ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
Υπόθεση Αρ. 854/2001
ΕΝΩΠΙΟΝ:
Π. ΑΡΤΕΜΗ, Δ.Αναφορικά με τα άρθρα 146 και 28 του Συντάγματος.
1. Κώστας Μάρκου,
2. Ανδρέας Σκοτεινός,
Αιτητές,
και
Κυπριακή Δημοκρατία μέσω
Επιτροπής Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας,
Καθ΄ων η αίτηση.
- - - - - - -
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ
: 13.1.03Για τους αιτητές: κ. Α.Σ. Αγγελίδης
Για καθ΄ων η αίτηση: κα Ρ. Παπαέτη
Για ενδιαφ. μέρος: κ. Α. Κωνσταντίνου
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Με την προσφυγή αυτή προσβάλλεται η απόφαση της Επιτροπής Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας (ΕΕΥ) με την οποία προάχθηκε στη θέση Διευθυντή Παιδαγωγικού Ινστιτούτου ο Γεώργιος Ζαχαριάδης.
Ο αιτητής 2, Ανδρέας Σκοτεινός απέσυρε την προσφυγή του.
Η επίδικη θέση είναι θέση προαγωγής. Υποβλήθηκαν γι΄αυτή δέκα αιτήσεις.
Η Συμβουλευτική Επιτροπή που συστάθηκε, αφού διαπίστωσε ότι όλοι οι υποψήφιοι κατείχαν εκ πρώτης όψεως τα απαιτούμενα από το σχέδιο υπηρεσίας προσόντα, αποφάσισε να τους καλέσει σε προφορική εξέταση. Αξιολόγησε την απόδοση του ΕΜ σ΄αυτή ως «εξαίρετη» και του αιτητή ως «πολύ καλή +».
Προέβη στη συνέχεια σε τελική αξιολόγηση των υποψηφίων αφού έλαβε υπόψη την αξία, τα προσόντα, την αρχαιότητα και τα αποτελέσματα της προφορικής εξέτασης. Αξιολόγησε το ΕΜ ως «σχεδόν εξαίρετο» και τον αιτητή ως «σχεδόν πάρα πολύ καλό».
Με βάση την τελική αξιολόγηση αποφάσισε να συστήσει για προαγωγή στην επίδικη θέση το ΕΜ, τον αιτητή και τον υποψήφιο Σκοτεινό Ανδρέα.
Η ΕΕΥ αφού εξέτασε ακολούθως τις ενστάσεις που υποβλήθηκαν για αναθεώρηση του καταλόγου, κατάρτισε τον τελικό κατάλογο των υποψηφίων ο οποίος ήταν ο ίδιος με αυτό της Συμβουλευτικής Επιτροπής.
Κάλεσε στη συνέχεια τους υποψηφίους σε προφορική εξέταση. Για την αξιολόγηση της απόδοσης τους αποφάσισε να ληφθούν υπόψη τα ακόλουθα:
«Ενημέρωση σε παιδαγωγικά/ εκπαιδευτικά θέματα και σε θέματα επιμόρφωσης προσωπικού.
Κατανόηση του ρόλου και των ευθυνών της θέσης του Διευθυντή Παιδαγωγικού Ινστιτούτου.
Κριτική ανάλυση διοικητικών και οργανωτικών προβλημάτων σχετικών με τα καθήκοντα και τις ευθύνες της θέσης.
Αποτελεσματικότητα επικοινωνίας και επάρκεια τεκμηρίωσης απόψεων και θέσεων.
Προσωπικότητα (άνετη παρουσία, προσαρμοστικότητα, ευελιξία
Γλωσσική επάρκεια (λεξιλόγιο, σύνταξη ορθοφωνία, ορθοέπεια).
Σ΄αυτή παρέστη ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού κ. Π. Καρεκλάς, ο οποίος αξιολόγησε την απόδοση του ΕΜ ως «σχεδόν εξαίρετη» και του αιτητή ως «πάρα πολύ καλή».
Η ΕΕΥ προέβη στην αξιολόγηση της απόδοσης των υποψηφίων με βάση τα κριτήρια που καθόρισε. Για το ΕΜ και τον αιτητή λέχθηκαν τα πιο κάτω:
«
Ζαχαριάδης ΓεώργιοςΈχει πάρα πολύ καλή παιδαγωγική και μεθοδολογική ενημέρωση γύρω από θέματα που σχετίζονται με την εκπαίδευση. Διατύπωσε με καθαρότητα και σαφήνεια τις γενικές αρχές που διέπουν την εκπαιδευτική φιλοσοφία, τις οποίες ανέλυσε επαρκώς και θεμελίωσε πάνω στις υπάρχουσες επιστημονικές θεωρίες. Έχει σαφή και ολοκληρωμένη αντίληψη των καθηκόντων και του ρόλου του διευθυντή του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου επισημαίνοντας και αναλύοντας μεθοδικά τις εμφάσεις και προτεραιότητες που θα συνιστούσαν το προσωπικό του όραμα για το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, τις οποίες ταξινόμησε και ενέταξε σε συγκεκριμένο σχέδιο δράσης προσεγγίζει με πολύ καλή κριτική επάρκεια τα διάφορα προβλήματα του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου και ειδικότερα εμβαθύνει στο πρόβλημα της προϋπηρεσιακής κατάρτισης, επισημαίνοντας και αναλύοντας τις διάφορες παραμέτρους και διατυπώνοντας ενδιαφέρουσες εισηγήσεις για την αντιμετώπισή του. Διατυπώνει τις απαντήσεις του με σαφήνεια και πληρότητα αποφεύγοντας τους πλατειασμούς και τις περιττές λεπτομέρειες ενώ παράλληλα τεκμηριώνει τις θέσεις του μέσα από παιδαγωγικές θεωρίες αλλά και την καθημερινή εμπειρία. Η παρουσία του ήταν άνετη και ευχάριστη και γενικά φάνηκε άνθρωπος με ώριμες και συγκροτημένες θέσεις, οι οποίες, ωστόσο, διακρίνονταν και από την αναγκαία προσαρμοστικότητα και ευελιξία, πράγμα που φανέρωνε ευρύτητα πνεύματος και ιδεών. Χειρίστηκε τη γλώσσα με πάρα πολύ καλή επάρκεια τόσο σε σχέση με την ορθοφωνία και τη ροή της έκφρασης, όσο και σε σχέση με τον πλούτο του λεξιλογίου.
Γενικός Χαρακτηρισμός: Πάρα Πολύ Καλά.
Μάρκου Κώστας
Έχει σχεδόν πολύ καλή παιδαγωγική και μεθοδολογική ενημέρωση γύρω από διάφορα εκπαιδευτικά θέματα. Αναλύοντας την προσωπική εκπαιδευτική του φιλοσοφία επισήμανε ορισμένες αδυναμίες του εκπαιδευτικού συστήματος της Κύπρου και προέβηκε σε ανάλυση ορισμένων αλλαγών που θα πρέπει να γίνουν. Γνωρίζει και αντιλαμβάνεται αρκούντως το ρόλο και τα καθήκοντα της θέσης και αναλύοντας το δικό του όραμα για το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο επισημαίνει μερικούς τομείς στους οποίους θα δώσει έμφαση, τους οποίους ωστόσο δεν ανέπτυξε επαρκώς και δεν ενέταξε σε συγκεκριμένο και ολοκληρωμένο σχέδιο πραγμάτευσης. Είναι ενήμερος των κυριοτέρων προβλημάτων τα οποία θα αντιμετωπίσει ως διευθυντής του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου και, ειδικότερα, όσον αφορά την προϋπηρεσιακή κατάρτιση επισημαίνει μερικές παραμέτρους τις οποίες προσήγγισε με κριτική επάρκεια, αν και ενίοτε παρέκαμπτε την ουσία του προβλήματος. Οι απαντήσεις του ήταν επαρκώς τεκμηριωμένες κινήθηκαν ως επί το πλείστον μέσα στα πλαίσια του υπό συζήτηση θέματος αν και η σαφήνειά τους εξασθενούσε σε ορισμένες περιπτώσεις λόγω των τάσεων πλατειασμού και παρεμβάσεων που παρατηρήθηκαν. Η παρουσία του ήταν άνετη, είχε θέσεις και απόψεις καθώς και ετοιμότητα αποδοχής διαφορετικών θέσεων. Ο χειρισμός της γλώσσας ήταν πολύ καλός παρά τις κάποιες αδυναμίες στο λεξιλόγιο και την απρόσκοπτη ροή της έκφρασης.
Γενικός Χαρακτηρισμός: Σχεδόν Πολύ Καλά.»
Ασχολήθηκε στη συνέχεια με τη σύγκριση των τριών επικρατέστερων υποψηφίων. Όσον αφορά την αξία, διαπίστωσε ότι από τις υπηρεσιακές εκθέσεις προκύπτει εξαίρετη βαθμολογία και των τριών. Έκρινε όμως ότι έπρεπε να δώσει τη δέουσα βαρύτητα στην απόδοσή τους από την προφορική εξέταση λόγω του ότι η επίδικη θέση είναι υψηλόβαθμη. Για τα προσόντα διαπίστωσε ότι όλοι οι υποψήφιοι κατείχαν το απαιτούμενο προσόν του σχεδίου υπηρεσίας «μεταπτυχιακό τίτλο στον εκπαιδευτικό τομέα με προτίμηση στα Παιδαγωγικά ή τη Φιλοσοφία ή την Ψυχολογία ή σε θέμα που σχετίζεται με την κατάρτιση/επιμόρφωση καθηγητών/δασκάλων». Σημείωσε ότι τα επιπρόσθετα προσόντα που κατείχε ο αιτητής έχουν οριακή σημασία αφού το σχέδιο υπηρεσίας δεν προνοεί ότι επιπρόσθετα προσόντα αποτελούν πλεονέκτημα. Όσον αφορά την αρχαιότητα διαπίστωσε ότι ο αιτητής υπερείχε του υποψήφιου Σκοτεινού Ανδρέα καθώς και του ΕΜ, ο οποίος ακολουθούσε. Οι τρεις επικρατέστεροι υποψήφιοι κατείχαν τη θέση του Πρώτου Λειτουργού στη Μέση Εκπαίδευση και συνεπώς η αρχαιότητά τους κρίθηκε με βάση την ημερομηνία προαγωγής τους στη θέση αυτή.
Από τη συνεκτίμηση των κριτηρίων αξίας, προσόντων και αρχαιότητας, η ΕΕΥ αποφάσισε να επιλέξει το ΕΜ λόγω της υπεροχής του σε αξία η οποία προκύπτει από την απόδοσή του στην προφορική εξέταση. Κατέληξε ότι η υπεροχή αυτή μπορούσε να υπερσκελίσει την οριακή υπεροχή του αιτητή σε προσόντα καθώς και την υπεροχή του αιτητή και του υποψήφιου Σκοτεινού Ανδρέα σε αρχαιότητα.
Παραθέτω το πιο κάτω απόσπασμα από την κρίση της αυτή:
«Η θέση του Διευθυντή Παιδαγωγικού Ινστιτούτου είναι μια από τις πλέον υψηλόβαθμες θέσεις του εκπαιδευτικού συστήματος και ταυτόχρονα μια από τις πλέον σημαντικές. Το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο είναι προορισμένο να στηρίζει την εκπαιδευτική πολιτική της Κυπριακής Δημοκρατίας και να λειτουργεί ως αναπτυξιακός φορέας για όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Για τους λόγους αυτούς η Επιτροπή αναζήτησε υποψήφιο με ισχυρή προσωπικότητα, την οποία όρισε ως ευρύτητα αντίληψης, ευαισθησία, σταθερότητα και κριτική στάση. Αναζήτησε επίσης άτομο με ολοκληρωμένη εκπαιδευτική φιλοσοφία και ανεπτυγμένη δεξιότητα επικοινωνίας. Από την αξιολόγηση της απόδοσης των υποψηφίων στη συνέντευξη (βλέπε τις συγκεκριμένες και ομόφωνες παρατηρήσεις για τον καθένα) κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο υποψήφιος Γεώργιος Ζαχαριάδης υπερέχει των συνυποψηφίων του στα παραπάνω κριτήρια. Η Επιτροπή σημειώνει ότι ο Γεώργιος Ζαχαριάδης δεν έχει επιπρόσθετα προσόντα πέραν των προβλεπομένων. Σημειώνει επίσης ότι ο ίδιος υποψήφιος υστερεί σε αρχαιότητα έναντι των συνυποψηφίων του. Ταυτόχρονα όμως υπερτερεί σε αξία. Οι υπηρεσιακές του εκθέσεις και το περιεχόμενο φακέλου συγκρίνονται ευνοϊκά μ΄εκείνες των συνυποψηφίων του. Υπερτερεί, όμως, σε αξία όταν αυτή κριθεί συνολικά με το συμψηφισμό των υπηρεσιακών εκθέσεων, του περιεχομένου του φακέλου και της απόδοσης στη συνέντευξη. Η Επιτροπή κρίνει στο σύνολό της κάθε υποψηφιότητα και καταλήγει στο συμπέρασμα ότι από τις τρεις υποψηφιότητες επικρατέστερη για τη θέση είναι αυτή του Γεώργιου Ζαχαριάδη.»
Ο δικηγόρος του αιτητή πρόβαλε πως η Συμβουλευτική Επιτροπή δε συγκροτήθηκε νόμιμα όπως προβλέπεται στην παράγραφο 2 του άρθρου 35(Α) των περί Δημόσιας Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας Νόμων, δηλαδή από την αρμόδια αρχή, τον Υπουργό Παιδείας και Πολιτισμού. Υποστηρίζει
τον ισχυρισμό του με αναφορά στην έννοια που αποδίδει στις λέξεις «εγκρίνει και προτείνονται».Ο ισχυρισμός του πρέπει να απορριφθεί. Από την επιστολή της αρμόδιας αρχής προς τον Πρόεδρο της ΕΕΥ ημερομηνίας 25.10.2000 προκύπτει πως η συγκρότηση της Συμβουλευτικής έγινε μετά από σχετική έγκριση του Υπουργού Παιδείας και Πολιτισμού. (Βλ. Στυλιανού κ.α. ν. ΕΕΥ, προσφυγή 982/99, ημερ. 26.10.2000).
Ο συνήγορος επίσης ισχυρίστηκε πως έπασχε η σύνθεση της ΕΕΥ λόγω της συμμετοχής του κ. Χρίστου Γεωργιάδη, ο οποίος είναι δεύτερος εξάδελφος εξ αίματος του ΕΜ. Αναφέρθηκε στην απόφαση που δόθηκε στην υπόθεση Πίπη ν. ΕΕΥ προσφυγή 1201/99, ημερ. 21.12.2000, όπου και στην περίπτωση εκείνη συμμετείχε ο κ. Γεωργιάδης και το ΕΜ ήταν υποψήφιος. Αποφάσισε το Δικαστήριο σ΄αυτή εφαρμόζοντας τις γενικές αρχές του διοικητικού δικαίου πως η συγγένεια ήταν τέτοια που θα έπρεπε να αποκλείσει τη συμμετοχή του κ. Γεωργιάδη στη διαδικασία και συνεπώς η προσβαλλόμενη απόφαση ήταν τρωτή.
Ο δικηγόρος του αιτητή παραγνωρίζει ότι το θέμα ρυθμίζεται από τον περί των Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμο του 1999 (Ν. 158(1)/99), που προβλέπει στο άρθρο 42(2):
«Δε μετέχει στην παραγωγή διοικητικής πράξης πρόσωπο που έχει ιδιάζουσα σχέση ή συγγενικό δεσμό εξ αίματος ή εξ αγχιστείας μέχρι και του τέταρτου βαθμού ή βρίσκεται σε οξεία έχθρα με το άτομο που αφορά η εξεταζόμενη υπόθεση ή που έχει συμφέρον για την έκβασή της.»
Σημειώνεται ότι η επίδικη απόφαση λήφθηκε στις 17.7.01 όταν βρισκόταν σε ισχύ ο εν λόγω Νόμος (31.12.99). Αντίθετα, η απόφαση της ΕΕΥ η οποία αποτέλεσε αντικείμενο δικαστικού ελέγχου στην Πίπη (πιο πάνω) λήφθηκε στις 17.5.99, ημερομηνία κατά την οποία δεν ίσχυε ο Νόμος αυτός.
Η συγγένεια του ΕΜ με τον κ. Γεωργιάδη είναι έκτου βαθμού. Συνεπώς η συμμετοχή του δεν ήταν παράνομη.
Με βάση τον επόμενο λόγο ακύρωσης, ο συνήγορος ισχυρίστηκε πως η ΕΕΥ καθόρισε, αντίθετα στο Νόμο, κριτήρια που θα λαμβάνονταν υπόψη κατά την προφορική εξέταση και επηρεάστηκε από εξωγενή στοιχεία.
Δεν συμφωνώ. Τα καθήκοντα και ευθύνες της επίδικης θέσης καθορίζονται στο σχέδιο υπηρεσίας όπως πιο κάτω:
1. Ευθύνη για την ομαλή και αποδοτική διοίκηση και λειτουργία του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου και την οργάνωση και το συντονισμό της εργασίας σ΄αυτό συμπεριλαμβανομένης και της ευθύνης για στενή παρακολούθηση του διδακτικού και άλλου προσωπικού που υπηρετεί στο Ινστιτούτο.
- Διαλέξεις ή διδακτικά καθήκοντα σε θέματα της ειδικότητάς του μέσα στα πλαίσια του προγράμματος που έχει εγκριθεί.
- Ευθύνη μέσα στα πλαίσια της γενικής εκπαιδευτικής πολιτικής για την προαγωγή της εκπαιδευτικής έρευνας και της εκπαιδευτικής τεχνολογίας, καθώς και για την οργάνωση και λειτουργία Υπηρεσίας Τεκμηρίωσης και Ενημέρωσης.
- Σύμβουλος σε θέματα που αφορούν στην επιμόρφωση προσωπικού και την οργάνωση παρεμφερών εκπαιδευτικών συνεδρίων/σεμιναρίων.
- Ευθύνη για την τήρηση και φύλαξη της περιουσίας και των αρχείων του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου.
- Οποιαδήποτε άλλα καθήκοντα του ανατεθούν.»
Αναφέρθηκα πιο πάνω στα κριτήρια αξιολόγησης που αποφάσισε η ΕΕΥ να λάβει υπόψη. Αυτά, σε συνδυασμό με τις πιο πάνω πρόνοιες του σχεδίου υπηρεσίας, οδηγούν στο συμπέρασμα πως δεν είναι εξωγενή.
Αντίθετα, σχετίζονται άμεσα με τα καθήκοντα και τις ευθύνες της θέσης (Βλ. Κωνσταντινίδου ν. ΕΕΥ, προσφυγή 465/98, ημερ. 8.3.2000 και Στυλιανού κ.α. ν. ΕΕΥ, προσφυγή 982/99, ημερ. 26.10.2000).Τέλος, ήταν η θέση του αιτητή πως δόθηκε υπέρμετρη βαρύτητα στην απόδοση των υποψηφίων στην προφορική εξέταση. Προβλήθηκε ότι ο αιτητής υπερείχε του ΕΜ σε αρχαιότητα και προσόντα.
Από τα πρακτικά της ΕΕΥ προκύπτει ότι η τελευταία σημείωσε την υπεροχή του αιτητή σε αρχαιότητα και την οριακή υπεροχή του σε προσόντα. Είναι φανερό όμως ότι τα αποτελέσματα της προφορικής εξέτασης έκλιναν την πλάστιγγα υπέρ του ΕΜ, συμπληρώνοντας έτσι το στοιχείο κρίσης της αξίας (άρθρο 35Β(10)(α)(iii) του
Νόμου) και καθιστώντας το ΕΜ υπέρτερο ως προς αυτό, αφού αιτητής και ΕΜ είχαν την ίδια εξαίρετη βαθμολογία.Για θέσεις ψηλά στην υπαλληλική ιεραρχία δεν είναι παράνομο να δίδεται στα αποτελέσματα της προφορικής εξέτασης ιδιαίτερη βαρύτητα. Έχει νομολογηθεί κατ΄επανάληψη, πως είναι δυνατόν να δίνεται αυξημένη βαρύτητα στην απόδοση των υποψηφίων στην προφορική εξέταση όταν η προσωπικότητα και οι ικανότητες του υποψηφίου είναι σημαντικές ιδιότητες για την εκτέλεση των καθηκόντων της θέσης, όπως στην επίδικη.
Κατά συνέπεια, θεωρώ ότι η ΕΕΥ ενήργησε μέσα στα όρια της ευρείας διακριτικής ευχέρειας που έχει. (Βλ. Πούρος κ.α. ν. Κυπριακή Δημοκρατία, Α.Ε. 2847, 2857 και 2858, ημερ. 30.4.2001).
Η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα εναντίον του αιτητή.
Π. Αρτέμης,
Δ.
/Χ.Π.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο