ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
Υπόθεση Αρ. 205/98
ΕΝΩΠΙΟΝ: ΗΛΙΑΔΗ, Δ.
Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος
Μεταξύ:
Logicom Ltd
Αιτητών
και
Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω,
1. Υπουργείου Οικονομικών, Τμήμα Τελωνείων
2. Διευθυντή Τμήματος Τελωνείων
3. Τελωνείου Λάρνακας
Καθ΄ων η Αίτηση
--------------
25 Αυγούστου 2000
Για τους Αιτητές: κ. Χρ. Κληρίδης.
Για τους Καθ΄ων η Αίτηση: κ. Στ. Θεοδούλου.
-----------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Το ερώτημα που εγείρεται στην παρούσα διαδικασία είναι κατά πόσο για την εισαγωγή ηλεκτρονικών υπολογιστών από την Ελεύθερη Ζώνη Λάρνακας στην τοπική αγορά επιβάλλονται γενικοί ή προτιμησιακοί δασμοί.
Τα γεγονότα
Η εταιρεία Logicom (Overseas Ltd) εισάγει προϊόντα από χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης τα οποία συναρμολογεί στην Ελεύθερη Ζώνη στη Λάρνακα σε ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Πιο συγκεκριμένα η εταιρεία εισάγει τα διάφορα μέρη (84.73), εξαρτήματα (84.73) περιφερειακά (84.71) και modems (85.71) και τα συναρμολογεί σε ηλεκτρονικούς υπολογιστές στην Ελεύθερη Ζώνη Λάρνακας. Ακολούθως εξάγει τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές που έχουν συναρμολογηθεί με την εξής ταξινόμηση:
Ηλεκτρονικοί υπολογιστές 84.71.10.90.00 (ατελώς)
Οθόνες 84.71.60.90. 00 (3.9%)
Modems 84.17.50.90. 00 (9.1%)
Μεταξύ των αγοραστών των πιο πάνω υπολογιστών συμπεριλαμβάνεται και η αιτήτρια Κυπριακή αδελφή εταιρεία Logicom Ltd.
Στις 22.12.97 η αιτήτρια εταιρεία κατάθεσε διασάφηση εισαγωγής για τον τελωνισμό 34 ηλεκτρονικών υπολογιστών που είχαν συναρμολογηθεί από την Logicom (Overseas Ltd) στην Ελεύθερη Ζώνη Λάρνακας. Οι καθ΄ων η αίτηση επέβαλαν μη προτιμησιακό εισαγωγικό δασμό ύψους
£4.944. Η αιτήτρια κατέβαλε τον πιο πάνω δασμό υπό διαμαρτυρία και με την παρούσα προσφυγή προσβάλλει την ορθότητα της πιο πάνω απόφασης ισχυριζόμενη ότι ο δασμός έπρεπε να ήταν προτιμησιακός.Η νομική πλευρά
Ο Περί Καθιδρύσεως και Συντηρήσεως Ελευθέρων Ζωνών και Περί Συναφών προς Ταύτας Θεμάτων Νόμος (αρ. 69/75) επιτρέπει την κήρυξη μιας περιοχής ως Ελεύθερης Ζώνης εντός της οποίας ένα πρόσωπο (που κατέχει τη σχετική άδεια που εκδίδεται από τον Υπουργό Εμπορίου και Βιομηχανίας) μπορεί να διεξάγει εμπορία,
επιχείρηση ή μεταποίηση εμπορευμάτων (άρθρα 3 και 4 του Νόμου). Τα εμπορεύματα που κομίζονται από την Ελεύθερη Ζώνη σε οποιοδήποτε άλλο μέρος της Δημοκρατίας θεωρούνται ως "εισαχθέντα" (άρθρο 12(1)(α) του Νόμου).Σε περιπτώσεις όπου διενεργείται μεταφορά εμπορευμάτων από την Ελεύθερη Ζώνη σε περιοχή εντός της Κυπριακής Δημοκρατίας εφαρμόζονται οι σχετικές πρόνοιες των σχετικών Κανονισμών σύμφωνα με τις οποίες τα εμπορεύματα υπόκεινται στην καταβολή εισαγωγικού δασμού. Ειδικά σε περιπτώσεις εμπορευμάτων που έχουν υποστεί "αλλαγή δασμολογικής ταξινόμησης" επιβάλλεται ο χαμηλότερος σε ισχύ συντελεστής δασμού προτίμησης. Όπως αναφέρεται ρητά στο άρθρο 3(γ) των σχετικών Κανονισμών:
(γ) Οσάκις εμπορεύματα κομιζόμενα εντός της Ελευθέρας Ζώνης τελωνίζωνται προς μεταφοράν εντός της Δημοκρατίας συμφώνως προς τους όρους της εκδοθείσης αδείας ως προβλέπεται εν τω άρθρω 6(2)(β) του περί Ελευθέρων Ζωνών Νόμου κατόπιν ή άνευ οιασδήποτε επεξεργασίας, ταύτα υπόκεινται εις την καταβολήν εισαγωγικού δασμού κατά τους συντελεστάς του δασμού τους κρατούντας κατά τον χρόνον καταθέσεως της διασαφήσεως προς τελωνισμόν επί της δασμολογητέας αξίας των υπό διασάφησιν εμπορευμάτων:
Νοείται ότι επί εμπορευμάτων υποστάντων αλλαγήν δασμολογικής ταξινομήσεως επιβάλλεται ο εκάστοτε εν ισχύι χαμηλότερος συντελεστής δασμού προτιμήσεως."
Η αιτήτρια εταιρεία ισχυρίζεται ότι οι πρόνοιες του Νόμου 69/75 πρέπει να ερμηνεύονται ανεξάρτητα από τις πρόνοιες του Νόμου 131/90 και ότι έπρεπε να είχε επιβληθεί δασμός με τον χαμηλότερο συντελεστή γιατί οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές που εισάχθηκαν από την Ελεύθερη Ζώνη έχουν "υποστεί αλλαγή δασμολογικής ταξινόμησης" σύμφωνα με τις πρόνοιες των Κανονισμών του Νόμου 69/75.
Αντίθετα οι καθ΄ων η αίτηση ισχυρίζονται ότι για να εφαρμοστεί ο προτιμησιακός συντελεστής θα πρέπει να υπάρχει "αλλαγή δασμολογικής κλάσης" και όχι "αλλαγή δασμολογικής ταξινόμησης". Ειδικότερα οι καθ΄ων η αίτηση υποστηρίζουν ότι τα εμπορεύματα που κομίζονται από την Ελεύθερη Ζώνη σε οποιοδήποτε μέρος της Δημοκρατίας θεωρούνται ως εισαγόμενα και κατ΄επέκταση εφαρμόζονται οι πρόνοιες του άρθρου 2 του Νόμου 131/90. Σύμφωνα με το πιο πάνω άρθρο, οι μη καταγόμενες ύλες θεωρούνται ως επαρκώς επεξεργασμένες όταν το προϊόν το οποίο παράγεται κατατάσσεται σε διαφορετική δασμολογική κλάση απ΄εκείνη στην οποία κατατάσσονται όλες οι ύλες που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή του. Ο όρος κλάση (σύμφωνα με τους καθ΄ων η αίτηση) ερμηνεύεται στο άρθρο 2(1) του Νόμου 131/90 ως ο τετραψήφιος κωδικός (τέσσερα ψηφία). Εφόσον δε τα εμπορεύματα που συναρμολογούνται δεν αλλάζουν δασμολογική κλάση (τέσσερα ψηφία) δεν μπορούν να τυγχάνουν προτιμησιακού συντελεστή δασμού.
Το ερώτημα που εγείρεται είναι κατά πόσο τυγχάνουν εφαρμογής οι πρόνοιες του Νόμου 131/90 (οπόταν σύμφωνα με το άρθρο 2 οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές κατατάσσονται σε διαφορετική δασμολογική κλάση) ή ο Νόμος 69/75 θα πρέπει να ερμηνεύεται χωρίς τον συσχετισμό του με το Νόμο 131/90 (οπόταν σύμφωνα με το άρθρο 3(γ) των σχετικών Κανονισμών του Νόμου 69/75 οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές θεωρούνται ότι έχουν
υποστεί αλλαγή δασμολογικής ταξινόμησης με αποτέλεσμα να επιβάλλεται ο χαμηλότερος συντελεστής δασμού προτίμησης). Οι καθ΄ων η αίτηση υποστηρίζουν ότι πρέπει να εφαρμόζονται οι πρόνοιες του Νόμου 131/90 και τούτο γιατί σύμφωνα με το άρθρο 2(2) του Νόμου 69/75,"Καθ΄ην έκτασιν ο παρών Νόμος αφορά εις τελωνειακά θέματα, ούτος θα ερμηνεύηται ενιαίως μετά της εκάστοτε εν ισχύϊ τελωνειακής νομοθεσίας".
Αντίθετα η αιτήτρια εταιρεία ισχυρίζεται ότι δεν μπορεί να υπάρξει σύνδεση των δύο νομοθετημάτων 69/75 και 131/90 και τούτο γιατί οι πρόνοιες της Συμφωνίας Σύνδεσης αφορούν το εμπόριο μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Κύπρου σε τελωνειακά θέματα και οι κανόνες αυτοί είναι άσχετοι με το καθεστώς που διέπει τις εισαγωγές προϊόντων που μεταποιούνται σε μια Ελεύθερη Ζώνη Εμπορίου και ακολούθως εξάγονται στην Κύπρο.
Ένας από τους βασικούς κανόνες ερμηνείας των Νόμων είναι και εκείνος που καθορίζει ότι η ερμηνεία πρέπει να βασίζεται στη γραμματική ερμηνεία των τίτλων. Οι Νόμοι θα πρέπει να ερμηνεύονται με βάση τη φυσική έννοια που αποδίδεται στις λέξεις, εκτός αν κάτι τέτοιο έρχεται σε αντίθεση με οποιαδήποτε άλλη πρόνοια του νόμου ή οδηγεί σε μια πασιφανή παραλογία. Όπως έχει τονισθεί από το Δικαστή Νικολαΐδη στην υπόθεση Southfields Industries Ltd ν. Δήμου Λευκωσίας (1995) 3 ΑΑΔ 59,
"Σκοπός της ερμηνείας του νόμου είναι η ανεύρεση της πρόθεσης του νομοθέτη. Όπου το λεκτικό της διάταξης είναι σαφές, το Δικαστήριο την ερμηνεύει με βάση τη φυσική και συνήθη έννοια των λέξεων. Οι λέξεις σ΄ένα νομοθέτημα γενικά ερμηνεύονται με τη συνήθη τους σημασία, αλλά και με βάση τα συνφραζόμενα, έχοντας δε υπόψη το αντικείμενο και το σκοπό του νόμου."
Έχω εξετάσει τις θέσεις και των δύο πλευρών και έχω καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η σχετική απόφαση των καθ΄ων η αίτηση της 22.12.97 δεν μπορεί να θεωρείται ως αποτέλεσμα νομικής πλάνης.
Η Συμφωνία Σύνδεσης Κύπρου-Ευρωπαϊκής Ένωσης προϋπήρχε της καθιέρωσης των Ελευθέρων Ζωνών που έγινε με το Νόμο 69/75. Σύμφωνα με τις πρόνοιες του άρθρου 2(2) του πιο πάνω Νόμου, οι πρόνοιες του Νόμου 69/75 θα ερμηνεύονται μαζί με τις πρόνοιες της εκάστοτε τελωνειακής νομοθεσίας. Ο Νόμος 131/90 αναμφίβολα είναι τελωνειακός και ανεξάρτητα από το διεθνή χαρακτήρα του, εφαρμόζεται σύμφωνα με τις πρόνοιες του άρθρου 2(2) του Νόμου 69/75 και στις περιπτώσεις όπου διενεργείται εξαγωγή εμπορευμάτων από την Ελεύθερη Ζώνη σε οποιοδήποτε μέρος της Κύπρου. Η ερμηνεία των προνοιών του άρθρου 2(2) του Νόμου 69/75 υποδεικνύει ότι ο πιο πάνω νόμος θα πρέπει να εφαρμόζεται σε συνδυασμό με τις πρόνοιες του Νόμου 131/90
.Έχει υποβληθεί εισήγηση ότι δεν έχει γίνει οποιαδήποτε έρευνα εκ μέρους των καθ΄ων η αίτηση για να διαπιστώσουν αν η επεξεργασία των προϊόντων αποτελεί απλή συνένωση μερών με σκοπό τη σύσταση ενός πλήρους είδους. Η εισήγηση είναι ανεδαφική αφού οι καθ΄ων η αίτηση δεν έχουν υποχρέωση να προβαίνουν σε μια επιτόπου εξέταση κάθε ενός προϊόντος για το οποίο καταχωρείται αίτηση διασάφησης. Οι καθ΄ων η αίτηση στηρίχθηκαν στο περιεχόμενο της δήλωσης της αιτήτριας εταιρείας. Η αναζήτηση της απάντησης στα νομικά σημεία που εγέρθηκαν υποδεικνύει ότι οι καθ΄ων η αίτηση είχαν προβεί στη δέουσα έρευνα.
Η σχετική απόφαση των καθ΄ων η αίτηση ήταν εύλογα επιτρεπτή.
Η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα εις βάρος της αιτήτριας.
Τ. ΗΛΙΑΔΗΣ,
Δ.
/ΚΧ"Π
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο