ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
Συνεκδικαζόμενες υποθέσεις αρ. 538/2005
και 613/2005
3 Οκτωβρίου, 2006
[Μ. ΦΩΤΙΟΥ, Δ/στης]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 28 ΚΑΙ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
Υπόθεση αρ. 538/05
ΕΛΕΝΗ ΙΩΑΝΝΟΥ
Αιτήτρια,
- ν. -
ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΓΕΩΡΓΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ
Καθού η αίτηση.
------------------
Υπόθεση αρ. 613/05
ΚΥΡΙΑΚΗ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ
Αιτήτρια,
- ν. -
ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΓΕΩΡΓΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ
Καθού η αίτηση.
..................................
Α.Σ. Αγγελίδης με Ξ. Ευγενίου (κα) , για την αιτήτρια στην 538/05
Ι. Νικολάου, για την αιτήτρια στην 613/05
Γ. Παπαντωνίου, για τους καθών η αίτηση και στις δυο υποθέσεις
Καμιά εμφάνιση για το ενδιαφερόμενο μέρος Ανδρέα Προδρόμου
-----------------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Μ. ΦΩΤΙΟΥ, Δ: Με τις προσφυγές αυτές η κάθε αιτήτρια προσβάλλει τον διορισμό του Ανδρέα Προδρόμου στη Μόνιμη θέση Ασφαλιστικού Γεωργικού Επιθεωρητή 3ης τάξης στον Οργανισμό Γεωργικής Ασφάλισης αναδρομικά από τις 2/11/02, αντί της ιδίας.
ΓΕΓΟΝΟΤΑ
Ενόψει του ότι η προσπάθεια πλήρωσης της επίδικης θέσης άρχισε από το 1992, το θεωρώ σκόπιμο να αναφερθώ στα γεγονότα με κάποια λεπτομέρεια.
Ο Οργανισμός Γεωργικής Ασφάλισης (πιο κάτω ο «καθού η αίτηση» ή ο «Ο.Γ.Α.») με απόφαση του ημερ. 13/7/92 διόρισε το ενδιαφερόμενο μέρος Ανδρέα Προδρόμου (πιο κάτω ε.μ.) και κάποια Σοφία Τσαγγαρίδου στη θέση Ασφαλιστικού Γεωργικού Επιθεωρητή 3ης τάξης. Ο διορισμός αυτός προσβλήθηκε με τις προσφυγές 663/92, 778/92 και 796/92 με αιτήτριες την Κυριακή Παπαδοπούλου, Μαρία Λάμπρου-Χατζηπέτρου και Ελένη Α. Ιωάννου αντίστοιχα. Οι υποθέσεις συνεκδικάστηκαν και με απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου (Κωνσταντινιδης Δ) ημερ. 21/1/94 ο διορισμός του ε.μ. ακυρώθηκε για το λόγο ότι κρίθηκε κακή η συγκρότηση του Διοικητικού Συμβουλίου του καθού η αίτηση αφού σε αυτό συμμετείχε και ο διευθυντής ως μέλος και όχι ως απλός «παρακαθήμενος». Ως αποτέλεσμα της πιο πάνω ακυρωτικής απόφασης ο καθού η αίτηση σε συνεδρία του ημερ. 9/2/04 ανακάλεσε το διορισμό του ε.μ. αλλά τον διόρισε σε έκτακτη βάση από 1/2/04. Στη συνέχεια σε συνεδρίες του ημερ. 16/3/94 και 15/4/94 ασχολήθηκε με το θέμα πλήρωσης των δυο θέσεων και αποφάσισε να προσφέρει διορισμό επί δοκιμασία στην πιο πάνω μόνιμη θέση στο ε.μ. αναδρομικά από 2/11/92, προσφορά που έγινε αποδεκτή από το ε.μ. και έτσι διορίστηκε με επιστολή του καθού η αίτηση ημερ. 13/3/95. Καταχωρήθηκαν τώρα νέες προσφυγές η υπ’ αρ. 564/94 και 594/94 με αιτήτριες την Μαρία Λάμπρου-Χατζηπέτρου και Κυριακή Παπαδοπούλου και το Ανώτατο Δικαστήριο (Χρυσοστομής, Δ.) με απόφαση του ημερ. 18/10/96 ακύρωσε το διορισμό του ε.μ. (α) διότι κατά την επανεξέταση το Διοικητικό Συμβούλιο του Ο.Γ.Α., δεν μπορούσε να λάβει υπόψη την κρίση για την απόδοση των υποψηφίων κατά τις προσωπικές συνεντεύξεις που είχαν γίνει προηγουμένως από όργανο με διαφορετική σύνθεση και (β) διότι δεν υπήρχε επαρκής ειδική αιτιολογία γιατί παραγνωρίστηκε το πλεονέκτημα που είχαν οι εν λόγω αιτήτριες, δηλαδή πείρα σε γεωργικά θέματα ή/και σχετική με τα καθήκοντα της θέσης.
Ο καθού η αίτηση σε νέα συνεδρία του ημερ. 2/12/96 ανακάλεσε το διορισμό του ε.μ. και τον τοποθέτησε ξανά σε έκτακτη βάση. Σε έτερη ειδική συνεδρία ημερ. 9/3/98 επανεξέτασε το θέμα πλήρωσης της θέσης Ασφαλιστικού Γεωργικού Επιθεωρητή 3ης τάξης που ακυρώθηκε από το Ανώτατο Δικαστήριο και ομόφωνα αποφάσισε τον αναδρομικό διορισμό από 2/11/92 του ε.μ. ο οποίος διορισμός εγκρίθηκε και από τον Υπουργό Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος (Ο Υπουργός) στις 1/6/98. Εναντίον της νέας αυτής απόφασης του καθού η αίτηση καταχωρήθηκαν οι προσφυγές 677/98 και 699/98 από τις Κυριακή Παπαδοπούλου και Ελένη Ιωάννου αντίστοιχα και το Ανώτατο Δικαστήριο (Ηλιάδης, Δ.) με απόφαση του ημερ. 20/8/00 ακύρωσε και πάλιν το διορισμό του ε.μ. για το λόγο ότι η απόφαση ημερ. 9/3/98 (προφανώς από λάθος αναφέρεται 9/3/95 στην απόφαση) στερείτο της δέουσας αιτιολογίας. Εναντίον της ακυρωτικής απόφασης καταχωρήθηκε έφεση από το ε.μ. η οποία όμως τελικά αποσύρθηκε. Στη συνέχεια ο καθού η αίτηση σε έκτακτη συνεδρία του ημερ. 6/9/00 ενόψει της ακυρωτικής απόφασης, διόρισε σε έκτακτη βάση το ε.μ. από 11/8/00 και σε άλλη συνεδρία του ημερ. 3/4/00 αφού εξέτασε το θέμα πλήρωσης της επίδικης θέσης και αφού κάλεσε στις 24/4/02 τους τρεις υποψηφίους (αιτήτριες και ε.μ.) σε προφορικές συνεντεύξεις και αφού έλαβε υπόψη και τις γραπτές εξετάσεις του 1992, αποφάσισε ξανά να προσφέρει διορισμό στο ε.μ. αναδρομικά από 2/11/92 και αφού εγκρίθηκε ο διορισμός από τον υπουργό στις 21/6/02 επαναδιόρισε το ε.μ. στην επίδικη θέση από 2/11/92. Κατά του νέου αυτού διορισμού καταχωρήθηκαν τώρα οι προσφυγές 766/02 και 804/02 από την Κυριακή Παπαδοπούλου και Ελένη Ιωάννου αντίστοιχα και το Ανώτατο Δικαστήριο (Ηλιάδης ,Δ) με απόφαση του ημερ. 30/3/04 ακύρωσε ξανά το διορισμό του ε.μ. για το λόγο ότι η διεξαγωγή νέων προφορικών συνεντεύξεων στην περίπτωση αυτή που δεν το απαιτούσε ο νόμος και/ή οι κανονισμοί, παραβίαζε την αρχή ότι η επανεξέταση γίνεται με αναφορά στα γεγονότα που ίσχυαν κατά το στάδιο της αρχικής απόφασης. Κρίθηκε ότι η διεξαγωγή νέων συνεντεύξεων εισήγαγε νέα στοιχεία που ήσαν απαράδεκτα διότι οι αιτήτριες τέθηκαν σε μειονεκτική θέση «αφού δε θα μπορούσαν να συναγωνισθούν με ίσους όρους το ενδιαφερόμενο μέρος που κατείχε την επίδικη θέση από το 1992».
Ο καθού η αίτηση ακολούθησε την ίδια τακτική. Διόρισε δηλαδή το ε.μ. σε έκτακτη βάση από 30/3/04 μέχρι 31/10/04 και στο μεταξύ έθεσε τον μηχανισμό πλήρωσης της θέσης. Έτσι σε συνεδρία του ημερ. 20/10/04 αφού επανεξέτασε το θέμα υπό το φως της νέας ακυρωτικής απόφασης με ομόφωνη απόφαση του διόρισε και πάλιν το ε.μ. στην επίδικη θέση αναδρομικά από 2/11/92 και ο διορισμός αυτός εγκρίθηκε από τον Υπουργό στις 12/1/05.
Αποτέλεσμα των πιο πάνω ήταν η καταχώρηση των παρουσών προσφυγών.
ΝΟΜΙΚΟΙ ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΙ
Ενόψει του ότι στις δυο προσφυγές προβάλλονται παρόμοιοι νομικοί ισχυρισμοί στην έκταση που αυτοί συμπίπτουν θα εξεταστούν μαζί.
Αξιολογώντας τους λόγους ακύρωσης το θεωρώ ορθό όπως αρχίσω την εξέταση της υπόθεσης από τον ισχυρισμό ότι «η σύνθεση και/ή συγκρότηση του διοικητικού συμβουλίου» του καθού η αίτηση είναι παράνομη, ισχυρισμός που προβάλλεται και από τις δυο αιτήτριες. Ο λόγος που υποστηρίζει τον ισχυρισμό αυτό είναι διότι ένα από τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου του καθού η αίτηση, ο Σταύρος Μιχαήλ, κατά τη συνεδρία της 20/10/04 που λήφθηκε και η επίδικη απόφαση ήταν απών και στα πρακτικά δεν παρέχεται καμιά εξήγηση ή λόγος για την απουσία του. Ούτε φαίνεται σύμφωνα με τους συνηγόρους, αν είχε προσκληθεί δεόντως στη συνεδρία και γιαυτό παραβιάστηκε το άρθρο 21(3)του περί των Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμου του 1999 (Ν. 158(1)/99).
Επί του σημείου αυτού στη γραπτή του αγόρευση ο ευπαίδευτος συνήγορος του καθού η αίτηση επισυνάπτει σχετική επιστολή του καθού η αίτηση ημερ. 13/10/04 που απευθύνεται «Προς όλα τα Μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου του Οργανισμού Γεωργικής Ασφάλισης» και τα οποία προσκαλεί στη συνεδρία της 20/10/04 και ώρα. 4.00 μ.μ. Γίνεται δε ρητή αναφορά ότι στην ημερήσια διάταξη θα ήταν και το θέμα πλήρωσης της επίδικης θέσης. Επομένως, σύμφωνα με το συνήγορο του καθού η αίτηση υπήρξε δέουσα πρόσκληση όλων των μελών. Με τις απαντητικές τους αγορεύσεις οι συνήγοροι των αιτητριών διατυπώνουν τη θέση ότι σύμφωνα με τη νομολογία και τα σχετικά συγγράμματα που διέπουν το θέμα, η ύπαρξη αυτής της επιστολής από μόνη της δεν είναι αρκετή.
Στο θέμα αυτό υπάρχει αρκετή νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου που στηρίζεται και σε ελληνικά συγγράμματα (βλ. μεταξύ άλλων A.J. Pericleous (Services) Ltd. v. Κεντρικού Συμβουλίου Προσφορών, προσ. 57/00 ημερ. 27/3/00 (Καλλής, Δ.), Anko Telecom Ltd. ν. Κυπριακής Δημοκρατίας υποθ. 30/00 ημερ. 6/6/02 (Γαβριηλίδης, Δ.) Ανθή Ησαϊα Χρίστου ν. Αρχής Λιμένων Κύπρου υποθ. αρ. 409/02 ημερ. 28/11/03, (Αρέστης, Δ.), Αναστασίου ν. Ε.Τ.Ε.Κ. (2003) 3 Α.Α.Δ. 616, Κυπριανού Βασίλειος ν. Συμβουλίου Γεωπόνων Κύπρου, υποθ. 927/03 ημερ. 14/10/04 (Κωνσταντινίδης, Δ.), Sigma Radio T..V. Ltd. v. Αρχής Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου, υποθ. αρ. 120/03, ημερ. 3/2/05 (δική μου απόφαση), Yoopies Trading Ltd. V. Δήμου Παραλιμνίου, υποθ. αρ. 937/03 ημερ. 10/3/05 (Παπαδοπούλου, Δ.), Νικολέττα Χριστοφόρου ν. Θεατρικού Οργανισμού Κύπρου υποθ. αρ. 853/03 ημερ. 8/9/05 (Νικολάου, Δ.) και Sigma Radio T.V. Ltd. V. Αρχής Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου, υποθ. αρ. 1140/03 ημερ. 17/10/05 (Κωνσταντινίδης, Δ).
Παραθέτω σχετικό απόσπασμα από την προαναφερθείσα υπόθεση Αναστασίου ν. Ε.Τ.Ε.Κ. σελ. 620-621 στην οποία αναφέρονται τα ακόλουθα:
«Οι σχετικές αρχές είναι σαφείς. Χρειάζεται η εμπρόθεσμη και νομότυπη κλήση στη συνεδρία κάθε μέλους του συλλογικού οργάνου ώστε αυτό να θεωρείται ότι συνεδριάζει νομότυπα. Στην υπόθεση A.J. Pericleous (Services) Ltd. v. Δημοκρατίας, προσφ. 57/99, ημερ. 27/3/00 υιοθετήθηκαν τα πιο κάτω από το σύγγραμμα του Η. Γ. Κυριακόπουλου «Ελληνικόν Διοικητικόν Δίκαιον» Β΄Γενικό Μέρος, 4η έκδοση, σελ. 23:
«Όπως νομίμως συνεδριάση το συλλογικόν όργανον, δέον ν’ απευθυνθή νομοτύπως και εμπροθέσμως κλήσις προς πάντα τα μέλη αυτού, κατά τα ειδικώτερον εν τη ειδική νομοθεσία οριζόμενα ..........................................
Παράλειψις της νομοτύπου κλήσεως συνεπάγεται το ανίσχυρον της ληφθείσης αποφάσεως και αν έτι ετέλει το συλλογικόν όργανον εν απαρτία. Σ.Ε. 346/1933, 810/1936.»
Εξάλλου με όμοιο τρόπο τίθεται το θέμα στα Πορίσματα Νομολογίας του Συμβουλίου της Επικρατείας 1929-59 σελ. 110-111. Σχετικό απόσπασμα ακολουθεί που είχε επίσης υιοθετηθεί στην υπόθεση A.J. Pericleous (ανωτάρω).
«Δεν αρκεί η παρουσία των συγκροτούντων νόμιμον απαρτίαν μελών, ίνα θεωρηθή το συλλογικόν όργανον ως συντεθειμένον νομίμως, αλλά δέον να προκύπτη συνάμα ότι η Διοίκησις κατέστησε δυνατήν την παρουσίαν απάντων των μελών του οργάνου δι’ εγκαίρου προσκλήσεως των, όπως παραστώσιν εις την συνεδρίασιν ......... Η πρόσκλησις των μελών του συλλογικού οργάνου δέον να προκύπτη είτε εξ αποδεικτικού επιδόσεως της σχετικής προσκλήσεως, είτε εκ βεβαιώσεως του μέλους: 1845(53), 658(57), 2208(58), είτε εξ ετέρων εγγράφων: 913(59), ουχί πάντως μεταγενεστέρων της συνεδριάσεως του οργάνου: 1845(53), 558(57), 913(59: Πράξις συλλογικού οργάνου εκδοθείσα κατά παράβασιν των ως άνω αρχών είναι ακυρωτέα ένεκα κακής συνθέσεως αυτού.
Η ίδια πιο πάνω απόφαση καταλήγει:
«Στην κρινόμενη περίπτωση δεν υπάρχει οτιδήποτε ενώπιον του δικαστηρίου από το οποίο να προκύπτει η πρόσκληση των μελών του Κεντρικού Συμβουλίου όπως απαιτείται από το Νόμο και από τις πιο πάνω αρχές του διοικητικού δικαίου. Έπεται πως η προσβαλλόμενη απόφαση είναι ανίσχυρη και ακυρώνεται.»
Η υπόθεση A.J. Pericleous Ltd. (ανωτέρω) ακολουθήθηκε στις συνεκδικασθείσες υποθέσεις Marketway & Άλλος ν K.O.T., πρσφ. Αρ. 1583/99, Gremona Advertising Ltd. & Άλλος ν. Κ.Ο.Τ. προσφ. αρ. 1610/99 και Pandora Advertising Ltd.& Άλλος ν. Κ.Ο.Τ. προσφ. αρ. 1623/99, ημερ. 31/12/01. Το Δικαστήριο και εδώ ακύρωσε την επίδικη απόφαση εφόσον δεν υπήρχε τίποτε ενώπιον του από το οποίο να προκύπτει ότι το απουσιάζον μέλος του συλλογικού οργάνου είχε προσκληθεί στις σχετικές συνεδρίες του.
Με τα πιο πάνω βρίσκεται σε απόλυτη αρμονία το άρθρο 21(3) του περί Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμου αρ. 158(1)/99 όπου αναφέρεται ότι:
«Για να συνεδριάσει νόμιμα ένα συλλογικό όργανο πρέπει να κληθούν νομότυπα και εμπρόθεσμα όλα τα μέλη του στη συνεδρία, εξαιρουμένων των περιπτώσεων που το συλλογικό όργανο συνεδριάζει σε τακτές ημέρες και ώρες.»
Στρεφόμενος στα γεγονότα της παρούσας υπόθεσης παρατηρώ ότι η περίπτωση δεν είναι τέτοια που το συλλογικό όργανο συνεδριάζει σε τακτές ημέρες και ώρες όπως αναφέρεται στο άρθρο 21(3) του Ν. 158(1)/99. Επομένως ισχύουν οι νομικές αρχές που παρέθεσα πιο πάνω. Εξετάζοντας τα γεγονότα της δικής μας υπόθεσης υπό το φως των εν λόγω νομικών αρχών έχω καταλήξει ότι δεν υπάρχει η απόδειξη εκείνη που να θεωρείται νομικά ικανοποιητική ότι το μέλος που ήταν απών και για το οποίο δε φαίνεται ο λόγος απουσίας του είχε παραλάβει την πρόσκληση. Η απλή παρουσίαση της επιστολής ημερ. 13/10/04, με όσα ανάφερα πιο πάνω, δεν αποτελεί απόδειξη ότι επιδόθηκε η πρόσκληση και στο μέλος που ήταν απών. Επομένως καταλήγω να δεχθώ τη θέση των συνηγόρων των αιτητριών ότι πάσχει η σύνθεση του διοικητικού συμβουλίου γεγονός που οδηγεί σε ακύρωση της προσβαλλόμενης απόφασης. Λαμβάνοντας υπόψη τη φύση του λόγου για τον οποίο η προσφυγή επιτυγχάνει δεν το θεωρώ αναγκαίο να εξετάσω τους υπόλοιπους λόγους ακύρωσης.
Με βάση τα πιο πάνω η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα υπέρ των αιτητριών και εναντίον του καθού η αίτηση.
Η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται με βάση το άρθρο 146.4(β) του Συντάγματος.
Μ. Φωτίου, Δ.
/ΚΑΣ
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο