ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ANAΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
Υπόθεση Αρ. 763/96
ΕΝΩΠΙΟΝ:
Π. ΑΡΤΕΜΗ, Δ.Αναφορικά με τα Άρθρα 146 και 28 του Συντάγματος.
Μεταξύ:
Δέσπως Αποστολίδου,
Αιτήτριας,
και
Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω
Επιτροπής Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας,
Καθ΄ης η αίτηση.
- - - - - - -
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:
18.11.98ΕΜΦΑΝΙΣΕΙΣ
Για την αιτήτρια: κ. Α.Σ. Αγγελίδης
Για την καθ΄ης η αίτηση: κα Ε. Λοϊζίδου
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Η αιτήτρια με την παρούσα προσφυγή επιζητεί την πιο κάτω θεραπεία:
"1. Δήλωση του Δικαστηρίου ότι η πράξη και/ή απόφαση της καθ΄ης η αίτηση με την οποίαν επέλεξε τους 1. Δέσποινα Θρασυβουλίδου, 2. Νίκη Ιακωβίδου, 3. Ιωάννη Σεργίδη, 4. Ιουλία Παχνιώτου, 5. Ιωάννη Γιάγκου και 6. Γεώργιο Χατζιωάννου για τη θέση Βοηθού Διευθυντή Σχολείων Μέσης Γενικής Εκπαίδευσης από 1.9.96 αντί και/ή στη θέση της αιτήτριας είναι άκυρη, παράνομη και στερημένη οποιουδήποτε έννομου αποτελέσματος."
Ο Διευθυντής Μέσης Εκπαίδευσης με έγγραφο του ημερ. 28.3.96 διαβίβασε έγκριση για πλήρωση 40 θέσεων Βοηθού Διευθυντή Σχολείων Μέσης Γενικής Εκπαίδευσης ανάμεσα στις οποίες εννιά για καθηγητές Φιλολογικών. Οι θέσεις που είναι πρώτου διορισμού & προαγωγής δημοσιεύθηκαν στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας. Κατάλογος όλων των αιτητών μαζί με τις αιτήσεις τους, αντίγραφο της δημοσίευσης στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας και οι φάκελοι υπηρεσιακών εκθέσεων των αιτητών διαβιβάστηκαν στο Γενικό Επιθεωρητή Μέσης Εκπαίδευσης που σύμφωνα με το νόμο είναι ο Πρόεδρος της οικείας Συμβουλευτικής Επιτροπής (Σ.Ε.). Στις 24.5.96 ο Γενικός Επιθεωρητής Μέσης Εκπαίδευσης διαβίβασε την έκθεση της Σ.Ε. καθώς και κατάλογο των υποψηφίων που συστήνει η Σ.Ε. Στην Έκθεση της Σ.Ε. αναφέρονται τα ακόλουθα σε σχέση με την αιτήτρια:
"3. Η Συμβουλευτική Επιτροπή, αφού μελέτησε διεξοδικά τους προσωπικούς φακέλους των υποψηφίων, διαπίστωσε ότι όλοι οι υποψήφιοι, εκτός από την κ. Δέσπω Αποστολίδου, είχαν διορισμό στην ειδικότητα του Καθηγητή Φιλολογικών Μαθημάτων και τα απαιτούμενα για προαγωγή προσόντα από το Νόμο και τα Σχέδια Υπηρεσίας κατά τις 19 Απριλίου 1996, ημερομηνία κατά την οποία έληξε η προθεσμία υποβολής αιτήσεων. Η κ. Δέσπω Αποστολίδου κατά την ίδια ημερομηνία κατείχε τα απαιτούμενα από το Νόμο και τα Σχέδια Υπηρεσίας προσόντα για πρώτο διορισμό στη θέση.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Η Συμβουλευτική Επιτροπή μελέτησε επίσης την αίτηση για διορισμό στη θέση Βοηθού Διευθυντή για τα φιλολογικά Μαθήματα που υπέβαλε η κ. Δέσπω Αποστολίδου, Καθηγήτρια Οικιακής Οικονομίας σε σχολεία Μέσης Εκπαίδευσης και πτυχιούχος της φιλολογίας. Η κ. Αποστολίδου διορίστηκε στη θέση Καθηγήτριας της Οικιακής Οικονομίας την 1.9.1960. Στη συνέχεια προήχθη διαδοχικά στις κλίμακες: Β3 από 31.8.1969, Α9 από 1.6.1982 και Α10 από 15.12.1982. Στις 14.10.1980 κατέθεσε στο Υπουργείο Παιδείας πτυχίο Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών με ημερομηνία λήψης 26 Ιουνίου 1979. Το όνομα της κ. Αποστολίδου δεν μπορεί να περιληφθεί στον κατάλογο των προτεινομένων για προαγωγή στη θέση Βοηθού Διευθυντή για τα Φιλολογικά μαθήματα, γιατί, σύμφωνα και με την ακυρωτική απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου
στην Προσφυγή 765/87, δεν μπορεί να γίνει αποτίμηση της αξίας της αιτήτριας με βάση τη βαθμολογία που έχει ως Καθηγήτρια της Οικιακής Οικονομίας και να συγκριθεί με την αντίστοιχη αξία των υποψηφίων καθηγητών φιλολόγων.Η κ. Δέσπω Αποστολίδου, όμως κατέχει τα απαιτούμενα από το νόμο προσόντα για να είναι υποψήφια για πρώτο διορισμό στη συγκεκριμένη θέση.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Σε ξεχωριστό κατάλογο περιλαμβάνεται το όνομα της κ. Δέσπως Αποστολίδου ως δικαιούχου για διεκδίκηση πρώτου διορισμού στη θέση του Βοηθού Διευθυντή Σχολείων Μέσης Εκπαίδευσης στην ειδικότητα των φιλολόγων με βάση τη σχετική απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου (Προσφυγή 765/87)."
Στις 5.6.96 η Επιτροπή Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας (ΕΕΥ) εξέτασε τις ενστάσεις που υποβλήθηκαν, κατάρτισε τον τελικό κατάλογο και αποφάσισε να καλέσει τους υποψηφίους σε προσωπική συνέντευξη. Αναφορικά με την ένσταση της αιτήτριας η ΕΕΥ αποφάσισε τα ακόλουθα:
"
Δέσπω ΑποστολίδουΟ δικηγόρος της πιο πάνω αιτήτριας υποβάλλει ένσταση γιατί η Συμβουλευτική Επιτροπή "διαχώρισε τη διεκδίκηση της πελάτιδάς του από τις διεκδικήσεις των άλλων αιτητών".
Η Επιτροπή αποφασίζει ότι σύμφωνα με την απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην προσφυγή 765/87 που εκδόθηκε στις 21.12.90 η κα Αποστολίδου μπορεί να διεκδικήσει πρώτο διορισμό στη θέση Βοηθού Διευθυντή και ότι μπορεί "ενόψει όμως της πρόνοιας του άρθρου 35Γ(1) όταν για την περίπτωση προαγωγής λαμβάνονται υπόψη η αξία, τα προσόντα και η αρχαιότητα των υποψηφίων κάθε ειδικότητας θα φαινόταν παράλογο να γίνει αξιολόγηση της αξίας της αιτήτριας βάσει της βαθμολογίας και των εκθέσεων της που έγιναν για την υπηρεσία της στη θέση καθηγήτριας Οικοκυρικών και να συγκριθεί με άλλους φιλολόγους για να προαχθεί στην επίδικη θέση, στην ειδικότητα της φιλολογίας. Επομένως βρίσκω ότι η αιτήτρια δεν μπορούσε να διεκδικήσει προαγωγή στην ειδικότητα της φιλολογίας".
Ως εκ των ανωτέρω, η κα Αποστολίδου δεν θα ήτο δυνατό να περιληφθεί στον κατάλογο των υποψηφίων για προαγωγή και η Συμβουλευτική Επιτροπή ορθά την έχει περιλάβει σε ξεχωριστό κατάλογο.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Η Επιτροπή Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας έχοντας υπόψη τα Σχέδια Υπηρεσίας της θέσης και ειδικότερα τα καθήκοντα και τις ευθύνες του Βοηθού Διευθυντή τα οποία περιλαμβάνουν τόσον διδακτικά, όσον και συντονιστικά καθήκοντα στην ειδικότητα του, κρίνει ότι οι υποψήφιοι για προαγωγή που περιλαμβάνονται στον κατάλογο καθηγητές φιλολογικών,
θα είναι δυνατό λόγω της πείρας τους στη διδασκαλία του συγκεκριμένου μαθήματος να ανταποκριθούν πληρέστερα στα καθήκοντα αυτά έναντι της υποψήφιας για διορισμό στη θέση (Δέσπω Αποστολίδου) η οποία δεν έχει απασχοληθεί καθόλου στη διδασκαλία των φιλολογικών μαθημάτων.Ως εκ των ανωτέρω, η Επιτροπή αποφασίζει να μην περιλάβει την κα Αποστολίδου στον τελικό κατάλογο."
Αποτέλεσμα των πιο πάνω ήταν η καταχώριση της παρούσας προσφυγής.
Ο κ. Αγγελίδης στην γραπτή του αγόρευση τονίζει ότι οι θέσεις πρώτου διορισμού και προαγωγής είναι ανοικτές σ΄όλους τους προσοντούχους χωρίς να απαιτείται να κατέχουν την αμέσως κατώτερη θέση. Αναφέρθηκε στην προγενέστερη προσφυγή της αιτήτριας στις συνεκδικαζόμενες προσφυγές αρ. 654/87 κ.α. Ανθής Ιορδάνου κ.α. ν. Δημοκρατίας ημερ. 21.12.90 όπου το Δικαστήριο βρήκε πως η αιτήτρια έπρεπε να θεωρηθεί υποψήφια για διορισμό στη θέση γιατί σ΄αντίθετη περίπτωση θα απέκλειε την περίπτωση "διορισμού" στη θέση, που θα ήταν πράγμα παράλογο εφόσον η θέση είναι πρώτου διορισμού και προαγωγής. Προχώρησε να ισχυριστεί πως, σύμφωνα με το άρθρο 35 του περί Δημόσιας Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας Νόμου του 1969 (δέστε Τροποποιητικό Ν. 65/87), ο κατάλογος των συστηνομένων είναι μόνο ένας. Ειδικότερα όπως προκύπτει από τα άρθρα 35(2) και 35(4) ο Νόμος προνοεί για ένα μόνο κατάλογο. Όμως, αντίθετα με το Νόμο η Σ.Ε. συνέταξε δύο πίνακες αντί ένα. Η αιτήτρια σαν πτυχιούχος φιλόλογος έπρεπε να συμπεριληφθεί στον κατάλογο προσοντούχων βάσει του άρθρου 35Β(2) και να εφαρμοστεί η διαδικασία του άρθρου 35.
Η ΕΕΥ παράνομα χωρίς αρμοδιότητα, χωρίς να υπολογίσει μονάδες και σειρά, τερμάτισε την υποψηφιότητα της αιτήτριας, προχώρησε σε συνεντεύξεις και επέλεξε άλλους υποψήφιους για τη θέση. Τα άρθρα 35, 35Α και 35Β δεν παρέχουν εξουσία στην Σ.Ε. να συντάξει δύο πίνακες ούτε στην ΕΕΥ να ενεργήσει με βάση δύο πίνακες. Με τον τρόπο που ενήργησαν, η θέση θεωρήθηκε μόνο ως θέση προαγωγής.
Η δικηγόρος των καθ΄ων η αίτηση επικεντρώθηκε μόνο στην απόφαση Ανθής Ιορδάνου κ.α. ν. Δημοκρατίας (ανωτέρω) για να αντικρούσει τον ισχυρισμό ότι το Δικαστήριο με την πιο πάνω απόφαση αποφάσισε ότι ο Πίνακας της Συμβουλευτικής έπρεπε να είναι μόνο ένας, τόσο για όσους διεκδικούσαν θέση πρώτου διορισμού όσο και για όσους διεκδικούσαν θέση προαγωγής.
Το σχετικό απόσπασμα από την εν λόγω απόφαση είναι το ακόλουθο:
"Από τη διατύπωση τόσο του Νόμου όσο και των σχεδίων υπηρεσίας δεν προκύπτει σαφώς ότι για να είναι κάποιος υποψήφιος για οποιαδήποτε ειδικότητα πρέπει να κατέχει θέση καθηγητή στην ειδικότητα αυτή. Η φράση "των υποψηφίων κάθε ειδικότητας" σημαίνει κατά τη γνώμη μου εκείνους που υπέβαλαν αίτηση και έχουν τα προσόντα που αναφέρονται στο σχέδιο υπηρεσίας. Τα σχέδια υπηρεσίας δεν προνοούν υπηρεσία σε θέση καθηγητή στη συγκεκριμένη ειδικότητα για την οποία υπάρχει κενή θέση. Ενόψει όμως της πρόνοιας του άρθρου 35Γ(1) ότι για την περίπτωση προαγωγής λαμβάνονται υπόψη η αξία, τα προσόντα και η αρχαιότητα των υποψηφίων κάθε ειδικότητας θα φαινόταν παράλογο να γίνει αξιολόγηση της αξίας της αιτήτριας βάσει της βαθμολογίας και των εκθέσεων της που έγιναν για την υπηρεσία της στη θέση καθηγήτριας Οικοκυρικών και να συγκριθεί με άλλους Φιλολόγους για να προαχθεί στην επίδικη θέση, στην ειδικότητα της Φιλολογίας. Επομένως βρίσκω ότι η αιτήτρια δεν μπορούσε να διεκδικήσει προαγωγή στην ειδικότητα της Φιλολογίας.
Απομένει τώρα να εξετάσω κατά πόσο η αιτήτρια μπορούσε να διεκδικήσει πρώτο διορισμό στη θέση στην ειδικότητα αυτή. Όπως είπα και προηγουμένως, το σχέδιο υπηρεσίας ορίζει όπως η θέση του Βοηθού Διευθυντή είναι θέση Πρώτου Διορισμού και Προαγωγής και οι πρόνοιες του σχεδίου υπηρεσίας πρέπει να ερμηνευθούν μ΄αυτό το πνεύμα. Στο ίδιο το σχέδιο δε γίνεται διαχωρισμός προσόντων που χρειάζονται για πρώτο διορισμό και για προαγωγή. Η διαδικασία που προνοείται από τα άρθρα 35Α και 35Β ισχύει για θέσεις προαγωγής και πρώτου διορισμού και προαγωγής. Επομένως ισχύει και στην παρούσα περίπτωση. Ιδιαίτερη σημασία έχει το άρθρο 35Β(4) που παρατέθηκε προηγουμένως που προνοεί ότι η σειρά προτεραιότητας των συστηθέντων υποψηφίων καθορίζεται μετά την αριθμητική αποτίμηση των κριτηρίων "της αξίας, των προσόντων και της αρχαιότητας όλων των προσοντούχων υποψηφίων . . . ". Ούτε στον ίδιο το νόμο γίνεται διαχωρισμός διαδικασίας ενώπιον της Συμβουλευτικής Επιτροπής για την περίπτωση πρώτου διορισμού σε θέσεις πρώτου διορισμού και προαγωγής. Επομένως τόσο οι πρόνοιες του Νόμου όσο και του σχεδίου υπηρεσίας πρέπει να ερμηνευθούν ανάλογα. Από όλα τα στοιχεία ενώπιον μου βγαίνει το συμπέρασμα ότι δεν είναι απαραίτητο για έναν αιτητή να υπηρετεί σε θέση καθηγητή συγκεκριμένης ειδικότητας για να διεκδικήσει διορισμό στη θέση που είναι πρώτου διορισμού και προαγωγής και επομένως η αιτήτρια έπρεπε να θεωρηθεί υποψήφια για διορισμό στη θέση αυτή. Διαφορετική ερμηνεία των διατάξεων του Νόμου και του Σχεδίου Υπηρεσίας στην περίπτωση αυτή θα απέκλειε την περίπτωση "διορισμού" στη θεση που θα ήταν πράγμα παράλογο εφόσον η θέση είναι πρώτου διορισμού και προαγωγής".
Ακριβώς το ίδιο θέμα που εγείρεται στην παρούσα προσφυγή ήταν αντικείμενο στην απόφαση του Αρτεμίδη, Δ., στην προσφυγή της αιτήτριας στην υπόθεση Δέσπω Αποστολίδου ν. Δημοκρατίας, Υπ. Αρ. 431/96, ημερ. 16.1.98. Στις σελ. 2-4 λέχθηκαν τα ακόλουθα:
"Ένα είναι το κυρίαρχο σημείο που εγείρει ο συνήγορος της αιτήτριας. Εισηγείται πως πρέπει να ακυρωθεί η προσβαλλόμενη απόφαση γιατί η Συμβουλευτική Επιτροπή ετοίμασε δυο ξεχωριστούς πίνακες, στον ένα περιέλαβε 67 υποψηφίους και στον άλλο μόνο ένα, την αιτήτρια. Ο πρώτος πίνακας περιέχει τα ονόματα των καθηγητών φιλολογίας, ενώ ο δεύτερος το όνομα της αιτήτριας, μιας και ήταν η μόνη υποψήφια καθηγήτρια των οικοκυρικών. Με αυτά τα δεδομένα, ο συνήγορος προτείνει πως η ετοιμασία δυο πινάκων πρέπει να οδηγήσει σε ακύρωση την επίδικη απόφαση, γιατί με αυτή τη διαφοροποίηση προφανώς η αιτήτρια υπέστη αρνητική μεταχείριση. Αναφέρεται ο συνήγορος και στην προηγούμενη απόφαση, στην προσφυγή 765/87, για να ισχυριστεί πως, σύμφωνα με την αρχή του δεδικασμένου είχε κριθεί σ΄αυτήν ότι η αιτήτρια πρέπει να θεωρηθεί ως ισότιμη υποψήφια με όλους τους προσοντούχους και επομένως δεν έπρεπε να καταρτιστούν από τη Συμβουλευτική Επιτροπή δυο πίνακες, όπως έχω ήδη αναφέρει.
Η πιο πάνω εισήγηση είναι κατά τη γνώμη μου αβάσιμη. Το δεδικασμένο της απόφασης στην προσφυγή 765/87 αφορά μόνο στο ζήτημα του αποκλεισμού της αιτήτριας ως προσοντούχος για τη θέση. Κρίθηκε πως, εφόσον είχε δίπλωμα και στη φιλολογία τούτο την καθιστούσε, σύμφωνα με τα σχέδια υπηρεσίας, νόμιμη υποψήφια για την επίδικη θέση. Το σφάλμα της Ε.Ε.Υ. έχει θεραπευθεί στην επανεξέταση, όπου θεωρήθηκε ως τέτοια. Ο καταρτισμός από τη Συμβουλευτική Επιτροπή δυο πινάκων δεν αντικρούεται με την απόφαση του Δικαστηρίου, μήτε και στην ουσία δημιούργησε εις βάρος της αιτήτριας άνιση μεταχείριση. Όλες οι κενές θέσεις είχαν κατανεμηθεί σύμφωνα με το άρθρο 35(Γ) (1) του περί Δημοσίας Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας Νόμου του 1969 (Ν.10/69) στην ειδικότητα της φιλολογίας. Η επισήμανση από τη Συμβουλευτική Επιτροπή της διδακτικής ειδικότητας των υποψηφίων, ήταν, κατά τη γνώμη μου, επιθυμητή, ώστε να γίνει ορθή σύγκριση και κρίση των υποψηφίων ενόψει των απαιτήσεων του σχεδίου υπηρεσίας της θέσης. Το γεγονός πως η ειδικότητα της αιτήτριας ήταν ανασταλτικός παράγοντας για την επιλογή της στην επίδικη θέση, αναφέρεται ρητά στην απόφαση της Ε.Ε.Υ., στην οποία παρατηρείται επίσης πως δεν έχει ασκήσει καθήκοντα καθηγήτριας φιλολογικών μαθημάτων. Αναφέρονται επί λέξει τα εξής:
‘Η Επιτροπή λαμβάνοντας υπόψη τα καθήκοντα και τις ευθύνες της θέσης, όπως περιγράφονται στα Σχέδια Υπηρεσίας κρίνει ότι το γεγονός ότι η αιτήτρια δεν έχει ασκήσει τα καθήκοντα του καθηγητή Φιλολογικών αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα για την επιτυχή άσκηση των πιο πάνω καθηκόντων και ευθυνών και καθιστά τους υποψήφιους για προαγωγή κατάλληλους για τη θέση αυτή. Σημειωτέον ότι μεταξύ των καθηκόντων περιλαμβάνονται και "συντονιστικά καθήκοντα στην ειδικότητα
Η Επιτροπή έλαβε υπόψη ότι η αιτήτρια κα Αποστολίδου έχει "εξαίρετες" υπηρεσιακές εκθέσεις (ως καθηγήτρια Οικοκυρικών), αλλά και οι υποψήφιοι για προαγωγή επίσης παρουσιάζονται εξαίρετοι και επομένως η υποψήφια για διορισμό δεν υπερέχει στο στοιχείο αυτό από τους υπόλοιπους υποψηφίους για προαγωγή.
Επίσης η κα Αποστολίδου δεν παρουσιάζει υπεροχή ως προς τα προσόντα έναντι των υπόλοιπων υποψηφίων για προαγωγή.’".
Υιοθετώ την πιο πάνω προσέγγιση του Αρτεμίδη, Δ., και βρίσκω πως οι ενέργειες της Σ.Ε. και της Ε.Ε.Υ. ήταν στην παρούσα υπόθεση ορθές, και η απόφαση συνοδευόταν από επαρκή αιτιολογία.
Η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα σε βάρος της αιτήτριας.
Π. Αρτέμης,
Δ.
/Χ.Π.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο