ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
< I>(Υπόθεση Αρ. 501/02)
12 Φεβρουαρίου, 2004
[ΚΡΑΜΒΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΑΝΔΡΕΑΣ ΞΕΝΟΦΩΝΤΟΣ,
Αιτητής,
ν.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ
Καθ΄ ης η αίτηση.
- - - - - -
Α. Ευσταθίου,
για τον Αιτητή.Δ. Καλλίγερος, για την Καθ ΄ ης η αίτηση.
- - - - - -
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΚΡΑΜΒΗΣ, Δ.: Ο αιτητής αξιώνει την ακύρωση της απόφασης της Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας (στο εξής ΕΔΥ) ημερ.7.3.02 με την οποία ο Αντώνης Λεμεσιανός (ενδ. μέρος) διορίστηκε επί δοκιμασία στη μόνιμη θέση Ανώτερου Λειτουργού Αεροπορικών Μεταφορών και Αερολιμένων, Τμήμα Πολιτικής Αεροπορίας.
Η επίδικη θέση είναι πρώτου διορισμού και προαγωγής και σύμφωνα με το Σχέδιο Υπηρεσίας τα απαιτούμενα προσόντα είναι:
«3. Α π α ι τ ο ύ μ ε ν α π ρ ο σ ό ν τ α:
Α. Για Πρώτο Διορισμό:
(1)(α) Πανεπιστημιακό δίπλωμα ή τίτλος ή ισότιμο προσόν σε ένα τουλάχιστον από τα ακόλουθα θέματα: Δημόσια διοίκηση, διοίκηση επιχειρήσεων, Νομικά (περιλαμβανομένου του Barrister-at-Law, τις Οικονομικές ή Πολιτικές Επιστήμες
ή
(β) Πτυχίο/Πιστοποιητικό Ελεγκτή Εναέριας Κυκλοφορίας.
Σημ: Ο όρος «Πανεπιστημιακό δίπλωμα» ή τίτλος καλύπτει και μεταπτυχιακό δίπλωμα ή τίτλο.
(2) Επταετής τουλάχιστο πείρα σε θέματα Πολιτικής Αεροπορίας ή/και Διοικήσεως ή/και Διευθύνσεως ή/και Οικονομικών από την οποία τριετής τουλάχιστο πείρα σε υπεύθυνη θέση.
(3) Γνώση θεμάτων που αφορούν στη Λειτουργία Αερολιμένων θα αποτελεί πλεονέκτημα.»
Η διαδικασία πλήρωσης ξεκίνησε από την αρμόδια Συμβουλευτική Επιτροπή στην οποία στάληκαν οι 15 αιτήσεις που είχαν υποβληθεί. Όλοι οι υποψήφιοι διεκδικούσαν την θέση ως πρώτου διορισμού. Oσοι από αυτούς κρίθηκαν προσοντούχοι, υποβλήθηκαν σε προφορικές συνεντεύξεις. Στην έκθεση της η Επιτροπή σύστησε τέσσερις υποψηφίους, ανάμεσα στους οποίους ήταν ο αιτητής και το ενδ. μέρος. Αιτιολογώντας τη γενική της εντύπωση για αυτούς ανέφερε τα ακόλουθα:
«2.
Λεμεσιανός ΑντώνιοςΚατά την προφορική εξέταση έκανε εξαίρετη εντύπωση. Κατέχει M.Sc. in Transport Planning and Management. Επίσης κατέχει το πλεονέκτημα που ζητείται από το Σχέδιο Υπηρεσίας για γνώση θεμάτων σχετικά με τη λειτουργία των Αερολιμένων καθότι εργάστηκε για σχεδόν 3 χρόνια ως Διευθυντής στον Αερολιμένα Πάφου.
Γενική αξιολόγηση: Εξαίρετος.
4.
Ξενοφώντος ΑνδρέαςΚατά την προφορική εξέταση έκανε πάρα πολύ καλή εντύπωση. Κατέχει M.Sc. in Airport Planning and Management και έχει 17ετή πείρα στον έλεγχο εναέριας κυκλοφορίας και κατέχει το πλεονέκτημα που ζητείται από το Σχέδιο Υπηρεσίας για γνώση θεμάτων σχετικά με τη λειτουργία των Αερολιμένων. Από πλευράς αρχαιότητας κατατάσσεται 2ος μεταξύ των δημοσίων υπαλλήλων.
Οι ετήσιες Υπηρεσιακές Εκθέσεις του κατά τα έτη 1996-2000 έχουν ως ακολούθως:
- 8Ε
- 8Ε
- 8Ε
- 8Ε
- 8Ε
Γενική Εντύπωση: Πάρα πολύ Καλός.»
Η ΕΔΥ στη συνεδρία της ημερ. 5.12.01, υιοθέτησε τα πορίσματα της Συμβουλευτικής Επιτροπής όσον αφορά το πλεονέκτημα, με επιφύλαξη περαιτέρω διερεύνησης του θέματος κατά την ενώπιον της προφορική εξέταση, προκειμένου να διαπιστώσει και η ίδια την κατοχή ή μη του πλεονεκτήματος. Στις 7.3.02 η ΕΔΥ δέχτηκε χωριστά σε προφορική εξέταση τους υποψηφίους που συστήθηκαν από τη Συμβουλευτική Επιτροπή. Ο Διευθυντής αφού αξιολόγησε την απόδοση των υποψηφίων στη Συμβουλευτική, σύστησε το ενδ. μέρος και αποχώρησε.
Στη συνέχεια, η ΕΔΥ προχώρησε στην αξιολόγηση των υποψηφίων με βάση τα προσόντα τους και τα υπόλοιπα στοιχεία των αιτήσεων καθώς και το περιεχόμενο των προσωπικών φακέλων και των υπηρεσιακών εκθέσεων. Έλαβε επίσης υπόψη την απόδοση των υποψηφίων στην ενώπιον της προφορική εξέταση, στην οποία ο αιτητής βαθμολογήθηκε ως «σχεδόν πολύ καλός» ενώ το ενδ. μέρος ως «εξαίρετος», καθώς και τη σύσταση. Κατέληξε ότι το ενδ. μέρος ήταν ο πιο κατάλληλος για διορισμό και του πρόσφερε διορισμό, παραθέτοντας την ακόλουθη αιτιολογία:
«Η Επιτροπή, επιλέγοντας τον Λεμεσιανό, έλαβε υπόψη ότι αυτός ήταν ο μόνος που αξιολογήθηκε τόσο από τη Συμβουλευτική Επιτροπή όσο και από την ίδια την Επιτροπή ως Εξαίρετος, στο ψηλότερο δηλαδή επίπεδο αξιολόγησης και στις δύο περιπτώσεις, διαθέτει το πλεονέκτημα, όπως και όλοι οι άλλοι υποψήφιοι και, επιπλέον, κατέχει και μεταπτυχιακό τίτλο (M.Sc. in Transport Planning and Management, Council for National Academic Awards), προσόν το οποίο, παρόλο που δεν απαιτείται ούτε προβλέπεται στο Σχέδιο Υπηρεσίας ως πλεονέκτημα ή πρόσθετο προσόν, είναι συναφές με τα καθήκοντα της υπό πλήρωση θέσης και ενδεικτικό του μορφωτικού επιπέδου και των εν γένει δυνατοτήτων του.
Τέλος η Επιτροπή, επιλέγοντας τον Λεμεσιανό, δεν παρέλειψε να λάβει υπόψη ότι και άλλοι υποψήφιοι κατέχουν μεταπτυχιακά προσόντα, οι εν λόγω όμως υποψήφιοι αξιολογήθηκαν τόσο από τη Συμβουλευτική Επιτροπή όσο και από την ίδια την Επιτροπή σε χαμηλότερο επίπεδο.»
Θα ασχοληθώ κατά προτεραιότητα με το θέμα της κατοχής του προσόντος στην παρ. 3Α(2) του Σχεδίου Υπηρεσίας (βλ. ανωτέρω) από το ενδ. μέρος. Ο αιτητής ισχυρίζεται ότι λόγω της ανάκλησης του διορισμού του ενδ. μέρους στη θέση του Ανώτερου Λειτουργού Αεροπορικών Μεταφορών, ανατράπηκε και ο μετέπειτα διορισμός του ως Διευθυντή του Αεροδρομίου Πάφου από το Υπουργικό Συμβούλιο, απόφαση ληφθείσα υπό καθεστώς πλάνης εφόσον προϋπόθεση για την τοποθέτηση του στον Αερολιμένα Πάφου, ήταν η κατοχή της θέσης του Ανώτερου Λειτουργού Αεροπορικών Μεταφορών. Αυτό μάλιστα επιβεβαιώθηκε, όπως ισχυρίζεται ο
αιτητής, από την μετέπειτα απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου περί τερματισμού του διορισμού του ενδ. μέρους ως Διευθυντή του Αερολιμένα Πάφου, η οποία θα έπρεπε να είχε εξαφανίσει εξ υπαρχής τον διορισμό αφού η ανάκληση λειτουργεί ex tunc.Είναι η θέση του αιτητή ότι τα πιο πάνω γεγονότα καθιστούν πεπλανημένη την κρίση της Επιτροπής και της ΕΔΥ ότι το ενδ. μέρος κατείχε την απαιτούμενη «επταετή πείρα σε θέματα Πολιτικής Αεροπορίας ή/και Διοικήσεως ή/και Διευθύνσεως από την οποία τριετής τουλάχιστο πείρα σε
υπεύθυνη θέση». Επίσης υπό το φως των ίδιων δεδομένων, υποστηρίζει ότι και η πίστωση του πλεονεκτήματος της γνώσης θεμάτων που αφορούν στη λειτουργία των Αερολιμένων στο ενδ. μέρος, η οποία στηρίχθηκε στο γεγονός ότι το ενδ. μέρος εργάστηκε στον Αερολιμένα Πάφου για σχεδόν 3 χρόνια, δεν ήταν επιτρεπτή στο διορίζον όργανο και ότι η διεξαχθείσα έρευνα ήταν ελλιπής.Το ενδ. πρόσωπο διετέλεσε διευθύνων σύμβουλος σε ιδιωτική εταιρεία (1985 έως 2/98) με τις εξής αρμοδιότητες (βλ. βεβαίωση ημερ. 2.3.98 στον προσωπικό του φάκελο):
«α. Τη γενική διοίκηση και διεύθυνση των διαφόρων τμημάτων των εταιρειών (τμήμα αεροπορικών εταιρειών (American Airlines, Air UK), τμήμα εξερχόμενου τουρισμού, τμήμα εισερχόμενου τουρισμού, τμήμα έκδοσης εισιτηρίων, τμήμα επαγγελματικών ταξιδιών, τμήμα αντιπροσωπιών (Eurostar, Sandals Resorts)],
β. Την οικονομική διαχείριση, .................................................. ..............................................
γ. Τη συνεργασία με το Τμήμα Πολιτικής Αεροπορίας και άλλες Κυβερνηρικές Υπηρεσίες στον Αερολιμένα Λάρνακας με σκοπό την ομαλή εμπορική δραστηριότητα των εταιρειών κατά την διάρκεια της περιόδου 21.2.1995 μέχρι 31.12.1996 που κατείχε μόνιμο ατομικό δελτίο εισόδου (All Areas) στον Αερολιμένα Λάρνακας.»
Από 3.3.98 διορίστηκε στην θέση Ανώτερου Λειτουργού Αεροπορικών Μεταφορών και Αερολιμένων ενώ στις 20.5.98 με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου ανέλαβε την διαχείριση του αερολιμένα Πάφου από την θέση του Διευθυντή στην οποία παρέμεινε μέχρι τις 6.4.01.Στις υπηρεσιακές του εκθέσεις αναφέρεται ότι ήταν…
«Υπεύθυνος για τη διοίκηση, ανάπτυξη και εύρυθμη λειτουργία του Αερολιμένα Πάφου, περιλαμβανομένων των κτιριακών συγκροτημάτων, γραφείων, καταστημάτων και άλλων υπηρεσιών, καθώς και του χώρου σταθμεύσεως αεροσκαφών. Υπεύθυνος για το συντονισμό των δραστηριοτήτων των αεροπορικών εταιρειών και άλλων υπηρεσιών που σχετίζονται με τον Αερολιμένα.»
Η πείρα που αποκτήθηκε σε συγκεκριμένη θέση εφόσον συνεπάγεται πραγματική υπηρεσία δεν μπορεί να αγνοηθεί ούτε να διαγραφεί, έστω και αν ο διορισμός στην θέση αυτή ακυρωθεί ή ανακληθεί εκ των υστέρων. Η πείρα παραμένει ως πραγματικό γεγονός. Σχετικό είναι το παρακάτω απόσπασμα από την Καραγιώργης κ.α. ν. Δημοκρατίας, 1990 3(Γ) ΑΑΔ 1669
:«Το γεγονός ότι η προαγωγή του κ. Παπαδόπουλου στις αναφερόμενες θέσεις ακυρώθηκε, δεν συνεπάγεται εξάλειψη της πραγματικής του υπηρεσίας σ΄ αυτές και της πραγματικής αξιολόγησης της απόδοσης του στις ίδιες θέσεις.»
(Βλ.επίσης στο σύγγραμμα της Κοντόγιωργα-Θεοχαροπούλου «Αι συνέπειαι της ακυρώσεως Διοικητικής Πράξεως έναντι της Διοίκησεως», σελ. 292, 293.)
Είναι φανερό ότι η πείρα που αποκτήθηκε από τη θέση του Διευθύνοντος Συμβούλου σε ιδιωτική εταιρεία για τουριστικά θέματα (1985-1998) καθώς και η υπηρεσία του ενδ. μέρους ως Ανώτερου Λειτουργού Αεροπορικών Μεταφορών και Αερολιμένων (3.3.98-6.4.01), ελήφθησαν υπόψη από το διορίζον όργανο. Δεδομένου ότι η πείρα τίθεται διαζευκτικά από το Σχέδιο Υπηρεσίας και περιλαμβάνει όχι μόνο θέματα Πολιτικής Αεροπορίας αλλά και Διοικήσεως ή/και Διευθύνσεως ή/και Οικονομικών, η πιο πάνω πείρα του ενδ. μέρους εύλογα θεωρήθηκε ότι εμπίπτει στις πρόνοιες της απαιτούμενης πείρας. Επίσης η σχεδόν τριετής υπηρεσία του από τη θέση του Διευθυντή Αερολιμένα Πάφου η οποία προσμετράται στην επταετή απαιτούμενη πείρα, σαφώς μπορεί να
ανταποκριθεί στην επιμέρους προϋπόθεση για «τριετή τουλάχιστον πείρα σε υπεύθυνη θέση».Αναφορικά με το πλεονέκτημα, φαίνεται ότι η εργασία του ενδ. μέρους ως Διευθυντή στον Αερολιμένα Πάφου, αποτέλεσε το βασικό έρεισμα για την απόφαση της Συμβουλευτικής Επιτροπής ότι το κατείχε. Η κρίση αυτή είναι θεμιτή και δεν επηρεάζεται, όπως εξήγησα πιο πάνω, από το γεγονός ότι ο διορισμός του στην θέση του Διευθυντή ανακλήθηκε μεταγενέστερα. Η πείρα που αποκτήθηκε στο συγκεκριμένο τομέα λειτουργίας δεν αναιρείται και ορθά προσμετρήθηκε και για την διαπίστωση κατοχής του πλεονεκτήματος, αφού μάλιστα είναι δηλωτική του γνωσιολογικού βάθρου του ενδ. μέρους για τη λειτουργία Αερολιμένων. (Βλ. σχετικά Ζαχαριάδης ν. ΕΔΥ , ΑΕ 2717, 18.7.01
).Επιπρόσθετα παρατηρώ ότι η ΕΔΥ δεν αρκέστηκε στο πόρισμα της Συμβουλευτικής Επιτροπής για τη συνδρομή του πλεονεκτήματος, το οποίο παρέχει ικανοποιητική αιτιολογία για την κατοχή του από το ενδ. μέρος αλλά προχώρησε και στην υποβολή ερωτήσεων στους υποψηφίους στα πλαίσια διεξαγωγής προσωπικών συνεντεύξεων από τις οποίες θα μπορούσε να εξάγει ασφαλέστερα συμπεράσματα για το επίπεδο γνώσης των θεμάτων που απαιτούσε το Σχέδιο Υπηρεσίας προκειμένου να κριθεί ως πλεονέκτημα. Τα παρακάτω σχόλια με τα οποία το διορίζον όργανο αιτιολογεί την απόδοση του ενδ. μέρους στις συνεντεύξεις είναι ενδεικτικά και ενισχύουν ακόμη περισσότερο την απόφαση ότι το ενδ. μέρος ήταν κάτοχος του πλεονεκτήματος:
«Έχει ολοκληρωμένη αντίληψη της λειτουργίας ενός σύγχρονου αεροδρομίου. Παρακολουθεί, επίσης, συστηματικά τις εξελίξεις στον τομέα των αεροπορικών κινήσεων.»
Παρεμπιπτόντως ο αιτητής αμφισβήτησε την προφορική εξέταση ως τρόπο διερεύνησης της κατοχής του πλεονεκτήματος. Επικαλείται την απόφαση της Ολομέλειας στις Κυπριακή Δημοκρατία ν. Μιχαήλ Αντωνίου, ΑΕ 2878, 2881 και 2882, ημερ. 12.11.01
στην οποία διαπιστώθηκε αιτία ακυρότητας στο ότι «έλειπε οποιαδήποτε εξήγηση αναφορικά με τον τρόπο κατά τον οποίο η ΕΔΥ, δια μέσου της προφορικής εξέτασης, και με δοσμένο το γεγονός ότι ο τομέας της πολιτικής αεροπορίας είναι εξειδικευμένος, κατέληξε στα δικά της συμπεράσματα αναφορικά με την απαιτούμενη γνώση».Η παρούσα υπόθεση έχει διαφορετικά δεδομένα διότι η ΕΔΥ αξιολόγησε την απόδοση των υποψηφίων στις συνεντεύξεις ως επιπρόσθετο κριτήριο που πιστοποίησε την κατοχή του πλεονεκτήματος. Εδώ το αποτέλεσμα των συνεντεύξεων έρχεται απλά να επιβεβαιώσει το συμπέρασμα της Συμβουλευτικής Επιτροπής και κυρίως τα στοιχεία της αίτησης και του φακέλου του ενδ. μέρους που ήταν ενώπιον της ΕΔΥ.
Το ενδ. μέρος υπηρέτησε ως Ανώτερος Λειτουργός Αεροπορικών Μεταφορών και Αερολιμένων και από 11.5.98 διετέλεσε Διευθυντής του Αερολιμένα Πάφου. Σύμφωνα με τις εξαίρετες υπηρεσιακές του Εκθέσεις ήταν υπεύθυνος για τη διοίκηση, ανάπτυξη και εύρυθμη λειτουργία του Αερολιμένα. Η όλη του υπηρεσία καταδεικνύει αδιαμφισβήτητα την γνώση για τη λειτουργία αερολιμένων και καθιστά πρόδηλη την κατοχή του πλεονεκτήματος.
Εξάλλου, η καταγραφή στο πρακτικό των ερωτήσεων που υποβλήθηκαν στους υποψηφίους δεν είναι αναγκαία, από τη στιγμή μάλιστα που η αιτιολογία της απόφασης της ΕΔΥ, ότι το ενδ. μέρος κατείχε το πλεονέκτημα, κρίνεται απόλυτα ικανοποιητική με τα δεδομένα της παρούσας υπόθεσης και δεν χρήζει εξειδίκευσης.
Ο επόμενος λόγος ακύρωσης που προβάλει ο αιτητής στηρίζεται στην υπερβολική βαρύτητα που εδόθη στις συνεντεύξεις καθώς και στην αναιτιολόγητη σύσταση του Διευθυντή.
H βαρύτητα που δίδεται στις συνεντεύξεις μπορεί να θεωρηθεί ως υπέρμετρη στις περιπτώσεις που οδηγεί σε λανθασμένη άσκηση της διακριτικής ευχέρειας του διορίζοντος οργάνου. (Κοφτερού ν. Δημοκρατίας, ΑΕ 2553, 1.3.01). Είναι εξάλλου επιτρεπτό σε θέσεις πρώτου διορισμού και προαγωγής που βρίσκονται ψηλά στη ιεραρχία, ο παράγοντας αυτός ως επαυξηντικός του στοιχείου της αξίας των υποψηφίων να προσλαμβάνει ιδιαίτερη βαρύτητα.
Η καλύτερη απόδοση του ενδ. μέρους στις συνεντεύξεις τόσο ενώπιον της Συμβουλευτικής Επιτροπής όσο και της ΕΔΥ φαίνεται ότι έκλινε σε ένα μεγάλο βαθμό την πλάστιγγα υπέρ του, χωρίς όμως να ανατρέπει τη συγκριτική εικόνα ανάμεσα σε αυτόν και στον αιτητή σε ό,τι αφορά την αξία και τα προσόντα τους. Ισοδυναμούσαν σχεδόν στα προσόντα αφού κατείχαν τον ίδιο μεταπτυχιακό τίτλο MSc in Transport Planning and Management και ήταν και οι δυο κάτοχοι του πλεονεκτήματος (το ενδ. μέρος διέθετε επιπρόσθετα Certificate in Airport Mana
gement and Transportation Economics) H 17ής πείρα του αιτητή ως ελεγκτή εναέριας κυκλοφορίας του προσέδιδε βέβαια σημαντικά στην αξία του η οποία ωστόσο εξισορροπείτο από την εξίσου σημαντική πείρα και καλύτερη απόδοση του ενδ. μέρους στις συνεντεύξεις καθώς και τη σύσταση. Το ενδ. μέρος είχε υπέρ του τη σύσταση του Διευθυντή, της οποίας η σημασία δεν ανατρέπεται επειδή δεν φέρει αιτιολογία, αφού δεν υπάρχει τέτοια υποχρέωση από το Νόμο. (Σιακαλή ν. Δημοκρατίας, Υπόθ. 262/02, 3.3.03).Καθίσταται πρόδηλο ότι η ΕΔΥ άσκησε την εξουσία της σύννομα χωρίς να υπερβεί τα άκρα όρια της διακριτικής της ευχέρειας ώστε να παρέχεται πεδίο για επέμβαση. Ο αιτητής απέτυχε να αποδείξει έκδηλη υπεροχή.
Η προσφυγή αποτυγχάνει και απορρίπτεται με έξοδα υπέρ της καθ’ ης η αίτηση. Η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται.
ΣΦ.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο