ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Συνεκδικαζόμενες Υποθέσεις Αρ. 36/2005, 37/2005 και 38/2005)
16 Ιανουαρίου, 2006
[ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
(Υπόθεση Αρ. 36/2005)
ΛΑΜΠΡΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΙΔΗΣ,
Αιτητής,
v.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
ΕΦΟΡΙΑΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ,
Καθ’ ων η αίτηση.
____________________
(Υπόθεση Αρ. 37/2005)
ΚΑΛΛΙΟΠΗ ΤΟΥΜΠΟΥΡΗ,
Αιτήτρια,
v.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
ΕΦΟΡΙΑΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ,
Καθ’ ων η αίτηση.
____________________
(Υπόθεση Αρ. 38/2005)
ΚΩΣΤΑΣ ΤΟΥΜΠΟΥΡΗ,
Αιτητής,
v.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
ΕΦΟΡΙΑΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ,
Καθ’ ων η αίτηση.
____________________
Γ. Τριανταφυλλίδης, για τους Αιτητές σε όλες τις Προσφυγές.
Λ. Χριστοδουλίδου (κα.), για τους Καθ’ ων η αίτηση.
____________________
Ε Ν Δ Ι Α Μ Ε Σ Η Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Δ.: Μετά από αίτημα του ευπαιδεύτου συνηγόρου των αιτητών, με το οποίο συμφώνησε και η ευπαίδευτη συνήγορος των καθ΄ ων η αίτηση, το δικαστήριο θεώρησε ότι το ζήτημα που εγείρεται στις προσφυγές αυτές αναφορικά με τη νομιμότητα της σύστασης του Εφοριακού Συμβουλίου, είναι ουσιώδους σημασίας και ότι ήταν ορθό να δικαστεί προδικαστικά. Ως εκ τούτου με οδηγίες του δικαστηρίου καταχωρήθηκαν γραπτές αγορεύσεις και απάντηση των αιτητών, αναφορικά με το συγκεκριμένο αυτό ζήτημα.
Είναι η θέση των αιτητών πως ο διορισμός του κ. Ανδρέα Φιλίππου σας μέλους του Εφοριακού Συμβουλίου δεν ήταν νόμιμος καθότι αυτός δεν κατείχε τα προσόντα για διορισμό και συγκεκριμένα δεν είχε γνώσεις και πείρα στα νομικά, τα φορολογικά, τα οικονομικά ή τα λογιστικά για 4 τουλάχιστον χρόνια. Οι αιτητές παρέπεμψαν το δικαστήριο στον Κανονισμό 5 των περί Βεβαιώσεως και Εισπράξεως Φόρων (Καθίδρυση Εφοριακού Συμβουλίου) Κανονισμών, Κ.Δ.Π. 139/99 σύμφωνα με τον οποίο ο Πρόεδρος και τα Μέλη του Εφοριακού Συμβουλίου είναι Κύπριοι πολίτες, υψηλού επαγγελματικού και ηθικού επιπέδου με γνώσεις και πείρα στα νομικά, τα φορολογικά, τα οικονομικά ή τα λογιστικά για 4 τουλάχιστον χρόνια.
Η θέση των καθ΄ ων η αίτηση ήταν ότι οι αιτητές εμποδίζονται, από το δόγμα της επιδοκιμασίας και αποδοκιμασίας, να προβάλλουν τις θέσεις που προβάλλουν. Σύμφωνα με την εισήγηση των καθ΄ ων η αίτηση, ενώ οι αιτητές είχαν το δικαίωμα να προσβάλουν την απόφαση του Διευθυντή του Τμήματος Εσωτερικών Προσόδων απευθείας στο Ανώτατο Δικαστήριο, επέλεξαν τη διαδικασία της προσφυγής ενώπιον του Εφοριακού Συμβουλίου και εκεί επέλεξαν επίσης να μην υποβάλουν οποιοδήποτε αίτημα εξαιρέσεως του κ. Ανδρέα Φιλίππου αλλά όταν η απόφαση του Εφοριακού Συμβουλίου ήταν μη ικανοποιητική γι΄ αυτούς, προσέφυγαν στο δικαστήριο προσβάλλοντας, μεταξύ άλλων, και τη νόμιμη σύνθεση του Εφοριακού Συμβουλίου κατά τη λήψη της σχετικής απόφασης. Ακόμα οι καθ΄ ων η αίτηση εισηγούνται ότι δεν είναι δυνατός ούτε και επιτρεπτός ο οποιοσδήποτε παρεμπίπτων έλεγχος της νομιμότητας του διορισμού του κ. Φιλίππου. Τελικά οι καθ΄ ων η αίτηση εισηγούνται ότι ο κ. Φιλίππου, εν πάση περιπτώσει, είχε τα προσόντα για διορισμό στο Εφοριακό Συμβούλιο.
Στην απάντηση των αιτητών υποβάλλεται ότι το δόγμα της επιδοκιμασίας και αποδοκιμασίας δεν έχει οποιαδήποτε εφαρμογή στην παρούσα υπόθεση επειδή οι αιτητές δεν αμφισβητούν τη νομιμότητα ύπαρξης ή τη δικαιοδοσία και την αρμοδιότητα του Εφοριακού Συμβουλίου, στο οποίο είναι παραδεκτό ότι προσέφυγαν, αλλά απλά αμφισβητούν τη νόμιμη συγκρότηση και σύσταση του. Αναφορικά με τον παρεμπίπτοντα έλεγχο της νομιμότητας του διορισμού του κ. Φιλίππου εισηγούνται ότι κατά την ημερομηνία του διορισμού του κ. Φιλίππου, δηλαδή την 14.1.2004, οι αιτητές δεν είχαν οποιοδήποτε έννομο συμφέρον να καταχωρήσουν προσφυγή εναντίον του διορισμού. Οι αιτητές απέκτησαν έννομο συμφέρον να προσβάλουν τη νομιμότητα του διορισμού του κ. Φιλίππου όταν το Εφοριακό Συμβούλιο απέρριψε την ιεραρχική τους προσφυγή διότι μόνον τότε εθίγησαν ευθέως και άμεσα τα συμφέροντα τους. Ως προς την ουσία της υπόθεσης οι αιτητές ισχυρίζονται ότι στην απόφαση για διορισμό του κ. Φιλίππου στο Εφοριακό Συμβούλιο δεν παρέχεται η απαραίτητη αιτιολογία αναφορικά με τα προσόντα που θα έπρεπε να έχει, σύμφωνα με τον προαναφερόμενο Κανονισμό 5 και ιδιαίτερα τις γνώσεις και την πείρα του στα νομικά, τα φορολογικά, τα οικονομικά ή τα λογιστικά για 4 τουλάχιστον χρόνια.
Μελέτησα με προσοχή τις θέσεις των δύο πλευρών. Συμφωνώ με τις θέσεις των καθ΄ ων η αίτηση τόσο ως προς το ζήτημα του δόγματος της επιδοκιμασίας και αποδοκιμασίας, όσο και ως προς το ζήτημα της μη ύπαρξης δυνατότητας ασκήσεως παρεμπίπτοντος ελέγχου της νομιμότητας του διορισμού του κ. Φιλίππου. Ως εκ τούτου δεν κρίνω σκόπιμο να υπεισέλθω στο ζήτημα του κατά πόσο ο κ. Φιλίππου είχε τα προσόντα που προνοούνται από τον προαναφερόμενο κανονισμό, κατά το χρόνο του διορισμού του.
Στην απόφαση της Ολομέλειας στην υπόθεση Γεώργιος Κάππα ν. Οργανισμού Κυπριακής Γαλακτοκομικής Βιομηχανίας (2000) 3 Α.Α.Δ. 36 ο εφεσείων από τη μια προσέβαλε την άρνηση των εφεσιβλήτων να ικανοποιήσουν το αίτημα του για αύξηση ποσοστώσεων μέσα στα πλαίσια της εφαρμογής ενός συγκεκριμένου σχεδίου προγραμματισμού παραγωγής αγελαδινού γάλακτος ενώ από την άλλη προσέβαλε και την εγκυρότητα του ιδίου του σχεδίου. Κρίθηκε πως τα περιστατικά της υπόθεσης εκείνης αποτελούσαν κλασσική περίπτωση εφαρμογής του δόγματος της επιδοκιμασίας και αποδοκιμασίας και η έφεση απορρίφθηκε. Στην υπόθεση εκείνη γίνεται αναφορά και σε όλη τη σχετική νομολογία.
Στην απόφαση του αδελφού Δικαστή Κωνσταντινίδη στην Προσφυγή αρ. 648/98, Ζωή Χριστοφόρου ν. Δημοκρατίας, ημερ. 30.3.2000, γίνεται ευρεία ανάλυση του δόγματος της επιδοκιμασίας και αποδοκιμασίας σε συνάρτηση με τη νόμιμη συγκρότηση διοικητικού οργάνου. Στην υπόθεση εκείνη ο αδελφός Δικαστής έκαμε διαφοροποίηση μεταξύ της νομιμότητας της σύστασης του Συμβουλίου Οπτικών, ενόψει των προνοιών του Νόμου ως προς τα ποια πρόσωπα διορίζονται ως μέλη του, και της δυνατότητας ύπαρξης νόμιμου Συμβουλίου Οπτικών στα πλαίσια του νόμου. Κατέληξε στο συμπέρασμα ότι στοιχειοθετείτο λόγος ακυρότητας που άπτετο της συγκρότησης του Συμβουλίου Οπτικών και απέρριψε την προσφυγή.
Στην προκείμενη περίπτωση θεωρώ σημαντικό το γεγονός ότι οι αιτητές, οι οποίοι είχαν πλήρη ελευθερία ως προς το τί θα έπρατταν, ελεύθερα επέλεξαν να καταχωρήσουν προσφυγή στο Εφοριακό Συμβούλιο και ελεύθερα επέλεξαν, όταν εμφανίστηκαν ενώπιον του Εφοριακού Συμβουλίου με σύνθεση στην οποία μετείχε και ο κ. Φιλίππου, να μην εγείρουν οποιοδήποτε θέμα παράνομης σύνθεσης του Συμβουλίου εξαιτίας της συμμετοχής σ΄ αυτό και του κ. Φιλίππου. Είναι μετά που πήραν απόφαση μη ευνοϊκή γι΄ αυτούς, από το Εφοριακό Συμβούλιο, που έθεσαν για πρώτη φορά ζήτημα μη νόμιμης συγκρότησης ή σύνθεσης του Εφοριακού Συμβουλίου, με τις προσφυγές που καταχώρησαν στο δικαστήριο. Εκτιμώ ότι βρισκόμαστε πράγματι μπροστά σε περίπτωση επιδοκιμασίας και αποδοκιμασίας, εκ μέρους των αιτητών, και επομένως η εισήγηση τους περί παράνομης συγκρότησης ή σύνθεσης του Εφοριακού Συμβουλίου θα πρέπει να απορριφθεί. Επίσης εκτιμώ ότι δεν υπάρχει οτιδήποτε που εμποδίζει τους καθ΄ ων η αίτηση να εγείρουν ζήτημα επιδοκιμασίας και αποδοκιμασίας εκ μέρους των αιτητών, στην παρούσα υπόθεση. Κατά την κρίση μου δεν τίθεται θέμα δημοσίου συμφέροντος προς όφελος του οποίου το δικαστήριο θα πρέπει να εξετάσει το κατά πόσο το Εφοριακό Συμβούλιο ήταν νόμιμα συγκροτηθέν, εν πάση περιπτώσει και παρά την προαναφερόμενη συμπεριφορά των αιτητών.
Ως προς το ζήτημα του παρεμπίπτοντος ελέγχου, χρήσιμη αναφορά μπορεί να γίνει στα Πορίσματα Νομολογίας του Συμβουλίου της Επικρατείας 1929-1952 όπου στη σελ. 155 γίνεται αναφορά στην μη ύπαρξη δυνατότητας προσβολής του κύρους ενός διορισμού παρεμπιπτόντως, εφόσον αυτός δεν προσεβλήθη ευθέως και εμπροθέσμως, με αίτηση ακυρώσεως. Στην προκείμενη περίπτωση ο διορισμός του κ. Ανδρέα Φιλίππου δεν προσεβλήθη ευθέως και εμπροθέσμως από πρόσωπο που είχε έννομο συμφέρον και εκτιμώ ότι στα πλαίσια της παρούσας διαδικασίας δεν είναι δυνατός ο παρεμπίπτων έλεγχος και η παρεμπίπτουσα προσβολή του κύρους του διορισμού του, με τρόπο δηλαδή έμμεσο αλλά και εκπρόθεσμα.
Εν όψει των προαναφερομένων δεν θα προχωρήσω να εξετάσω το κατά πόσο ο κ. Φιλίππου κατείχε τα από το Νόμο καθοριζόμενα προσόντα για διορισμό στο Εφοριακό Συμβούλιο, κατά τον ουσιώδη χρόνο.
Για τους λόγους που προσπάθησα να εξηγήσω θεωρώ ότι το ζήτημα που εκδικάστηκε προδικαστικά, δηλαδή το ζήτημα της κακής συγκρότησης και/ή σύνθεσης και/ή σύστασης του Εφοριακού Συμβουλίου δεν ευσταθεί και απορρίπτεται. Τα έξοδα θα είναι έξοδα δίκης αλλά, εν πάση περιπτώσει, όχι εναντίον των καθ΄ ων η αίτηση.
Μ.Μ. ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ,
Δ.
/ΕΑΠ.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο