ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
Συνεκδ. Υποθέσεις Αρ. 1435/99, 1594/99 και
1626/99ΕΝΩΠΙΟΝ: ΦΡ. ΝΙΚΟΛΑΙΔΗ, Δ.
Αναφορικά με το ΄Αρθρο 146 του Συντάγματος
Υπόθεση Αρ. 1435/99
ΜΕΤΑΞΥ
:Κυριάκου Κύρου εκ Λευκωσίας
Αιτητή
- και -
Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω
Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας
Καθ΄ων η αίτηση
__________
Αρ. Υπόθεσης:
1594/99ΜΕΤΑΞΥ
:Θεόδωρου Νικολαΐδη, Ακάμαντος 20
Διαμ.402, Λευκωσία, 1075
Αιτητή
- και -
Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω
Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας
Καθ΄ων η αίτηση
__________
Αρ. Υπόθεσης: 1626/99
ΜΕΤΑΞΥ
:1. Βλάση Παρτασίδη, Κεφαλληνίας 59, Αγλαντζιά
2. Παντελή Ηλιάδη, Πεντέλης 28, Δασούπολη
3. Δημοσθένη Αντωνίου, Κισσόνεργα
Αιτητών
- και -
Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω
Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας
Καθ΄ων η αίτηση
12 Σεπτεμβρίου, 2001
Για τον αιτητή (στην 1435/99) : κα Αλ. Λυκούργου για
κ.κ. Α. Τριανταφυλλίδη και Υιούς.
Για τον αιτητή (στην 1594/99) : κα Α. Νικολετοπούλου για
κ. Ε. Ευσταθίου.
Για τους αιτητές (στην 1626/99) : κ. Α. Σ. Αγγελίδης.
Για τους καθ΄ων η αίτηση : κ. Αντ. Βασιλειάδης, Ανωτ. Δικηγόρος
της Δημοκρατίας, για Γεν. Εισαγγελέα
της Δημοκρτίας.
__________
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Οι αιτητές αξιώνουν ακύρωση της απόφασης της Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας (στο εξής «η Επιτροπή»), με την οποία προήχθη το ενδιαφερόμενο μέρος στη μόνιμη θέση Ανώτερου Υδραυλικού Μηχανικού (Τακτικός Προϋπολογισμός), Τμήμα Ανάπτυξης Υδάτων, απόφαση που δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας στις 15.10.1999.
Η θέση είναι θέση προαγωγής. Η Επιτροπή επιλήφθηκε του θέματος πλήρωσής της στη συνεδρία της ημερ. 17.8.1999 στην οποία παρέστη και ο Διευθυντής του Τμήματος Ανάπτυξης Υδάτων. Αφού δόθηκε η σύσταση του Διευθυντή, η Επιτροπή προέβη σε αξιολόγηση και αφού εξέτασε τα ενώπιόν της στοιχεία έκρινε ότι το ενδιαφερόμενο μέρος υπερείχε των άλλων υποψήφιων και αποφάσισε να του προσφέρει προαγωγή από 1.1
0.1999.Με τις προσφυγές εγείρεται αριθμός λόγων. Για παράδειγμα, στην προσφυγή υπ΄ αρ. 1435/99, προβάλλεται ο ισχυρισμός ότι η υπεροχή του αιτητή είναι έκδηλη σε αξία, προσόντα, πείρα και οργανωτική ικανότητα, ενώ ο αιτητής στην προσφυγή υπ΄αρ. 1594/99, ισχυρίζεται ότι υπερείχε σε αρχαιότητα και σε προσόντα. Προβάλλονται επίσης ισχυρισμοί για αυθαίρετη, αναιτιολόγητη και αβάσιμη σύσταση του Διευθυντή, καθώς και για έλλειψη δέουσας έρευνας και αιτιολογίας από πλευράς της Επιτροπής.
Ο συνήγορος των αιτητών στην προσφυγή υπ΄ αρ. 1626/99 προέβαλε διάφορους ισχυρισμούς, όπως, ότι ο Διευθυντής προετοιμάστηκε χωρίς να έχει στην κατοχή του τους φακέλους και χωρίς να γνωρίζει ποιοί ήταν οι προσοντούχοι υποψήφιοι. Επίσης ότι ο Διευθυντής έλαβε απόψεις από προϊστάμενους που ούτε και αυτοί γνώριζαν ποιοί θα κρίνονταν προσοντούχοι, ενώ οι φάκελοι στο περιεχόμενο των οποίων αναφέρθηκε, του είχαν δοθεί για μελέτη από την Επιτροπή, για πρώτη φορά την ημέρα της συνεδρίας.
Παρόμοιοι ισχυρισμοί έχουν εγερθεί σε σωρεία υποθέσεων. Η αντιμετώπιση του Ανωτάτου Δικαστηρίου, είναι πάγια. Τεκμαίρεται ότι ο Διευθυντής εξέτασε δεόντως τους φακέλους, ενώ ο ισχυρισμός ότι η μελέτη των φακέλων ήταν πρόχειρη, θα πρέπει να υποστηρίζεται με απτά στοιχεία. Λειτουργεί το τεκμήριο της κανονικότητας της πράξης, το οποίο δεν φαίνεται να έχει ανατραπεί (βλέπε
Kousoulides and Others v. Republic (1967) 3 C.L.R. 438, Lambrakis v. Republic (1973) 3 C.L.R. 29, Kolokotronis v. Republic (1980) 3 C.L.R. 418, Σιδερά ν. Δημοκρατίας, Υποθ. Αρ. 281/99, ημερ. 29.12.1999 και Παναγίδου ν. Δημοκρατίας, Υποθ. Αρ. 126/99, ημερ. 21.4.2000).Βασικός νομικός ισχυρισμός που έχει εγερθεί σε όλες τις παρούσες προσφυγές αναφέρεται στη σύσταση του Διευθυντή και συνίσταται στο ότι η σύσταση δεν συνάδει με τα στοιχεία των φακέλων, στερείται αιτιολογίας και δέουσας έρευνας. Εν όψει του ισχυρισμού αυτού θα ήταν σκόπιμο να παρατεθεί ολόκληρη:
«
Γνωρίζω προσωπικά όλους τους υποψηφίους, έχω όμως πάρει και πληροφορίες από τους άμεσα προϊσταμένους τους σχετικά με την προσφορά τους και έχω μελετήσει τους Προσωπικούς Φακέλους τους και τους φακέλους των Ετήσιων Υπηρεσιακών τους Εκθέσεων. Επίσης έχω μελετήσει τους φακέλους που τηρούνται στο Τμήμα σχετικά με τις διάφορες εργασίες που έχουν εκτελέσει οι υποψήφιοι στη διάρκεια της υπηρεσίας τους.΄Εχοντας υπόψη τα πιο πάνω, καθώς και τα καθιερωμένα κριτήρια – αξία, προσόντα και αρχαιότητα – στο σύνολό τους, την προσφορά των υποψηφίων, τις ικανότητες και τις δυνατότητές τους να αντεπεξέλθουν με επιτυχία στα καθήκοντα και ευθύνες που αναμένεται να αναλάβουν σε περίπτωση προαγωγής τους, συστήνω ως τον καταλληλότερο για προαγωγή τον υπ΄ αρ.3 στον κατάλογο των υποψήφιων Εκτελεστικών Μηχανικών, 1ης Τάξης, Πασχαλίδη Σωτήρη.
Ο Πασχαλίδης προΐσταται με επιτυχία του Κλάδου Μελετών του Επαρχιακού Γραφείου Πάφου. Ο Κλάδος αναλαμβάνει τη μελέτη και σχεδιασμό μεγάλου αριθμού μικρών και μεγάλων υδρευτικών και αρδευτικών έργων καθώς και την αξιολόγηση υποθέσεων διαχωρισμού νέων οικοπέδων και ανέγερσης οικοδομών για πολεοδομικές άδειες. Ο Πασχαλίδης έλαβε μέρος στη μελέτη των αρδευτικών έργων του Μεγάλου ΄Εργου Χρυσοχούς, ενώ τα τελευταία πέντε χρόνια συμμετέχει ενεργά στην εκπόνηση των σχεδίων για τα αρδευτικά έργα των κοιλάδων Διαρίζου και ΄Εζουσας και για την υδατοπρομήθεια Πάφου.
Ο Πασχαλίδης είναι ισχυρός χαρακτήρας με ηγετικές ικανότητες, συνεργάσιμος και εργατικότατος. Είναι ακριβοδίκαιος και επιτελεί τα καθήκοντά του με σύνεση. Είναι δεινός χειριστής των μηχανογραφικών μέσων.
΄Οσον αφορά στην αξία του, όπως αυτή αντικατοπτρίζεται στις Ετήσιες Υπηρεσιακές Εκθέσεις, με έμφαση τα τελευταία πέντε χρόνια στα οποία αποδίδεται ιδιαίτερη βαρύτητα, αυτός, συγκρινόμενος με τους άλλους υποψηφίους, υστερεί οριακά έναντι ορισμένων που ακολουθούν σε αρχαιότητα, ενώ υπερτερεί όλων των άλλων υποψήφιων Εκτελεστικών Μηχανικών καθώς και των Τοπογράφων/Μηχανικών ΄Αρδευσης.
Κατέχει μεταπτυχιακό προσόν σε θέμα σχετικό με τα καθήκοντα της θέσης, το οποίο του προσδίδει το πλεονέκτημα.
Συναξιολογώντας τα πιο πάνω στοιχεία κρίσης, συμπεριλαμβανομένων και των προσωπικών ιδιοτήτων και προσόντων των υποψηφίων, συστήνω τον Πασχαλίδη ως τον καταλληλότερο για προαγωγή στην υπό πλήρωση θέση.»
΄Εχει επανειλημμένα λεχθεί ότι συστάσεις του προϊστάμενου του τμήματος αποτελούν ξεχωριστό, πρωτογενές, ουσιώδες και αυτοτελές στοιχείο κρίσης (Κέντα ν. Δημοκρατίας (1996) 3 Α.Α.Δ. 485, Δημοκρατία ν. Ψωμά, Α.Ε. 1979, ημερ. 17.10.1997
).Η σημασία που αποδίδεται στις συστάσεις του Διευθυντή στοχεύει στο να διασφαλίσει ότι κατά τη διαδικασία επιλογής το διορίζον όργανο λαμβάνει καθοδήγηση από λειτουργό ο οποίος βρίσκεται στην καταλληλότερη θέση να περιγράψει τις αρετές που χρειάζονται για την επιτυχή εκτέλεση των καθηκόντων μιας θέσης (
Constantinou v. Republic (1984) 3 C.L.R. 498, 501). Τονίστηκε επίσης ότι ο προϊστάμενος βρίσκεται σε μοναδική θέση για να συμβουλεύσει την Επιτροπή επί των ιδιοτήτων και της αξίας των υφισταμένων του (βλέπε Δημοκρατία ν. Ψωμά, ανωτέρω).Στις παρούσες υποθέσεις παρατηρούμε ότι οι αιτητές και το ενδιαφερόμενο μέρος είναι περίπου ίσοι σε αξία. Στο θέμα της αρχαιότητας θα αναφερθώ στη συνέχεια.
Σύμφωνα με το σχέδιο υπηρεσίας μεταπτυχιακό προσόν σε θέμα ή θέματα σχετικά με τα καθήκοντα της θέσης θεωρείται πλεονέκτημα. Σύμφωνα με απόφαση της Επιτροπής ημερ. 17.8.1999, το πλεονέκτημα κατείχαν το ενδιαφερόμενο μέρος Σωτήρης Πασχαλίδης και οι αιτητές Θεόδωρος Νικολαΐδης, Παντελής Ηλιάδης και Κυριάκος Κύρου, καθώς και οι Μιχαλάκης Ιωάννου, Φρόσω Γερμανού, Σπύρος Στεφάνου, Νικόλαος Χριστοφίδης, Χρυσόστομος Καμπανέλλας, Γεώργιος Αλεξάνδρου και Χαράλαμπος ΄Ομορφος.
Τα υπέρτερα προσόντα των αιτητών δεν θεμελιώνουν από μόνα τους έκδηλη υπεροχή εφ΄ όσον είναι προσόντα πρόσθετα από εκείνα που προβλέπονται από το σχέδιο υπηρεσίας. Λαμβάνονται υπ΄ όψιν, αλλά συνιστούν παράγοντα οριακής σημασίας (Δημοκρατία ν. Κουκκουρή κ.α. (1993) 3 Α.Α.Δ. 598, 609
).Κατά τον κρίσιμο χρόνο όλοι οι υποψήφιοι κατείχαν τη θέση Εκτελεστικού Μηχανικού 1ης τάξης. Το θέμα της αρχαιότητας ρυθμίζεται από το άρθρο 49 του περί Δημόσιας Υπηρεσίας Νόμου του 1990, Ν.1/90, το οποίο προνοεί ότι η αρχαιότητα κρίνεται με βάση την ημερομηνία της ισχύος του διορισμού, της προαγωγής ή απόσπασης στη συγκεκριμένη θέση ή τάξη, ανάλογα με την περίπτωση, ανεξάρτητα από τον τρόπο κατοχής της. Σε περίπτωση ταυτόχρονου διορισμού, προαγωγής ή απόσπασης στη συγκεκριμένη θέση ή τάξη της ίδιας θέσης, η αρχαιότητα κρίνεται σύμφωνα με την προηγούμενη αρχαιότητα (άρθρο 49(2)).
Το ενδιαφερόμενο μέρος υπερείχε σε αρχαιότητα των αιτητών Κύρου, Ηλιάδη και Αντωνίου. Προήχθη στη θέση Εκτελεστικού Μηχανικού 1ης τάξης στις 15.3.1982, την ίδια ημερομηνία με τους αιτητές Νικολαΐδη και Παρτασίδη. Στην προηγούμενη θέση, στη θέση Εκτελεστικού Μηχανικού 2ης τάξης, διορίστηκε στις 15.2.1978, ο Παρτασίδης στις 2.10.1981, ενώ ο Νικολαΐδης την 1.8.1972. Με άλλα λόγια ο Νικολαΐδης, εν όψει του άρθρου 49(2) σύμφωνα με το οποίο σε περίπτωση ταυτόχρονου διορισμού ή προαγωγής, η αρχαιότητα κρίνεται σύμφωνα με την προηγούμενη αρχαιότητα των υπαλλήλων, είναι κατά έξι περίπου χρόνια αρχαιότερος του ενδιαφερομένου μέρους.
Το γεγονός της σημαντικής αυτής αρχαιότητας δεν σχολιάστηκε, ούτε από το Διευθυντή στη σύστασή του, αλλά ούτε και επισημάνθηκε από την Επιτροπή. Ο Διευθυντής παρέλειψε επίσης να επισημάνει και το γεγονός ότι ο Νικολαΐδης, όπως και το ενδιαφερόμενο μέρος, κατείχε το πλεονέκτημα. ΄Ηταν ίσοι σε αξία,
κατείχαν αμφότεροι το πλεονέκτημα, είχαν τα ίδια προσόντα, όμως ο Νικολαΐδης ήταν κατά πολύ αρχαιότερος. Η προτίμηση του Διευθυντή προς το ενδιαφερόμενο μέρος θα έπρεπε υπό τις συνθήκες να αιτιολογηθεί.΄Εχει επανειλημμένα λεχθεί ότι η αρχαιότητα, ως ένα από τα τρία νομοθετημένα κριτήρια, μπορεί να αποτελέσει λόγο για απόκλιση από τη σύσταση του προϊστάμενου, όταν οι υποψήφιοι είναι περίπου ίσοι σε αξία (Δημοκρατία ν. Σταύρου (1993) 3 Α.Α.Δ. 71, 79). Εν πάση περιπτώσει, παραγνώρισή της, ιδίως όταν, όπως στην παρούσα περίπτωση, είναι μεγάλη, θα πρέπει να αιτιολογείται.
Γι΄ αυτό το λόγο η προσφυγή υπ΄ αρ. 1594/99 θα πρέπει να επιτύχει και η επίδικη απόφαση να ακυρωθεί (βλέπε Νικολαΐδης κ.α. ν. Δημοκρατίας, Υποθ. Αρ. 501/98 κ.α., ημερ. 31.5.2000
).Αντίθετα οι προσφυγές υπ΄ αρ. 1435/99 και 1626/99 θα πρέπει να απορριφθούν, γιατί η σύσταση δεν φαίνεται να πάσχει με οποιονδήποτε τρόπο. Δεν στερείται αιτιολογίας, ούτε έρχεται σε αντίθεση με τα στοιχεία των φακέλων. Το ενδιαφερόμενο μέρος παρουσιάζεται στις υπηρεσιακές εκθέσεις περίπου ισάξιο με τους αιτητές, διέθετε τα προσόντα του σχεδίου υπηρεσίας, ενώ κατείχε και το πλεονέκτημα. ΄Ηταν τέλος και αρχαιότερος των υπόλοιπων. Η απόφαση ήταν εύλογα επιτρεπτή στην Επιτροπή.
Η προσφυγή υπ΄αρ. 1594/99 επιτυγχάνει και η επίδικη πράξη ακυρώνεται. Οι προσφυγές υπ΄αρ. 1435/99 και 1626/99 απορρίπτονται. Τα έξοδα της υπ΄ αρ. 1594/99 θα βαρύνουν τους καθ΄ ων η αίτηση, αλλά κάτω από τις περιστάσεις αποφάσισα όπως μη εκδόσω οποιανδήποτε διαταγή ως προς τα έξοδα όσον αφορά τις προσφυγές υπ΄ αρ. 1435/99 και 1626/99.
Φρ. Νικολαΐδης, Δ.
/ΜΔ
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο