ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
Υπόθεση Αρ. 1500/99
ΕΝΩΠΙΟΝ: Π. ΑΡΤΕΜΗ, Δ.
Αναφορικά με το Άρθρο 146 του Συντάγματος.
1. Ελευθερία Μαραγκού,
2. FISAAL RAKOKI
Αι τητές,
και
Κυπριακή Δημοκρατία δια του
Υπουργού Εσωτερικών και/ή του
εκπροσωπούντος αυτή,
ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑ,
Καθ΄ων η αίτηση.
- - - - - - - - -
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:
12.7.01Για τους αιτητές: κ. Π. Λυσάνδρου για κ. Σ. Σοφρωνίου
Για τους καθ΄ων η αίτηση: κ. Α. Μαππουρίδης
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Η αιτήτρια είναι Κύπρια υπήκοος και ο αιτητής Σύριος. Ο τελευταίος ήλθε στην Κύπρο για πρώτη φορά στις 22.4.91. Του δόθηκε άδεια παραμονής ως επισκέπτης μέχρι τις 28.4.91. Μετά τη λήξη της περιόδου παραμονής του συνέχισε να μένει στην Κύπρο παράνομα. Κατά τη διάρκεια της παραμονής του γνωρίστηκε με την αιτήτρια η οποία είναι εκ γενετής παραπληγική στα κάτω άκρα. Το Μάϊο του 1991 αποτάθηκαν στο Δήμο Πάφου για να τελέσουν πολιτικό γάμο αλλά λόγω του ότι θεωρήθηκε ως γάμος ευκαιρίας, ο εν λόγω Δήμος δεν προχώρησε στην τέλεση του.
Έκτοτε ο αιτητής παρέμενε και εργάζετο παράνομα στην Κύπρο συζώντας με την αιτήτρια.
Στις 29.9.92 απελάθηκε από την Κύπρο και τα στοιχεία του τοποθετήθηκαν στον κατάλογο των προσώπων στους οποίους απαγορεύεται η είσοδος στην Κύπρο. Επανήλθε στην Κύπρο στις 22.3.93 με νέο διαβατήριο στο οποίο τροποποίησε το όνομα του. Του δόθηκε άδεια παραμονής και εργασίας μέχρι τις 21.6.93.
Στις 29.10.93 τέλεσε πολιτικό γάμο με την αιτήτρια. Τον Ιούνιο του 1994 τα στοιχεία του διαγράφτηκαν από τον κατάλογο των προσώπων στους οποίους απαγορεύεται η είσοδος στην Κύπρο.
Στις 23.1.97 ο αιτητής υπέβαλε αίτηση για απόκτηση της κυπριακής υπηκότητας με πολιτογράφηση με βάση το άρθρο 6 του περί του Πολίτου της Κυπριακής Δημοκρατίας Νόμου του 1967, Ν. 43/67. Αυτό καθορίζει ως μία από τις αναγκαίες προϋποθέσεις για απόκτηση της ιδιότητας του Κύπριου πολίτη με πολιτογράφηση, την τουλάχιστον για πέντε χρόνια παραμονή του αλλοδαπού στην Κύπρο.
Ο Έπαρχος Πάφου, αφού μελέτησε την οικονομική και οικογενειακή κατάσταση του αιτητή, διαπίστωσε ότι είναι καλού χαρακτήρα και σύστησε να προωθηθεί το αίτημα του για πολιτογράφηση. Ο Διευθυντής της Κυπριακής Υπηρεσίας Πληροφοριών (Κ.Υ.Π.) διαπίστωσε ότι δεν υπήρχε τίποτα σε βάρος του αιτητή από πλευράς ασφάλειας του Κράτους.
Ο Αρχηγός Αστυνομίας με σημείωμα του ημερομηνίας 9.5.97 δε σύστησε την αίτηση. Πρότεινε να παραμείνει σε εκκρεμότητα και να επανεξετασθεί στο μέλλον λόγω της ολιγόχρονης παραμονής του αιτητή στην Κύπρο. Εισηγήθηκε ότι θα μπορούσε να εξετασθεί ευνοϊκά αίτηση του για μόνιμη διαμονή.
Ο Λειτουργός Μετανάστευσης ανέφερε με σημείωμα του ημερομηνίας 30.7.99 προς τον Υπουργό Εσωτερικών:
". . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7. Ο κος RAKOKI κατέχει τα προσόντα παραμονής στην Κύπρο καθώς επίσης και όλα τα άλλα τυπικά προσόντα που απαιτούνται από το Νόμο για πολιτογράφηση του σαν πολίτης της Κυπριακής Δημοκρατίας.
8. Στην προκειμένη περίπτωση το Τμήμα αυτό δεν συστήνει την αίτηση του κου RAKOKI για πολιτογράφηση γιατί ο αιτητής, που είναι Σύριος Μουσουλμάνος, έμενε παράνομα στην Κύπρο πάνω από 17 μήνες, απελάθη και κηρύχθηκε Απαγορευμένος Μετανάστης. Αφού εξασφάλισε νέο Συριακό διαβατήριο με τροποποιημένο το όνομα του κατόρθωσε να επανέλθει στην Κύπρο. Ο γάμος του στη συνέχεια με Κυπρία παραπληγική δημιουργεί εύλογες υποψίες ότι δεν πρόκειται για γνήσια περίπτωση. Για τους πιο πάνω λόγους εισηγούμαι απόρριψη της αίτησης του τουλάχιστο στο παρόν στάδιο."
Ο Υπουργός Εσωτερικών με επιστολή του ημερομηνίας 23.9.99 πληροφόρησε τον αιτητή για την απόρριψη της αίτησης του.
Εναντίον της απόφασης αυτής ασκείται η κρινόμενη προσφυγή.
Ο δικηγόρος των αιτητών πρόβαλε τους ακόλουθους λόγους ακυρότητας:
1. Έλλειψη αιτιολογίας της επίδικης απόφασης. Ισχυρίστηκε ότι τα στοιχεία του φακέλου δεν μπορούν να την αιτιολογήσουν. Στήριξε τον ισχυρισμό του στο γεγονός ότι ο αιτητής πληροί τις προϋποθέσεις του Νόμου όπως τροποποιήθηκε με το Ν. 105(1)/98 στο άρθρο 5(2).
2. Έλλειψη δέουσας έρευνας.
Ο δικηγόρος της Δημοκρατίας αμφισβήτησε την ύπαρξη ίδιου εννόμου συμφέροντος από την αιτήτρια για την προσβολή της επίδικης απόφασης για την απόρριψη της αίτησης για την πολιτογράφηση του συζύγου της.
Έχει νομολογηθεί ότι ο αιτητής έχει το βάρος να αποδείξει ότι έχει έννομο συμφέρον να προσβάλει μια διοικητική πράξη (Papantoniou v. E.A.C. (1986) 3 C.L.R. 105). Η αιτήτρια απέτυχε να το αποδείξει.
Με την επιστολή του Υπουργού Εσωτερικών ημερομηνίας 23.9.99 πληροφορήθηκε ο αιτητής την απόρριψη της αίτησης του για απόκτηση της κυπριακής υπηκοότητας με πολιτογράφηση με βάση το άρθρο 6 και το Δεύτερο Πίνακα του Νόμου.
Πουθενά δεν αναφέρεται στο φάκελο η τροποποίηση που επήλθε με το Ν. 105(1)/98 στο άρθρο 5(2) του Νόμου. Πρέπει να σημειωθεί ότι η έρευνα έγινε πριν την ισχύ του Νόμου αυτού στις 18.12.98. Ενώ προηγουμένως υπήρχε η δυνατότητα σε αλλοδαπή σύζυγο κύπριου πολίτη να αποκτήσει την κυπριακή υπηκοότητα, με το νέο νομοθετικό καθεστώς δίνεται η δυνατότητα αυτή και σε αλλοδαπό που είναι παντρεμένος με κύπρια υπήκοο. Βασική προϋπόθεση είναι η για δύο τουλάχιστο χρόνια διαμονή με το ή τη σύζυγο. Από τη γραμματική ερμηνεία του άρθρου αυτού προκύπτει ότι παρέχεται διακριτική ευχέρεια στον Υπουργό Εσωτερικών να προβαίνει σε εγγραφή αλλοδαπού συζύγου ή αλλοδαπής συζύγου ως πολίτη της Δημοκρατίας.
Το παραθέτω όπως τροποποιήθηκε:
"(2) Τηρουμένων των διατάξεων του εδαφίου (4) ο Υπουργός μπορεί, όταν υποβληθεί αίτηση κατά τον καθορισμένο τρόπο και δοθεί διαβεβαίωση πίστεως στη Δημοκρατία στον τύπο ο οποίος καθορίζεται στον Πρώτο Πίνακα, να μεριμνήσει για την εγγραφή ως πολίτη της Δημοκρατίας προσώπου, είτε αυτό είναι ενήλικο και πλήρους ικανότητας πρόσωπο είτε όχι, που ικανοποιεί τον Υπουργό ότι -
(α) είναι ο/η σύζυγος ή ο χήρος ή η χήρα πολίτη της Δημοκρατίας ή ήταν ο/η σύζυγος προσώπου το οποίο, αν δεν είχε αποβιώσει, θα είχε καταστεί ή θα είχε δικαίωμα να καταστεί πολίτης της Δημοκρατίας. και
(β) διαμένει με το/τη σύζυγό του για χρονικό διάστημα όχι μικρότερο των δύο χρόνων.
Νοείται ότι οι διατάξεις του παρόντος εδαφίου δεν εφαρμόζονται στις περιπτώσεις που ο αλλοδαπός εισέρχεται ή παραμένει παράνομα στη Δημοκρατία."
Κρίσιμο νομοθετικό καθεστώς για τη νομιμότητα μιας διοικητικής πράξης είναι αυτό που ισχύει κατά το χρόνο έκδοσης της.
Στο σημείωμα του Λειτουργού Μετανάστευσης ημερομηνίας 30.7.99 αναφέρθηκε ότι ο αιτητής πληρούσε τις προϋποθέσεις του Νόμου για πολιτογράφηση χωρίς να αναφέρει αν εννοεί το άρθρο 6 στο οποίο στηρίχθηκε η έρευνα ή το νέο άρθρο 5(2). Αφού όμως έχει ημερομηνία 30.7.99 θεωρώ ότι αναφέρεται στο νέο νομοθετικό καθεστώς. Αυτό όμως δεν θα με απασχολήσει άλλο, γιατί αφού δεν αμφισβητείται ότι ο αιτητής πληροί τις προϋποθέσεις του Νόμου, δεν επηρεάζει τη νομιμότητα της προσβαλλόμενης απόφασης.
Μελέτησα στη συνέχεια προσεκτικά το εν λόγω σημείωμα του Λειτουργού Μετανάστευσης στο οποίο περιέχεται η εισήγηση του προς τον Υπουργό Εσωερικών για απόρριψη της αίτησης αναφέροντας τους λόγους γι΄αυτό. Αναφέρθηκε ότι ο αιτητής είναι Σύριος Μουσουλμάνος. Από τη μελέτη του φακέλου διαπίστωσα ότι σε σημείωμα του υπεύθυνου της Υπηρεσίας Αλλοδαπών Πάφου ημερομηνίας 27.6.91 προς το Διοικητή της Υπηρεσίας Αλλοδαπών και Μετανάστευσης αναφέρθηκε ότι από πληροφορίες που υπήρχαν ο αιτητής κατηχήθηκε στην Ιερά Μητρόπολη Πάφου και επρόκειτο να βαπτισθεί στις 30.6.91 στην εκκλησία Αγίου Κενδέα στην Πάφο. Δεν φαίνεται να έγινε νέα έρευνα ως προς το σημείο αυτό και παρουσιάζεται ως Μουσουλμάνος στην εισήγηση της 30.7.99. Περαιτέρω αναφέρθηκε ότι έμενε παράνομα στην Κύπρο πάνω από 17 μήνες, απελάθηκε και κηρύχθηκε απαγορευμένος μετανάστης καθώς και ότι εξασφάλισε νέο Συριακό διαβατήριο με τροποποιημένο το όνομα του και κατόρθωσε να επανέλθει στην Κύπρο. Δέχομαι την εισήγηση του δικηγόρου του αιτητή. Τον Ιούνιο του 1994 διαγράφηκαν τα στοιχεία του από τον κατάλογο των προσώπων στους οποίους απαγορεύεται η είσοδος στην Κύπρο. Επιπλέον συμπληρώνω ότι του δόθηκε άδεια προσωρινής παραμονής και εργασίας. Αυτό που μου έκανε εντύπωση είναι το τελευταίο. Πως ο γάμος του με Κυπρία παραπληγική δημιουργεί εύλογες υποψίες ότι δεν πρόκειται για γνήσια περίπτωση. Πρόβαλε για το σημείο αυτό ο δικηγόρος του αιτητή ότι το ζευγάρι συζεί αρμονικά. Διαπίστωσα από το φάκελο πως το ζευγάρι αγόρασε διαμέρισμα στην Πάφο όπου και διαμένουν χωρίς κανένα πρόβλημα. Ξεχώρισα από το φάκελο σημείωμα του υπεύθυνου της Υπηρεσίας Αλλοδαπών Πάφου ημερομηνίας 27.6.91 προς το Διοικητή της Υπηρεσίας Αλλοδαπών και Μετανάστευσης στο οποίο αναφέρεται πως υπήρχαν πληροφορίες ότι ο αιτητής εκμυστηριεύτηκε σε πρόσωπο με το οποίο συνδεόταν φιλικά ότι προσπαθούσε να εξασφαλίσει άδεια παραμονής και εργασίας στην Κύπρο για να παραμείνει λίγο καιρό και ακολούθως να φύγει για τη χώρα του. Αυτά όμως ίσως ίσχυαν το 1991. Δεν προκύπτει από το φάκελο να υπήρχαν οποιαδήποτε στοιχεία ούτε να έγινε πρόσφατη έρευνα για να διαπιστωθεί ότι ο γάμος ήταν ευκαιρίας. Η διαπίστωση του Λειτουργού Μετανάστευσης ότι ο γάμος με παραπληγική δημιουργεί εύλογες υποψίες ότι ήταν τέτοιος είναι νομίζω πέρα από κάθε συναίσθημα ανθρωπιάς.
Ενόψει των πιο πάνω καταλήγω στο συμπέρασμα ότι η επίδικη αοπόφαση πάσχει από έλλειψη επαρκούς αιτιολογίας. Δεν συμπληρώνεται από τα στοιχεία του φακέλου όπως ισχυρίστηκε ο δικηγόρος της Δημοκρατίας.
Η προσφυγή της αιτήτριας απορρίπτεται χωρίς έξοδα. Η προσφυγή του αιτητή επιτυγχάνει και η επίδικη απόφαση ακυρώνεται με έξοδα υπέρ του.
Π. Αρτέμης,
Δ.
/Χ.Π.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο