(1998) 4 ΑΑΔ 55
[*55]12 Φεβρουαρίου, 1998
[ΚΡΟΝΙΔΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΝΕΟΦΥΤΟΣ ΕΥΓΕΝΙΟΥ,
Αιτητής,
v.
ΔΗΜΟΥ ΓΕΡΟΣΚΗΠΟΥ,
Καθ’ ου η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 185/96)
Διοικητικό Δίκαιο ― Συλλογικά όργανα ― Kακή σύνθεση ― Kακή συνθεση εξ αιτίας της παρουσίας κατά τη συνεδρίαση του οργάνου προσώπων μη περιλαμβανομένων σε εκείνα που κατά νόμο το αποτελούν ― Θεωρία και νομολογία.
Προσφυγή βάσει του Άρθρου 146 του Συντάγματος ― Λόγοι ακυρώσεως ― Kακή σύνθεση του συλλογικού οργάνου που έλαβε την επίδικη απόφαση ― Περιστάσεις της κακής σύνθεσης στην κριθείσα περίπτωση.
O αιτητής προσέβαλε το διορισμό του ενδιαφερομένου ως Δημοτικού Mηχανικού επικαλούμενος μεταξύ άλλων και την ανεπίτρεπτη παρουσία, στην κρίσιμη συνεδρία του Δημοτικού Συμβουλίου, Λογιστικού Λειτουργού του Δήμου.
Tο Aνώτατο Δικαστήριο, ακυρώνοντας την επίδικη απόφαση, αποφάσισε ότι:
Όπως φαίνεται από τα πρακτικά των συνεδριών του Δήμου ημερομηνίας 9.1.96 και 29.1.96, που έχουν σχέση με τη διαδικασία λήψης της επίδικης απόφασης, εκτός του Δημάρχου, του Αντιδημάρχου και των μελών του Δημοτικού Συμβουλίου, παρούσα ήταν ως παρακαθήμενη και η Γεωργία Ανδρονίκου, Λογιστικός Λειτουργός. Εξηγώντας την παρουσία της, ο δικηγόρος για τους καθ’ ων η αίτηση υποστήριξε ότι, η εν λόγω λειτουργός ήταν υπηρεσιακός παρά[*56]γοντας που παρίστατο για σκοπούς παροχής τεχνικής φύσης βοήθειας και πληροφοριών σε σχέση με την όλη διαδικασία και υποστήριξε ότι η παρουσία της δεν μπορεί να επηρεάσει τη νομιμότητα της σύνθεσης του Δημοτικού Συμβουλίου, εφόσο δεν έλαβε μέρος στην ψηφοφορία. Πουθενά στα πρακτικά δεν αναφέρεται ότι η εν λόγω λειτουργός απεχώρησε πριν τη λήψη οποιασδήποτε απόφασης.
Η πιο πάνω εισήγηση του δικηγόρου του καθ’ ου η αίτηση δεν είναι σύμφωνη με τη νεώτερη νομολογία του Δικαστηρίου τούτου, σύμφωνα με την οποία και η απλή μόνο παρουσία, κατά τις συνεδρίες συλλογικού οργάνου, μη μελών του, χωρίς να λάβουν μέρος στη διαδικασία, επιφέρει ακυρότητα.
H επίδικη απόφαση πρέπει να ακυρωθεί λόγω κακής σύνθεσης του οργάνου που την εξέδωσε.
H προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.
Aναφερόμενες υποθέσεις:
Χατζηβασιλείου v. ΚΟΑ (1991) 4 Α.Α.Δ. 1005,
Πετρίδης v. Αρχής Βιομηχανικής Καταρτίσεως (1989) 3 Α.Α.Δ. 933,
Avgerinos Nikitas Ltd. κ.ά. v. Δήμου Λεμεσού (1993) 4 Α.Α.Δ. 315,
Χατζηπαυλή v. Οργανισμού Κυπριακής Γαλακτοκομικής Βιομηχανίας (1997) 4 Α.Α.Δ. 1865,
Lordos Hotels (Holdings) Ltd. v. Συμβουλίου Αποχετεύσεων Λάρνακας (1998) 4 Α.Α.Δ. 17.
Προσφυγή.
Προσφυγή με την οποία προσβάλλεται ο διορισμός του ενδιαφερόμενου μέρους στη θέση Δημοτικού Mηχανικού αντί του αιτητή.
Ε. Ευσταθίου, για τον Aιτητή.
Κ. Χρυσοστομίδης, για τον Kαθ’ ου η αίτηση.
Cur. adv. vult.
KPONIΔHΣ, Δ.: Η προσφυγή αυτή στρέφεται κατά της από[*57]φασης του καθ’ ου η αίτηση με την οποία διορίστηκε στη θέση Δημοτικού Μηχανικού το ενδιαφερόμενο μέρος Λέανδρος Κυριάκου.
Στις 24.5.95 προκηρύχθηκε, από τον καθ’ ου η αίτηση Δήμο (ο Δήμος), με δημοσιεύσεις στον καθημερινό τύπο, η θέση Δημοτικού Μηχανικού, η οποία σύμφωνα με το σχέδιο υπηρεσίας είναι πρώτου διορισμού και προαγωγής. Στο σχέδιο υπηρεσίας υπήρχε σημείωση ότι:-
“Οι υποψήφιοι θα πρέπει να επιτύχουν σε γραπτές ή/και προφορικές εξετάσεις όπως ήθελε καθοριστεί από το Δημοτικό Συμβούλιο.”.
Υποβλήθηκαν 15 αιτήσεις και οι υποψήφιοι κλήθηκαν να παρακαθήσουν σε γραπτές εξετάσεις. Κατά τη συνεδρία του ημερομηνίας 9.1.96, το Δημοτικό Συμβούλιο αποφάσισε να καλέσει σε προσωπική συνέντευξη όσους από τους υποψηφίους πέρασαν τη βάση της βαθμολογίας των γραπτών εξετάσεων, που καθορίστηκε στο 45%. Το ενδιαφερόμενο μέρος συγκέντρωσε βαθμολογία 55,83% (ή 39,08 από 70) και ο αιτητής 56,66% (ή 39,66 από 70) και κλήθηκαν και οι δύο σε προσωπικές συνεντεύξεις.
Η διαδικασία συνεχίστηκε κατά τη συνεδρία του Δήμου, ημερομηνίας 29.1.96, στα πρακτικά της οποίας αναφέρονται τα ακόλουθα:-
“Το Δημοτικό Συμβούλιο αποφάσισε οι ερωτήσεις προς τους υποψηφίους να γίνουν μόνο από το Δήμαρχο εκ μέρους της ολομέλειας. Όταν ολοκληρώθηκε η διαδικασία των προσωπικών συνεντεύξεων των υποψηφίων για τη θέση του Δημοτικού Γραμματέα και για την θέση του Δημοτικού Μηχανικού ο Δήμαρχος κάλεσε τα Μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου να θέσουν τη βαθμολογία που αυτοί εκτιμούν για τον κάθε ένα υποψήφιο ξεχωριστά, ανεπηρέαστα και αξιοκρατικά.
Στη συνέχεια αφού τέθηκαν μυστικά οι βαθμολογίες των Δημοτικών Συμβούλων και του Δημάρχου και αφού ελέχτηκαν από όλα τα μέλη έγινε το άθροισμα των δύο βαθμολογιών (προσωπικής συνέντευξης και γραπτής εξέτασης), τα οποία έχουν ως ακολούθως:-
........................................................................................................
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ
[*58]ΜΗΧΑΝΙΚΟΥ
Γραπτή Προφορική Ολική
Εξέταση Εξέταση Βαθμολογία
1. Λέανδρου Κυριάκος 55.83 x 70% = 39.08 21.43 60.51
2. Χ''Δημητρίου Μαρία 47.50 x 70% = 33.25 15.00 48.25
3. Ευγενίου Νεόφυτος 56.67 x 70% = 39.67 18.57 58.23
..................................................................................................................
Αναλυτική βαθμολογία προσωπικής συνέντευξης
διά την θέση του Δημοτικού Μηχανικού
Δήμαρχος & Σύμβουλοι Λέανδρου Χ''Δημητρίου Ευγενίου
Μ. Χριστοδούλου Δήμαρχος
Α. Σιήκκης Αντιδήμαρχος
Μ. Κούπανος Δ. Σύμβουλος
Γ. Ματσούκης '' ''
Γ. Μάης '' ''
Α. Τσαδιώτης '' ''
Ε. Δρυμιώτου '' '' 150 105 130
7 7 7
ΟΛΙΚΟ 21.43 15.00 18.57
Ο Δήμαρχος ανακοίνωσε τα ονόματα των υποψηφίων που συγκέντρωσαν την μεγαλύτερη βαθμολογία.
Ο Δήμαρχος στη συνέχεια ρώτησε το Δημοτικό Συμβούλιο εάν υπάρχει οποιαδήποτε ένσταση για το αποτέλεσμα. Αφού διαπιστώθηκε ότι όλοι φανερά αποδέχονται το αποτέλεσμα τότε ομόφωνα επικυρώθηκε και αποφασίστηκε χωρίς καθυστέρηση να κληθούν οι δύο επιτυχόντες και να τους γνωστοποιηθεί η πρόσληψή τους.
Για τη θέση του Δημοτικού Γραμματέα τον κο. Νίκο Λουππίδη με σύνολο βαθμολογίας 70,22 και για την θέση του Δημοτικού Μηχανικού τον κο. Κυριάκο Λεάνδρου με σύνολο βαθμολογίας 60,51.
........................................................................................................
Ομόφωνα αποφασίστηκε η βαθμολογία να γίνει μυστικά χωρίς καμιά ένσταση.
Σημ: 1) Στο σύνολο των 100 μονάδων η γραπτή εξέταση έχει το 70% και η προφορική εξέταση το 30%.
2) Ο Δήμαρχος και ο κάθε ένας Δημοτικός Σύμβουλος ξεχω[*59]ριστά βαθμολόγησαν τους υποψηφίους από μηδέν μέχρι τριάντα βαθμούς.”.
Ο αιτητής ισχυρίζεται ότι η προφορική συνέντευξη, για την οποία έγινε μυστική ψηφοφορία, αποτέλεσε το αποφαστιστικό κριτήριο επιλογής του ενδιαφερόμενου μέρους εφόσον ο αιτητής είχε καταταγεί πρώτος στις γραπτές εξετάσεις, στις οποίες έπρεπε να δοθεί περισσότερη βαρύτητα. Ισχυρίζεται επίσης ότι ο καθορισμός ποσοστών βαρύτητας για τις γραπτές εξετάσεις και τις προσωπικές συνεντεύξεις (70% και 30% αντίστοιχα), έγινε αφού είχαν ήδη γίνει γνωστά τα αποτελέσματα των γραπτών εξετάσεων, γεγονός που συνιστά κατάχρηση εξουσίας και παραβίαση των αρχών της χρηστής διοίκησης. Ισχυρίζεται περαιτέρω ότι η επίδικη απόφαση είναι αναιτιολόγητη εφόσον δεν αναγράφεται στα πρακτικά η βαθμολογία του Δημάρχου και των Δημοτικών Συμβούλων. Τέλος, υποστηρίζει ότι η επίδικη απόφαση είναι επιλήψιμη για το λόγο ότι στις κρίσιμες συνεδρίες του Δήμου παρίστατο πρόσωπο που δεν ήταν μέλος του Δημοτικού Συμβουλίου.
Όπως φαίνεται από τα πρακτικά των συνεδριών του Δήμου ημερομηνίας 9.1.96 και 29.1.96, που έχουν σχέση με τη διαδικασία λήψης της επίδικης απόφασης, εκτός του Δημάρχου, του Αντιδημάρχου και των μελών του Δημοτικού Συμβουλίου, παρούσα ήταν ως παρακαθήμενη και η Γεωργία Ανδρονίκου, Λογιστικός Λειτουργός. Εξηγώντας την παρουσία της, ο δικηγόρος για τους καθ’ ων η αίτηση υποστήριξε ότι η εν λόγω λειτουργός ήταν υπηρεσιακός παράγοντας που παρίστατο για σκοπούς παροχής τεχνικής φύσης βοήθειας και πληροφοριών σε σχέση με την όλη διαδικασία και υποστήριξε ότι η παρουσία της δεν μπορεί να επηρεάσει τη νομιμότητα της σύνθεσης του Δημοτικού Συμβουλίου, εφόσο δεν έλαβε μέρος στην ψηφοφορία. Πουθενά στα πρακτικά δεν αναφέρεται ότι η εν λόγω λειτουργός απεχώρησε πριν τη λήψη οποιασδήποτε απόφασης.
Η πιο πάνω εισήγηση του δικηγόρου του καθ’ ου η αίτηση δεν είναι σύμφωνη με τη νεώτερη νομολογία του Δικαστηρίου τούτου, σύμφωνα με την οποία και η απλή μόνο παρουσία, κατά τις συνεδρίες συλλογικού οργάνου, μη μελών του, χωρίς να λάβουν μέρος στη διαδικασία, επιφέρει ακυρότητα. Σχετικές με το θέμα είναι, ανάμεσα σ’ άλλες και οι υποθέσεις: Ανδρέας Χ''Βασιλείου ν. Κυπριακού Οργανισμού Αθλητισμού (1991) 4 Α.Α.Δ. 1005, Πετρίδης ν. Αρχής Βιομηχανικής Καταρτίσεως (1989) 3 Α.Α.Δ. 933, Avgerinos Nikitas Ltd. κ.ά. ν. Δήμου Λεμεσού (1993) 4 Α.Α.Δ. 317, Εύης Χ''Παυλή ν. Οργανισμού Κυπριακής Γαλακτοκομικής [*60]Βιομηχανίας (1997) 4 Α.Α.Δ. 1865, Lordos Hotels (Holdings) Ltd. v. Συμβουλίου Αποχετεύσεων Λάρνακας (1998) 4 Α.Α.Δ. 17. Παραθέτω, χαρακτηριστικά, το ακόλουθο απόσπασμα από την υπόθεση Avgerinos Nikitas Ltd. (πιο πάνω):-
“Σύμφωνα με τη νομολογία μας απαραίτητη προϋπόθεση για την έννομη λειτουργία ενός συλλογικού οργάνου είναι η νόμιμη του συγκρότηση, ιδιαίτερα όταν καθορίζεται από το νόμο ο αριθμός και τα άτομα από τα οποία απαρτίζεται το συλλογικό όργανο. Συνεπώς η συμμετοχή έστω και ενός μέλους που δεν περιλαμβάνεται μεταξύ των νομίμων μελών του οργάνου επηρεάζει άμεσα τη νόμιμη του συγκρότηση. (Βλέπε Κυριακόπουλος, Ελληνικόν Διοικητικόν Δίκαιον, Β΄ Γενικό Μέρος, στις σελ. 20-21, Παπαχατζής, Σύστημα του Ισχύοντος στην Ελλάδα Διοικητικού Δικαίου (1976) (Έκδοση 5η), στη σελ. 172. Επίσης και τις αποφάσεις του Δικαστηρίου στις υποθέσεις Andreas Gavriel v. The Republic (1967) 3 C.L.R. 638, σελ. 646-647, Aristides v. The Republic (1986) 3 C.L.R. 466 στη σελ. 474, Πετρίδης ν. Αρχής Βιομηχανικής Καταρτίσεως (1989) 3 Α.Α.Δ. 933, απόφαση αρ. 1733/73 του Συμβουλίου της Επικρατείας και Ανδρέας Χ''Βασιλείου ν. Κ.Ο.Α. (1991) 4 Α.Α.Δ. 1005, όπου γίνεται αναφορά στην προηγούμενη νομολογία του Δικαστηρίου τούτου.
Αναμφίβολα στην παρούσα περίπτωση δεν φαίνεται από τα πρακτικά της επίδικης απόφασης ότι τα πιο πάνω άτομα έλαβαν μέρος στη διαδικασία. Όμως σύμφωνα με τη νομολογία μας η παρουσία τους και μόνο κατά την κατ’ ιδίαν συζήτηση μεταξύ των μελών του συλλογικού οργάνου και τη λήψη της σχετικής απόφασης οδηγεί σε ακύρωση της ληφθείσας απόφασης. Αναφέρονται σχετικά στον Παπαχατζή Σύστημα του Ισχύοντος στην Ελλάδα Διοικητικού Δικαίου (1976), Έκδοση Πέμπτη, στη σελ. 172 τα πιο κάτω:
“Η νεώτερη νομολογία είναι αυστηρή, ακόμα και ως προς την απλή παρουσία προσώπων ξένων προς τη νόμιμη του συλλογικού οργάνου σύνθεση: Σ.τ.Ε. 1036 του 1963, 1045 και 1934 του 1972 κ.λ.π. Εκτός αν είχε έλθει ο αρμόδιος υπηρεσιακός παράγων, με σκοπό την παροχή κατατοπιστικών πληροφοριών και απεχώρησε πριν αρχίσει η συζήτηση: Σ.τ.Ε. 1733 του 1973, 296 του 1944.”
Με βάση τις αρχές του Διοικητικού Δικαίου όπως αναφέρονται στα πιο πάνω, η παρουσία των προαναφερομένων προσώ[*61]πων στη συνεδρία του καθ’ ου η αίτηση Δήμου που πήρε την επίδικη απόφαση συνιστά κακή σύνθεση του οργάνου ως συλλογικού οργάνου και η προσβαλλόμενη απόφαση πρέπει να ακυρωθεί για το λόγο αυτό.”.
Συμφωνώ με όσα λέχθηκαν στις πιο πάνω υποθέσεις και βρίσκω ότι η επίδικη απόφαση πρέπει να ακυρωθεί λόγω κακής σύνθεσης του οργάνου που την εξέδωσε.
Ενόψει της κατάληξής μου αυτής, δεν κρίνω σκόπιμο να εξετάσω τους υπόλοιπους λόγους ακυρότητας που εγείρονται.
Ως αποτέλεσμα η προσφυγή αυτή επιτυγχάνει και η επίδικη απόφαση ακυρώνεται. Επιδικάζονται έξοδα υπέρ του αιτητή, τα οποία θα υπολογισθούν από τον Πρωτοκολλητή.
H προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο