(2004) 4 ΑΑΔ 1010
[*1010]30 Νοεμβρίου, 2004
[ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 12, 19, 24, 25, 26, 28, 35
ΚΑΙ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
SIGMA RADIO T.V. LTD,
Αιτητές,
ν.
ΑΡΧΗΣ ΡΑΔΙΟΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ ΚΥΠΡΟΥ,
Καθ’ ης η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 1231/2002)
Διοικητικό Δίκαιο ― Συλλογικά όργανα ― Σύνθεση ― Περιστάσεις υπό τις οποίες κρίθηκε παράνομη η σύνθεση της Αρχής Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου στην κριθείσα περίπτωση.
Οι αιτητές ζήτησαν την ακύρωση της απόφασης των καθ’ ων η αίτηση με την οποία τους επιβλήθηκε διοικητική ποινή προστίμου ύψους Λ.Κ. 9.000.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, ακυρώνοντας την επίδικη απόφαση, αποφάσισε ότι:
Οι καθ’ ων η αίτηση είχαν το βάρος να θέσουν στοιχεία για την κανονικότητα της σύνθεσης και συγκρότησης του διοικητικού οργάνου.
Εξετάζοντας την απόφαση για προώθηση της υπόθεσης, κρίνεται ότι αυτή ήταν ουσιαστικής σημασίας, αφού σηματοδότησε την έναρξη της διαδικασίας, που οδήγησε στην τελική απόφαση. Από αυτή απουσίαζαν ο Πρόεδρος και ένα μέλος, για την απουσία των οποίων η Αρχή δεν έδωσε επαρκή στοιχεία ότι ειδοποιήθηκαν, όπως δεν έδωσε και για τις επόμενες συνεδρίες, από τις οποίες απουσίαζαν άλλα μέλη. Στις 4/12/2004, όταν λήφθηκε η προσβαλλόμενη απόφαση, απουσίαζε μέλος, που ήταν παρόν όταν οι αιτητές κρίθηκαν ένοχοι, και είναι άγνωστο εάν έτυχε εμπρόθεσμης ειδοποίησης. Οι προσκλήσεις, που παρουσίασε η Αρχή, δεν αρκούν. Η έλλειψη [*1011]στοιχείων ότι για τις συνεδριάσεις απεστάλησαν εμπρόθεσμες ειδοποιήσεις, πλήττει καίρια τη νομιμότητα της σύνθεσης.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.
Αναφερόμενες υποθέσεις:
Sigma Radio T.V. Ltd. κ.ά. ν. Αρχής Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου (2004) 3 Α.Α.Δ. 134,
Αναστασίου ν. Ε.Τ.Ε.Κ. (2003) 3 Α.Α.Δ. 616,
Αντέννα Λίμιτεδ ν. Αρχής Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου, Υπόθ. Αρ. 671/2003, ημερ. 29.4.2004.
Προσφυγή.
Α. Σ. Αγγελίδης, για τους Αιτητές.
Μ. Καλλίγερου, για την Καθ’ ης η αίτηση.
Cur. adv. vult.
ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, Δ.: Με την παρούσα προσφυγή, οι αιτητές ζητούν:-
«Δήλωση του Δικαστηρίου ότι η πράξη και/ή απόφαση της καθ’ ης η αίτηση η οποία γνωστοποιήθηκε στους αιτητές με επιστολή της που στάληκε την 9.12.2002 και με την οποία έκρινε ότι υπήρξε παράβαση εκ μέρους του τηλεοπτικού σταθμού των αιτητών των Κανονισμών 34(4)(α), 34(4)(β)(ι) και 34(4)(β)(ιι) του Περί Ραδιοφωνικών και Τηλεοπτικών Σταθμών Νόμου 7(Ι) του 1998 και τους επέβαλαν ως πρόστιμο £9.000 είναι άκυρη, παράνομη και στερημένη οποιουδήποτε έννομου αποτελέσματος.»
Προβλήθηκαν διάφοροι λόγοι ακύρωσης της απόφασης, μεταξύ των οποίων και λόγοι αναφορικά με παραβιάσεις κανόνων φυσικής δικαιοσύνης, δίκαιης δίκης, και αρχής της ίσης μεταχείρισης, οι οποίοι όμως, όπως ορθά έγινε δεκτό από το συνήγορο των αιτητών στη γραπτή του αγόρευση, έτυχαν εξέτασης και απορρίφθηκαν με απόφαση της Ολομέλειας στην υπόθεση Sigma Radio T.V. Ltd. κ.ά. ν. Αρχής Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου (2004) 3 Α.Α.Δ. 134. Ό,τι, τελικά, προωθήθηκε ως λόγος ακύρωσης, είναι το ζήτημα της νομιμότητας της σύνθεσης και λειτουργίας της Αρχής Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου, (η «Αρχή»), κατά τη διαδικασία λήψης της προ[*1012]σβαλλόμενης απόφασης.
Η Αρχή αυτεπάγγελτα ανέθεσε σε Λειτουργό της τη διερεύνηση πιθανών παραβάσεων, από μέρους των αιτητών, σειράς Άρθρων του περί Ραδιοφωνικών και Τηλεοπτικών Σταθμών Νόμου του 1998, (Ν. 7(Ι)/98, όπως τροποποιήθηκε). Οι παραβάσεις αφορούσαν το Άρθρο 34(4)(α)(β)(ι)(ιι), σχετικά με διαφημίσεις. Ετοιμάστηκε από τη Λειτουργό πόρισμα και η Αρχή, σε συνεδρία της ημερομηνίας 7/6/2002 - (απουσίαζαν ο Πρόεδρος και ένα μέλος) - αποφάσισε όπως η υπόθεση προωθηθεί σύμφωνα με τον Κανονισμό 42(6) των περί Ραδιοφωνικών και Τηλεοπτικών Σταθμών Κανονισμών του 2000 (Κ.Δ.Π. 10/2000). Ειδοποίησε σχετικά, με επιστολή ημερομηνίας 14/6/2002, τους αιτητές και τους κάλεσε να εκθέσουν τις απόψεις τους, οι οποίες και δόθηκαν με επιστολή, ημερομηνίας 5/7/2002.
Ακολούθως, στις 30/10/2002, η Αρχή, σε νέα συνεδρία της - (απουσίαζε η Αντιπρόεδρος) - αφού εξέτασε όλα τα ενώπιόν της στοιχεία, περιλαμβανομένων και των γραπτών εξηγήσεων των αιτητών, κατέληξε ότι υπήρξαν παραβάσεις των σχετικών Άρθρων. Κοινοποίησε την απόφασή της στους αιτητές, με ταυτόχρονη πρόσκληση να υποβάλουν, εάν επιθυμούσαν, τις απόψεις τους, για σκοπούς επιβολής ποινής, εντός δέκα ημερών.
Δεν υπήρξε ανταπόκριση από τους αιτητές και η Αρχή, σε συνεδρία της ημερομηνίας 4/12/2002 - (απουσίαζε μέλος που ήταν παρόν στην προηγούμενη συνεδρία, η Αντιπρόεδρος, που απουσίαζε στην προηγούμενη, αποχώρησε) - προχώρησε στην επιβολή συνολικής διοικητικής χρηματικής ποινής £9.000,00.
Ισχυρίζονται οι αιτητές ότι η προσβαλλόμενη απόφαση πάσχει, αφού λήφθηκε από όργανο, η λειτουργία του οποίου δεν ήταν νόμιμη. Ο κ. Αγγελίδης, εκ μέρους των αιτητών, εισηγήθηκε ότι η απουσία μελών της Αρχής από συνεδριάσεις της, ελλείψει στοιχείων ότι αυτά ειδοποιήθηκαν εμπρόθεσμα, όπως απαιτείται από τις αρχές του διοικητικού δικαίου, επιδρά καταλυτικά στην απόφασή της. Πρόκειται, εισηγήθηκε, για απουσία μέλους υπό πλάνη και παρέπεμψε στις υποθέσεις Αναστασίου ν. Ε.Τ.Ε.Κ. (2003) 3 Α.Α.Δ. 616 και Αντέννα Λίμιτεδ ν. Αρχής Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου, Υπόθεση Αρ. 671/2003, ημερ. 29/4/04.
Η συνήγορος της Αρχής, ως προς το επίμαχο ζήτημα, υποστήριξε ότι υπήρξε εμπρόθεσμη πρόσκληση των μελών και παρέπεμψε σε επισυνημμένες στη γραπτή αγόρευση προσκλήσεις, που απεστά[*1013]λησαν με τηλεομοιότυπο. Ειδικότερα, σ’ ό,τι αφορά την απουσία του μέλους Μαρίας Δωρίτου από τη συνεδρία που λήφθηκε η απόφαση επιβολής ποινής, ενώ αυτή ήταν παρούσα όταν λήφθηκε η απόφαση για την ενοχή των αιτητών, αναφερόμενη στο Άρθρο 22 του περί των Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμου του 1999, (Ν. 158(Ι)/99), κατέληξε ότι «... η αυστηρή νομοτεχνική υπόσταση του άρθρου αυτού που ανταποκρίνεται στην εξυπηρέτηση προφανών σκοπιμοτήτων του νομοθέτη, συνεπάγεται a contrario ότι οι σκοπιμότητες αυτές περιορίζονται στη συνδρομή πραγματικών περιστατικών που περιορίζονται αυστηρά στη γραμματική του διατύπωση.».
Ήταν περαιτέρω η θέση της συνηγόρου της Αρχής ότι, κατά τη λήψη της προσβαλλόμενης απόφασης, υπήρχε απαρτία του διοικητικού οργάνου, παρίσταντο τέσσερα μέλη και, συνεπώς, νόμιμα λήφθηκε η προσβαλλόμενη απόφαση - (Άρθρο 7(5) του Ν. 7(Ι)/98).
Σύμφωνα με το Γενικό Διοικητικό Δίκαιο του Π.Δ. Δαγτόγλου, Τέταρτη Αναθεωρημένη Έκδοση:- (σελ. 471, παράγραφος 957)
«Η σ ύ ν θ ε σ η του συλλογικού οργάνου αναφέρεται, αντιθέτως προς τη συγκρότηση, όχι στο όργανο καθ’ εαυτό και αφηρημένως, αλλά στην σ υ γ κ ε κ ρ ι μ έ ν η περίπτωση λειτουργίας του.»
Και στην παράγραφο 956, σελ. 471:-
«Τα μέλη του συλλογικού οργάνου πρέπει να κ α λ ο ύ ν τ α ι εγκαίρως και εγγράφως να συμμετάσχουν σε κάθε συνεδρίαση, εκτός αν υπάρχουν τακτές ημέρες συνεδριάσεως.»
Δεν τέθηκε εδώ ζήτημα καθορισμένων ημερών συνεδριάσεων. Αυτό, άλλωστε, προκύπτει και από τις προσκλήσεις που επισυνάφθηκαν στη γραπτή αγόρευση εκ μέρους της Αρχής. Συνεπώς, το ζήτημα θα εξεταστεί από άποψης εμπρόθεσμης πρόσκλησης των μελών.
Σχετικά με τον τρόπο της πρόσκλησης, στο Εγχειρίδο Διοικητικού Δικαίου, Επαμεινώνδα Π. Σπηλιωτοπούλου, Πέμπτη Έκδοση, αναφέρεται:- (σελ. 128, παράγραφος 127)
«Εξάλλου, η πρόσκληση των μελών πρέπει να αποδεικνύεται από έγγραφα, που είναι προγενέστερα της ημερομηνίας της συνεδρίασης (π.χ. αποδεικτικό επίδοσης, βεβαίωση του καλουμένου, υπογραφή από το μέλος βιβλίου πρόσκλησης κλπ.) (ΣΕ [*1014]3220/1982). Η πρόσκληση μπορεί να γίνει και με τηλεφώνημα ή τηλεγράφημα, εφόσον αποδεικνύεται από σχετική σημείωση σε ειδικό βιβλίο, η οποία φέρει χρονολογία και την υπογραφή του προσώπου που έκανε το τηλεγράφημα ή το τηλεφώνημα (Ν.1599/1986, Άρθρο 19§5).
Την έλλειψη της πρόσκλησης και συνεπώς την πλημμέλεια της νόμιμης σύνθεσης για το λόγο αυτό θεραπεύει η παρουσία του μέλους στη συνεδρίαση (ΣΕ 2255/1967).»
Ανάλογα αναφέρονται στα Πορίσματα Νομολογίας του Συμβουλίου της Επικρατείας, 1929 - 1959, σελ. 110-111, και έχουν θεσμοθετηθεί με το Άρθρο 21(3) του Ν. 158(Ι)/99.
Στην υπόθεση Αναστασίου ν. Ε.Τ.Ε.Κ., (πιο πάνω), όπου είχε εγερθεί ανάλογο ζήτημα, αποφασίστηκε ότι οι καθ’ ων η αίτηση είχαν το βάρος να θέσουν στοιχεία για την κανονικότητα της σύνθεσης και συγκρότησης του διοικητικού οργάνου.
Έχοντας υπόψη τα πιο πάνω και εξετάζοντας την απόφαση για προώθηση της υπόθεσης - (Παράρτημα ΙΙ) - κρίνω ότι αυτή ήταν ουσιαστικής σημασίας, αφού σηματοδότησε την έναρξη της διαδικασίας, που οδήγησε στην τελική απόφαση. Από αυτή απουσίαζαν ο Πρόεδρος και ένα μέλος, για την απουσία των οποίων η Αρχή δεν έδωσε επαρκή στοιχεία ότι ειδοποιήθηκαν, όπως δεν έδωσε και για τις επόμενες συνεδρίες, από τις οποίες απουσίαζαν άλλα μέλη. Στις 4/12/2004, όταν λήφθηκε η προσβαλλόμενη απόφαση, απουσίαζε μέλος, που ήταν παρόν όταν οι αιτητές κρίθηκαν ένοχοι, και είναι άγνωστο εάν έτυχε εμπρόθεσμης ειδοποίησης. Οι προσκλήσεις, που παρουσίασε η Αρχή, δεν αρκούν. Η έλλειψη στοιχείων ότι για τις συνεδριάσεις απεστάλησαν εμπρόθεσμες ειδοποιήσεις, πλήττει καίρια τη νομιμότητα της σύνθεσής της. Το γεγονός της απαρτίας, που πρόβαλε η Αρχή, δεν μπορεί να επιδράσει και να καταστήσει τη λειτουργία της νόμιμη. Η νομιμότητα της σύνθεσης της Αρχής στις 30/10/2002 και 4/12/2002 - και αν ακόμη μπορούσε να θεωρηθεί εκείνη της 7/6/2002 τυπική, που δεν είναι έτσι η κατάληξή μου - δε θα μπορούσε να διασωθεί με την εισήγηση της συνηγόρου της Αρχής, η οποία βρίσκεται έξω από το γράμμα και το πνεύμα του Άρθρου 22 του περί Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμου.
Η προσφυγή επιτυγχάνει. Η επίδικη απόφαση ακυρώνεται με έξοδα υπέρ των αιτητών.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο