ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
ΠΡΟΣΦΥΓΗ ΑΡ. 389/98
ΕΝΩΠΙΟΝ: Γ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗ, Δ.
Αναφορικά με το ΄Αρθρο 146 του Συντάγματος
Μεταξύ:
Βραχίμη Χατζηχάννα από τη Λευκωσία
Αιτητή
και
Κυπριακή Δημοκρατία μέσω
Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας
Καθ΄ων η αίτηση
------------------
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 30 Σεπτεμβρίου 1999
Ο αιτητής παρουσιάζεται αυτοπροσώπως.
Για τους καθ΄ων η αίτηση: Ε. Γεωργίου-Αντωνίου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας.
----------------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Με απόφαση της Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας, ημερομηνίας 5.12.97, πληρώθηκαν με προαγωγή τρεις θέσεις Ανώτερου Γεωργικού Λειτουργού, στο Τμήμα Γεωργίας. Ο αιτητής ήταν προσοντούχος υποψήφιος και προσβάλει την προαγωγή το Α. Χ. Σαββίδη. Ο αιτητής και το ενδιαφερόμενο πρόσωπο κατείχαν τη θέση του Γεωργικού Λειτουργού Α΄από την ίδια ημερομηνία (15.11.82). Το ενδιαφερόμενο πρόσωπο όμως ήταν αρχαιότερο με αναφορά στην ημερομηνια πρόσληψης τους (15.11.67 και 1.12.71 αντιστοίχως). Κατείχαν και οι δυο το προβλεπόμενο πρόσθετο προσόν της επιτυχούς μεταπτυχιακής εκπαίδευσης τουλάχιστον ενός ακαδημαϊκού έτους αλλά ο αιτητής επικαλείται την υπεροχή του σε επιπλέον ακαδημαϊκά προσόντα. Το ενδιαφερόμενο πρόσωπο είχε δίπλωμα Γεωπονίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και δίπλωμα Μεθόδων Γεωργικών Εφαρμογών του Πανεπιστημίου Reading του Ηνωμένου Βασιλείου. Ο αιτητής είχε δίπλωμα Δενδροκομίας της Ανώτατης Γεωπονικής Σχολής Αθηνών, ΜSc στη Δημόσια Διοίκηση του Πανεπιστημίου West Virginia των ΗΠΑ και παρακολούθησε διάφορες σειρές μεταπτυχιακών μαθημάτων. Αυτά, σύμφωνα με τον κατάλογο που είχε ετοιμαστεί. Ο αιτητής παραθέτει και σειρά άλλων ακαδημαϊκών του προσόντων, πιστοποιητικά των οποίων περιέχονται στο φάκελό του. Οι υπηρεσιακές εκθέσεις των τελευταίων χρόνων τους παρουσιάζουν περίπου ισοδύναμους, όπως τις διαβάζω με κάποια οριακή υπεροχή του αιτητή. Σε ορισμένες από τις λεπτομέρειες των αξιολογήσεων τους θα αναφερθούμε σε άλλο σημείο. Ο Διευθυντής του Τμήματος Γεωργίας σύστησε τους τρεις που τελικά επιλέγησαν από την ΕΔΥ.
΄Ηταν στο επίκεντρο της εισήγησης του αιτητή η σύσταση του Διευθυντή. Στο πρώτο σκέλος της σύστασης αναφέρονται τα ακόλουθα για το ενδιαφερόμενο πρόσωπο.
“
΄Εχει άριστη γνώση των συνθηκών της κυπριακής γεωργίας/κτηνοτροφίας και διαθέτει οργανωτικές ικανότητες που τον καθιστούν ικανό να εκτελέσει τα καθήκοντα της υπό πλήρωση θέσης κατά τον πλέον ικανοποιητικό τρόπο........ είναι άτομο ακέραιου χαρακτήρα, ενεργεί με υπευθυνότητα και ευθυκρισία και καταβάλλει συνεχή προσπάθεια να συμβάλλει θετικά και αποτελεσματικά στην επίτευξη των στόχων του Τμήματος Γεωργίας, αναλαμβάνοντας τις αναγκαίες πρωτοβουλίες και τροχιοδρομώντας τις εξελίξεις προς την ορθή κατεύθυνση. Διακατέχεται από μετριοπάθεια και συνήθως ενεργεί με διακριτικότητα, έχοντας συνείδηση της ανάγκης για συνεχή αναβάθμιση των γνώσεων και δεξιοτήτων του και για προσαρμογή στα νέα δεδομένα της κυπριακής γεωργίας κτηνοτροφίας.”
Ακολουθεί η σύγκριση του ενδιαφερομένου προσώπου με αρχαιότερούς του και, μετά, με υποψηφίους “που έπονται σε αρχαιότητα αλλά έχουν ελαφρά υπεροχή σε αξία, όπως αυτή αντικατοπτρίζεται στις υπηρεσιακές εκθέσεις, με έμφαση στα τελευταία χρόνια”. Δεν προσδιορίζει ο Διευθυντής σε ποιούς
ακριβώς αναφέρεται αλλά πρέπει να συμπεράνουμε πως εντάσσει σ΄αυτούς και τον αιτητή. Η σύσταση για το ενδιαφερόμενο πρόσωπο καταλήγει ως εξής:“Έλαβα υπόψη ότι οι αξιολογήσεις έγιναν από διαφορετικές ομάδες αξιολόγησης, με ενδεχόμενο να μή διασφαλίζεται απόλυτα η ύπαρξη ενιαίου μέτρου κρίσης, όμως από την προσωπική μου γνώση και από τις πληροφορίες που έχω συλλέξει έχω καταλήξει στο συμπέρασμα ότι ο
Σαββίδης υπερέχει σ΄ό,τι αφορά τη διοικητική και οργανωτική ικανότητα, την ποιότητα της εργασίας του, την αξιοποίηση του χρόνου του και των υφισταμένων του, τη δημιουργικότητά του, την ικανότητά του να προσαρμόζεται σε νέες καταστάσεις και νέες απαιτήσεις της υπηρεσίας και ως εκ τούτου κρίνεται ως καταλληλότερος για προαγωγή.”
Είναι ορθή η εισήγηση του αιτητή πως στοιχειοθετείται λόγος ακυρότητας με αναφορά στη σύσταση του Διευθυντή:
(α) Η άριστη γνώση, η ικανότητα και τα χαρακτηριστικά που προσδιορίζονται στο πρώτο σκέλος της σύστασης, ουσιαστικά είναι απαραίτητα προσόντα. Εν πάση περιπτώσει εφόσον, όπως προκύπτει και από το τελευταίο σκέλος της σύστασης, μεταφέρει μήνυμα υπεροχής ως προς αυτά του ενδιαφερομένου προσώπου έναντι του αιτητή, συγκρούεται προς τα στοιχεία. Ο αιτητής ήταν προσοντούχος υποψήφιος, επομένως είχε, όπως απαιτούσε το σχέδιο υπηρεσίας, την προσδιοριζόμενη άριστη γνώση, ευρεία διοικητική πείρα, οργανωτικές ικανότητες, ακεραιότητα χαρακτήρα και τα άλλα. Η αξιολόγησή του στις υπηρεσιακές του εκθέσεις κάθε άλλο παρά δείχνουν πως υστερεί στους τομείς που εξειδικεύθηκαν. Επισημαίνω τις αξιολογήσεις τους ως προς τη “διευθυντική /διοικητική ικανότητα” στην οποία αν κάποιος υπερέχει τα τελευταία χρόνια (βλ. 1990, 1992 και 1993) ήταν ο αιτητής. Επίσης ως προς την “επαγγελματική κατάρτιση” (παρακολου- θεί τις εξελίξεις στον τομέα εργασίας του και εμπλουτίζει τις γνώσεις του σ΄αυτές”), στο οποίο σταθερά βαθμολογούνται και οι δυο ως εξαίρετοι. Επ΄αυτού πάντως είναι εύστοχη και η παραπομπή από τον αιτητή στη μεγάλη σειρά των μεταπτυχιακών εκπαιδεύσεών του και των συμμετοχών του σε συνέδρια και σεμινάρια. Είναι νομίζω σαφές ότι η σύσταση του Διευθυντή συγκρούεται προς τα στοιχεία των φακέλων. (Βλ.
(β) Είναι προφανές πως η πιο πάνω αναντιστοιχεία ήταν ζωντανή στη σκέψη του Διευθυντή. Θεώρησε πως ενδεχομένως δεν χρησιμοποιήθηκε ενιαίο μέτρο κρίσης κατά τις ετήσιες αξιολογήσεις αφού αυτές γίνονταν από διαφορετικές ομάδες. Ανέτρεξε λοιπόν σε προσωπική του γνώση και σε πληροφορίες που συνέλεξε. Στη βάση τους εντόπισε υπεροχή του ενδιαφερομένου προσώπου εκεί που οι αξιολογήσεις δεν έδειχναν υπεροχή του. Αυτή η μέθοδος είναι ανεπίτρεπτη. Η πρόσφατη απόφαση της Ολομέλειας στην Κρυστάλλω Χριστοδουλίδου ν. Δημοκρατίας Α.Ε. 2374 ημερομηνίας 15.9.99 είναι σχετική.
Ο αιτητής πρότεινε λόγο ακυρότητας και με αναφορά στην ίδια την απόφαση της ΕΔΥ αλλά ήδη βασικό υπόβαθρο, η σύσταση του Διευθυντή, παραμερίζεται. Εναπόκειται στην ΕΔΥ να επαναξιολο- γήσει τα δεδομένα πάνω στη σωστή τους βάση. Υποβλήθηκαν όμως και επί μέρους ισχυρισμοί που πρέπει να εξεταστούν:
(α) Κακώς κρίθηκε ότι το ενδιαφερόμενο πρόσωπο είχε το απαιτούμενο προσόν της ευρείας διοικητικής πείρας. Αυτό, επειδή υπηρέτησε μόνο στη Λεμεσό. Ο ισχυρισμός δεν τεκμηριώθηκε. Ο Διευθυντής αναφέρθηκε στα στοιχεία της ευρείας διοικητικής πείρας του ενδιαφερομένου προσώπου με αναφορά στη φύση των καθηκόντων που εκτελούσε, η ΕΔΥ, ενώπιον της οποίας βρίσκονταν όλα τα στοιχεία, τον έκρινε προσοντούχο και δεν μπορεί να θεωρηθεί πως αυτά πάσχουν για το λόγο που εξειδίκευσε ο αιτητής.
(β) Η εμπιστευτική έκθεση του αιτητή για το 1985 πάσχει. Ισχυρισμοί του για προκατάληψη εξετάστηκαν στη Βραχίμης Χ”Χάννας ν. Κυπριακής Δημοκρατίας Προσφυγή 163/91 ημερομηνίας 21.12.92. Ο αιτητής σημειώνει πως αυτή η προσφυγή του πέτυχε αλλά το σχετικό είναι πως οι πιο πάνω ισχυρισμοί του απορρίφθηκαν. Εν πάση περιπτώσει, θεωρώ το ζήτημα ως επουσιώδες και δεν προτίθεμαι να επεκταθώ στις λεπτομέρειες της εισήγησης των καθ΄ων η αίτηση πως παράχθηκε δεδικασμένο και για όσα τώρα ισχυρίζεται ο αιτητής. Τόσο ο Διευθυντής όσο και η ΕΔΥ τόνισαν πως κυρίως είχαν υπόψη τους τις πρόσφατες εκθέσεις και, όσο και αν γενικά λαμβάνεται υπόψη το σύνολο της σταδιοδρομίας των υποψηφίων, δεν προκύπτει πως επέδρασε αυτή η τόσο παλαιά έκθεση.
(γ) Αναιτιολόγητα η ΕΔΥ μείωσε τη βαθμολογία του στις υπηρεσιακές εκθέσεις του για το 1991. Αυτό το έκαμε η ΕΔΥ και για το ενδιαφερόμενο πρόσωπο αλλά, εν πάση περιπτώσει, δεν είναι ορθό πως η μείωση ήταν αναιτιολόγητη. Και στις δυο περιπτώσεις η ΕΔΥ έκρινε πως εκείνο που έλειπε ήταν η απαιτούμενη, στο πλαίσιο του συστήματος που ίσχυσε τότε, αιτιολόγηση της αξιολόγησής του στα στοιχεία που προσδιορίστηκαν. Ο ισχυρισμός στερείται πραγματικού υπόβαθρου και δεν παρίσταται ανάγκη περαιτέρω εξέτασής του.
(δ) Η ΕΔΥ διακατέχεται από έχθρα εναντίον του. Ο αιτητής σε ένα μακρύ κατάλογο πολλών σελίδων απαρίθμησε όσα νομίζει ότι στοιχειοθετούν προκατάληψη της ΕΔΥ. Αναφέρεται σε αριθμό επιτυχημένων προσφυγών του, σε επιστολές της ΕΔΥ στις οποίες αναφέρεται πως είναι Μαρωνίτης, κατά τον ισχυρισμό του είτε ως στοιχείο δυσμενούς διάκρισης είτε ως λόγος για τον οποίο ο ίδιος επιδιώκει προαγωγή και σε παραδείγματα διαφόρων χειρισμών και κρίσεων αναφορικά με προηγούμενες διεκδικήσεις του για υπηρεσιακή ανέλιξη.
Δεν νομίζω ότι δικαιολογείται να υπεισέλθω σε λεπτομέρειες. Εν πρώτοις σημειώνω την Παναγιώτου κ.α. ν. Δημοκρατίας (1991) 4 ΑΑΔ 1837 στην οποία ισχυρισμοί για προκατάληψη σχετικοί με την αναφορά στο θρήσκευμά του, απορρίφθηκαν. Τα αποδιδόμενα στην ΕΔΥ ενόψει των χειρισμών της και των αποφάσεων της σε άλλες προηγούμενες διαδικασίες δεν θεμελιώνουν τη μομφή της προκατάληψης κατά την τωρινή κρίση. Ούτε ο αιτητής αποδίδει ορθά την ουσία των επιστολών της ΕΔΥ. (βλ. επιστολές ημερομηνίας 5.7.95 και 20.11.96). Επίσης αυτές οι επιστολές γράφτηκαν από τον τότε Πρόεδρο της ΕΔΥ. Το ίδιο ισχύει και για την πλειάδα των άλλων ισχυρισμών ως προς τους χειρισμούς και τις κρίσεις. ΄Ο,τι προκύπτει είναι καταλογισμός στην ΕΔΥ έχθρας διαχρονικής και απρόσωπης. Νομίζω πως δεν πρέπει να μας απασχολήσει άλλο αυτό το θέμα. Δεν τεκμηριώνεται προκατάληψη των μελών της ΕΔΥ κατά τη λήψη της προσβαλλόμενης απόφασης.
(ε) Παραμερίστηκε το πρόσθετο προσόν του, χωρίς αιτιολόγηση. Δεν δικαιολογείται να τίθεται τέτοιο θέμα. Κατείχε το πρόσθετο προσόν και το ενδιαφερόμενο πρόσωπο και δεν υπήρχε λόγος για τέτοια αιτιολόγηση. Το ζήτημα των επιπλέον ακαδημαϊκών προσόντων του αιτητή είναι διαφορετικό. Θα εναπόκειται στην ΕΔΥ να εκτιμήσει την βαρύτητά τους στο πλαίσιο του συνόλου.
(στ) Παραβιάστηκε ο περί Επαγγελματικής Αποκατάστασης των Αναπήρων και Εξαρτωμένων των Πεσόντων, Αγνοουμένων, Αναπήρων και Εγκλωβισμένων Νόμος του 1992 (Ν. 53(Ι)/92) αφού δεν του αναγνωρίστηκε προτεραιότητα για προαγωγή. ΄Οπως αναφέρει στην αγόρευσή του, οι γονείς του ήταν εγκλωβισμένοι μέχρι την ημέρα του θανάτου τους. Επικαλείται τις υποθέσεις Σαβέριος Χούρης κ.α. ν. Κυπριακής Δημοκρατίας Προσφυγή 377/96 ημερομηνίας 22.9.98 και Ευάγγελος Ευαγγέλου κ.α. ν. Κυπριακής Δημοκρατίας Προσφυγή 557/97 κ.α. ημερομηνίας 30.11.98, σύμφωνα με τις οποίες ο Νόμος εφαρμόζεται όχι μόνο για διορισμούς αλλά και για προαγωγές. Οι καθ΄ων η αίτηση διατύπωσαν διαφορετική άποψη αλλά αυτό το θέμα αναδεικνύεται ακαδημαϊκό εδώ. ΄Οπως ορθά υποδεικνύουν οι καθ΄ων η αίτηση ουδέποτε τέθηκε ενώπιον της ΕΔΥ πως ο αιτητής ήταν γυιός εγκλωβισμένων ώστε να δικαιολογείται να προσεγγίσει τη διαδικασία ενδεχομένως και υπό το φως του πιο πάνω Νόμου (βλ. συναφώς την απόφαση της Ολομέλειας στην Ιωάννου & άλλοι ν. Δημοκρατίας (1993) 3 ΑΑΔ σελ. 390 στη σελ. 422). Εν πάση περιπτώσει, η προτίμηση που θεσμοθετείται, η οποία δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσοστό του 10%, τελεί υπό την αίρεση να μη υστερεί ο δικαιούμενος σ΄αυτήν από τους υπόλοιπους υποψηφίους σε αξία και προσόντα.
Η σύσταση πάσχει για τους λόγους που εξήγησα, αποτέλεσε ουσιώδες στοιχείο κρίσης και η προσφυγή επιτυγχάνει. Η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται. Ο αιτητής δικαιούται στα πραγματικά του έξοδα.
Γ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, Δ
/ΜΣι.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο