ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υπόθεση Αρ. 1005/2005)
3 Δεκεμβρίου, 2007
[ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤO ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
VOUROS HEALTH CARE LTD,
Αιτήτρια,
ΚΑΙ
ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΜΕΣΩ
1. ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΑΡΧΗΣ ΠΡΟΣΦΟΡΩΝ,
2. ΚΤΗΝΙΑΤΡΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ,
3. ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΠΡΟΣΦΟΡΩΝ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΑΣ,
ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ,
Καθ΄ων η Αίτηση.
- - - - - - -
Π. Παναγιώτου, για τον Αιτητή.
Α. Πανταζή, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Καθ΄ων η Αίτηση.
- - - - - - -
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ, Δ.: Στις 31.12.2004 οι Κτηνιατρικές Υπηρεσίες του Υπουργείου Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος προκήρυξαν διαγωνισμό για την παροχή Υπηρεσιών για τη διεξαγωγή γονοτυπικής ανάλυσης 350.000 δειγμάτων ±20% από ιστό, με σκοπό την ανεύρεση προβάτων ανθεκτικών στην τρομώδη νόσο. Τελευταία ημερομηνία υποβολής των προσφορών ορίστηκε η 21η Φεβρουαρίου 2005.
Στις 13.1.2005 οι Κτηνιατρικές Υπηρεσίες απέστειλαν σε όλους όσους είχαν προμηθευτεί έγγραφα της προσφοράς μέχρι τότε, ορισμένες προσθήκες, διορθώσεις και τροποποιήσεις σχετικά με τα έγγραφα της προσφοράς. Τα εν λόγω τροποποιητικά έγγραφα περιλαμβάνονταν σε αυτά τα οποία προμηθεύονταν οι ενδιαφερόμενοι μετά τις 13.1.2005.
Ανάμεσα στους όρους του διαγωνισμού ήσαν και οι ακόλουθοι:
“Προδιαγραφές:
6. Ο προσφέρων πρέπει να διαθέτει το CYS EN ISO 9000 ή ισοδύναμο πιστοποιητικό από οργανισμούς που εδρεύουν σε κράτη μέλη. Σε περίπτωση που οι προσφέροντες δεν κατέχουν το πιο πάνω πιστοποιητικό ή δεν είναι σε θέση να το εξασφαλίσουν εμπρόθεσμα, τότε μπορούν να γίνουν αποδεκτά από την Αναθέτουσα Αρχή και άλλα αποδεικτικά στοιχεία για ισοδύναμα μέτρα ποιοτικής εγγύησης από την Αναθέτουσα Αρχή και άλλα αποδεικτικά στοιχεία για ισοδύναμα μέτρα ποιοτικής εγγύησης (π.χ. περιγραφή των μέτρων που λαμβάνει ο παρέχων Υπηρεσίες για να εξασφαλίσει την ποιότητα καθώς και περιγραφή των μέσων μελέτης και έρευνας της επιχείρησης του.)
Σημειώσεις.
1. Σε περίπτωση που ο προσφοροδότης δεν είναι εργαστήριο αλλά είναι εταιρεία πρέπει να δηλώνει σε ποιο εργαστήριο θα διεξάγονται οι εξετάσεις και να υποβάλλει συμφωνητικό συνεργασίας μεταξύ τους.”
Οι προσφορές εξετάστηκαν από τριμελή Επιτροπή Αξιολόγησης στις 21.2.2005. Κατά την αξιολόγηση διαπιστώθηκε ότι οι αιτητές, που ήταν ο χαμηλότερος προσφοροδότης, δεν είχαν εργαστήριο για τη διεξαγωγή των αναλύσεων αλλά είχαν σκοπό να δημιουργήσουν τέτοιο εργαστήριο, αν τους κατακυρωνόταν η προσφορά. Διέθεταν, όμως, οι αιτητές πιστοποιητικό ISO 9000, που ήταν το μόνο στοιχείο τεχνικής ικανότητας που εζητείτο από τους όρους του διαγωνισμού.
Προς επίλυση του προβλήματος, η Επιτροπή Αξιολόγησης διευρύνθηκε με την προσθήκη 2 νέων μελών τα οποία κατείχαν τεχνικές γνώσεις επί του θέματος. Ακολούθως, η Επιτροπή Αξιολόγησης ζήτησε διευκρινίσεις από τους αιτητές οι οποίοι απέστειλαν:
Α. Κατάλογο και βιογραφικό σημείωμα του προσωπικού που θα επάνδρωνε το εργαστήριο καθώς και προσυμφωνία εργοδότησής τους.
Β. Αναλυτικό κατάλογο εξοπλισμού του εργαστηρίου καθώς και προσυμφωνία για την προμήθειά του.
Οι αιτητές υπέδειξαν, επίσης, το χώρο στέγασης του εργαστηρίου και επεσύναψαν διάφορα στοιχεία για να αποδείξουν ότι το εργαστήριο θα ήταν σε θέση να λειτουργήσει μέσα σε 28 μέρες από την ημερομηνία υπογραφής της σύμβασης.
Ακολούθως, η Επιτροπή Αξιολόγησης, αφού ετοίμασε έκθεση με τα συμπεράσματά της, την απέστειλε στο Συμβούλιο Προσφορών του Υπουργείου Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος. Εισηγήθηκε όπως η κατακύρωση γίνει στα ενδιαφερόμενα μέρη. Όμως, το Συμβούλιο Προσφορών, σε συνεδρία του ημερομηνίας 18.4.2005, αποφάσισε την κατακύρωση της προσφοράς στους αιτητές.
Εναντίον της απόφασης του Συμβουλίου Προσφορών το ενδιαφερόμενο μέρος καταχώρησε ιεραρχική προσφυγή ενώπιον της Αναθεωρητικής Αρχής Προσφορών με αριθμό 29/2005, η οποία, στη συνέχεια, με απόφασή της ημερομηνίας 9.6.2005, ακύρωσε την απόφαση του Συμβουλίου Προσφορών.
Το σχετικό απόσπασμα από την απόφαση έχει ως ακολούθως:
“Με όσα αναφέρονται στη σημείωση αυτή, είναι η άποψη μας ότι στον καθορισθέντα χρόνο που ήταν η ημερομηνία υποβολής των Προσφορών, οι εταιρείες που δεν ήσαν ή δε είχαν εργαστήριο, έπρεπε να δηλώνουν σε ποιο εργαστήριο θα διεξάγοντο οι αναλύσεις.
Αποδεχόμαστε τον ισχυρισμό των Αιτητών ότι εφόσον η επιτυχούσα εταιρεία δεν διέθετε, κατά την ημερομηνία υποβολής των Προσφορών, εργαστήριο αναλύσεων έπρεπε να δηλώσουν σε ποιο εργαστήριο θα διεξήγοντο οι αναλύσεις και να υποβάλουν συμφωνητικό συνεργασίας μεταξύ τους. Εξάλλου ο χρόνος που αναφέρεται στην πιο πάνω σημείωση είναι ο ενεστώτας και σε καμία περίπτωση δεν υποδηλώνει μελλοντική ενέργεια.
Δεν αποδεχόμαστε τον ισχυρισμό της Αναθέτουσας Αρχής ότι στα έγγραφα Προσφορών δεν αναφέρεται ότι οι προσφοροδότες έπρεπε να διαθέτουν εργαστήριο γονοτυπικής ανάλυσης ή τους περιόριζε από τη δημιουργία μετά την κατακύρωση, απεναντίας πιστεύουμε ότι η πιο πάνω αναφερόμενη σημείωση ανατρέπει τον ισχυρισμό της Αναθέτουσας Αρχής. Είναι πιστεύουμε ξεκάθαρο από το περιεχόμενο της, το οποίο αναφέρει ότι «σε περίπτωση που ο προσφοροδότης δεν είναι εργαστήριο αλλά είναι εταιρεία πρέπει να δηλώνει σε ποιο εργαστήριο θα διεξάγονται οι αναλύσεις και να υπόβαλλει συμφωνητικό συνεργασίας μεταξύ τους, ότι όσοι προσφοροδότες ήσαν εταιρείες έπρεπε να συμμορφωθούν με το περιεχόμενο της πιο πάνω σημείωσης των όρων των Προσφορών.”
Στη συνέχεια, η Επιτροπή Αξιολόγησης προέβη σε επαναξιολόγηση των προσφορών και έστειλε, εκ νέου, τις εισηγήσεις της στο Συμβούλιο Προσφορών το οποίο, ακολούθως, σε συνεδρία του ημερομηνίας 28.6.2005, κατακύρωσε την προσφορά ως ακολούθως:
140,000 δείγματα στο ενδιαφερόμενο μέρος Biotrionics ltd προς €9,37/δείγμα + ΦΠΑ
140,000 δείγματα στο ενδιαφερόμενο μέρος Synergene Biotech GmbH προς €9,37/δείγμα + ΦΠΑ.
Με επιστολή ημερομηνίας 28.6.2005 πληροφορήθηκαν συναφώς οι αιτητές ότι δεν επιλέγηκε η προσφορά τους διότι αυτή ήταν εκτός προδιαγραφών και, συγκεκριμένα ότι:
“Κατά την ημέρα υποβολής της προσφοράς δεν διαθέτατε εργαστήριο και δεν πληρούσατε την σημείωση 1 των εγγράφων της προσφοράς σύμφωνα με την οποία «σε περίπτωση που ο προσφοροδότης δεν είναι εργαστήριο αλλά είναι εταιρεία πρέπει να δηλώνει σε ποιο εργαστήριο θα διεξάγονται οι εξετάσεις και να υποβάλλει συμφωνητικό συνεργασίας μεταξύ τους.”
Εναντίον της απόφασης οι αιτητές καταχώρησαν, στις 13.7.2005, Ιεραρχική Προσφυγή με αρ. 48/2005. Ακολούθως, η Αναθεωρητική Αρχή, αφού εξέτασε την Ιεραρχική Προσφυγή, με συνοπτική απόφασή της ημερομηνίας 1.8.2005, και, ακολούθως, με αιτιολογημένη απόφασή της ημερομηνίας 4.8.2005, την απέρριψε. Στη απόφασή της ανέφερε ότι:
“Κατά την ακρόαση της προσφυγής δηλώθηκε από το δικηγόρο των αιτητών ότι με την παρούσα προσφυγή δεν προσβάλλεται με οποιοδήποτε τρόπο η απόφαση της Αναθεωρητικής Αρχής Προσφορών ημερομηνίας 9.6.2005 όπως αναφέρεται πιο πάνω.
Από το περιεχόμενο της πιο πάνω αναφερόμενης απόφασης της Αναθεωρητικής Αρχής Προσφορών ημερομηνίας 9.6.2005 γίνεται ξεκάθαρο ότι η εταιρεία Vouros Healthcare Ltd στην οποία έγινε η πρώτη κατακύρωση και η οποία ανετράπη με την αμέσως ανωτέρω αναφερόμενη απόφαση, δεν πληρούσε τους όρους και προδιαγραφές των εγγράφων της προσφοράς, για τους λόγους που εκτίθενται στην αναφερόμενη απόφαση.
Και μόνο το γεγονός αυτό, ότι δηλαδή η προσφορά της Αιτήτριας εταιρείας είναι εκτός προδιαγραφών και δεν πληροί τους όρους των εγγράφων του διαγωνισμού, είναι αρκετό για να καθορίσει το αποτέλεσμα της παρούσας προσφυγής, γιατί είναι αυτονόητο ότι οι Αιτητές δεν έχουν έννομο συμφέρον να προσβάλλουν την πράξη της Αναθέτουσας Αρχής να κατακυρώσει το διαγωνισμό σε άλλους προσφοροδότες.
Παραταύτα και όσον αφορά τους πιο πάνω ισχυρισμούς των αιτητών η άποψη μας είναι ότι δεν ευσταθούν. Ο πρώτος ισχυρισμός ότι η κατακύρωση έγινε σε δυο προσφοροδότες και ως εκ τούτου είναι παράνομη δεν βρίσκει έρεισμα ούτε στο νόμο ούτε στους όρους της προσφοράς. Πιστεύουμε ότι η Αναθέτουσα Αρχή είχε δικαίωμα να ενεργήσει όπως ενήργησε και τούτο δεν επηρεάζει τα δικαιώματα των αιτητών.
Όσον αφορά το δεύτερο ισχυρισμό των αιτητών, ότι δηλαδή και οι δυο εταιρείες στις οποίες έγινε η κατακύρωση ήσαν εκτός προδιαγραφών και συγκεκριμένα ότι το εργαστήριο που υπέδειξε η Biotronics Ltd για τη διενέργεια αναλύσεων δεν είχε πιστοποιητικό ISO 9000 όπως επίσης ότι και η εταιρεία δεν είχε το ίδιο πιστοποιητικό, καθώς επίσης ότι η Biotronics Ltd δεν υπέβαλε συμφωνητικό με το εργαστήριο που υπέδειξε για ανάλυση των δειγμάτων έχουμε να παρατηρήσουμε τα ακόλουθα:
Οι όροι των προσφορών επέτρεπαν όπως αντί του ISO 9000, οι προσφοροδότες μπορούσαν να υποβάλουν άλλες ισοδύναμες πιστοποιήσεις όπως επίσης επέτρεπαν στην Αναθέτουσα Αρχή αν ζητήσει διευκρινίσεις και συμπληρώσεις. Αποδεχόμαστε τους ισχυρισμούς της Αναθέτουσας Αρχής ότι και οι δυο αναφερόμενοι προσφοροδότες υπέβαλαν ισοδύναμα με το ISO πιστοποιητικά και ότι η Biotronics Ltd συνεμορφώθη με τον όρο για υποβολή συμφωνητικού με το εργαστήριο που θα προέβαινε στις αναλύσεις των δειγμάτων. Δεν θεωρούμε ότι η Αναθέτουσα Αρχή έχει υπερβεί τα όρια της διακριτικής της ευχέρειας όσον αφορά τον χειρισμό όλων των πιο πάνω θεμάτων.
Σαν συνέπεια όλων των πιο πάνω αποφασίζουμε ομόφωνα ότι η παρούσα ιεραρχική προσφυγή αποτυγχάνει και προσβαλλόμενη απόφαση της Αναθέτουσας Αρχής επικυρώνεται.”
Με την παρούσα προσφυγή οι αιτητές επιδιώκουν ακύρωση της απόφασης της Αναθεωρητικής Αρχής Προσφορών.
Η δικηγόρος των καθ΄ων η αίτηση προέβαλε την προδικαστική ένσταση ότι οι αιτητές δεν έχουν έννομο συμφέρον στην προσφυγή, εφόσον η προσφορά τους αποκλείστηκε, για το λόγο ότι δεν πληρούσε ουσιώδη όρο του διαγωνισμού. Συγκεκριμένα, οι αιτητές δεν διέθεταν εργαστήριο για τη διεξαγωγή των γονοτυπικών αναλύσεων, σύμφωνα με τους όρους των Προσφορών, αλλά απλώς προτίθεντο να δημιουργήσουν τέτοιο εργαστήριο, αν τους κατακυρωνόταν η προσφορά.
Σύμφωνα με τη νομολογία, εφόσον το αντικείμενο αμφισβήτησης της επίδικης απόφασης για κατακύρωση προσφοράς είναι οι λόγοι για τους οποίους η προσφορά των αιτητών κρίθηκε ως εκτός προδιαγραφών, το Δικαστήριο, για να καταλήξει αν οι αιτητές έχουν έννομο συμφέρον, θα πρέπει προηγουμένως να αποφασίσει αν η προσφορά τους ήταν έγκυρη ή όχι. (Βλ. Δημοκρατία ν. Δ. Αυλωνίτης & Υιοί Λτδ (2000) 3 ΑΑΔ 137). Χωρίς έγκυρη προσφορά δεν θεμελιώνεται έννομο συμφέρον για προσβολή της απόφασης κατακύρωσης.
Στην προκείμενη περίπτωση, ήταν ουσιώδης όρος του διαγωνισμού ότι, εάν ο προσφοροδότης δεν ήταν εργαστήριο αλλά εταιρεία, έπρεπε (α) να δηλώσει σε ποιο εργαστήριο θα διεξήγοντο οι εξετάσεις και (β) να υποβάλει συμφωνητικό συνεργασίας μεταξύ τους. Επί του ιδίου θέματος έχει εκδοθεί απόφαση από τον Νικολαϊδη Δ., στην Vouros Healthcare Limited v. Αναθεωρητικής Αρχής Προσφορών, Υπόθεση Αρ. 711/2005, 23.11.2006, με την οποία και συμφωνώ. Το σχετικό απόσπασμα έχει ως ακολούθως:
“Προκύπτει φανερά ότι οι εταιρείες που υπέβαλαν προσφορά θα έπρεπε να δηλώσουν το εργαστήριο στο οποίο θα διεξάγονταν οι αναλύσεις. Απαιτείτο μάλιστα και η υποβολή συμφωνητικού συνεργασίας μεταξύ τους. Οι αιτητές δεν διέθεταν εργαστήριο αναλύσεων κατά την ημερομηνία υποβολής των προσφορών και συνεπώς έπρεπε να είχαν δηλώσει σε ποιο εργαστήριο θα διεξήγονταν οι αναλύσεις. Οι αναλύσεις αποτελούν τον πρώτιστο σκοπό της προσφοράς, αφού η προκήρυξη αναφέρεται στη διεξαγωγή γονοτυπικής ανάλυσης 350.000 δειγμάτων από ιστό, με σκοπό την ανεύρεση προβάτων ανθεκτικών στην τρομώδη νόσο. Η ανάγκη κάθε προσφοροδότης να διαθέτει ήδη εργαστήριο στο οποίο θα διεξάγονταν οι εξετάσεις, φαίνεται και από το γεγονός ότι απαιτείται από τον όρο 1 πιο πάνω και η δέσμευση του υποδειχθησόμενου εργαστηρίου, μέσω σχετικής συμφωνίας, η οποία θα έπρεπε να ήταν ήδη υπογεγραμμένη.
Αναμφίβολα, κατά τη γνώμη μου, η σημείωση 1 των όρων του διαγωνισμού αφορά ουσιώδη όρο του διαγωνισμού, τον οποίο οι αιτητές παρέλειψαν να τηρήσουν, γεγονός που καθιστά την προσφορά τους άκυρη (βλέπε σχετικά Tamassos Suppliers v. Δημοκρατίας (1992) 3 ΑΑΔ 60).”
Η απόφαση των καθ΄ων η αίτηση για αποκλεισμό της προσφοράς των αιτητών ήταν, επομένως, ορθή. Ο δε αποκλεισμός της προσφοράς αποστερεί τους αιτητές και του αναγκαίου εννόμου συμφέροντος.
Η προσφυγή απορρίπτεται με £600 έξοδα εις βάρος των αιτητών.
Η επίδικη απόφαση επικυρώνεται.
Ρ. Γαβριηλίδης,
Δ.
/ΧΤΘ
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο