PEPPIS CO LTD ν. Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω Υπουργείου Οικονομικών κ.α., ΥΠΟΘΕΣΗ ΑΡ. 503/99, 15 Μαρτίου, 2001 PEPPIS CO. LTD. ν. Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω Υπουργείου Οικονομικών κ.α., ΥΠΟΘΕΣΗ ΑΡ. 503/99, 15 Μαρτίου, 2001

ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ

ΥΠΟΘΕΣΗ ΑΡ. 503/99

ΕΝΩΠΙΟΝ: Π. ΚΑΛΛΗ, Δ.

Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος.

Μεταξύ:

PEPPIS CO. LTD.

Αιτητών

και

Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω

1. Υπουργείου Οικονομικών,

2. Γενικού Λογιστηρίου,

3. Κεντρικού Συμβουλίου Προσφορών

Καθ΄ων η αίτηση

_________________

15 Μαρτίου, 2001.

Για τους αιτητές: Γ. Σεραφείμ για Τ. Παπαδόπουλο.

Για τους καθ΄ ων η αίτηση: Ε. Νικολαϊδου (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας

εκ μέρους του Γεν.Εισ.

_________________

Α Π Ο Φ Α Σ Η

Το Τμήμα Δημοσίων ΄Εργων προκήρυξε προσφορές για την κατασκευή του δρόμου Πελένδρι-Ποταμίτισσα-Αγρός, με ημερ. υποβολής της προσφοράς στις 21.10.98. Υποβλήθηκαν 12 προσφορές. Η πιο χαμηλή προσφορά ήταν της τάξεως των Λ.Κ.483.758,10 και η πιο ψηλή ήταν της τάξεως των Λ.Κ.713.066,70. Η προσφορά των αιτητών ήταν της τάξεως των Λ.Κ.484.028,10. Οι προσφορές αξιολογήθηκαν από το Τμήμα Δημοσίων ΄Εργων. Με επιστολή έκθεση/αξιολόγησης ημερ. 14.10.98 προς το Κεντρικό Συμβούλιο Προσφορών το Τμήμα Δημοσίων ΄Εργων εισηγήθηκε την κατακύρωση της προσφοράς στην Εταιρεία Φοίνιξ Κονστράκτιον Λτδ. (το Ε.Μ.) για το ποσό των Λ.Κ.513.630,00 παρά το γεγονός ότι η προσφορά των αιτητών ήταν φθηνότερη. Οι αιτητές αποκλείσθηκαν γιατί, σύμφωνα με την αξιολόγηση:

(α) τα τελευταία χρόνια έχουν αναλάβει την εκτέλεση διαφόρων έργων του

Τμήματος Δημοσίων ΄Εργων στα οποία παρουσιάστηκαν σοβαρές καθυ-

στερήσεις στην πρόοδο και αποπεράτωση των εργασιών.

(β) η υπό αναφορά προσφορά απαιτεί, μεταξύ άλλων, την κατασκευή μιας

κοιλαδογέφυρας μήκους 80 μ. και ύψους 18 μ., έργο το οποίο θεωρείται

δύσκολο και εν πάση περιπτώσει κάπως αδύνατο να εκτελεστεί από τον

εν λόγω εργολάβο.

Το Κεντρικό Συμβούλιο Προσφορών εξέτασε το θέμα των προσφορών κατά τη συνεδρία του ημερ. 29.10.98. Αποφάσισε “όπως το θέμα μη συζητηθεί μέχρις ότου υποβληθεί από το Τμήμα Δημοσίων ΄Εργων συμπληρωματική έκθεση σχετικά με τις εξελίξεις που αφορούν τον προσφοροδότη Peppis Construction Ltd”.

Το θέμα τέθηκε και πάλιν ενώπιον του Κεντρικού Συμβουλίου Προσφορών στις 11.2.99. Καθώς φαίνεται από το σχετικό πρακτικό το Συμβούλιο μελέτησε τα πιο κάτω έγγραφα:

“(α) Ανάλυση Προσφορών της Τμηματικής Επιτροπής Αξιολόγησης Προσφορών, που στάληκε με την επιστολή του Τμήματος Δημοσίων

΄Εργων με αρ. φακ. 22/83/Β ημερ. 14/10/98.

(β) Συμπληρωματικό Σημείωμα της Τμηματικής Επιτροπής Αξιολόγησης

Προσφορών για Τεχνικά ΄Εργα, το οποίο στάληκε με την επιστολή του

Τμήματος Δημοσίων ΄Εργων με αρ. φακ. 22/83/Β ημερ. 13/1/99.”

Σύμφωνα με το σημείωμα που αναφέρεται στην παραγ. (β) πιο πάνω:

“Ο Εργολάβος Πεππής Κονστρακτιον Λτδ δεν έχει βελτιωθεί καθόλου και η απόδοσή του καθώς επίσης και η προθυμία του για προώθηση των εργασιών που ανέλαβε, παραμένει σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Πιο συγκεκριμένα σημειώνεται πως για το έργο που ανέλαβε ‘Νέα Διαμερίσματα Ανοικτής Φυλακής στις Κεντρικές Φυλακές’ το Τμήμα, στις 4.11.1998, απέστειλε στον εν λόγω εργολάβο προειδοποιητική επιστολή (επισυνάπτεται σαν Παράρτημα ‘Α’) με την οποία τον ενημέρωνε για τις προθέσεις του εργοδότη για κατάσχεση του έργου μέσα σε 14 μέρες αφού ήταν πάρα πολύ καθυστερημένος στην αποπεράτωση του έργου. Υπενθυμίζεται πως το έργο θα έπρεπε να ήταν ολοκληρωμένο στις 22.6.1998. Μετά από την παραλαβή της πιο πάνω επιστολής ο εργολάβος ετοίμασε νέο αναθεωρημένο ημερήσιο πρόγραμμα εργασίας με ημερομηνία λήξης 23.12.1998.”

Σχετικά με τις δυνατότητες των αιτητών να εκτελέσουν το επίδικο έργο στο πιο πάνω σημείωμα αναφέρεται ότι το έργο “αφορά την εκτέλεση εργασιών εκ των οποίων πιο δύσκολες είναι η κατασκευή μιας μεγάλης κοιλαδογέφυρας μήκους 80 μ. και ύψους 18 μ., η εκσκαφή αρκετής ποσότητας χωματουργικών σε βραχώδη περιοχή και η κατασκευή ενός τετραγωνικού οχετού μήκους 30 μ.. Οι εργασίες αυτές θεωρούνται δύσκολο να τις εκτελέσει ο εν λόγω εργολάβος χωρίς σοβαρές καθυστερήσεις και κακοτεχνίες”.

Στο σημείωμα επαναλαμβάνονται οι παρατηρήσεις που έγιναν στην έκθεση αξιολόγησης της προσφοράς σύμφωνα με τις οποίες οι αιτητές δεν διαθέτουν δικό τους ιδιόκτητο μηχανικό εξοπλισμό και έχουν σοβαρές ελλείψεις στην οργάνωση και προγραμματισμό λόγω ελλείψεων στη στελέχωση του γραφείου και των εργοταξίων τους.

Τέλος - στο σχετικό σημείωμα - η Τμηματική Επιτροπή Αξιολόγησης Προσφορών επανέλαβε την εισήγησή της όπως η προσφορά κατακυρωθεί στο δεύτερο προσφοροδότη, Εταιρεία Φοίνιξ Κονστράκτιον Λτδ, για το ποσό των £513.630,00 συν Φ.Π.Α. με τις πρόνοιες που τέθηκαν στην αρχική έκθεση.

Κατά την πιο πάνω συνεδρία ο Διευθυντής του Τμήματος Δημοσίων ΄Εργων επανέλαβε τα αναφερόμενα στο πιο πάνω σημείωμα και υποστήριξε ότι “ο φθηνότερος προσφοροδότης κ.κ. Peppis Construction Ltd δεν έχει τη δυνατότητα εκτέλεσης του έργου, λόγω του ότι σ΄ αυτό περιλαμβάνεται δύσκολη κατασκευή μεγάλης κοιλαδογέφυρας μήκους 80 μ. και ύψους 18 μ. αξίας £220.000 περίπου καθώς επίσης και μεγάλος όγκος εκσκαφών σε βραχώδη περιοχή. Επιπλέον, ο εργολάβος δε διαθέτει το αναγκαίο προσωπικό και ιδιόκτητο μηχανικό εξοπλισμό”.

Επίσης ο Διευθυντής παρέθεσε Κατάλογο ΄Εργων, η κατασκευή των οποίων είναι απλή σε σύγκριση με το υπό συζήτηση έργο, για τα οποία ο φθηνότερος προσφοροδότης Peppis Construction Ltd παρουσίασε μεγάλες δυσκολίες στην εκτέλεση τους.

Το Κεντρικό Συμβούλιο Προσφορών αποφάσισε την κατακύρωση της προσφοράς του Ε.Μ.. Μεταφέρω το κείμενο της απόφασης:

 

“Το Συμβούλιο έλαβε υπόψη του τα πιο πάνω καθώς επίσης και γνωμάτευση του Γενικού Εισαγγελέα με αρ. φακ. Γ.Ε.50(VI)1939/9 ημερ. 13.3.97, η οποία ζητήθηκε στο παρελθόν για περίπτωση κακής εκτέλεσης προηγούμενων συμβολαίων. Σύμφωνα με τη γνωμάτευση αυτή, εφόσον το υπέρτατο καθήκον της διοίκησης είναι το δημόσιο συμφέρον, μπορούν νόμιμα να ληφθούν υπόψη στοιχεία που αφορούν κακή εκτέλεση προηγούμενων συμβολαίων. Εν όψει του αποκλεισμού του προσφοροδότη Peppis Construction Ltd το Συμβούλιο αποφάσισε την κατακύρωση της προσφοράς σύμφωνα με τις εισηγήσεις σας, στους κ.κ. PHOENIX CONSTRUCTION LTD στο ποσό των £513.630 συν Φ.Π.Α.”.

Με την παρούσα προσφυγή οι αιτητές επιδιώκουν την ακύρωση της απόφασης με την οποία η προσφορά τους δεν έγινε δεκτή και με την οποία η προσφορά κατακυρώθηκε στο Ε.Μ..

Οι λόγοι ακύρωσης.

Οι αιτητές υπέβαλαν ότι οι καθ΄ ων η αίτηση έχουν παραβιάσει τις αρχές της χρηστής διοίκησης γιατί είχαν λάβει υπόψη μόνο τις απόψεις της Τεχνικής Επιτροπής και παρέλειψαν να ακούσουν και τους αιτητές. Υπέβαλαν, επίσης, ότι η διερεύνηση των ισχυρισμών του Τμήματος Δημοσίων ΄Εργων για ασυνέπεια του προσφοροδότη κατά την εκτέλεση άλλων έργων ήταν ανεπαρκής και ατελής.

΄Ηταν η θέση τους ότι πάντοτε απαντούσαν γραπτώς σε όλους τους ισχυρισμούς του Τμήματος Δημοσίων ΄Εργων για κακοτεχνίες ή καθυστερήσεις. Οι απαντήσεις τους ήταν καταχωρημένες στους σχετικούς διοικητικούς φακέλους. Με τις απαντήσεις και θέσεις τους ανέτρεπαν τους ισχυρισμούς του Τμήματος Δημοσίων ΄Εργων. Ωστόσο το Τμήμα Δημοσίων ΄Εργων ουδέποτε τις έθεσε ενώπιον του Κεντρικού Συμβουλίου Προσφορών.

Η ευπαίδευτη συνήγορος των καθ΄ ων η αίτηση δέχθηκε πως οι επιστολές των αιτητών δεν είχαν τεθεί ενώπιον του Κεντρικού Συμβουλίου Προσφορών.

Από την εξέταση του φακέλου προκύπτουν τα εξής:

(α) Οι αιτητές απαντούσαν χωρίς καθυστέρηση σε όλες τις επιστολές του

Τμήματος Δημοσίων ΄Εργων με τις οποίες τους εγίνοντο διάφορες

παρατηρήσεις. Με τις επιστολές τους παρέθεταν τη δική τους εκδοχή

και πρόβαλλαν άρνηση οποιασδήποτε ευθύνης. Οι επιστολές των

αιτητών αποτελούνται από μερικές δεκάδες (βλ. π.χ. επιστολή Τμήματος

Δημοσίων ΄Εργων ημερ. 3.11.97 και απάντηση αιτητών ημερ. 28.11.97. Βλ.

επίσης επιστολές Τμήματος Δημοσίων ΄Εργων ημερ. 31.8.98 και 19.10.98

και τις αντίστοιχες απαντήσεις των αιτητών ημερ. 7.9.98 και 3.11.98).

(β) Σε σχέση με την προειδοποιητική επιστολή ημερ. 3.11.98 για την κατάσχεση του έργου, στην οποία γίνεται ειδική αναφορά στο πιο πάνω

σημείωμα, οι αιτητές αντέδρασαν αμέσως με δική τους επιστολή ημερ.

3.11.98 και πρόβαλαν τις δικές τους θέσεις. Μάλιστα προειδοποίησαν

το Διευθυντή Δημοσίων ΄Εργων ότι ενδεχόμενη ενέργεια από πλευράς

του “επί τη βάσει της λανθασμένης (υπό του Αρχιτέκτονα) επίκλησης του

άρ. 57 ενδεχομένως να θεωρηθεί ως παράλογη και παρενοχλητική και

επομένως να κριθεί ως παράβαση των όρων του συμβολαίου στο γράμμα

τους και στο πνεύμα τους”.

Στην Βασίλης Χαράκης και Υιοί Λτδ ν. Δημοκρατίας (1994) 3 Α.Α.Δ. 294 ο Διευθυντής του Τμήματος Δημοσίων ΄Εργων εισηγήθηκε απόρριψη της προσφοράς των εφεσειόντων λόγω σοβαρών καθυστερήσεων που είχαν παρουσιασθεί στην εκτέλεση δύο έργων τα οποία τους είχαν ανατεθεί, και κατακύρωση της στο Ε.Μ..

Το Κεντρικό Συμβούλιο Προσφορών (το Συμβούλιο) πήρε απόφαση να κληθεί ενώπιόν του ο εργολάβος και οι αρμόδιοι τεχνικοί του Τμήματος για διερεύνηση των ισχυρισμών για ασυνέπεια. Αντί αυτού κλήθηκαν ενώπιον του Γραμματέα του Συμβουλίου όπου εξέθεσαν τις απόψεις τους χωρίς τήρηση γραπτών στοιχείων που να καταμαρτυρούν άμεση γνώση των γεγονότων.

Το Συμβούλιο βάσισε τις διαπιστώσεις του για την ισχυριζόμενη ασυνέπεια των εφεσειόντων στις δηλώσεις δύο μηχανικών του αρμόδιου Τμήματος που λήφθηκαν στην απουσία των εφεσειόντων.

Το πρωτόδικο Δικαστήριο επικύρωσε την απόφαση του Συμβουλίου αφού αποφάνθηκε ότι το ύψος της προσφοράς δεν είναι ο μόνος παράγοντας που επιμετρά για την κατακύρωση προσφοράς και επίσης ότι το Συμβούλιο δεν είχε υποχρέωση να διερευνήσει το θέμα υπό μορφή δικαστικής διαδικασίας για διαπίστωση της ορθότητας των διαπιστώσεων των αρμοδίων λειτουργών.

Στην έφεση, οι εφεσείοντες ισχυρίσθηκαν ότι η παρέκκλιση του Συμβουλίου από την προκαθορισθείσα πορεία για τη διερεύνηση του θέματος συνιστούσε κακή πίστη εκ μέρους του η οποία εδικαιολογούσε ακύρωση της πράξης.

Η Ολομέλεια επέτρεψε την ΄Εφεση και ακύρωσε την προσβαλλόμενη απόφαση. Ο Πικής, Δ. - όπως ήταν τότε - έθεσε το θέμα ως εξής στις σελ. 299-300:

“Σε σειρά αποφάσεων της Ολομέλειας γίνεται δεκτή η αρχή ότι η επίδειξη καλής πίστης εκ μέρους της Διοίκησης συνιστά αναπόσπαστο μέρος των αρχών της χρηστής διοίκησης (Βλ. Tamassos Tobacco Suppliers and Co. v. Δημοκρατίας (Α.Ε. 903, αποφασίσθηκε στις 28.2.92), Leisureland Hotel Enterprises Ltd v. Δημοκρατίας (1993) 3 Α.Α.Δ. 538, Εταιρεία Γενικών Κατασκευών Λτδ ν. Δημοκρατίας (1992) 3 Α.Α.Δ. 80).

Εξάλλου στην Fysko Contracting Ltd v. Δήμου Λάρνακος (Υπ. αρ. 562/91, αποφασίστηκε στις 13/7/93), κρίθηκε ότι η ατελής διερεύνηση ισχυρισμών για ασυνέπεια του προσφοροδότη διαβρώνει το βάθρο της απόφασης που λαμβάνεται και καθιστά την απόφαση υποκείμενη σε ακύρωση.

Η αρχή στην οποία αναφέρεται το πρωτόδικο δικαστήριο ότι η διερεύνηση από τη Διοίκηση ισχυρισμών για ασυνέπεια στην εκπλήρωση των υποχρεώσεων τους δεν προσλαμβάνει τη μορφή δικαστικής διαδικασίας είναι ορθή και ευρίσκει έρεισμα στη νομολογία (Βλ. Κontemeniotis v. C.B.C. (1982) 3 C.L.R. 1027, και Βασιλείου ν. Δημοκρατίας (Α.Ε. 605, αποφασίστηκε στις 24/4/90)). Το κριτήριο για την εγκυρότητα είναι, όπως και σε κάθε άλλη περίπτωση, η επάρκεια της έρευνας και η τήρηση των κανόνων της χρηστής διοίκησης κατά τη διεξαγωγή της. Στην προκείμενη περίπτωση το πρώτο που διαπιστώνουμε είναι η αντινομία μεταξύ της πρώτης και δεύτερης απόφασης του Κεντρικού Συμβουλίου Προσφορών ως προς τη διερεύνηση των ισχυρισμών για ασυνέπεια των εφεσειόντων στην εκπλήρωση των υποχρεώσεων τους που καθιστά αφεαυτής την απόφαση τρωτή. ενώ η παρέκκλιση από την καθορισθείσα με την πρώτη απόφαση πορεία για τη διερεύνηση του θέματος επίσης δικαιολογεί το ίδιο αποτέλεσμα. ΄Οχι μόνο δεν τηρήθηκε η απόφαση του Συμβουλίου για την εμφάνιση και των δύο μερών ενώπιον του Κεντρικού Συμβουλίου Προσφορών αλλά ούτε και τα αποτελέσματα της έρευνας που ανατέθηκε στον Γραμματέα του Συμβουλίου για το ίδιο θέμα δεν καταγράφονται πουθενά. και ούτε τέθηκαν ενώπιον του Κεντρικού Συμβουλίου Προσφορών, παράλειψη που αφεαυτής καθιστά την έρευνα ελλειπή και την απόφαση άκυρη.”

Στην Καμένος ν. Δημοκρατίας, Α.Ε. 1916/14.1.98 το θέμα της χρηστής διοίκησης και καλής πίστης έχει τεθεί ως εξής:

... η αρχή της χρηστής διοίκησης ή των χρηστών διοικητικών ηθών, δηλαδή της χρηστότητας της συμπεριφοράς των διοικητικών οργάνων προς τους διοικούμενους έχει αναγνωρισθεί επανειλημμένα από τη νομολογία μας και αποτελεί στοιχείο της αμεροληψίας της διοίκησης (Βλ. Tasmi Trading v. Republic (1988) 3 C.L.R. 782, Tamassos Tobacco Suppliers and Co. v. Δημοκρατίας (1992) 3 Α.Α.Δ. 60, Δημοκρατία ν. Ιερωνυμίδη, Α.Ε. 1209-1210/10.7.96, Γεωργιάδης ν. Α.Η.Κ., Α.Ε. 1589/18.6.96, Ελληνικό Διοικητικό Δίκαιο, Α.Ι. Τάχου, 4η έκδοση, σελ. 300).

Περαιτέρω η πορεία που έχει υιοθετηθεί από την Συμβουλευτική Επιτροπή είναι αντίθετη προς την αρχή της καλής πίστης ή της προστατευόμενης εμπιστοσύνης, δηλαδή της επιβαλλόμενης ευθύτητας των διοικητικών οργάνων στις σχέσεις τους με τους διοικούμενους (Βλ. Papadopoulou v. Republic (1984) 3 C.L.R. 332, Droushiotis v. C.B.C. (1984) 3 C.L.R. 546 και Τάχου, πιο πάνω, σελ. 57).

Από την αρχή της καλής πίστης προκύπτει ότι (όπως ο ιδιώτης έτσι και) η Διοίκηση δεν δικαιούται να εκμεταλλευθεί ή ακόμη λιγότερο να δημιουργήσει καταστάσεις πλάνης, απάτης ή απειλής. Η Διοίκηση παραβαίνει την αρχή της καλής πίστης προπάντων όταν ενεργεί κατά τρόπο αντίθετο προς τη δικαιολογημένη εμπιστοσύνη του ιδιώτη (Βλ. Δαγτόγλου, Γενικό Διοικητικό Δίκαιο, 3η έκδοση, παραγ. 387-388).”

Στην παρούσα υπόθεση οι συντάκτες του συμπληρωματικού σημειώματος είχαν πολύ καλώς υπόψη τους ότι οι αιτητές είχαν αντικρούσει με επιχειρήματα τις θέσεις και ισχυρισμούς του Τμήματος Δημοσίων ΄Εργων για κακοτεχνίες και καθυστερήσεις. Η σχετική αλληλογραφία βρισκόταν στους φακέλους της διοίκησης. Αποτελείτο από δεκάδες επιστολές των αιτητών. Ωστόσο παρέλειψαν επιμελώς να θέσουν υπόψη του αποφασίζοντος οργάνου την σχετική αλληλογραφία. Παρουσίασαν μια μονόπλευρη εικόνα. Την εικόνα ενός κατηγορουμένου ο οποίος δεν αντικρούει τις εναντίον του κατηγορίες. Παρουσίασαν μια κατάσταση πραγμάτων η οποία έδινε σαφώς την εντύπωση ότι οι κατηγορίες εναντίον των αιτητών ήταν απόλυτα τεκμηριωμένες και αδιαμφισβήτητες. Θεωρώ ότι η παρουσίαση της πιο πάνω μονόπλευρης εικόνας συνιστά παραβίαση της αρχής της χρηστής διοίκησης και της αρχής της καλής πίστης. Η παράλειψη της Τεχνικής Επιτροπής να θέσει υπόψη του Κεντρικού Συμβουλίου Προσφορών το γεγονός της ύπαρξης των θέσεων των αιτητών φανερώνει ότι η Τεχνική Επιτροπή δεν έχει ενεργήσει με καλή πίστη.

Εφόσο η σύσταση της Τεχνικής Επιτροπής διαδραμάτισε τον κυριαρχικό ρόλο στη λήψη της προσβαλλόμενης απόφασης, η πιο πάνω πλημμέλειες της - παραβίαση των αρχών της χρηστής διοίκησης και της καλής πίστης - καθιστούν τρωτή και άκυρη την τελική απόφαση του Κεντρικού Συμβουλίου Προσφορών (Βλ. Christodoulou v. CYTA (1978) 3 C.L.R. 61, Michaeloudes and Another v. Republic (1979) 3 C.L.R. 56, Angelidou and Others v. Republic (1975) 3 C.L.R. 404, Hji Georghiou v. Republic (1974) 3 C. L.R. 436, Καμένος (πιο πάνω) και Πορίσματα Νομολογίας του Συμβουλίου της Επικρατείας, 1929-59, σελ. 244).

Αναφορικά με το δεύτερο λόγο ακύρωσης η παράλειψη διεξαγωγής δέουσας έρευνας, η οποία προξενεί έλλειψη γνώσης των ουσιωδών γεγονότων, αποτελεί από μόνη της λόγο ακύρωσης λόγω της παράβασης των αρχών του διοικητικού δικαίου. Η σχετική απόφαση καθίσταται το προϊόν πλημμελούς άσκησης της σχετικής διακριτικής ευχέρειας και ακυρώνεται επειδή ισοδυναμεί με απόφαση αντίθετη προς το νόμο και καθ΄ υπέρβαση ή κατάχρηση εξουσίας (Βλ. Xapolytos v. Republic (1967) 3 C.L.R. 703, Frangides v. Republic (1968) 3 C.L.R. 90, Iordanou v. Republic (1967) 3 C.L.R. 245, Andreou v. Republic (1973) 3 C.L.R. 101, HadjiPaschali ν. Republic (1980) 3 C.L.R. 101, Zinieris (No.1) ν. Republic (1975) 3 C.L.R. 224, Economou ν. Republic (1970) 3 C.L.R. 420, Paphitis ν. Republic (1967) 3 C.L.R. 300, Ioannides ν. Republic (1972) 3 C.L.R. 318, Δημοκρατία ν. Ματθαίου, Α.Ε.832/12.7.90 και Φιλιππίδης ν. Δημοκρατίας, Υποθ. 711/96/27.5.97). Η ίδια αρχή ισχύει και σε σχέση με απόφαση που έχει ληφθεί χωρίς επαρκή γνώση και έρευνα όλων των σχετικών παραγόντων (Βλ. Tryfon v. Republic (1968) 3 C. L.R. 28, 42, Carayiannis v. Republic (1969) 3 C.L.R. 341, Christides v. Republic (1966) 3 C.L.R. 341, Kyprianides v. Republic (1965) 3 C.L.R. 519, Andreou, πιο πάνω και Φιλιππίδης, πιο πάνω). Η έκταση, ο τρόπος και η διαδικασία που θα ακολουθηθεί ποικίλλει ανάλογα με το υπό εξέταση ζήτημα, ανάγεται δε στη διακριτική ευχέρεια της διοίκησης (Δημοκρατία ν. Κοινότητας Πυργών κ.α., Α.Ε. 1518/1.11.96, Επιτροπή Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας ν. Ζάμπογλου, Α.Ε. 1575/14.7.97 και Nicolaou v. Minister of Interior and Another (1974) 3 C.L.R. 189). Η μορφή της έρευνας είναι συνυφασμένη με τα περιστατικά της κάθε υπόθεσης. Η τελική εκτίμηση των γεγονότων και η λήψη της σχετικής απόφασης αποτελεί καθήκον και υποχρέωση του αρμοδίου οργάνου. Το κριτήριο για την πληρότητα της έρευνας έγκειται στη συλλογή και διερεύνηση των ουσιωδών στοιχείων τα οποία παρέχουν βάση για ασφαλή συμπεράσματα (Βλ. Επιτροπή Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας ν. Ζάμπογλου, Α.Ε. 1575/14.7.97). Η έρευνα είναι επαρκής εφόσον εκτείνεται στη διερεύνηση κάθε γεγονότος που σχετίζεται με το θέμα που εξετάζεται (Βλ. Motorways Ltd v. Δημοκρατίας, Α.Ε. 2371/25.6.99).

Στην κρινόμενη υπόθεση το Κεντρικό Συμβούλιο Προσφορών ενώ είχε ενώπιον του την πρώτη έκθεση/εισήγηση της Τεχνικής Επιτροπής σε σχέση με την καταλληλότητα των αιτητών ζήτησε συμπληρωματική έκθεση. Στην συμπληρωματική έκθεση γίνεται αναφορά σε συγκεκριμένο έργο το οποίο εκτελούσαν οι αιτητές και αναφορά σε μέτρα που λήφθηκαν εναντίον τους. Λαμβανομένου υπόψη του περιεχομένου και της φύσης των κατηγοριών το Κεντρικό Συμβούλιο Προσφορών έπρεπε να είχε διερωτηθεί κατά πόσο οι αιτητές είχαν παραδεχθεί τις εναντίον τους κατηγορίες και μομφές. Ωστόσο είναι προφανές ότι θεώρησε ως τεκμηριωμένους και αδιαμφισβήτητους τους σχετικούς ισχυρισμούς της Τεχνικής Επιτροπής.

Το υπό εξέταση ζήτημα ήταν τέτοιας υφής που επέβαλλε την περαιτέρω διερεύνηση του. Στην άσκηση της σχετικής διακριτικής του ευχέρειας το Κεντρικό Συμβούλιο Προσφορών έπρεπε να επιδιώξει να πληροφορηθεί κατά πόσο οι αιτητές είχαν αποδεχθεί τις εναντίον τους κατηγορίες. Η απουσία διερεύνησης αυτής της πτυχής καθιστά την διερεύνηση των ισχυρισμών για ασυνέπεια των αιτητών ατελή και ανεπαρκή. Ακολουθεί πως η προσβαλλόμενη απόφαση πρέπει να ακυρωθεί και γι΄ αυτό το λόγο.

Πρέπει να προστεθεί ότι δεν είναι έργο του δικαστηρίου η αξιολόγηση των στοιχείων του φακέλου και η πρωτογενής κρίση σε σχέση με το πού θα οδηγούσε μια τέτοια αξιολόγηση. Αυτό αποτελεί έργο των διοικητικών αρχών (Βλ. Συμεωνίδου ν. Δημοκρατίας, Υποθ. 911/92 κ.α./18.4.97 - απόφαση της Ολομέλειας).

Για τους πιο πάνω λόγους η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα και η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται στην ολότητά της.

 

 

 

Π. ΚΑΛΛΗΣ,

Δ.

/ΕΑΠ.


cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο