(2006) 4 ΑΑΔ 425
15 Μαΐου, 2006
[ΚΡΑΜΒΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΥΛΟΥ,
Αιτητής,
v.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΑΜΥΝΑΣ,
Καθ’ ης η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 964/2004)
Επίταξη Ιδιοκτησίας ― Οι περί Επιτάξεως Ιδιοκτησίας για Σκοπούς Άμυνας (Προσωρινές Διατάξεις) Νόμοι του 1992-1994 ― Ισχυρισμοί περί αόριστου καθορισμού του σκοπού και των λόγων της επίταξης (κατά παράβαση του Αρθρου 4 των Νόμων) καθώς και περί κατάχρησης εξουσίας κατά την έκδοση του επίδικου διατάγματος επίταξης κρίθηκαν ανυπόστατοι και απορρίφθηκαν στην κριθείσα περίπτωση.
Αναθεωρητική Δικαιοδοσία ― Όρια αναθεωρητικού ελέγχου της τεχνικής κρίσης της διοίκησης.
Επίταξη Ιδιοκτησίας ― Αρμοδιότητα ― Η νόμιμη εκχώρησή της από το Υπουργικό Συμβούλιο προς συγκεκριμένο Υπουργό.
Ο αιτητής προσέβαλε το διάταγμα επίταξης της ακίνητης ιδιοκτησίας του.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, απορρίπτοντας την προσφυγή, αποφάσισε ότι:
1. Προβάλλει ως λόγο ακύρωσης ο αιτητής, ότι ο σκοπός της επίταξης όπως εκτίθεται στο επίδικο διάταγμα, είναι γενικός και αόριστος κατά παράβαση του Αρθρου 4(1) των περί Επιτάξεως Ιδιοκτησίας για Σκοπούς Άμυνας (Προσωρινές Διατάξεις) Νόμων του 1992-1994, οι πρόνοιες του οποίου επιβάλλουν σαφή καθορισμό του σκοπού και των λόγων της επίταξης.
Στην προκείμενη περίπτωση, η διοίκηση αποκαλύπτει με σαφήνεια το σκοπό για τον οποίο κρίθηκε αναγκαία η επίταξή του συγκεκριμένου κτήματος για άλλα τρία χρόνια μετά την προηγούμενη επίταξη του και την ακόμα προηγούμενη εκμίσθωσή του. Από το περιεχόμενο του διοικητικού φακέλου της υπόθεσης προκύπτει ότι η διοίκηση ερεύνησε επαρκώς την αναγκαιότητα έκδοσης του επίδικου διατάγματος. Η αναγκαιότητα επίταξης συγκεκριμένου κτήματος για σκοπούς άμυνας προκύπτει ως συμπέρασμα, ύστερα από την εκτίμηση των πραγματικών γεγονότων, θέμα το οποίο ανάγεται στην αρμοδιότητα του Γενικού Επιτελείου της Εθνικής Φρουράς.
2. Ο αιτητής προβάλλει περαιτέρω ως λόγο ακύρωσης ότι υπήρξε κατάχρηση εξουσίας και ότι το επίδικο διάταγμα επίταξης εκδόθηκε για να εξυπηρετήσει αλλότριο σκοπό. Δεν ευσταθεί ούτε αυτός ο λόγος ακύρωσης. Προκύπτει από το περιεχόμενο του φακέλου αλλά και από την αλληλογραφία ότι η επίταξη του τεμαχίου κρίθηκε αναγκαία για σκοπούς άμυνας και συγκεκριμένα «..... για τις εγκαταστάσεις του φυλακίου Ζυγίου, που είναι απαραίτητες για τη λειτουργικότητα του φυλακίου κατά τη μεταστάθμευση για εκπαίδευση των μονάδων της ΕΛΔΥΚ.» Η σημασία και ο βαθμός αναγκαιότητας του επίδικου τεμαχίου για σκοπούς άμυνας είναι ζήτημα τεχνικό και η εκτίμηση ανάγεται στην αρμοδιότητα της διοίκησης.
3. Ο ισχυρισμός τέλος, ότι το διάταγμα επίταξης λανθασμένα εκδόθηκε από τον Υπουργό Άμυνας αντί από το Υπουργικό Συμβούλιο επίσης δεν ευσταθεί καθότι το Υπουργικό Συμβούλιο με την απόφασή του αρ. 42.870 ημερ. 3.8.1995 εξουσιοδότησε τον Υπουργό Άμυνας να προβαίνει σε επιτάξεις. Πρόκειται για εκχώρηση εξουσίας δυνάμει των προνοιών του Αρθρου 3 του περί Εκχωρήσεως της Ενάσκησης των Εξουσιών των Απορρεουσών εκ Τινός Νόμου του 1962 (Ν. 23/62).
Η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα.
Αναφερόμενες Υποθέσεις:
Loulla Vasiadou v. Republic (1973) 3 C.L.R. 241,
Adrian Holdings Ltd v. Δημοκρατίας (1999) 3 Α.Α.Δ. 828.
Προσφυγή.
Γ. Παπαθεοδώρου, για τον Αιτητή.
Θ. Πιπερή, για τον Καθ’ ου η αίτηση.
Cur. adv. vult.
ΚΡΑΜΒΗΣ, Δ.: Το τεμάχιο με αριθμό 591 (παλαιός αριθμός 333/2) του Φ/Σχ. LV/24 στον Άγιο Θεόδωρο Λάρνακας ήταν τουρκοκυπριακή ιδιοκτησία η οποία, μαζί με άλλα τουρκοκυπριακά τεμάχια, εκμισθώθηκε από τον Κηδεμόνα Τουρκοκυπριακών Περιουσιών προς το Γενικό Διευθυντή του Υπουργείου Άμυνας για την εξυπηρέτηση αμυντικών αναγκών. Η σχετική σύμβαση έληξε στις 29.2.99. Νεώτερη σύμβαση εκμίσθωσης των πιο πάνω κτημάτων, εξαιρουμένου του τεμαχίου 591, υπογράφτηκε στις 4.2.2003 με ισχύ τριών ετών. Το τεμάχιο 591 εξαιρέθηκε γιατί αυτό είχε στο μεταξύ αγοραστεί από τον αιτητή ο οποίος είναι ελληνοκύπριος. Για σκοπούς διατήρησης της κατοχής και χρήσης του προμνησθέντος τεμαχίου από το Υπουργείο Άμυνας και μετά τη μεταβολή του ιδιοκτησιακού καθεστώτος του τεμαχίου, εκδόθηκε διάταγμα επίταξης ημερ. 26.3.2001. O αιτητής, ως ο νέος ιδιοκτήτης του τεμαχίου, ειδοποιήθηκε γραπτώς αναφορικά με την επίταξη. Με επιστολή ημερ. 9.2.2004 το Υπουργείο Άμυνας ζήτησε να πληροφορηθεί από το ΓΕΕΦ κατά πόσο το προαναφερόμενο τεμάχιο εξακολουθεί να είναι απαραίτητο για την εξυπηρέτηση αμυντικών σκοπών. Το ΓΕΕΦ απάντησε καταφατικά και ενόψει τούτου εκδόθηκε νέο διάταγμα επίταξης ημερ. 3.8.2004 για περίοδο τριών χρόνων.
Με την παρούσα προσφυγή, ο αιτητής αμφισβητεί τη νομιμότητα του προαναφερόμενου διατάγματος επίταξης ημερ. 3.8.2004 και επιδιώκει την ακύρωσή του. Προβάλλει ως λόγο ακύρωσης ότι ο σκοπός της επίταξης όπως εκτίθεται στο επίδικο διάταγμα, είναι γενικός και αόριστος κατά παράβαση του Άρθρου 4(1) των περί Επιτάξεως Ιδιοκτησίας για Σκοπούς Άμυνας (Προσωρινές Διατάξεις) Νόμων του 1992-1994 («ο Νόμος») οι πρόνοιες του οποίου επιβάλλουν σαφή καθορισμό του σκοπού και των λόγων της επίταξης.
Στο επίδικο διάταγμα επίταξης που εκδόθηκε με βάση το Αρθρο 4 του νόμου και κοινοποιήθηκε στον αιτητή χωρίς δημοσίευση στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας, (Βλ. Αρθρο 4(2) του νόμου), ο σκοπός της επίταξης καθορίζεται ως εξής:
«Επειδή η ακίνητη ιδιοκτησία που περιγράφεται στον πίνακα παρατίθεται πιο κάτω (που θα αναφέρεται στο εξής ως «η ιδιοκτησία») είναι αναγκαία για αντιμετώπιση αμυντικών αναγκών, δηλαδή για σκοπούς άμυνας της Κυπριακής Δημοκρατίας, ο Υπουργός Άμυνας ασκώντας τις εξουσίες που χορηγούνται στο Υπουργικό Συμβούλιο από το Αρθρο 4 του περί Επίταξης Ιδιοκτησίας για Σκοπούς Άμυνας (Προσωρινές Διατάξεις) Νόμου και που η άσκηση τους ανατέθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο σ’ αυτόν, με το παρόν Διάταγμα κηρύσσει την ιδιοκτησία απαραίτητη για την αντιμετώπιση αμυντικών αναγκών και διατάσσει την επίταξή της για περίοδο τριών χρόνων από την ημερομηνία της έκδοσης του διατάγματος αυτού.»
Σαφώς προκύπτει από το λεκτικό του επίδικου διατάγματος επίταξης ότι το συγκεκριμένο τεμάχιο επιτάχθηκε για την αντιμετώπιση αμυντικών αναγκών, στην έννοια του Άρθρου 3(1)* του νόμου.
Στη Loulla Vasiadou v. Republic (Minister of Interior) (1973) 3 C.L.R. 241, εξετάστηκε κατά πόσο οι λόγοι επίταξης σύμφωνα με το περιεχόμενο του διατάγματος επίταξης ήταν αρκούντως σαφείς και ικανοποιητικοί για να κριθεί αν η συγκεκριμένη πράξη της διοίκησης βρισκόταν στο πλαίσιο της νομιμότητας σύμφωνα με γενικές αρχές του Διοικητικού Δικαίου. Ο Α. Λοΐζου, Δ. (ως ήταν τότε) έθεσε το θέμα ως εξής:
«........... is a matter depending on the nature of the reasons and the circumstances under which the order is made. One cannot be very explicit about matters relating to defences and that for obvious reasons. It is the very nature of the purpose of public benefit for which the property is required that it did not make it essential to give more detailed reasons in support thereof. That matters of defence are not matters to be publicized in full detail, can be seen even if one looks at article 19 of the Constitution, guaranteeing the freedom of speech and expression, the exercise of which right may be subjected to restriction, inter alia, in the interest of the security of the Republic of the public safety.”
Στην προκείμενη περίπτωση, η διοίκηση αποκαλύπτει με σαφήνεια το σκοπό για τον οποίο κρίθηκε αναγκαία η επίταξη του συγκεκριμένου κτήματος για άλλα τρία χρόνια μετά την προηγούμενη επίταξη του και την ακόμα προηγούμενη εκμίσθωση του ενόσω τούτο ήταν εγγεγραμμένο στον τουρκοκύπριο ιδιοκτήτη. Η αναγκαιότητα επίταξης του επίδικου κτήματος ανέκυψε πριν από τη ψήφιση του νόμου και συνεχίζει να υφίσταται ένεκα των ειδικών συνθηκών που επικρατούν σαν αποτέλεσμα της συνεχιζόμενης τουρκικής κατοχής. Από το περιεχόμενο του διοικητικού φακέλου της υπόθεσης προκύπτει ότι η διοίκηση ερεύνησε επαρκώς την αναγκαιότητα έκδοσης του επίδικου διατάγματος. Η αναγκαιότητα επίταξης συγκεκριμένου κτήματος για σκοπούς άμυνας προκύπτει ως συμπέρασμα, ύστερα από την εκτίμηση των πραγματικών γεγονότων, θέμα το οποίο ανάγεται στην αρμοδιότητα του Γενικού Επιτελείου της Εθνικής Φρουράς. Βλ. Adrian Holdings Ltd v. Δημοκρατίας (1999) 3 Α.Α.Δ. 828.
Ο αιτητής προβάλλει ως λόγο ακύρωσης ότι υπήρξε κατάχρηση εξουσίας και ότι το επίδικο διάταγμα επίταξης εκδόθηκε για να εξυπηρετήσει αλλότριο σκοπό και ως τέτοιος αναφέρεται η περιστασιακή χρησιμοποίηση του τεμαχίου κατά τους θερινούς μήνες ως χώρου στάθμευσης οχημάτων των στρατιωτικών και των οικογενειών τους κατά τις επισκέψεις τους στις παρακείμενες εγκαταστάσεις θαλάσσιων μπάνιων. Δεν ευσταθεί ούτε αυτός ο λόγος ακύρωσης. Προκύπτει από το περιεχόμενο του φακέλου αλλά και από την αλληλογραφία ότι η επίταξη του τεμαχίου κρίθηκε αναγκαία για σκοπούς άμυνας και συγκεκριμένα «..... για τις εγκαταστάσεις του φυλακίου Ζυγίου, που είναι απαραίτητες για τη λειτουργικότητα του φυλακίου κατά τη μεταστάθμευση για εκπαίδευση των μονάδων της ΕΛΔΥΚ.» Η σημασία και ο βαθμός αναγκαιότητας του επίδικου τεμαχίου για σκοπούς άμυνας είναι ζήτημα τεχνικό και η εκτίμηση ανάγεται στην αρμοδιότητα της διοίκησης.
Ο ισχυρισμός ότι το διάταγμα επίταξης λανθασμένα εκδόθηκε από τον Υπουργό Άμυνας αντί από το Υπουργικό Συμβούλιο επίσης δεν ευσταθεί καθότι το Υπουργικό Συμβούλιο με την απόφασή του αρ. 42.870 ημερ. 3.8.1995 εξουσιοδότησε τον Υπουργό Άμυνας να προβαίνει σε επιτάξεις. Πρόκειται για εκχώρηση εξουσίας δυνάμει των προνοιών του Αρθρου 3 του περί Εκχωρήσεως της Ενάσκησης των Εξουσιών των Απορρεουσών εκ Τινός Νόμου του 1962 (Ν. 23/62).
Για τους πιο πάνω λόγους η προσφυγή αποτυγχάνει και απορρίπτεται με έξοδα. Η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται.
Η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο