(2006) 4 ΑΑΔ 911
[*911]18 Οκτωβρίου, 2006
[ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ANΔΡΕΑΣ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗΣ,
Αιτητής,
v.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
1. ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΑΣ, ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ
ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ,
2. ΤΜΗΜΑ ΑΛΙΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ
ΕΠΑΡΧΙΑΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΛΑΡΝΑΚΑΣ,
Καθ’ ων η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 702/2006)
Διοικητικό Δίκαιο ― Αρμοδιότητα ― Η ενέργεια του αρμόδιου διοικητικού οργάνου οφείλει να στοιχειοθετείται με έγγραφη καταχώριση στον διοικητικό φάκελο, προκειμένου να τηρούνται και οι αρχές της χρηστής διοίκησης ― Εφαρμογή στα γεγονότα της κριθείσας περίπτωσης της Κούτσιου v. Δημοκρατίας (2001) 3 Α.Α.Δ. 987.
Αλιευτικά Καταφύγια ― Άδεια ελλιμενισμού ― Περιστάσεις υπό τις οποίες δεν χορηγήθηκε στην κριθείσα περίπτωση ― Αρμοδιότητα έκδοσης της άδειας ― Ερμηνεία των συναφών προνοιών του περί Αλιευτικών Καταφυγίων Νόμου του 1990 (Ν.171/90) και των δυνάμει αυτού θεσπισθέντων Κανονισμών.
Ο αιτητής αξίωσε την ακύρωση της απόρριψης της αίτησής του για άδεια ελλιμενισμού του σκάφους του στο αλιευτικό καταφύγιο Αγίας Νάπας, η οποία συντελέστηκε μετά από επανεξέταση, αφού και προηγούμενη απόρριψη της αίτησης είχε και πάλι ακυρωθεί.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, ακυρώνοντας την επίδικη απόφαση, αποφάσισε ότι:
Με την προσφυγή εγείρεται ως πρώτο το ζήτημα της υπογραφής της επίδικης επιστολής όχι από το Διευθυντή αλλά από άλλο «για [*912]Διευθυντή» σε συνάρτηση προς το παραδεκτό πως στο φάκελο δεν υπάρχει έγγραφο, που να προέρχεται από το Διευθυντή, ως απόφασή του, ούτε οτιδήποτε άλλο συναφές.
Οι καθ’ ων η αίτηση υποστήριξαν πως η φράση «για Διευθυντή», προϋποθέτει εντολή του Διευθυντή και, περαιτέρω, πως «από το περιεχόμενο της επιστολής φαίνεται ότι αυτός που αποφάσισε ήταν ο Διευθυντής». Τέτοιας μορφής τοποθετήσεις δεν έγιναν δεκτές από την Ολομέλεια στην Κούτσιου v. Δημοκρατίας (2001) 3 Α.Α.Δ. 987 και δεν είναι ορθή και η διάκριση που επιχείρησαν οι καθ’ ων η αίτηση με την υπόδειξη πως εκεί επίδικη ήταν μετάθεση. Η φυσιογνωμία του θέματος είναι η ίδια και μάλιστα εκεί το επίμαχο έγγραφο ρητά ανέφερε πως εκείνος που το απέστειλε «για Γενικό Διευθυντή», είχε οδηγίες να το υποβάλει.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.
Αναφερόμενες Υποθέσεις:
Κυριακίδης v. Δημοκρατίας, Υπόθ. Αρ. 83/06, ημερ. 13.3.2006,
Κούτσιου v. Δημοκρατίας (2001) 3 Α.Α.Δ. 987.
Προσφυγή.
Α. Σ. Αγγελίδης, για τoν Αιτητή.
Μ. Στυλιανού, Δικηγόρος της Δημοκρατίας για τους Καθ’ ων η αίτηση.
Cur. adv. vult.
KΩNΣTANTINIΔHΣ, Δ.: Η πρώτη απόφαση με την οποία απερρίφθη αίτημα του αιτητή για άδεια ελλιμενισμού του σκάφους του «ΑΝΤΡΙΑΝΑ» στο αλιευτικό καταφύγιο Αγίας Νάπας ακυρώθηκε επειδή, όπως κρίθηκε, δεν ήταν αιτιολογημένη. (Βλ. Κυριακίδης v. Δημοκρατίας, Yπόθεση Aρ. 83/06, ημερ. 13/3/06).
Στις 6.4.06, με επιστολή που υπογράφεται από τον Σ. Μιχαηλίδη «για Διευθυντή», ο αιτητής πληροφορείται ως ακολούθως:
«Επανεξετάζοντας το πιο πάνω θέμα μετά την ακυρωτική απόφαση στην Προσφυγή Aρ. 83/06 θα ήθελα να σας πληροφορήσω ότι η αίτηση για ελλιμενισμό του σκάφους σας με αρ. εγγραφής [*913]LL5733 και όνομα «ΑΝΤΡΙΑΝΑ» έχει καταχωρηθεί στον κατάλογο ελλιμενισμού για το 2006. Ο ετήσιος ελλιμενισμός γίνεται με βάση συγκεκριμένα κριτήρια τα οποία σύμφωνα και με την απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου (αρ. υπόθεσης 83/2006) βρίσκονται μέσα στη διακριτική ευχέρεια του Διευθυντή του Τμήματος Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών. Το σκάφος σας σύμφωνα με τα κριτήρια ελλιμενισμού εμπίπτει στο 5ο κριτήριο. Αντίγραφο των εν λόγω κριτηρίων επισυνάπτονται με την παρούσα.
Στην αίτηση ελλιμενισμού σας ημερομηνίας 23/11/2005, αντίγραφο της οποίας σας επισυνάπτεται, σημειώσατε ότι το εν λόγω σκάφος χρησιμοποιείται και για παράκτιες κρουαζιέρες. Ενόψει του γεγονότος ότι τα σκάφη που ασχολούνται συστηματικά με το επάγγελμα του ακτοτουρισμού εμπίπτουν στο 3ο κριτήριο, θα ήθελα να σας πληροφορήσω ότι για να θεωρείται κάποιο σκάφος ότι εμπίπτει στο 3ο κριτήριο πρέπει να έχει συμπληρώσει τουλάχιστο 50 ταξίδια κατά τη περίοδο του προηγούμενου έτους (δηλαδή στην περίπτωση σας για το 2005).
Τα στοιχεία που έχουμε στην κατοχή μας από τη Λιμενική και Ναυτική Αστυνομία για το σκάφος σας, LL 5733 δεν μας επιτρέπουν να το εντάξουμε στο 3ο κριτήριο. Συνολικά κατά το 2005 το σκάφος LL5733 έχει χρησιμοποιηθεί 13 φορές μόνο.
Με δεδομένο ότι το σκάφος σας LL5733 βρίσκεται στο 5ο κριτήριο και είναι πολύ χαμηλά στον κατάλογο ελλιμενισμού για το 2006, δεν έχει προτεραιότητα ελλιμενισμού έναντι άλλων σκαφών και επομένως η αίτηση σας δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή.
Γι’ αυτό παρακαλώ όπως μετακινήσετε άμεσα το σκάφος σας εκτός του αλιευτικού καταφυγίου.»
Με την προσφυγή εγείρεται ως πρώτο το ζήτημα της υπογραφής της επιστολής όχι από το Διευθυντή αλλά από άλλο «για Διευθυντή» σε συνάρτηση προς το παραδεκτό πως στο φάκελο δεν υπάρχει έγγραφο που να προέρχεται από το Διευθυντή, ως απόφασή του, ούτε οτιδήποτε άλλο συναφές. Με την εισήγηση πως, ουσιαστικά, προκύπτει λήψη της απόφασης από αναρμόδιο.
Οι καθ’ ων η αίτηση πρόβαλαν κατ’ αρχάς τον ισχυρισμό πως «πουθενά δεν αναφέρεται συγκεκριμένα στο νόμο ότι κατά την επανεξέταση το όργανο το οποίο θα αποφασίσει εκ νέου θα είναι μόνος του ο Διευθυντής». Ενώ, σε άλλο σημείο της αγόρευσής τους, αναγνωρίζουν, ορθά, πως με βάση το άρθρο 6(1) του περί Αλιευτικών [*914]Καταφυγίων Νόμου του 1990 (Ν. 171/90 όπως τροποποιήθηκε), την αρμοδιότητα επί του θέματος την έχει ο Διευθυντής του Τμήματος Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών. Κατά τις διευκρινίσεις επισήμαναν την ερμηνεία του όρου «Διευθυντής» στους περί Ρύθμισης, Διαχείρισης και Λειτουργίας Αλιευτικών Καταφυγίων Κανονισμούς του 1994 (Κ.Δ.Π. 83/94 όπως τροποποιήθηκαν), σύμφωνα με τους οποίους (Κανονισμός 2) Διευθυντής «σημαίνει τον εκάστοτε Διευθυντή της Υπηρεσίας Αλιείας ή τον αντικαταστάτη αυτού σε περίπτωση απουσίας του Διευθυντή ή οποιοδήποτε πρόσωπο εξουσιοδοτημένο από το Διευθυντή». Αυτός όμως ο ορισμός αφορά στην έννοια του όρου όπου αυτός χρησιμοποιείται στους Κανονισμούς και δεν έχω εντοπίσει Κανονισμό που να αφορά στην άδεια ελλιμενισμού. Ο Κανονισμός 5, όπως τροποποιήθηκε με την Κ.Δ.Π. 857/03, που θα μπορούσε να θεωρηθεί σχετικός, στην πραγματικότητα αφορά σε άλλη δυνατότητα. Φυσιολογικά θα έλεγα αφού, σε αντίθετη περίπτωση, θα είχαμε, με Κανονισμούς, ρύθμιση διαφορετική από εκείνη που ρητά προβλέπει ο Νόμος. Ούτως ή άλλως, δεν υπάρχει στο φάκελο ούτε και οποιοδήποτε στοιχείο που θα μπορούσε να αποτελέσει το προβλεπόμενο υπόβαθρο. Δεν φαίνεται ότι απουσίαζε ο Διευθυντής ούτε και υπάρχει οποιαδήποτε εξουσιοδότηση του Διευθυντή προς άλλο.
Οι καθ’ ων η αίτηση υποστήριξαν πως η φράση «για Διευθυντή» προϋποθέτει εντολή του Διευθυντή και, περαιτέρω, πως «από το περιεχόμενο της επιστολής φαίνεται ότι αυτός που αποφάσισε ήταν ο Διευθυντής». Τέτοιας μορφής τοποθετήσεις δεν έγιναν δεκτές από την Ολομέλεια στην Κούτσιου v. Δημοκρατίας (2001) 3 Α.Α.Δ. 987 και δεν είναι ορθή και η διάκριση που επιχείρησαν οι καθ’ ων η αίτηση με την υπόδειξη πως εκεί επίδικη ήταν μετάθεση. Η φυσιογνωμία του θέματος είναι η ίδια και μάλιστα εκεί το επίμαχο έγγραφο ρητά ανέφερε πως εκείνος που το απέστειλε «για Γενικό Διευθυντή», είχε οδηγίες να το υποβάλει. Ενώ, εν προκειμένω, η εναρκτήρια φράση στην επιστολή της 6.4.06 «Επανεξετάζοντας .......... θα ήθελα να σας πληροφορήσω», είναι μάλλον προς την αντίθετη κατεύθυνση που δείχνει. Τα πιο κάτω, λοιπόν, από την απόφαση της Ολομέλειας στην πιο πάνω υπόθεση σφραγίζουν και την κατάληξη εδώ:
«Όλα τα πιο πάνω χωρίς να υπάρχει οποιαδήποτε απόφαση ή σχετικό σημείωμα από τον κατά νόμο υπεύθυνο για τη λήψη της απόφασης.
Έχει νομολογηθεί ότι τα διοικητικά όργανα πρέπει να τηρούν έγγραφες καταχωρίσεις (written records) των αποφάσεων τους. Αυτό επιβάλλεται από τις αρχές της χρηστής διοίκησης [*915](Georghiades v. Republic (1966) 3 C.L.R. 252, 283, Medcon Construction a.ο. ν. Republic (1968) 3 C.L.R. 535, 543, Kyprianou a.ο. v. Republic (No. 2) (1975) 3 C.L.R. 187).
Στην απουσία έγγραφης καταχώρισης που να επιβεβαιώνει ότι η απόφαση για τη μετάθεση έχει ληφθεί από το όργανο στο οποίο ο Νόμος έχει εναποθέσει την σχετική αρμοδιότητα θεωρούμε ότι το τεκμήριο της κανονικότητας των διοικητικών πράξεων δεν διαθέτει την εμβέλεια να ενδύει με τον μανδύα της νομιμότητας τα όσα χρειάζονται να συντελεσθούν για να διενεργηθεί νόμιμα μια μετάθεση – καταγράφονται στις παραγ. (1) – (3), πιο πάνω. Αντίθετη προσέγγιση θα ισοδυναμούσε με καταστρατήγηση των αρχών της χρηστής διοίκησης οι οποίες υπαγορεύουν την τήρηση εγγράφων καταχωρίσεων το δε τεκμήριο της κανονικότητας θα προσέφερε ασυλία σε πράξεις αναρμοδίων οργάνων με τη δικαιολογία ότι είχαν ενεργήσει ύστερα από οδηγίες των αρμοδίων οργάνων”.
Η προσφυγή, ενόψει των πιο πάνω θα πρέπει να επιτύχει. Θα σημείωνα όμως και τα πιο κάτω ως θέματα που απασχόλησαν και που αξίζουν προσοχής. Υπό το δεδομένο πως θα παρεχόταν η άδεια αν ο αιτητής κρινόταν ότι εντασσόταν στο 3ο κριτήριο, προφανές αποτέλεσμα του οποίου ήταν η άσκηση της πρώτης και, κατ’ ακολουθίαν, της παρούσας προσφυγής, θα είναι, όπως κατανοώ το θέμα, ζήτημα εξέτασης που δεν έγινε το γεγονός ότι ο αιτητής, με χειρόγραφη επιστολή του προς το Διευθυντή ημερομηνίας 12.12.05, πρόβαλε τον ισχυρισμό πως δεν πραγματοποίησε τις προβλεπόμενες 50 τουλάχιστον εξόδους κατά το 2005 επειδή χάλασε η μηχανή του σκάφους του. Στο 3ο κριτήριο εμπίπτουν σκάφη «με συστηματική άσκηση ακτοτουρισμού» που επεξηγείται ως «η χρησιμοποίηση του σκάφους τουλάχιστον 50 φορές κατά τη διάρκεια της τουριστικής περιόδου» και θα είναι για το Διευθυντή να κρίνει αν, ορθώς ερμηνευομένων των κριτηρίων, ο αιτητής δεν εντάσσεται στο 3ο κριτήριο αν ισχύει ο λόγος που έδωσε αλλά και ενόψει του γεγονότος ότι, όπως τονίζει, είχε άδεια ελλιμενισμού επί 14 συνεχή χρόνια.
Η προσφυγή επιτυγχάνει, με έξοδα. Η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται.
H προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο