(2000) 4 ΑΑΔ 689
[*689]21 Ιουλίου, 2000
[ΚΡΑΜΒΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΜΑΡΙΝΑ ΑΝΔΡΕΑ ΝΕΟΦΥΤΟΥ,
Αιτήτρια,
v.
1. ΥΠΟΥΡΓΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ,
2. ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ,
3. ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ
ΚΑΙ ΟΙΚΗΣΕΩΣ,
4. ΔΗΜΟΥ ΠΕΓΕΙΑΣ,
Καθ’ ων η αίτηση.
(Yπόθεση Αρ. 519/1998)
Διοικητικό Δικονομικό Δίκαιο ― Αίτηση διαχωρισμού δικογράφου ― Προϋποθέσεις και περιστάσεις συνδρομής τους στην κριθείσα περίπτωση ― Συνέπειες.
Αναθεωρητική Δικαιοδοσία ― Δεδικασμένο ― Η εξέταση από το Δικαστήριο της ουσίας ενός επίδικου θέματος νομικού ή πραγματικού και η έκφραση γνώμης που έχει διαμορφωθεί με τρόπο καθοριστικό επί του εν λόγω θέματος, συνιστά προϋπόθεση και συνάμα τη βάση εφαρμογής του δόγματος res judicata.
Διοικητικό Δικονομικό Δίκαιο ― Συνάφεια ― Η συνάφεια ως προϋπόθεση προσβολής περισσοτέρων της μιας πράξεων με το ίδιο δικόγραφο ― Δεν στοιχειοθετήθηκε στην κριθείσα περίπτωση ― Διαχωρισμός δικογράφου.
Η αιτήτρια ζήτησε με την ενδιάμεση αίτησή της το διαχωρισμό του δικογράφου της προσφυγής ως προς την δεύτερη προσβαλλόμενη με αυτήν διοικητική πράξη, η οποία δεν ήταν συναφής με την πρώτη, μετά την απόρριψη λόγω μη προώθησης προηγούμενης όμοιας αίτησής της.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, εγκρίνοντας την αίτηση, αποφάσισε ότι:
1. Αν κριθεί τελικά ότι η περίπτωση είναι κατάλληλη για χωρισμό του [*690]δικογράφου, οι οδηγίες που θα δοθούν σχετικά με την καταχώρηση χωριστής προσφυγής εναντίον της δεύτερης προσβαλλόμενης με την αρχική προσφυγή διοικητικής πράξης, σίγουρα δεν θα αφίστανται από την καθιερωμένη αρχή του διοικητικού δικαίου ότι η νέα προσφυγή θα θεωρείται ότι ασκήθηκε κατά το χρόνο καταχώρησης της αρχικής προσφυγής που στην προκείμενη περίπτωση είναι η 24.6.1998. Είναι συνάμα αυτονόητο ότι το πεδίο θα είναι ελεύθερο, σε κάθε περίπτωση, για την εξέταση των προδικαστικών ενστάσεων αναφορικά με το εκπρόθεσμο της αρχικής προσφυγής με χωριστή αναφορά στην κάθε προσβαλλόμενη διοικητική πράξη.
2. Καθόσον αφορά το δεύτερο ζήτημα δηλαδή, το απαράδεκτο της αίτησης λόγω δεδικασμένου κλπ, η απάντηση είναι πως δεν υπάρχει δεδικασμένο, ούτε και προκύπτει εμπόδιο στην εξέταση της παρούσας αίτησης, ένεκα ή εξαιτίας της απόρριψης παρόμοιας αίτησης στις 20.10.1999.
Στην απόφαση ημερομηνίας 20.10.1999 με την οποία απορρίφθηκε η προηγούμενη αίτηση χωρισμού του δικογράφου δεν δόθηκε απόφαση επί της ουσίας οποιουδήποτε θέματος νομικού ή πραγματικού που θα μπορούσε να θεμελιώσει δεδικασμένο. Η εξέταση από το Δικαστήριο της ουσίας ενός επίδικου θέματος νομικού ή πραγματικού και η έκφραση της γνώμης που έχει διαμορφωθεί με τρόπο καθοριστικό επί του εν λόγω θέματος, συνιστά προϋπόθεση και συνάμα τη βάση εφαρμογής του δόγματος res judicata.
3. Στην προκείμενη περίπτωση είναι αναντίλεκτο ότι οι προσβαλλόμενες με την προσφυγή διοικητικές πράξεις είναι αυτοτελείς και χωρίς να έχουν μεταξύ τους συνάφεια. Η περίπτωση κρίνεται κατάλληλη για διαχωρισμό του δικογράφου.
4. Δίδονται οι πιο κάτω οδηγίες:
(α) Η αιτήτρια εντός 45 ημερών από σήμερα μπορεί να καταχωρήσει προσφυγή εναντίον της απόφασης του Δήμου Πέγειας που αφορά την έκδοση καλυπτικής άδειας οικοδομής.
(β) Η παρούσα προσφυγή η οποία στρέφεται εναντίον της εν λόγω απόφασης Δήμου Πέγειας, απορρίπτεται με £100.- έξοδα υπέρ του ενδιαφερόμενου προσώπου και σε βάρος της αιτήτριας.
(γ) Η προσφυγή που θα καταχωρηθεί θα θεωρείται ότι ασκήθηκε κατά το χρόνο καταχώρησης της παρούσας (αρχικής προσφυγής) που είναι η 24.6.1998.
[*691](δ) Αν η νέα προσφυγή δεν καταχωρηθεί εντός 45 ημερών από σήμερα θα θεωρείται πως η αιτήτρια εγκαταλείπει το δικαίωμά της.
Η αιτήτρια να υποστεί το ήμισυ των εξόδων της παρούσας αίτησης.
Διαταγή διαχωρισμού του δικογράφου ανάλογα.
Διαταγή ως ανωτέρω.
Αναφερόμενες Υποθέσεις:
Henderson v. Henderson [1843] 3 Hare 100,
Συμεωνίδου κ.ά. v. Κυπριακής Δημοκρατίας (1993) 3 Α.Α.Δ. 258.
Αίτηση.
Αίτηση δια κλήσεως από την ενάγουσα-αιτήτρια η οποία με την παρούσα αίτηση επιζητεί χωρισμό του δικογράφου έτσι ώστε η προσφυγή να στρέφεται μόνο εναντίον της πρώτης προσβαλλόμενης απόφασης ήτοι, της έκδοσης πολεοδομικής άδειας. Με την αίτηση ζητείται επίσης η έκδοση διαταγής για καταχώρηση νέας προσφυγής εναντίον της δεύτερης προσβαλλόμενης με την προσφυγή απόφασης δηλαδή, της απόφασης για έκδοση καλυπτικής άδειας οικοδομής από το Δήμο Πέγειας. Ζητείται επίσης δήλωση του Δικαστηρίου όπως θεωρηθεί εμπρόθεσμη η καταχώρηση της νέας προσφυγής εφόσον η προς τούτο αίτηση γίνει αποδεκτή.
Αρ. Κορακίδου, για την Αιτήτρια.
Χρ. Ιωσηφίδης, για τους Καθ’ων η αίτηση Aρ. 1, 2 και 3.
Καμιά εμφάνιση, για τους Καθ’ ων η αίτηση Aρ. 4.
Σ. Σαμψών, για το Ενδιαφερόμενο Μέρος.
Cur. adv. vult.
ΚΡAMBΗΣ, Δ.: Η προσφυγή στρέφεται εναντίον δύο αυτοτελών και μη συναφών διοικητικών πράξεων.
Η πρώτη προσβαλλόμενη διοικητική πράξη είναι απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου ημερομηνίας 22.2.1996 με την οποία το Υπουργικό Συμβούλιο αποφάσισε να χορηγήσει πολεοδομική άδεια στο ενδιαφερόμενο πρόσωπο κατά παρέκκλιση τοπικού πολεοδομικού σχεδίου και των περί Πολεοδομίας και Οικήσεως [*692]σχετικών Κανονισμών.
Η δεύτερη προσβαλλόμενη με το ίδιο δικόγραφο διοικητική πράξη, είναι απόφαση του Δήμου Πέγειας ημερομηνίας 5.3.1997 με την οποία ο καθ’ ου η αίτηση Δήμος χορήγησε στο ενδιαφερόμενο πρόσωπο καλυπτική άδεια οικοδομής.
Οι προμνησθείσες άδειες αφορούν τριώροφη οικοδομή του ενδιαφερόμενου προσώπου Κωστάκη Στέλιου Χριστοδούλου στο χωριό Πέγεια. Η οικοδομή κτίστηκε σε τεμάχιο γης το οποίο συναπτώς γειτνιάζει του τεμαχίου εντός του οποίου είναι κτισμένη η οικία της αιτήτριας.
Η αιτήτρια ισχυρίζεται ότι από τις πράξεις της διοίκησης έχουν επηρεασθεί δυσμενώς δικαιώματα της προστατευόμενα από το νόμο, ότι οι άδειες εκδόθηκαν παράνομα και ότι η παρέκκλιση από το τοπικό σχέδιο και τους κανονισμούς καθόλου δεν εξυπηρετεί το δημόσιο συμφέρον.
Το ενδιαφερόμενο πρόσωπο ήγειρε ζήτημα δικονομικού εμποδίου προώθησης της αίτησης λόγω της συμπροσβολής με το ίδιο δικόγραφο δύο αυτοτελών και μη συναφών διοικητικών πράξεων. Κατόπιν τούτου, η αιτήτρια καταχώρησε αίτηση χωρισμού του δικογράφου. Την ημερομηνία κατά την οποία η αίτηση ήταν ορισμένη για ακρόαση (20.10.1999), η δικηγόρος της αιτήτριας δεν εμφανίστηκε έγκαιρα και η αίτηση απορρίφθηκε.
Η αιτήτρια επανήλθε επί του θέματος και με την παρούσα αίτηση επιζητεί χωρισμό του δικογράφου έτσι ώστε η προσφυγή να στρέφεται μόνο εναντίον της πρώτης προσβαλλόμενης απόφασης ήτοι, της έκδοσης πολεοδομικής άδειας. Με την αίτηση ζητείται επίσης η έκδοση διαταγής για καταχώρηση νέας προσφυγής εναντίον της δεύτερης προσβαλλόμενης με την προσφυγή απόφασης δηλαδή, της απόφασης για έκδοση καλυπτικής άδειας οικοδομής από το Δήμο Πέγειας. Ζητείται επίσης δήλωση του Δικαστηρίου όπως θεωρηθεί εμπρόθεσμη η καταχώρηση της νέας προσφυγής εφόσον η προς τούτο αίτηση γίνει αποδεκτή.
Το ενδιαφερόμενο πρόσωπο ενίσταται στην αίτηση της αιτήτριας για δύο κυρίως λόγους ήτοι
(α) η διαταγή για χωρισμό του δικογράφου συνεπάγεται καταχώριση νέας προσφυγής κατά της δεύτερης προσβαλλόμενης με την αρχική αίτηση (προσφυγή) διοικητικής πράξης. Και εφόσον [*693]η δεύτερη προσφυγή θα θεωρείται ως καταχωρηθείσα εμπροθέσμως, αυτό ακριβώς το αποτέλεσμα θα συνεπιφέρει, καθώς διατείνεται το ενδιαφερόμενο πρόσωπο, εξουδετέρωση της προδικαστικής ένστασης περί του εκπρόθεσμου της αρχικής προσφυγής και εξάλειψη του δικαιώματος του για επίκληση του δικονομικού κωλύματος του εκπρόθεσμου της προσβολής των δύο αυτοτελών και μη συναφών διοικητικών πράξεων.
(β) η απόρριψη της πρώτης αίτησης της αιτήτριας για χωρισμό του δικογράφου δημιουργεί δεδικασμένο ή estoppel ή αντιβαίνει στην αρχή της δικαστικής οικονομίας (judicial economy) ή δημιουργεί τις προϋποθέσεις εφαρμογής της θεωρίας law of the case και του δόγματος laches & delay και/ή εμποδίζει την αιτήτρια να καταχωρήσει εκ νέου αίτηση με την οποία να αξιώνει πανομοιότυπες θεραπείες με εκείνες της πρώτης αίτησης βασιζόμενη στα ίδια γεγονότα και/ή περιστατικά.
Ο τρόπος προσέγγισης του ζητήματος από τον ευπαίδευτο δικηγόρο του ενδιαφερόμενου προσώπου είναι κατά τη γνώμη μου λανθασμένος. Η απάντηση στο ζήτημα είναι σύντομη και απλή. Αν κριθεί τελικά ότι η περίπτωση είναι κατάλληλη για χωρισμό του δικογράφου, οι οδηγίες που θα δοθούν σχετικά με την καταχώρηση χωριστής προσφυγής εναντίον της δεύτερης προσβαλλόμενης με την αρχική προσφυγή διοικητικής πράξης σίγουρα δεν θα αφίστανται από την καθιερωμένη αρχή του διοικητικού δικαίου ότι η νέα προσφυγή θα θεωρείται ότι ασκήθηκε κατά το χρόνο καταχώρησης της αρχικής προσφυγής που στην προκείμενη περίπτωση είναι η 24.6.1998. Είναι συνάμα αυτονόητο ότι το πεδίο θα είναι ελεύθερο, σε κάθε περίπτωση, για την εξέταση των προδικαστικών ενστάσεων αναφορικά με το εκπρόθεσμο της αρχικής προσφυγής με χωριστή αναφορά στην κάθε προσβαλλόμενη διοικητική πράξη.
Καθόσον αφορά το δεύτερο ζήτημα δηλαδή, το απαράδεκτο της αίτησης λόγω δεδικασμένου κλπ, η απάντηση είναι πως δεν υπάρχει δεδικασμένο ούτε και προκύπτει εμπόδιο στην εξέταση της παρούσας αίτησης ένεκα ή εξαιτίας της απόρριψης παρόμοιας αίτησης στις 20.10.1999 κάτω από τις προμνησθείσες περιστάσεις.
Στην απόφαση ημερομηνίας 20.10.1999 με την οποία απορρίφθηκε η προηγούμενη αίτηση χωρισμού του δικογράφου δεν δόθηκε απόφαση επί της ουσίας οποιουδήποτε θέματος νομικού ή πραγματικού που θα μπορούσε να θεμελιώσει δεδικασμένο. Η εξέταση από το Δικαστήριο της ουσίας ενός επίδικου θέματος νομικού ή πραγματικού και η έκφραση της γνώμης που έχει διαμορφωθεί με [*694]τρόπο καθοριστικό επί του εν λόγω θέματος συνιστά προϋπόθεση και συνάμα τη βάση εφαρμογής του δόγματος res judicata. Βλ. Halsbury’s Laws of England, 4η έκδοση, τόμος 16, παράγραφος 1529. Στην Henderson v. Henderson [1843] 3 Hare 100, ο κανόνας διατυπώνεται αυθεντικά και με σαφήνεια ως εξής:
"In trying this question I believe I state the rule of the court correctly when I say that, where a given matter becomes the subject of litigation in, and of adjudication by, a court of competent jurisdiction, the court requires the parties to that litigation to bring forward their whole case, and will not (except under special circumstances) permit the same parties to open the same subject of litigation in respect of matter which might have been brought forward as part of the subject in contest, but which was not brought forward, only because they have, from negligence, inadvertence, or even accident, omitted part of their case. The plea of res judicata applies, except in special cases, not only to points upon which the court was actually required by the parties to form an opinion and pronounce a judgment, but to every point which properly belonged to the subject of litigation, and which the parties, exercising reasonable diligence, might have brought forward at the time."
Στη Χρυστάλλα Συμεωνίδου και Αλλοι ν. Κυπριακής Δημοκρατίας (1993) 3 Α.Α.Δ. 258, η Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου υιοθέτησε τη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας της Ελλάδας σύμφωνα με την οποία, μόνο μια διοικητική απόφαση μπορεί να προσβληθεί με το δικόγραφο της προσφυγής εκτός αν υπάρχει συνάφεια μεταξύ δύο ή περισσότερων διοικητικών πράξεων οπότε αυτές μπορούν να συμπροσβληθούν στο ίδιο δικόγραφο. Ο όρος "συνάφεια" ερμηνεύεται στη Χρυστάλλα Συμεωνίδου και Άλλοι (ανωτέρω) ως εξής:
"Συνάφεια υπάρχει όταν η μια πράξη αποτελεί προϋπόθεση της άλλης, ή όταν οι προσβαλλόμενες με το ίδιο δικόγραφο πράξεις αφορούν τον ίδιο αιτητή, βασίζονται στις ίδιες διατάξεις του νόμου, φέρουν ταυτόσημη αιτιολογία και εκδόθηκαν από το ίδιο όργανο και κατά την ίδια διοικητική διαδικασία. (Βλέπε, Πορίσματα Νομολογίας του Συμβουλίου Επικρατείας της Ελλάδας 1929-1959 σελ. 274)."
Στην προκείμενη περίπτωση είναι αναντίλεκτο ότι οι προσβαλλόμενες με την προσφυγή διοικητικές πράξεις είναι αυτοτελείς και χωρίς να έχουν μεταξύ τους συνάφεια. Ενόψει της κατάλη[*695]ξης μου επί των πιο πάνω ενστάσεων του ενδιαφερόμενου μέρους, θεωρώ ως κατάλληλη την περίπτωση για διαχωρισμό του δικογράφου. Δίδονται οι πιο κάτω οδηγίες:
(α) Η αιτήτρια εντός 45 ημερών από σήμερα μπορεί να καταχωρήσει προσφυγή εναντίον της απόφασης του Δήμου Πέγειας που αφορά την έκδοση καλυπτικής άδειας οικοδομής.
(β) Η παρούσα προσφυγή η οποία στρέφεται εναντίον της εν λόγω απόφασης Δήμου Πέγειας, απορρίπτεται με £100.- έξοδα υπέρ του ενδιαφερόμενου προσώπου και σε βάρος της αιτήτριας.
(γ) Η προσφυγή που θα καταχωρηθεί θα θεωρείται ότι ασκήθηκε κατά το χρόνο καταχώρησης της παρούσας (αρχικής προσφυγής) που είναι η 24.6.1998.
(δ) Αν η νέα προσφυγή δεν καταχωρηθεί εντός 45 ημερών από σήμερα θα θεωρείται πως η αιτήτρια εγκαταλείπει το δικαίωμά της.
Η αιτήτρια να υποστεί το ήμισυ των εξόδων της παρούσας αίτησης.
Διαταγή διαχωρισμού του δικογράφου ανάλογα.
Διαταγή ως ανωτέρω.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο