούντες υπαλλήλους:
“Ως υποψήφιοι μπορούν επίσης να θεωρηθούν και υπάλληλοι που υπηρετούσαν στο Υπουργείο Εμπορίου και Βιομηχανίας κατά την ημερομηνία εγκρίσεως των παρόντων Σχεδίων Υπηρεσίας, υπό τον όρο ότι θα είναι μέλη του Ινστιτούτου Εμπορίας του Η.Β. (Institute of Marketing), ή θα είναι κατόχοι Πανεπιστημιακού Διπλώματος ή τίτλου στη Δημόσια Διοίκηση και Πολιτικές Επιστήμες, και θα έχουν πενταετή υπηρεσία στο Υπουργείο Εμπορίου και Βιομηχανίας.”
Ο αιτητής ήταν μέλος του Ινστιτούτου Εμπορίας του Ηνωμένου Βασιλείου και κάτοχος διπλώματος Εμπορίας του ιδίου Σώματος ενώ το ενδιαφερόμενο πρόσωπο ήταν κάτοχος πανεπιστημιακού πτυχίου στη Δημόσια Διοίκηση και Πολιτικές Επιστήμες.
Ο συνήγορος του αιτητή εισηγήθηκε ότι τα αντίστοιχα προσόντα αιτητή και ενδιαφερόμενου προσώπου για σκοπούς εκείνης της θέσης καθίσταντο, βάσει της εν λόγω σημείωσης, ισότιμα αλλά και πρόσθεσε ότι εν πάση περιπτώσει το προσόν του αιτητή ήταν εγγενώς ισοδύναμο με πανεπιστημιακό, όπως προέκυπτε από επιστολή ημερ. 2 Φεβρουαρίου 1993 του Ινστιτούτου Εμπορίας του Ηνωμένου Βασιλείου προς τον Διευθυντή Τμήματος Εμπορίου του Υπουργείου Εμπορίου και Βιομηχανίας, την οποία ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου που προέβη στη σύσταση όφειλε να είχε υπόψη και να πληροφορούσε την Ε.Δ.Υ.
Δεν είναι δυνατό να διακρίνει κανείς σε ποιο βαθμό επέδρασε στη λήψη της προσβαλλόμενης απόφασης η αντίληψη ότι το ενδιαφερόμενο πρόσωπο υπερτερούσε σε προσόντα, ενόψει της διαπλοκής αυτού του παράγοντα με τη θετική υπέρ του ενδιαφερόμενου προσώπου σύσταση. Πάντως δεν παρέχεται οποιαδήποτε ένδειξη ότι η Ε.Δ.Υ. είχε κατά νου ότι, όπως είναι νομολογημένο - βλ. Δημοκρατία ν. Ανδρέου κ.α
. (1993) 3 Α.Α.Δ. 153 (στη σελ. 162):“..... ακαδημαϊκά προσόντα που έχει ένας υποψήφιος, επιπλέον αυτών που καθορίζονται στο σχέδιο υπηρεσίας ως τα απαραίτητα ή ως πλεονέκτημα, λαμβάνονται γενικά υπόψη, αν είναι συναφή προς τα καθήκοντα της θέσης, άλλως έχουν περιθωριακή σημασία.”
Ελλείπει άλλωστε και οποιαδήποτε ένδειξη αναφορικά με το κατά πόσο πανεπιστημιακό πτυχίο, όπως εκείνο που κατείχε το ενδιαφερόμενο πρόσωπο, ήταν πιο συναφές προς τα καθήκοντα της υπό πλήρωση θέσης από το αντίστοιχο προσόν του αιτητή, ανεξάρτητα από τη μεταξύ τους συγκριτική διαβάθμιση από ακαδημαϊκής άποψης. Εγείρεται επιπλέον και ζήτημα διακρίβωσης του επιπέδου του διπλώματος του αιτητή ενόψει της επιστολής του Ινστιτούτου Εμπορίας του Ηνωμένου Βασιλείου για την οποία δεν φαίνεται να γνώριζε η Ε.Δ.Υ. Αναφέρονταν εκεί ανάμεσα σε άλλα και τα εξής:
“The Diploma in Marketing is accepted by the Council for National Academic Awards as being equivalent to a First Degree and it is recognised by many Universities and other Institutes of Higher Learning as an appropriate qualification for entry to MBA and other Post Graduate courses.”
Στην Ευθυμίου ν. Δημοκρατίας, Α.Ε. 1883 ημερ. 14 Ιουλίου 1997, επισημάνθηκαν, με αναφορά σε προηγούμενες αποφάσεις, τα εξής:
“Η σχετικότητα νέων στοιχείων αναγνωρίστηκε ρητά από την Ολομέλεια κατόπιν συζήτησης στην Κωνσταντίνου ν. Συμβουλίου Αμπελουργικών Προϊόντων (1992) 3 Α.Α.Δ. 228. Και επεξηγήθηκε πρόσφατα στην Ιακωβίδη ν. Ε.Δ.Υ
“..... νέα στοιχεία μπορεί να είναι σχετικά, μεταξύ άλλων, στην έκταση που καταδεικνύουν ενδεχόμενο πλάνης. Σ΄ αυτή την περίπτωση δεν προσδιορίζονται τα γεγονότα και η εν τέλει επίπτωση τους, αλλά η δυναμική τους.”
.................................. .........................................”
Τα όσα ήδη ανέφερα καθιστούν την προσβαλλόμενη απόφαση υποκείμενη σε ακύρωση. Θεωρώ ωστόσο χρήσιμο, για σκοπούς επανεξέτασης, να επεκταθώ και στο ζήτημα της σύστασης του Διευθυντή. Ο βασικός άξονας της βρίσκεται στο ακόλουθο απόσπασμα:
“Ο Μιχαήλ διαθέτει όλες τις αναγκαίες εμπειρίες και προσόντα για την υπό πλήρωση θέση, διαθέτει σε ψηλό βαθμό πρωτοβουλία, υπευθυνότητα, ευθυκρισία καθώς και ικανότητα συνεργασίας με τους συναδέλφους του και το κοινό (ικανότητα συνεργασίας).”
Παρατηρώ κατ΄ αρχάς ότι δεν εξειδικεύτηκε ο,τιδήποτε σχετικά με τις “αναγκαίες εμπειρίες”. Από τους φακέλους δεν προκύπτει να διέθετε το ενδιαφερόμενο πρόσωπο υπέρτερη πείρα. Ούτε για τα προσόντα δεν εξειδικεύτηκε ο,τιδήποτε. Ίσως ο Διευθυντής να εννοούσε εκείνο στο οποίο, με τη σειρά της, αναφέρθηκε η Ε.Δ.Υ., ήτοι, το πτυχίο του ενδιαφερόμενου προσώπου. Αυτό ήδη το σχολίασα. Τέλος, από τις τέσσερις αναφερθείσες ιδιότητες ή ικανότητες οι τρεις, ήτοι, η πρωτοβουλία, η υπευθυνότητα και η συνεργασία απαντώνται στις Υπηρεσιακές Εκθέσεις όπου αιτητής και ενδιαφερόμενο πρόσωπο εμφανίζουν περίπου την ίδια εικόνα, αξιολογηθέντες και οι δύο κατά τα τελευταία τέσσερα χρόνια ως “εξαίρετοι” με μόνη εξαίρεση - εντελώς οριακής σημασίας - το “πολύ ικανοποιητικός” στην περίπτωση του
αιτητή για “πρωτοβουλία” το 1992.Στο μεγαλύτερο λοιπόν μέρος της, η σύσταση αποτελούσε αμφισβήτηση του περιεχομένου των φακέλων ως προς την αντίστοιχη αξία των υποψηφίων και όχι απόψεις αναφορικά με ικανότητες και ιδιότητες - πέρα από τις ήδη μετρηθείσες - που να προσιδίαζαν στην υπό πλήρωση θέση ώστε να εξηγούσαν την προτίμηση. Όπως λέχθηκε στη Στυλιανού κ.α. ν. Δημοκρατίας κ.α
. (1994) 3 Α.Α.Δ. 387 (στις σελ. 398-399):“Από την άλλη, η σύσταση του Γενικού Διευθυντή δεν αποτελεί παράλληλη προς εκείνη της ΕΔΥ κρίση ως προς το ποιος υπερέχει κατά αξία με βάση το περιεχόμενο των φακέλλων και με αυτή την έννοια δεν αποσκοπεί στην αποτίμηση της σταδιοδρομίας τους. Σύσταση που απλώς αναπαράγει τα μετρήσιμα στοιχεία του φακέλλου δεν μπορεί να λειτουργεί ως ανεξάρτητος δείκτης αξίας .......... Ο προϊστάμενος του οικείου τμήματος έχει τη δυνατότητα να εκτιμήσει τις ανάγκες της θέσης και η σημασία της σύστασης του έγκειται στο γεγονός ότι εμπεριέχει τη γνώμη του ως προς το ποιός από τους υποψηφίους είναι ο αξιότερος από την άποψη της συγκέντρωσης των ικανοτήτων και των ιδιοτήτων που απαιτούν τα καθήκοντα της θέσης.”
Συνεπώς, στην προκείμενη περίπτωση η σύσταση δεν θα μπορούσε, κατά τη γνώμη μου, να αποτελέσει βάσιμο στοιχείο κρίσης το οποίο, όπως τονίζεται στη νομολογία, είναι πρωτογενές, ουσιώδες και αυτοτελές: βλ. Δημοκρατία ν. Ψωμά, Α.Ε. 1979 ημερ. 17 Οκτωβρίου 1997.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα. Η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται στην ολότητα της βάσει του Άρθρου 146.4(β) του Συντάγματος.
Γ.Κ. Νικολάου,
Δ.
/ΕΘ
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο