Ε. Φιλίππου Λτδ, από τη Λευκωσία,

και

Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω

1. Κεντρικού Συμβουλίου Προσφορών,

2. Υπουργείου Δικαιοσύνης και

Δημόσιας Τάξης,

3. Αρχηγού Αστυνομίας,

------------------------

Για τους Αιτητές: κ. Λιβέρας.

Για τους Καθ’ων η αίτηση: κα Κούσιου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας.

Για το Ενδιαφερόμενο Μέρος: κ. Τ. Παπαδόπουλος.

-----------------------

Με την παρούσα προσφυγή η αιτήτρια εταιρεία προσβάλλει το κύρος της απόφασης των καθ’ων η αίτηση με την οποία κατακυρώθηκε στην εταιρεία Nautimar Marine Marketing Ltd (που πιο κάτω θα αποκαλείται ως το ενδιαφερόμενο μέρος) προσφορά για την προμήθεια τριών φουσκωτών σκαφών για τις υπηρεσιακές ανάγκες της Λιμενικής και Ναυτικής Αστυνομίας.

Το Τμήμα Επιστημονικής και Τεχνικής Υποστήριξης του Αρχηγείου Αστυνομίας ζήτησε προσφορές για την προμήθεια τριών φουσκωτών σκαφών για τις ανάγκες της Λιμενικής και Ναυτικής Αστυνομίας.

Ο Αρχηγός Αστυνομίας ζήτησε με επιστολή του ημερομηνίας 1/7/97 από τους ενδιαφερομένους που είχαν παραλάβει τα έγγραφα της προσφοράς, διευκρινίσεις ως προς τη δυνατότητα κατασκευής φουσκωτών σκαφών με πέντε τουλάχιστον αεροθαλάμους και με ενισχυτικό υλικό KEVLAR. Στην πιο πάνω επιστολή ανταποκρίθηκαν επτά ενδιαφερόμενοι, μεταξύ των οποίων η αιτήτρια εταιρεία και το ενδιαφερόμενο μέρος, οι οποίοι απάντησαν ότι τα εργοστάσια που αντιπροσώπευαν μπορούσαν να κατασκευάσουν σκάφη με τις προδιαγραφές που είχαν ζητηθεί.

Ο Αρχηγός Αστυνομίας με επιστολή του ημερομηνίας 7/7/97 ενημέρωσε τους ενδιαφερομένους αναφορικά με διορθώσεις και διευκρινίσεις που είχαν γίνει στο κείμενο των τεχνικών προδιαγραφών και δόθηκε παράταση υποβολής των προσφορών.

Η Επιτροπή Αξιολόγησης κατέληξε με το πιο κάτω αιτιολογικό στα πιο κάτω για τα δύο μοντέλα σκαφών (RH700 και HD7) που περιλαμβάνονταν στην προσφορά του ενδιαφερόμενου μέρους:

Για τα δύο μοντέλα σκαφών που περιλαμβάνονταν στην προσφορά των αιτητών λέχθηκε ότι,

Το ενδιαφερόμενο μέρος υπέβαλε κατάλογο πελατών επισυνάπτοντας συμβόλαιο αγοράς 14 σκαφών από το Αμερικανικό Ναυτικό. Η αιτήτρια εταιρεία δεν υπέβαλε κατάλογο πελατών που να αποδεικνύει ότι προμήθευσε τέτοια σκάφη σε Μονάδες Ναυτικού ή Ακτοφυλακής. Σχολιάστηκε στην έκθεση της Επιτροπής ότι το σκάφος που αντιπροσώπευε η αιτήτρια πρόκειται για σκάφος που απευθύνεται σε πελάτες σκαφών αναψυχής. Ζητήθηκε από την αιτήτρια εταιρεία να υποβάλει στοιχεία που να τεκμηριώνεται ότι το σκάφος είναι επιχειρησιακό και όχι αναψυχής, καθώς και κατάλογο από πρόσωπα και υπηρεσίες που αγόρασαν και χρησιμοποιούν το σκάφος BWA 740. Ακολούθησε επιθεώρηση και δοκιμή των σκαφών των εταιρειών που αντιπροσώπευε η αιτήτρια εταιρεία και το ενδιαφερόμενο μέρος από τα μέλη της Επιτροπής Αξιολόγησης, της Τεχνικής Επιτροπής και του εμπειρογνώμονα του Κυπριακού Νηογνώμονα που είναι Ναυπηγός και σύμβουλος της Λιμενικής και Ναυτικής Αστυνομίας.

Τα αποτελέσματα του ελέγχου και των δοκιμών των δύο σκαφών της αιτήτριας εταιρείας και του ενδιαφερόμενου μέρους κοινοποιήθηκαν από τον Αρχηγό Αστυνομίας στο Γενικό Λογιστή. Στην έκθεση αναφερόταν ότι,

Η Τεχνική Επιτροπή ενημέρωσε το Γενικό Λογιστή ως Πρόεδρο του Κεντρικού Συμβουλίου Προσφορών ότι είχε εξετάσει την έκθεση του Αργηγείου Αστυνομίας και ότι συμφωνούσε με το πόρισμα του εμπειρογνώμονα για την επιλογή του σκάφους που προσέφερε το ενδιαφερόμενο μέρος.

Το Κεντρικό Συμβούλιο Προσφορών αφού εξέτασε την Εκθεση Αξιολόγησης απεφάσισε στις 18/6/98 να κατακυρώσει την προσφορά για την αγορά τριών φουσκωτών σκαφών τύπου NOVAMARINE HD-7 προς £31.500 στο ενδιαφερόμενο μέρος.

Η αιτήτρια εταιρεία προσβάλλει την εγκυρότητα της πιο πάνω απόφασης για διάφορους συγκεκριμένους λόγους τους οποίους προτίθεμαι να εξετάσω ξεχωριστά.

Το άρθρο 1.4 των Ορων προνοεί τα πιο κάτω:

Η αιτήτρια εταιρεία ισχυρίζεται ότι το ενδιαφερόμενο μέρος παραβίασε τον όρο 1.4 των Γενικών Ορων της προσφοράς που προνοεί ότι, το εργοστάσιο που κατασκευάζει τα σκάφη θα πρέπει να είναι κατάλληλο για την κατασκευή των σκαφών και πρέπει να έχει προς τούτο τα πιστοποιητικά της σχετικής αρχής της χώρας. Είναι η θέση της αιτήτριας ότι ενώ αυτή υπέβαλε το συγκεκριμένο πιστοποιητικό (ISO 9002) το ενδιαφερόμενο μέρος κατά παράβαση του όρου 1.4 δεν παρουσίασε τέτοιο πιστοποιητικό.

Είναι η θέση των καθ’ων η αίτηση και του ενδιαφερόμενου μέρους ότι αυτό που απαιτείται με τον όρο 1.4 είναι η προσκόμιση “σχετικού πιστοποιητικού καταλληλότητας εκδιδομένου από την αρμόδια αρχή της χώρας προέλευσης του εργοστασίου κατασκευής ή άλλου συγκεκριμένου εξειδικευμένου σώματος”. Το ενδιαφερόμενο μέρος συμμορφώθηκε με τον πιο πάνω όρο αφού υπέβαλε με την προσφορά του πιστοποιητικό Ιταλού Νηογνώμονα που πιστοποιούσε ότι το σκάφος HD-7 είναι κατασκευασμένο σύμφωνα με τις απαιτήσεις και κανονισμούς και το οποίο καταδεικνύει ότι οι εγκαταστάσεις του εργοστασίου ήταν κατάλληλες για την κατασκευή τέτοιου σκάφους.

Μια προσεκτική εξέταση της φρασεολογίας του πιο πάνω όρου υποδεικνύει ότι το πιστοποιητικό καταλληλότητας δεν αναφέρεται στο σκάφος αλλά στον εργοστασιακό χώρο κατασκευής του σκάφους. Η πιο πάνω ερμηνεία ενισχύεται και από το δικαίωμα το οποίο επιφυλάσσει η Κυπριακή Αστυνομία να επισκεφθεί και να επιθεωρήσει τους εργοστασιακούς χώρους για να πιστοποιήσει την καταλληλότητα τους.

Η αιτήτρια παρουσίασε ένα τέτοιο πιστοποιητικό σε αντίθεση με το ενδιαφερόμενο μέρος που παρουσίασε μόνο ένα πιστοποιητικό ενός Ιταλού Νηογνώμονα στην Ιταλική γλώσσα που αναφέρεται στις τεχνικές προδιαγραφές του σκάφους (όπως π.χ. μέγιστη ιπποδύναμη, μέγιστο βάρος, ικανότητα πλεύσης σε συγκεκριμένες καιρικές συνθήκες και τις διαστάσεις του σκάφους), χωρίς συγκεκριμένη αναφορά στην καταλληλότητα του εργοστασίου. Ομως στην προσφορά υπάρχει αναφορά για την καταλληλότητα του εργοστασίου από το ενδιαφερόμενο μέρος, η οποία δίνει μια συνολική εικόνα του εργοστασίου που συμπεριλαμβάνει και τις δυνατότητες του.

Μια προσφορά περιέχει όρους μερικοί από τους οποίους μπορεί να είναι ουσιώδεις και άλλοι επουσιώδεις. Παρέκκλιση από ουσιώδη όρο ο οποίος περιέχεται στην προκήρυξη του διαγωνισμού αναπόφευκτα οδηγεί στην ακύρωση της απόφασης. Οπως έχει τονισθεί από τον Πρόεδρο του Ανωτάτου Δικαστηρίου κ. Γ. Πική στην υπόθεση Tamassos Tobacco Suppliers and Co. v. Δημοκρατίας (1992) 3 ΑΑΔ 60,

Στην παρούσα περίπτωση ο όρος για την παρουσίαση πιστοποιητικού από τις αρχές της χώρας ότι το εργοστάσιο που κατασκευάζει τα σκάφη είναι κατάλληλο, δεν μπορεί να θεωρηθεί κατά αντικειμενική εκτίμηση ως ουσιώδης όρος του διαγωνισμού. Η υποχρέωση αυτή δεν ήταν κεφαλαιώδους σημασίας για την ικανότητα του ενδιαφερόμενου μέρους να ανταποκριθεί στην παροχή του κατάλληλου σκάφους. Το σκάφος εξετάστηκε από τους καθ’ων η αίτηση στην Κύπρο σε σχετικές δοκιμές και κρίθηκε κατάλληλο για τους σκοπούς τους οποίους θα εξυπηρετούσε. Η παράλειψη καταχώρισης βεβαίωσης από τις επίσημες αρχές της χώρας ότι το εργοστάσιο κατασκευής του σκάφους ήταν κατάλληλο, δεν μπορεί να επηρεάσει την εγκυρότητα της απόφασης. Εξάλλου η επιφύλαξη στο σχετικό όρο ότι η αγοράστρια έχει το δικαίωμα να επισκεφθεί και να επιθεωρήσει τους εργοστασιακούς χώρους αποτελεί μια επιπρόσθετη διαδικασία ελέγχου που καθιστά τον όρο για την παρουσίαση του σχετικού πιστοποιητικού, ως μη ουσιώδη.

Η αιτήτρια εταιρεία υπέβαλε ότι σύμφωνα με την παράγραφο 2.7.5 των Τεχνικών Προδιαγραφών υπάρχει ρητός όρος για τη χρήση δύο μηχανών ίσης ιπποδύναμης, που πρέπει να είναι αποδεκτές μέσα στα Κυπριακά και Διεθνή πλαίσια της αγοράς μαζί με μια εγγύηση 10 χρόνων γι’ ανταλλακτικά. Ειδικότερα η αιτήτρια εταιρεία προέβηκε σε μια σύγκριση των τεχνικών προδιαγραφών των δύο σκαφών σε μια προσπάθεια να καταδείξει ότι υπήρξε εκ μέρους του ενδιαφερόμενου μέρους παραβίαση ουσιώδους όρου που οδηγεί στην ακυρότητα της απόφασης. Εγινε αναφορά σε καθρέπτες 20 και 25 ιντζών που τοποθετούνται στα σκάφη, σε μηχανές ιπποδύναμης 200HP για τις οποίες όμως συστήνεται χρήση ιπποδύναμης μέχρι 140HP και για το ότι το ενδιαφερόμενο μέρος εξόπλισε ο ίδιος τα σκάφη με δύο αντί με μια μηχανή, με την πιθανότητα να εγερθεί στο μέλλον παραβίαση των όρων εγγύησης όταν παρουσιαστούν προβλήματα.

Η ουσιαστική κρίση της Διοίκησης σε τεχνικά θέματα δεν υπόκειται σε δικαστικό έλεγχο εκτός αν υπάρχει πλάνη περί τα πράγματα ή υπέρβαση των ακραίων ορίων της διακριτικής ευχέρειας της Διοίκησης ή/και της χρηστής εξουσίας.

Οι πιο πάνω εισηγήσεις της αιτήτριας εταιρείας αποτελούν τεχνικά θέματα, η αξιολόγηση των οποίων δεν μπορεί να γίνει από το Δικαστήριο. Το Δικαστήριο δεν μπορεί να επέμβει σε θέματα τεχνικής φύσης, εκτός μόνο αν διαπιστωθεί ότι υπήρξε πλάνη περί τα πράγματα ή η Διοίκηση έχει υπερβεί τα όρια της διακριτικής της ευχέρειας. Στην παρούσα περίπτωση η αιτήτρια εταιρεία δεν έχει πείσει το Δικαστήριο ότι συντρέχει οποιοσδήποτε από τους δύο πιο πάνω λόγους που θα δικαιολογούσε την επέμβαση του Δικαστηρίου.

Η αιτήτρια εταιρεία ισχυρίζεται ότι η έκθεση του εμπειρογνώμονα πάνω στην οποία βασίστηκαν οι καθ’ων η αίτηση για να κατακυρώσουν την προσφορά στο ενδιαφερόμενο μέρος είναι επιστημονικά λανθασμένη, αυθαίρετη και υποκειμενική. Προς υποστήριξη της πιο πάνω θέσης ο ευπαίδευτος συνήγορος της αιτήτριας εταιρείας προέβηκε σε μια λεπτομερή ανάλυση διαφόρων λεπτομερειών που σχετίζονται με τη “σύγκριση ολικής μάζας των κάτω στρωμάτων της γάστρας (hull) και περιεχομένου ινών από KEVLAR”, την “ανθεκτικότητα” του σκάφους και κατά πόσο το σκάφος της αιτήτριας εταιρείας κάλυπτε τις προδιαγραφές των Κανονισμών των Lloyd’s ως σκάφος αναψυχής.

Οπως έχει τονιστεί προηγουμένως, το Δικαστήριο στην άσκηση της αναθεωρητικής του δικαιοδοσίας δεν μπορεί να ελέγξει θέματα τεχνικής φύσης που λαμβάνονται υπόψη από τη Διοίκηση στη διαμόρφωση της επίδικης απόφασης και τούτο γιατί η Διοίκηση θεωρείται ως καλύτερος γνώστης και κριτής. Το αντικείμενο της αναθεώρησης δεν είναι η διαπίστωση της ορθότητας των εκτιμήσεων του εμπειρογνώμονα αλλά η επάρκεια της έρευνας και κατά πόσο η επίδικη απόφαση είναι εύλογα επιτρεπτή. Κάτω από τις περιστάσεις το Δικαστήριο κρίνει ότι δεν μπορεί να εξετάσει κατά πόσο η έκθεση του εμπειρογνώμονα είναι επιστημονικά λανθασμένη, αυθαίρετη και υποκειμενική.

Η αιτήτρια εταιρεία ισχυρίζεται ότι η προσφορά της άνκαι ήταν η πιο φθηνή, εντούτοις απορρίφθηκε χωρίς να υπάρχει επαρκής αιτιολογία που θα μπορούσε να καταστήσει εφικτό το δικαστικό έλεγχο.

Πριν από τη λήψη της απόφασης για την κατακύρωση της προσφοράς, το ενδιαφερόμενο μέρος έγραψε στις 23/11/97 στο Γενικό Λογιστή (με την ιδιότητα του ως Προέδρου του Κεντρικού Συμβουλίου Προσφορών) μια επιστολή σχετικά με την προμήθεια των σκαφών στα οποία αναφέρονταν μεταξύ άλλων και τα ακόλουθα:

Είναι η θέση της αιτήτριας εταιρείας ότι η διαρροή αυτής της πληροφορίας, από όπου και αν προήλθε, στιγματίζει την αξιολόγηση της προσφοράς και επηρεάζει την έννομη βάση της κατακύρωσης.

Η πιο πάνω αναφορά μπορεί να οδηγήσει σε ένα συμπέρασμα ότι είναι πιθανό ότι υπήρξε κάποια διαρροή. Ομως η εισήγηση για το στιγματισμό της κατακύρωσης δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή ελλείψει συγκεκριμένης μαρτυρίας ότι πραγματικά το ενδιαφερόμενο μέρος γνώριζε θετικά ότι η αιτήτρια εταιρεία υπέβαλε τη χαμηλότερη προσφορά κια ότι η διαρροή οφειλόταν στους καθ’ων η αίτηση.

Σύμφωνα με τον όρο 1.8 των Τεχνικών Προδιαγραφών ο προσφοροδότης μπορεί να προσφέρει σκάφος του ιδίου τύπου με εκείνο της προσφοράς για να δοκιμαστεί από τους καθ’ων η αίτηση. Είναι ορθό ότι το ενδιαφερόμενο μέρος προσέφερε για δοκιμή το σκάφος RH700 αντί του HD-7 που ήταν το σκάφος της προσφοράς.

Η παρατυπία αυτή δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι ήταν ουσιώδης σε βαθμό που θα μπορούσε να επηρεάσει την εγκυρότητα της κατακύρωσης. Και τούτο γιατί σύμφωνα με τα στοιχεία που περιέχονται στους σχετικούς φακέλους φαίνεται ότι τα σκάφη RH700 και HD-7 είναι πανομοιότυπα αφού το σκάφος RH700,

(i) Εχει τις ίδιες διαστάσεις με το HD-7,

(ii) Εχει κατασκευαστεί από τα ίδια υλικά,

(iii) Εχει δύο μηχανές της ίδιας ιπποδύναμης,

(iv) Εχει το ίδιο βάρος με το HD-7.

Η μόνη ουσιαστική διαφορά που παρουσιάζεται μεταξύ των δύο είναι ότι το HD-7 διαθέτει το επιπρόσθετο πλεονέκτημα του υλικού Kevlar που καθιστά το σκάφος πιο ανθεκτικό.

Οι καθ’ων η αίτηση ισχυρίζονται ότι οι πιο πάνω εισηγήσεις δεν ευσταθούν. Οι μεγαλύτερες μηχανές μάλλον θα πρέπει να θεωρούνται ως μειονέκτημα αφού εξυπακούουν περισσότερη κατανάλωση καυσίμων, μεγαλύτερο βάρος και περισσότερα έξοδα συντήρησης αφού οι μηχανές 115 αλόγων που είχαν επιλεγεί από την Αστυνομία, έχουν 4 έμβολα η κάθε μια, ενώ κάθε μια μηχανή 150 αλόγων έχει 6 έμβολα, γεγονός που προϋποθέτει αυξημένη οικονομική επιβάρυνση.

Οι τεχνικές προδιαγραφές που θα ικανοποιούσαν τις επιχειρησιακές ανάγκες της Λιμενικής και Ναυτικής Αστυνομίας ήταν για ένα σκάφος γύρω στα 7 μέτρα, που θα μπορούσε να μεταφέρει έξι άτομα με μια ταχύτητα 50 ναυτικών μιλίων ανά ώρα, με δύο μηχανές. Τις πιο πάνω προδιαγραφές ικανοποιούσε το σκάφος του ενδιαφερόμενου μέρους. Η επιλογή του σκάφους της αιτήτριας με αυξημένα έξοδα λειτουργίας και συντήρησης δεν μπορούσε να δικαιολογηθεί μόνο γιατί ήταν 40 εκατοστόμετρα μεγαλύτερο και οι μηχανές του κατά 70 άλογα πιο δυνατές. Μακροπρόθεσμα η διαφορά στην τιμή αγοράς θα υπερκαλυπτόταν από τα έξοδα λειτουργίας και συντήρησης των μηχανών.

Η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα εναντίον της αιτήτριας εταιρείας.

Τ. ΗΛΙΑΔΗΣ,

Δ.