Αναφορικά με το Άρθρο 146 του Συντάγματος

Μεταξύ -

Heli Med Limited από τη Λευκωσία

- και -

Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω

Εφόρου Φόρου Προστιθέμενης Αξίας

-----------------------

Για την αιτήτρια: Α. Παπαντωνίου

Για τον καθού η αίτηση: Ε. Αντωνίου (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας

----------------------

Η αιτήτρια είναι εταιρεία περιορισμένης ευθύνης. Κατά τους ουσιώδεις χρόνους εκτελούσε πτήσεις, έναντι αμοιβής, με ελικόπτερο της, που στάθμευε στο αεροδρόμιο της Πάφου. Μεταξύ των υπηρεσιών που παρείχε ήταν η λήψη αεροφωτογραφιών. Επίσης διενεργούσε έλεγχο καλωδίων της Αρχής Ηλεκτρισμού Κύπρου (Α.Η.Κ.), κατόπιν γραπτής συμφωνίας με αυτή αναφορικά με την αμοιβή της. Άλλη οικονομική δραστηριότητα της εταιρείας ήταν η μεταφορά επιβατών εντός της επικράτειας.

Η εταιρεία αποτάθηκε στην Υπηρεσία Φόρου Προστιθέμενης Αξίας για εγγραφή, από 1/2/94, στο Μητρώο που τηρείται με βάση τις διατάξεις του ομώνυμου νόμου του 1990 (ν. 246/90), όπως τροποποιήθηκε. Τη σχετική αίτηση (έντυπο Φ.Π.Α. 1 Α), ημερ. 16/2/94, υπέγραψε ο διευθυντής της αιτήτριας κ. Σάββας Κωνσταντινίδης. Η διεύθυνση της εταιρείας που αναφέρει (στοιχείο αρ. 3) είναι Αχαιών 25, Λευκωσία (παράρτημα Α στην ένσταση). Καταγράφω τις λεπτομέρειες αυτές γιατί σχετίζονται με τα επιχειρήματα που αναπτύχθηκαν σχετικά με την προδικαστική ένσταση του καθού ότι η προσφυγή είναι εκπρόθεσμη.

Κατά την επίσκεψη ελέγχου, που άρχισε στις 6/12/96, εξετάστηκαν τα στοιχεία που αφορούν τις επίδικες περιόδους. Η ενημέρωση και η προσκόμιση των υφιστάμενων στοιχείων έγινε από το λογιστή της εταιρείας στο γραφείο του. Κι αυτό γιατί ο διευθυντής της επιχείρησης έλειπε στο εξωτερικό. Φαίνεται δε ότι απουσίαζε από την Κύπρο συχνά. Είναι η θέση του Εφόρου ότι η αιτήτρια δεν τηρούσε, ούτε του παρουσιάστηκαν, τα απαραίτητα βιβλία και αρχεία που πρέπει να υπάρχουν σύμφωνα με το περί Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (Τήρηση Βιβλίων, Αρχείων και Στοιχείων) Διάταγμα του 1992 (Κ.Δ.Π. 114/92). Είναι περαιτέρω η υπόθεση του Εφόρου ότι οι δηλώσεις που υπέβαλε η αιτήτρια ήταν ελλιπείς και/ή λανθασμένες. Αυτός ήταν και ο λόγος που κατέφυγε στις διατάξεις του άρθρ. 34(1) για βεβαίωση του φόρου, οι οποίες του παρέχουν τέτοια εξουσία, όταν συντρέχει οποιαδήποτε από τις παραπάνω προϋποθέσεις ή τις άλλες προϋποθέσεις που απαριθμεί η πρόνοια.

Στη συνέχεια ο Έφορος γνωστοποίησε την απόφαση του στην αιτήτρια με επιστολή του ημερ. 24/4/97 (παράρτημα Δ), η οποία συνοδεύθηκε από Πίνακα που περιείχε τους μαθηματικούς υπολογισμούς. Η ουσία της απόφασης βρίσκεται στις δυο πρώτες παραγράφους:

Στη συνέχεια, αναφέρομαι πάντοτε στην αγόρευση, λειτουργός της Υπηρεσίας τηλεφώνησε στο σπίτι του κ. Κωνσταντινίδη και έμαθε από την οικιακή βοηθό του τη διεύθυνση του σπιτιού, στο οποίο ξαναστάληκε η βεβαίωση με συστημένο ταχυδρομείο, αλλά πάλιν δεν παραλήφθηκε, παρά το γεγονός ότι υπήρχε και υπενθύμιση τον Οκτώβρη του 1997, που επιστράφηκε και αυτή τη φορά ως αζήτητη (παράρτημα Στ). Τελικά, την επιστολή-βεβαίωση παρέλαβε ο κ. Μ. Παυλίδης, υπάλληλος της αιτήτριας. Υπάρχει ισχυρισμός ότι υπέγραψε για την παραλαβή της στις 29/6/98 (παράρτημα Ζ).

Η κα Αντωνίου, επικαλούμενη τις αποφάσεις Α.Ε. 2056 Ν. Οδυσσέως ν. Κυπριακής Δημοκρατίας ημερ. 18/6/98 και Α.Ε. 2004 Γ. Χειμωνίδου ν. Ιατρικών Υπηρεσιών κ.α. ημερ. 24/11/98, εισηγείται ότι η αιτήτρια έλαβε γνώση της απόφασης τουλάχιστον από 29/6/98 και όχι την 17/7/98, όπως ισχυρίζεται η αιτήτρια, που, πάλιν, θέτει εκτός του συνταγματικού ορίου των 75 ημερών την προσφυγή.

Φαίνεται πως και η ίδια Υπηρεσία είχε τις αμφιβολίες της για την επίδοση της επιστολής λόγω, ίσως, των συχνών απουσιών του κ. Κωνσταντινίδη. Γιαυτό προσπάθησε επανειλημμένως να φέρει την απόφαση σε γνώση της αιτήτριας. Όμως, πιστεύω, ενόψει του ισχυρισμού της αιτήτριας ότι το εγγεγραμμένο της γραφείο βρισκόταν κατά τον κρίσιμο χρόνο σε άλλη διεύθυνση (Λήδρας 57, Γραφείο 6), ότι έπρεπε να δοθεί μαρτυρία από την πλευρά της αιτήτριας για να επεξηγηθεί με τρόπο νομικά παραδεκτό κάθε πτυχή των ισχυρισμών που αφορούν τη γνωστοποίηση της απόφασης, όπως, π.χ., οι ενδείξεις του ταχυδρομείου, η πρακτική ταχυδρόμησης των βεβαιώσεων, κ.ο.κ. Ελλείψει τέτοιας μαρτυρίας δε θα ήταν δίκαιο να αποκλείσω την αιτήτρια να θέσει στο δικαστήριο την υπόθεση της και να ζητήσει θεραπεία.

Η προδικαστική ένσταση απορρίπτεται.

Προσβάλλεται ακόμη η απόφαση ως αναιτιολόγητη. Αυτή δεν αναφέρει, όπως συγκεκριμένα υποδείχθηκε, σε ποιά από τις προϋποθέσεις του άρθρ. 34(1) στηρίζεται. Πέραν τούτου η απόφαση είναι και αντιφατική. Σ’ αυτήν αναφέρεται ότι η βεβαίωση έγινε με βάση τα τιμολόγια, ενώ στην ένσταση δηλώνεται ότι ο Έφορος χρησιμοποίησε για το σκοπό αυτό τις εξουσίες που του παρέχει το άρθρ. 34(1).

Τέλος, ο δικηγόρος της αιτήτριας υποστήριξε ότι η διοίκηση ενήργησε κατά δέσμια αρμοδιότητα προσφεύγοντας στις διατάξεις του 34(1). Ενώ ήταν καθήκον της να κάμει χρήση της διακριτικής της εξουσίας με τις ευρύτερες επιλογές που αυτή παρέχει. Η πλάνη αυτή επιφέρει ακύρωση της απόφασης για να καταστεί δυνατή η λήψη νέας απόφασης μέσα στα ευρύτερα πλαίσια της άσκησης διακριτικής εξουσίας.

Θα ακολουθήσει εξέταση των παραπάνω λόγων ακύρωσης, χωρίς κατ’ ανάγκη, να τηρείται η σειρά που έχουν εκτεθεί, αφού ουσιαστικά ξεκινούν από κοινή βάση. Ανακύπτει πρώτα το ερώτημα αν σωστά ο Έφορος προσέφυγε στο άρθρ. 34(1). Προκύπτει από την έκθεση - χωρίς να προβληθεί ουσιαστικά αμφισβήτηση ή διάψευση - ότι η αιτήτρια δεν είχε τα κατάλληλα βιβλία, αρχεία και στοιχεία. Οι λεπτομέρειες είναι στη σελ. 21 της έκθεσης υπό τον ομώνυμο τίτλο. Αυτός ο λόγος ήταν αρκετός, σύμφωνα με την προμνησθείσα διάταξη, για να ενεργοποιηθεί η σχετική εξουσία του Εφόρου.

Υπήρχε όμως και πρόσθετος λόγος που αναφέρεται επίσης ρητά στο άρθρ. 34(1) σαν μια από τις προϋποθέσεις για βεβαίωση της φορολογίας από τον Έφορο. Τα στοιχεία που τέθηκαν στη διάθεση του Εφόρου ήταν ελλιπή και/ή περιείχαν σφάλματα. Διαφωτιστικές επί του θέματος είναι οι παρατηρήσεις της λειτουργού στις σελ. 22 και 23, που δε θεωρώ σκόπιμο να τις μεταφέρω εδώ. Για να συλλέξει στοιχεία που θα του επέτρεπαν “να χρησιμοποιήσει την κρίση του κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο”, ο Έφορος αποτάθηκε και πήρε τα συμβόλαια. Έτσι δεν είναι σωστό, όπως επιχείρησε να το εμφανίσει ο δικηγόρος της αιτήτριας, ότι η βεβαίωση έγινε αβασάνιστα και αυθαίρετα, χωρίς έρευνα.

Ο τρόπος φορολόγησης φαίνεται από τις σελ. 22 και 23. Στις δε σελ. 28 και 29 έχουμε τους μαθηματικούς υπολογισμούς. Όπως και από το σύνολο της έκθεσης. Εδώ είναι αναγκαία μια κρίσιμη παρένθεση. Δεν ακούγεται δικαιολογημένο παράπονο για έλλειψη έρευνας από τον Έφορο όταν η ίδια η εταιρεία δε φρόντισε να τηρεί τα βιβλία που προνοεί ο νόμος και οι κανονισμοί και, περαιτέρω, όταν ορισμένα τουλάχιστον στοιχεία απ’ όσα παρουσίασε είχαν ελλείψεις ή/και σφάλματα σε σημείο που δεν μπορούσαν να χρησιμεύσουν για ακριβέστερη επαλήθευση των φορολογικών υποχρεώσεων της αιτήτριας. Ο Έφορος έπραξε ό,τι ήταν δυνατό για ανεύρεση στοιχείων. Από τα υφιστάμενα στοιχεία φαίνεται ότι τα συμβόλαια παροχής υπηρεσιών εκτελέστηκαν. Αν τυχόν είχε συμβεί το αντίθετο, η αιτήτρια είχε η ίδια καθήκον να δώσει πληροφορίες. Διαφορετικά θα εναποθέταμε άδικα δυσβάστακτο βάρος στους ώμους του Εφόρου έξω από κάθε λογικό όριο της υποχρέωσης για έρευνα. Θα επιβράβευε δε την αδιαφορία του φορολογουμένου.

Αναφορικά με τις εισροές είναι σχετικό το μέρος της έκθεσης στη σελ. 25. Δε δόθηκαν στοιχεία παρόλο που ζητήθηκαν. Είναι επαινετή η στάση του Εφόρου (όπως εκφράζεται στην παραγ. 3.2(γ) iii της ένστασης) ότι ακόμη και σήμερα είναι διατεθειμένος να εξετάσει οποιαδήποτε στοιχεία που θα μπορούσαν να δοθούν και εφόσο δικαιολογείται να προβεί στην αναγκαία πίστωση.

Είναι αβάσιμος ο ισχυρισμός αντιφατικότητας. Στα τιμολόγια δεν επιβλήθηκε ο φόρος. Περαιτέρω, δεν περιείχαν σημαντικές πληροφορίες. Επομένως, η διαπίστωση για σφάλματα και ελλείψεις συνάδει απόλυτα με τις διαπιστώσεις και τους χειρισμούς του Εφόρου. Αναφορικά με το επιχείρημα ότι, αντίθετα με τη νομολογία, χρησιμοποιήθηκαν στοιχεία ορισμένων περιόδων για καθορισμό του φόρου για τη συνολική περίοδο, απάντηση σ’ αυτό δίνει η πρόσφατη απόφαση μου στην προσφ. αρ. 409/97 Ιάκωβος Καλός ν. Κυπριακής Δημοκρατίας ημερ. 31/7/2000. Σ’ αυτήν υιοθετώ την απόφαση του Χ”Χαμπή Δ., στην προσφ. αρ. 281/97 Στέλιος Αυγουστή & Yιοί Λτδ. ν. Δημοκρατίας ημερ. 28/5/99, στην οποία διαφοροποιείται, στο σημείο αυτό, ο φόρος εισοδήματος (στον οποίο αναφέρεται η νομολογία) και ο φ.π.α.

Κανένας από τους προβληθέντες λόγους ακύρωσης δεν έχει τεκμηριωθεί. Η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα εναντίον της αιτήτριας.