(2001) 4 ΑΑΔ 421
[*421]7 Ιουνίου, 2001
[ΝΙΚΗΤΑΣ, Δ/στής]
AΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 28 ΚΑΙ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΒΡΑΧΙΜΗΣ ΧΑΤΖΗΧΑΝΝΑΣ,
Αιτητής,
ν.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ (ΑΡ. 2),
Καθ’ ης η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 335/2000)
Έννομο Συμφέρον ― Αυτεπάγγελτη εξέτασή του κατά πάγια νομολογία.
Δημόσιοι Υπάλληλοι ― Αποκατάσταση σταδιοδρομίας ― Άρθρο 45 του περί Δημοσίας Υπηρεσίας Νόμου αρ. 1/90 ― Περιλαμβάνει και την περίπτωση προαγωγής υπαλλήλου στο πλαίσιο διαδικασίας πλήρωσης θέσης πρώτου διορισμού και προαγωγής ― Φύση και νομικός χαρακτήρας της αποκατάστασης.
Έννομο Συμφέρον ― Αιτητή που προσβάλλει την αποκατάσταση υπαλλήλου του οποίου η προαγωγή ακυρώθηκε.
Ο αιτητής επεδίωξε την ακύρωση της προαγωγής του ενδιαφερομένου μέρους στη θέση Πρώτου Διοικητικού Λειτουργού (μεταγενέστερα Διευθυντή Διοίκησης) παρόλο που αυτή ήταν το προϊόν αποκατάστασης του ενδιαφερομένου μέρους λόγω της ακύρωσης άλλης προγενέστερης προαγωγής του στην ίδια θέση.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, απορρίπτοντας την προσφυγή, αποφάσισε ότι:
1. Το έννομο συμφέρον ως θέμα δημόσιας τάξης εξετάζεται, κατά την πάγια νομολογία μας και αυτεπάγγελτα από το Δικαστήριο.
2. Είναι καθαρό εν προκειμένω - και διαπιστώθηκε και από την Ε.Δ.Υ. [*422]- ότι το Ε.Μ. δεν έτυχε διορισμού αλλά προαγωγής. Αυτό είναι το ουσιαστικό κριτήριο και όχι η περιγραφή της κατηγορίας των θέσεων που, εν πάση περιπτώσει, περιλαμβάνει εξ ορισμού και την θέση προαγωγής. Αφού λοιπόν η προαγωγή του Ε.Μ. ακυρώθηκε, κατά την επανεξέταση προήχθη άλλος υπάλληλος, η σταδιοδρομία του Ε.Μ. διαπιστώθηκε πως επηρεάστηκε, η Ε.Δ.Υ. ενήργησε μέσα στο όριο της διακριτικής της εξουσίας αποκαθιστώντας τον αιτητή.
3. Ο αιτητής, αντίθετα, δεν νομιμοποιείται να προσφύγει. Δεν πληρούσε τις προϋποθέσεις του νόμου για αποκατάσταση. Δεν μπορούσε να αντλήσει δικαίωμα προαγωγής μόνο και μόνο από την επιτυχία του στις προαναφερθείσες προσφυγές ούτε γιατί διεκδίκησε ή διεκδικεί τις ίδιες θέσεις με οποιαδήποτε άλλη προσφυγή ή με έφεση.
4. Περαιτέρω, δεν έχουμε παραβίαση του δεδικασμένου. Η Ε.Δ.Υ. συμμορφώθηκε πλήρως με την ακυρωτική απόφαση της 19/10/99. Προήγαγε την κα Αττεσλή. Η κενή θέση δημιουργήθηκε λόγω της αναδρομικής προαγωγής, όπως βρίσκει η Ε.Δ.Υ. Δεν ήταν αποτέλεσμα της ακυρωτικής απόφασης. Απαντάται έτσι, και ο σχετικός ισχυρισμός πως δεν υπήρχε θέση.
5. Η διαδικασία αποκατάστασης είναι διαδικασία ανεξάρτητη, που έλαβε χώραν στις 14/12/99. Δεν συσχετίζεται με την επανεξέταση που λαμβάνει χώρα ύστερα από ακυρωτική δικαστική απόφαση. Ας διευκρινιστεί ότι η Ε.Δ.Υ. δεν είχε υποχρέωση, κάτω από τις διατάξεις του Άρθρου 45, να καλέσει τον αιτητή σε συνέντευξη ούτε ήταν καθήκον της να προβεί σε σύγκριση των δύο. Αίτημα για αποκατάσταση είχε υποβάλει ο αιτητής στα πλαίσια του Άρθρου 45, του οποίου η προαγωγή ακυρώθηκε με την απόφαση ημερ. 7/9/99. Δεν ήταν στην ίδια μοίρα ο αιτητής.
6. Διαπιστώνεται έλλειψη έννομου συμφέροντος εκ μέρους του αιτητή να ζητήσει ακύρωση της προαγωγής του Ε.Μ.
Η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα.
Αναφερόμενες υποθέσεις:
Θεμιστοκλέους κ.ά. v. Δημοκρατίας (2000) 4 Α.Α.Δ. 484,
Καραγιώργης κ.ά. v. Δημοκρατίας (1990) 3 Α.Α.Δ. 1669.
Προσφυγή.
[*423]
Προσφυγή από τον αιτητή κατά της προαγωγής κατόπιν επανεξέτασης του ενδιαφερομένου μέρους στη θέση Πρώτου Διοικητικού Λειτουργού, Γενικό Διοικητικό Προσωπικό, από 15/3/97.
Ο Αιτητής παρίσταται αυτοπροσώπως.
Α. Παπασάββας, Εισαγγελέας της Δημοκρατίας, για την Καθ’ ης η αίτηση.
Cur. adv. vult.
NIKHTAΣ, Δ.: Ο αιτητής επέλεξε να χειρισθεί ο ίδιος προσωπικά την υπόθεση του, χωρίς τη βοήθεια δικηγόρου. Διατυπώνει το αίτημα της προσφυγής ως εξής:
“Δήλωση του Δικαστηρίου ότι η πράξη και/ή απόφαση της καθ’ ης η αίτηση η οποία δημοσιεύτηκε στις 11.2.2000 στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας και με την οποίαν προήγαγε τον Ιάκωβο Παπαδόπουλο, μετά από επανεξέταση, λόγω ακυρωτικής απόφασης στις συνεκδ. προσφ. 316/97 κ.ά., απόφαση στις 6.10.1999, στη μόνιμη θέση Πρώτου Διοικητικού Λειτουργού, νυν Διευθυντής Διοίκησης (Τακτικός Προϋπολογισμός), Γενικό Διοικητικό Προσωπικό, Γενικές Κατηγορίες Προσωπικού, αναδρομικά από τις 15.3.1997 αντί και/ή στη θέση του αιτητή είναι άκυρη, παράνομη και στερημένη οποιουδήποτε έννομου αποτελέσματος.”
Η θέση, που μετονομάστηκε αργότερα, από 11.7.97, σε θέση Διευθυντή Διοίκησης, συγκαταλέγεται στην κατηγορία θέσεων Πρώτου Διορισμού και Προαγωγής.
Ας σημειωθεί διευκρινιστικά ότι στη γραπτή του αγόρευση ο αιτητής διαφοροποίησε (χωρίς την άδεια του δικαστηρίου) το αιτητικό αναφερόμενος σε άλλες ακυρωτικές αποφάσεις (382/96, 535/96 και 545/96 ημερ. 7/9/99). Όμως το ζήτημα δε βρίσκω να έχει συνέπειες (δε χρειάζεται να εμπλακώ σε περιττές εξηγήσεις), αφού προσβάλλεται η απόφαση που δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της 11/2/00.
Παρόλο που το αιτητικό αναφέρεται σε προαγωγή μετά από επανεξέταση τα πράγματα δεν έχουν ακριβώς έτσι. Στις υποθέσεις 382/96, 535/96 και 545/96, το Ανώτατο Δικαστήριο ακύρωσε την προαγωγή του Ενδιαφερόμενου Μέρους Ιάκωβου Παπαδόπουλου (στο εξής Ε.Μ.) στη θέση Πρώτου Διοικητικού Λειτουργού. Ακο[*424]λούθησε επανεξέταση στις 19/10/99. Αυτή τη φορά όμως η Ε.Δ.Υ. προήγαγε την Ειρήνη Αττεσλή, που ήταν επίσης υποψήφια, προσδίνοντας στην προαγωγή της αναδρομικότητα από 1/4/96.
Μετά την εξέλιξη αυτή, το Ε.Μ. ζήτησε, μέσω του δικηγόρου του, αποκατάσταση, κατ’ εφαρμογήν των διατάξεων των περί Δημόσιας Υπηρεσίας Νόμων 1990 έως 1996. Με την αιτιτολογία ότι: (α) κατά τον κρίσιμο χρόνο (15/3/97 και μετέπειτα) πληρώθηκε η ίδια θέση που δεν μπορούσε να είναι υποψήφιος λόγω της αρχικής προαγωγής του. και (β) υπήρχε συνδρομή των προϋποθέσεων για προαγωγή, του εδ. 2 του άρθρ. 45. Ο τότε Βοηθός Γενικός Εισαγγελέας γνωμάτευσε, αφού ενημερώθηκε από την Ε.Δ.Υ., επικαλούμενος τον ορισμό της λέξης “προαγωγή” του άρθρ. 26 των παραπάνω νόμων, ότι οι πρόνοιες του άρθρ. 45 δεν κάλυπταν μόνο ακυρώσεις σε θέσεις προαγωγής αλλά και ακυρωθείσες προαγωγές από την κατηγορία θέσεων Πρώτου Διορισμού και Προαγωγής. Επομένως, ήταν εφικτή η προαγωγή του Ε.Μ. αν συνέτρεχαν οι προϋποθέσεις του άρθρ. 45(2).
Πρέπει να λεχθεί ότι το Ε.Μ. κατείχε την επίδικη θέση και κατά το χρόνο που ήταν σε εξέλιξη, από 15/3/97, οι διαδικασίες πλήρωσης άλλων 6 όμοιων θέσεων, για τις οποίες δεν μπορούσε φυσικά να αποταθεί, γεγονός που επηρέασε δυσμενώς τη σταδιοδρομία του. Ιδού η σχετική διαπίστωση της Ε.Δ.Υ. από την επίδικη απόφαση ημερ. 14/12/99:
“Η Επιτροπή με βάση τα ενώπιον της στοιχεία, παρατηρεί ότι κατά τη διαδικασία πλήρωσης έξι θέσεων Πρώτου Διοικητικού Λειτουργού, Γενικό Διοικητικό Προσωπικό, Γενικές Κατηγορίες Προσωπικού, από 15.3.97, ο Παπαδόπουλος (Ε.Μ.) δεν είχε υποβάλει αίτηση και έτσι δεν ήταν υποψήφιος στη διαδικασία εκείνη, αφού αυτός κατείχε ήδη ίδια θέση από 1.4.96, γεγονός το οποίο στέρησε από τον Παπαδόπουλο Ιάκωβο (Ε.Μ.) το δικαίωμα να διεκδικήσει και, σύμφωνα με τα ενώπιον της Επιτροπής στοιχεία εύλογα θα μπορούσε να επιλεγεί με βάση τα καθιερωμένα κριτήρια. Τούτο είχε ως αποτέλεσμα να επηρεάσει την σταδιοδρομία του.”
Ακολουθεί η κρίσιμη διαπίστωση της Ε.Δ.Υ., που την οδήγησε στην επίδικη απόφαση:
“Περαιτέρω επειδή διαπιστώθηκε ότι υπήρχε κενή θέση από 15.3.97 λόγω αναδρομικής προαγωγής της Αττεσλή Ειρήνης από 1.4.96 σε ίδια θέση, η Επιτροπή Δημόσιας Υπηρεσίας αποφασίζει [*425]να προσφέρει προαγωγή στον Παπαδόπουλο Ιάκωβο, στη θέση Πρώτου Διοικητικού Λειτουργού, Γενικό Διοικητικό Προσωπικό, Γενικές Κατηγορίες Προσωπικού από 11.7.97, με βάση τις διατάξεις του άρθρου 45 των περί Δημόσιας Υπηρεσίας Νόμων του 1990 έως 1996 (Ν. 1/90), αναδρομικά από 15/3/97.”
Ο αιτητής, στις δύο πολυσέλιδες αγορεύσεις του, πρόβαλε σχεδόν κάθε δυνατό λόγο ακύρωσης με μόνιμο υπόβαθρο αναφοράς την επιτυχία προηγούμενων προσφυγών του. Ισχυρίζεται παραβίαση των αρχών της επανεξέτασης και του δεδικασμένου. ότι η απόφαση λήφθηκε χωρίς έρευνα υπό το κράτος πλάνης περί τα πράγματα και προκατάληψης σε βάρος του και εν τέλει καθ’ υπέρβαση εξουσίας. Λέγει περαιτέρω ότι παραγνωρίστηκε η υπεροχή του σε όλα τα στοιχεία κρίσης και το γεγονός ότι κατέχει το προβλεπόμενο από το σχέδιο υπηρεσίας πλεονέκτημα.
Περαιτέρω, ο αιτητής αμφισβήτησε τη δυνατότητα εφαρμογής του άρθρ. 45 σε θέσεις Πρώτου Διορισμού και Προαγωγής, όπως η επίδικη και εισηγήθηκε ότι η απόφαση στην Θεμιστοκλέους κ.ά. ν. Δημοκρατίας (2000) 4 Α.Α.Δ. 484, υποστηρίζει τη θέση του αυτή. Ακόμη είπε ότι το Ε.Μ. δεν ήταν καν υποψήφιος για την κενωθείσα θέση, ούτε παρουσιάστηκε σε συνέντευξη. Αν η Ε.Δ.Υ, συνέχισε, εφάρμοζε ορθά και δίκαια το άρθρ. 45, θα επέλεγε για τη θέση τον ίδιο. Προχωρεί στη συνέχεια να ισχυριστεί (αντινομικά) πως δεν υπήρχε κενή θέση, αφού πληρώθηκαν οι έξι τότε κενές θέσεις. Η απάντηση σ’ αυτό βρίσκεται στο παραπάνω απόσπασμα από την επίδικη απόφαση ότι, δηλαδή, η θέση κενώθηκε σαν αποτέλεσμα της προαγωγής της κας Αττεσλή.
Έχουμε όμως προδικαστική ένσταση από πλευράς Δημοκρατίας, η οποία θίγει θέμα έλλειψης έννομου συμφέροντος του αιτητή να προσφύγει. Και τούτο διότι δεν συντρέχουν στην περίπτωση του αιτητή οι νόμιμες προϋποθέσεις αποκατάστασης, όπως διαγράφονται στο άρθρ. 45. Ο αιτητής απαντά ότι αντλεί το έννομο συμφέρον του από την ακυρωτική απόφαση στην προσφ. 535/96 ημερ. 7/9/99 και την υπ’ αρ. 316/97 απόφαση ημερ. 10/9/99. Και αντιτίθεται στην εξέταση της προδικαστικής ένστασης γιατί δεν έχει εγερθεί νομότυπα με το δικόγραφο της ένστασης. Η αντίρρηση δεν ευσταθεί. Το έννομο συμφέρον ως θέμα δημόσιας τάξης εξετάζεται, κατά την πάγια νομολογία μας και αυτεπάγγελτα από το Δικαστήριο.
Είναι καιρός να παραθέσουμε τις διατάξεις του Ν. 1/90 που έχει τον εξής εύγλωττο παράτιτλο “Αποκατάσταση υπαλλήλων των οποίων η προαγωγή ακυρώθηκε”:
[*426]
“45(1) Σε περίπτωση κατά την οποία η προαγωγή ενός υπαλλήλου σε μία θέση ακυρώνεται ύστερα από απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου, η Επιτροπή μπορεί, αν κατά την επανεξέταση δεν αποφασίσει την εκ νέου προαγωγή του στη θέση αυτή και εφόσο πληρούνται οι προϋποθέσεις οι οποίες ορίζονται στο εδάφιο (2), να αποφασίσει την προαγωγή ή την υπεράριθμη προαγωγή του, ανάλογα με το αν υπάρχει ή όχι κενή θέση, σε θέση στην οποία κατά πάσα λογική πιθανότητα θα προαγόταν, αν δε γινόταν η προαγωγή του που ακυρώθηκε.
(2) Η δυνάμει του εδαφίου (1) εξουσία της Επιτροπής ασκείται μόνο όταν αυτή πεισθεί ότι, ενόψει της αξίας, των προσόντων και της αρχαιότητας του υπαλλήλου και του αριθμού των κενών θέσεων οι οποίες πληρώθηκαν κατά το χρονικό διάστημα μεταξύ της απόφασης της και της ακύρωσης αυτής, επηρεάστηκε πράγματι η σταδιοδρομία του υπαλλήλου.”
Στην υπόθεση Θεμιστοκλέους, ανωτέρω, το Δικαστήριο (Καλλής, Δ.) έκρινε ότι το άρθρ. 45 αφορά σε περιπτώσεις υπαλλήλων των οποίων η προαγωγή ακυρώθηκε. Δεν επρόκειτο όμως στην περίπτωση εκείνη για ακύρωση προαγωγών, αλλά για ακύρωση διορισμών στις θέσεις Λειτουργών Φόρου Προστιθέμενης Αξίας. Επομένως δεν υπήρχαν οι συνθήκες για εφαρμογή του άρθρ. 45.
Τα πράγματα εδώ διαφέρουν. Είναι καθαρό - και διαπιστώθηκε και από την Ε.Δ.Υ. - ότι το Ε.Μ. δεν έτυχε διορισμού αλλά προαγωγής. Αυτό είναι το ουσιαστικό κριτήριο και όχι η περιγραφή της κατηγορίας των θέσεων που, εν πάση περιπτώσει, περιλαμβάνει εξ ορισμού και την θέση προαγωγής. Αφού λοιπόν η προαγωγή του Ε.Μ. ακυρώθηκε, κατά την επανεξέταση προήχθη άλλος υπάλληλος, η σταδιοδρομία του Ε.Μ. διαπιστώθηκε πως επηρεάστηκε, η Ε.Δ.Υ. ενήργησε μέσα στο όριο της διακριτικής της εξουσίας αποκαθιστώντας τον αιτητή. Παραπέμπω για τις σχετικές νομολογιακές αρχές στις υποθέσεις Καραγιώργης κ.ά. ν. Δημοκρατίας (1990) 3 Α.ΑΔ. 1669.
Ο αιτητής, αντίθετα, δεν νομιμοποιείται να προσφύγει. Δεν πληρούσε τις προϋποθέσεις του νόμου για αποκατάσταση. Δεν μπορούσε να αντλήσει δικαίωμα προαγωγής μόνο και μόνο από την επιτυχία του στις προαναφερθείσες προσφυγές ούτε γιατί διεκδίκησε ή διεκδικεί τις ίδιες θέσεις με οποιαδήποτε άλλη προσφυγή ή με έφεση.
[*427]Περαιτέρω, δε συμμερίζομαι την άποψη πως έχουμε παραβίαση του δεδικασμένου. Η Ε.Δ.Υ. συμμορφώθηκε πλήρως με την ακυρωτική απόφαση της 19/10/99. Προήγαγε την κα Αττεσλή. Η κενή θέση δημιουργήθηκε λόγω της αναδρομικής προαγωγής, όπως βρίσκει η Ε.Δ.Υ. Δεν ήταν αποτέλεσμα της ακυρωτικής απόφασης. Απαντάται έτσι, και ο σχετικός ισχυρισμός πως δεν υπήρχε θέση. Τονίζεται ότι η διαδικασία αποκατάστασης είναι διαδικασία ανεξάρτητη, που έλαβε χώραν στις 14/12/99. Δε συσχετίζεται με την επανεξέταση που λαμβάνει χώρα ύστερα από ακυρωτική δικαστική απόφαση. Ας διευκρινιστεί ότι η Ε.Δ.Υ. δεν είχε υποχρέωση, κάτω από τις διατάξεις του άρθρ. 45, να καλέσει τον αιτητή σε συνέντευξη ούτε ήταν καθήκον της να προβεί σε σύγκριση των δύο. Αίτημα για αποκατάσταση είχε υποβάλει ο αιτητής στα πλαίσια του άρθρ. 45, του οποίου η προαγωγή ακυρώθηκε με την απόφαση ημερ. 7/9/99. Δεν ήταν στην ίδια μοίρα ο αιτητής.
Διαπιστώνω έλλειψη έννομου συμφέροντος εκ μέρους του να ζητήσει ακύρωση της προαγωγής του Ε.Μ., λόγο, για τον οποίο απορρίπτω την προσφυγή. Με έξοδα σε βάρος του αιτητή.
Η�προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο