ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
ΥΠΟΘΕΣΗ ΑΡ. 126/99
ΕΝΩΠΙΟΝ: ΚΡΑΜΒΗ, Δ.
Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος.
Μεταξύ:
Εσθης Παναγίδου, από τη Λεμεσό,
Αιτήτριας,
- και -
Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω
Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας,
Καθ΄ων η αίτηση.
- - - - - -
21 Aπριλίου, 2000
Για την αιτήτρια: κ. Α.Σ. Αγγελίδης.
Για τους καθ΄ ων η αίτηση: κα Δ. Κούσιου.
- - - - - -
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Η αιτήτρια προσβάλλει το κύρος απόφασης της ΕΔΥ που δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα ημερομηνίας 20.11.1998 με την οποία η ΕΔΥ προήγαγε το ενδιαφερόμενο πρόσωπο Σιέπη Ελευθερία στη θέση Διοικητικού Λειτουργού Α' (Τακτικός Προϋπολογισμός), Γενικό Διοικητικό Προσωπικό.
Στη συνεδρία της ΕΔΥ παρέστη και έδωσε συστάσεις ο Διευθυντής της Υπηρεσίας Δημόσιας Διοίκησης και Προσωπικού ("ο Διευθυντής"). Ο Διευθυντής σύστησε για προαγωγή το ενδιαφερόμενο πρόσωπο και ακόμα δύο υποψήφιους. Η αιτήτρια δεν έτυχε των συστάσεων του Διευθυντή.
Μετά την αποχώρηση του Διευθυντή η ΕΔΥ προέβη σε σύγκριση και αξιολόγηση των υποψηφίων. Αφού εξέτασε και έλαβε υπόψη τα στοιχεία του φακέλου πλήρωσης της θέσης καθώς και τα στοιχεία των προσωπικών και υπηρεσιακών φακέλων των υποψηφίων και τις συστάσεις του Διευθυντή, κατέληξε στο συμπέρασμα πως με βάση το σύνολο των καθιερωμένων κριτηρίων (αξία, προσόντα, αρχαιότητα) οι Σιέπη Ελευθερία, Μικελλίδης Νικόλαος και Χατζηπροδρόμου Τασούλλα ήταν οι καταλληλότεροι για προαγωγή στην επίδικη θέση. Η ΕΔΥ καθόρισε ως ημερομηνία ισχύος της προαγωγής την 1.11.1998.
Η πάσχουσα σύσταση του Διευθυντή και η έλλειψη δέουσας έρευνας και αιτιολογίας συνιστούν τη βάση της προσφυγής.
Υποστηρίχθηκε από την πλευρά της αιτήτριας ότι ο Διευθυντής προετοιμάσθηκε χωρίς να είχε στην κατοχή του τους φακέλους και χωρίς να γνώριζε ποίοι ήταν οι προσοντούχοι υποψήφιοι. Προβλήθηκε ακόμα ο ισχυρισμός ότι ο Διευθυντής πήρε απόψεις από προϊσταμένους που ούτε και αυτοί γνώριζαν ποίοι θα εκρίνοντο προσοντούχοι και ότι οι φάκελοι, στο περιεχόμενο των οποίων αναφέρθηκε, του είχαν δοθεί από την ΕΔΥ για πρώτη και μόνη φορά στις 29.9.98, λίγα μόνο λεπτά μετά την επιλογή των προσοντούχων υποψηφίων.
Οι πιο πάνω ισχυρισμοί κρίνονται ανεδαφικοί. Στο διοικητικό φάκελο υπάρχει επιστολή της ΕΔΥ ημερομηνίας 23.9.1998 προς το Διευθυντή στην οποία επισυνάπτεται κατάλογος υποψηφίων για προαγωγή. Στην επιστολή εκφράζεται η προσδοκία ότι κατά τη συνεδρία της ΕΔΥ που θα γινόταν στις 29.9.98 θα ήταν έτοιμος να συμβουλεύσει την ΕΔΥ για την κατοχή από τους υποψήφιους των απαιτούμενων από το Σχέδιο Υπηρεσίας προσόντων και την καταλληλότητά τους για τη θέση. Εύλογα συνάγεται ότι ο Διευθυντής, αφότου πήρε την επιστολή, είχε στη διάθεσή του το χρόνο να μελετήσει τα στοιχεία των υποψηφίων και να διαβουλευθεί με τους προϊσταμένους τους. Καταγράφεται στα πρακτικά ότι οι προσωπικοί φάκελοι και οι φάκελοι των υπηρεσιακών εκθέσεων των υποψηφίων τέθηκαν στη διάθεση του Διευθυντή χωρίς αναφορά στη χρονική διάρκεια της εξέτασης. Τεκμαίρεται ότι ο Διευθυντής εξέτασε δεόντως τους φακέλους. Ο ισχυρισμός ότι η μελέτη των φακέλων από το Διευθυντή ήταν πρόχειρη και στιγμιαία δεν υποστηρίζεται από απτά στοιχεία. Λειτουργεί επομένως το τεκμήριο της
κανονικότητας της πράξης το οποίο δεν έχει ανατραπεί. Βλ.Kousoulides v. Republic (1967) 3 CLR 438, Lambrakis v. Republic (1973) 3 CLR 29, Kolokotronis v. Republic (1980) 3 CLR 418 και Ζωή Σιδερά ν. Δημοκρατίας, προσφ. αρ. 281/99, ημερ. 29.12.99.Ερχομαι τώρα στο θέμα της σύστασης του Διευθυντή για να εξετάσω κατά πόσο υπάρχει σύγκρουση ή διάσταση μεταξύ της σύστασης και των στοιχείων των φακέλων. Για το σκοπό αυτό θεωρώ χρήσιμη την παράθεση της σύστασης.
"Κατά τον ουσιώδη χρόνο (2.2.98) οι υποψήφιοι που φαίνονται στο σχετικό κατάλογο με α/α 1- 66 κατείχαν τα απαιτούμενα από το Σχέδιο Υπηρεσίας της θέσης προσόντα, με εξαίρεση την υπ΄ αρ. 58 υποψήφια, Βαντιέχεμ-Αναστασιάδου Ιωάννα, η οποία δεν έχει πετύχει στις εξετάσεις στην Κυπριακή Νομοθεσία ή σε ορισμένους Νόμους που διεξάγονται από την Υπηρεσία Δημόσιας Διοίκησης και Προσωπικού.
Εχω μελετήσει και αξιολογήσει το σύνολο των στοιχείων των υποψηφίων, όπως αυτά φαίνονται στους Προσωπικούς τους Φακέλους και στις Εμπιστευτικές/Υπηρεσιακές τους Εκθέσεις, έχοντας υπόψη τα καθιερωμένα κριτήρια προαγωγής, δηλαδή την αξία, τα προσόντα και την αρχαιότητα. Οσον αφορά τις Εμπιστευτικές/Υπηρεσιακές Εκθέσεις, αναφέρω ότι έλαβα υπόψη τη γενική εικόνα των υποψηφίων, με έμφαση στα τελευταία χρόνια στα οποία αποδίδεται ιδιαίτερη βαρύτητα.
Εχω, επίσης, συλλέξει πληροφορίες από τους άμεσα προϊσταμένους των υποψηφίων ως προς τις προσωπικές ιδιότητές τους, τις ικανότητες που διαθέτουν και την εν γένει προσφορά και εμπειρία τους και έχω προβεί σε μια γενική συνεκτίμηση όλων των στοιχείων για την εξασφάλιση ενιαίου μέτρου κρίσης και σύγκρισης, δεδομένου ότι τα μέλη του Γενικού Διοικητικού Προσωπικού είναι διασκορπισμένα σε πολλές Υπηρεσίες και αξιολογούνται από διάφορους προϊστάμενους. Σχετικά επισημαίνω ότι οι πληροφορίες και τά στοιχεία αυτά έχουν ιδιαίτερη βαρύτητα στην προκείμενη περίπτωση ενόψει της πληθώρας των ομάδων αξιολόγησης, των οποίων το μέτρο κρίσης είναι δυνατόν να διαφέρει.
Επειδή η αξία των υποψηφίων, όπως την αντικατοπτρίζουν οι Εμπιστευτικές/Υπηρεσιακές Εκθέσεις, αναφέρεται στην εκτέλεση των καθηκόντων της θέσης που κατέχουν οι υποψήφιοι, δηλαδή εκείνης του Διοικητικού Λειτουργού, έλαβα υπόψη και τις δυνατότητές τους να αναλάβουν ψηλότερου επιπέδου ευθύνες και να εκτελέσουν με επάρκεια τα καθήκοντα της θέσης Διοικητικού Λειτουργού Α'. Αναφέρω, σχετικά, ότι η θέση Διοικητικού Λειτουργού Α' βρίσκεται στο μέσο διευθυντικό επίπεδο, σύμφωνα δε με το Σχέδιο Υπηρεσίας, οι κάτοχοι αυτής της θέσης εκτελούν διοικητικά καθήκοντα, συνήθως, ως υπεύθυνοι κλάδων εργασίας σε Υπουργεία ή άλλες Υπηρεσίες ή, σε περίπτωση τοποθέτησής τους στην Επαρχιακή Διοίκηση, αναλαμβάνουν ευθύνες Επαρχιακού Επόπτη. Συνεκτιμώντας τα στοιχεία και δεδομένα που ανέφερα προηγουμένως, συστήνω ως τους καταλληλότερους για προαγωγή τους υποψήφιους που ακολουθούν:
- Χατζηπροδρόμου-Κοκκινοτρι μιθιώτου Τασούλα (α/α 1)
- Μικελλίδη Νικόλαο (α/α 3)
- Σιέπη Ελευθερία (α/α 5)
-
Χατζηπροδρόμου-Κοκκινοτριμιθιώτ ου Τασούλα (α/α 1)&# 9; .................................................. ...........................................
.......................... .................................................. ................
-
Μικελλίδης Νικόλαος (α/α 3).......................... .................................................. .................
.......................... .................................................. ................
-
Σιέπη Ελευθερία (α/α 5)Η βελτίωσή της είναι σταθερή και ιδιαίτερα εμφανής τα τελευταία τρία χρόνια. Είναι πρόθυμη και ευσυνείδητη υπάλληλος που αποδίδει πολύ καλά αποτελέσματα χωρίς να επιδιώκει την προβολή. Οταν οι ανάγκες το απαιτούν ενεργεί με προνοητικότητα και επινοητικότητα για την επίλυση προβλημάτων και την αντιμετώπιση καταστάσεων. Εχει αναπτύξει αρμονικότητες σχέσεις με τους προϊσταμένους και τους συναδέλφους της και επιδεικνύει άμεμπτη συμπεριφορά προς το κοινό. Απέδειξε ότι διαθέτει τις διοικητικές και εποπτικές ικανότητες που απαιτούνται για την ανάληψη ψηλότερων καθηκόντων. Εκτελεί γενικά διοικητικά καθήκοντα στο Υπουργείο Εσωτερικών. Στις ιδιότητες στις οποίες έχω κάμει ειδική αναφορά υπερέχει των υποψηφίων που δε συστήνονται."
Τα στοιχεία με βάση τα οποία ο Διευθυντής έκρινε ότι το ενδιαφερόμενο πρόσωπο υπερέχει της αιτήτριας, αποτελούν μέρος των απαιτήσεων του Σχεδίου Υπηρεσίας της θέσης και αξιολογούνται κάθε χρόνο στις Υπηρεσιακές Εκθέσεις. Αναφέρθηκε στην πρωτοβουλία, την απόδοση στην εργασία, τη σχέση με προϊσταμένους, συναδέλφους και το κοινό, τις διοικητικές και εποπτικές ικανότητες, το ενδιαφέρον για την εργασία, τον όγκο της εργασίας και την επαγγελματική της κατάρτιση. Οπως είναι διατυπωμένη η σύσταση συνάγεται ότι το ενδιαφερόμενο πρόσωπο υπερέχει και η αιτήτρια υστερεί. Η ειδική αναφορά του Διευθυντή στο ενδιαφερόμενο πρόσωπο καταλήγει ως εξής:
"Στις ιδιότητες στις οποίες έχω κάμει ειδική αναφορά υπερέχει των υποψηφίων που δεν συστήνονται."
Η αναφορά του Διευθυντή στην αιτήτρια περιέχεται σε απάντηση που έδωσε σε ερώτηση της Επιτροπής και καταγράφεται στα πρακτικά ως εξής:
"Σε σχετική ερώτηση της Επιτροπής αναφορικά με τους Παναγίδου Εσθη, Δανιήλ Αγνή, Πρωτοπαπά Ανδρέα και Χρυσοστόμου Κώστα που δεν συστήνονται ο Διευθυντής ανέφερε ότι οι συστηνόμενοι υποψήφιοι υπερέχουν από απόψεως ενεργητικότητας, δυναμισμού, διερευνητικότητας, συστηματικότητας και εν γένει προσφοράς. Επίσης σε σύγκριση με την υποψήφια Παναγίδου Εσθη υπερέχουν και σε βαθμό συνέπειας στην απόδοση και συμβολή στην εκπλήρωση των καθηκόντων τους."
Κατά την αξιολόγηση των υποψηφίων δόθηκε έμφαση τόσο από το Διευθυντή όσο και από την ΕΔΥ στα τρία τελευταία χρόνια. Προκύπτει από τα πρακτικά ότι η ΕΔΥ υιοθέτησε τις συστάσεις του Διευθυντή για το ενδιαφερόμενο πρόσωπο και αναφέρει: "Επιλέγοντας την Σιέπη Ελευθερία η Επιτροπή έλαβε υπόψη ότι και αυτή παρουσιάζει μια συνεχώς βελτιωμένη εικόνα σε ό,τι αφορά την αξία και είναι καθ΄ όλα εξαίρετη τα τρία τελευταία χρόνια στα οποία αποδίδεται ιδιαίτερη βαρύτητα".
Ομως η βαθμολογία της αιτήτριας και η βαθμολογία του ενδιαφερόμενου προσώπου που περιέχονται στις υπηρεσιακές εκθέσεις των τριών τελευταίων χρόνων δεν παρουσιάζουν διαφορές. Η αιτήτρια συγκεντρώνει 24 "Εξαίρετος" και το ενδιαφερόμενο πρόσωπο 24 "Εξαίρετος". Επομένως η αιτήτρια εμφανίζεται ισάξια με το ενδιαφερόμενο πρόσωπο. Αν δούμε την εικόνα των αξιολογήσεων κατά τα τελευταία έξι χρόνια διαπιστώνουμε ότι η αιτήτρια συγκεντρώνει 46 "Εξαίρετος" και 2 "Πολύ Ικανοποιητικά" ενώ το ενδιαφερόμενο πρόσωπο συγκεντρώνει 42 "Εξαίρετος" και 6 "Πολύ Ικανοποιητικά" πράγμα που υποδηλώνει ελαφρά υπεροχή της αιτήτριας
έναντι του ενδιαφερόμενου προσώπου.Η αναφορά του Διευθυντή στην αιτήτρια η οποία περιέχεται στην απάντησή του σε ερώτηση της ΕΔΥ χαρακτηρίζεται από γενικότητες και βρίσκεται σε σύγκρουση με τα στοιχεία των υπηρεσιακών εκθέσεων των τριών τελευταίων χρόνων.
Ο Διευθυντής είχε καθήκον να ξεχωρίσει από τα στοιχεία που γνώριζε, εκείνα που θα μπορούσαν να αποτελέσουν την ειδοποιό διαφορά η οποία θα προσμετρούσε υπέρ του ενός εκ των δύο ισάξιων υποψηφίων. Το έργο είναι λεπτό και εφόσον πρόκειται για διάκριση μεταξύ ισάξιων υποψηφίων απαιτούνται ικανοποιητικές εξηγήσεις. Αν οι εξηγήσεις αναπαράγουν τα στοιχεία των υπηρεσιακών εκθέσεων ή αν συγκρούονται με αυτά ο σκοπός δεν εξυπηρετείται και οι συστάσεις είναι πλημμελείς.
Στην προκείμενη περίπτωση τα στοιχεία στα οποία αναφέρθηκε ο Διευθυντής και απέδωσε με τη σύσταση του υπεροχή στο ενδιαφερόμενο πρόσωπο έχουν αξιολογηθεί στις ετήσιες υπηρεσιακές εκθέσεις, οι οποίες, καθώς έχει λεχθεί, δεν εμφανίζουν το ενδιαφερόμενο πρόσωπο να υπερέχει της αιτήτριας. Εχω τη γνώμη ότι τυγχάνει εν προκειμένω εφαρμογής η απόφαση στην Κουάλη κα ν. Δημοκρατίας, ΑΕ 2402, ημερ. 11.11.99 στην οποία λέχθηκαν τα εξής:
"Οπως προκύπτει από τις Υπηρεσιακές Εκθέσεις των υποψηφίων τόσο των αιτητών όσο και των ενδιαφερομένων προσώπων όλοι είναι περίπου ισάξιοι. Κρίνουμε ότι το αποτέλεσμα της σύστασης του Διευθυντή καταλήγει σε ανατροπή των αξιολογήσεων αυτών, αφού για θέματα που έχουν ήδη αξιολογηθεί παρόμοια όλοι, διαχωρίζονται ορισμένοι οι οποίοι συστήνονται με γενικές παρατηρήσεις που στην
.................................. .................................................. .....................
Ετσι, όπως και στη Χριστοδουλίδου ν. Κυπριακή Δημοκρατία (ανωτέρω) κρίνουμε ότι η σύσταση πάσχει όχι αναφορικά με την επάρκεια της αιτιολογίας σε συνάρτηση με την αποκάλυψη των πηγών των πληροφοριών για τη διαμόρφωση της κρίσης αλλά γιατί ο Διευθυντής δεν θα μπορούσε έξω από το πλαίσιο των ετήσιων αξιολογήσεων να διαμορφώνει εκ των υστέρων νέα κατάσταση αναφορικά με την ίδια αξιολογούμενη ποιότητα των υποψηφίων. Καθήκον του Διευθυντή είναι με βάση τις γνώσεις που έχει για το τί απαιτεί η θέση να επισημαίνει τις αρετές εκείνες του συγκεκριμένου υποψήφιου, στις οποίες με βάση τις αξιολογήσεις υπερέχει, και να συστήνει
με βάση την υπεροχή αυτών τον καταλληλότερο υποψήφιο."
Τα γεγονότα της παρούσας υπόθεσης διακρίνονται από τα γεγονότα της Ανδρέας Τηλεμάχου κα ν. Δημοκρατίας, ΑΕ 2394, ημερ. 12.4.2000. Καταλήγω πως με βάση τα νομολογηθέντα στην Κουάλης (ανωτέρω) η σύσταση του Διευθυντή η οποία υιοθετήθηκε από την ΕΔΥ στην ολότητά της πάσχει νομικά καθιστώντας τρωτή και ακυρωτέα την επίδικη απόφαση.
Η προσφυγή επιτυγχάνει. Η επίδικη απόφαση ακυρώνεται στην ολότητά της. Εξοδα υπέρ της αιτήτριας.
Α. Κραμβής, Δ.
ΣΦ.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο