ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υπόθεση Αρ. 826/2006)
29 Ιανουαρίου, 2008
[Ε. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 23, 25, 26, 28 ΚΑΙ
146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ Μ. ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ,
Αιτητής,
ν.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
1. ΥΠΟΥΡΓΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ,
2. ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ,
Καθ’ ων η Αίτηση.
________________________
Α.Σ. Αγγελίδης, για τον Αιτητή.
Μ. Χατζηγεωργίου (κα), Νομικός Λειτουργός, εκ μέρους του Γενικού Εισαγγελέα, για τους Καθ’ ων η Αίτηση.
________________________
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, Δ.: Ο αιτητής, ιδιοκτήτης του τεμαχίου με Αρ. 182, Φύλλο/Σχέδιο ΧΧΧΙΧ.7.Ε1, στη διοικητική περιοχή Νήσου - Πέρα Χωρίου, εξασφάλισε στις 29/9/1999 την ΄Αδεια Οικοδομής με Αρ. 34029, για ανέγερση σ’ αυτό διώροφης κατοικίας. Η άδεια είχε ισχύ μέχρι 18/2/2002.
Στις 4/5/2001, δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας Διάταγμα, Κ.Δ.Π. 179/2001, με το οποίο συγκεκριμένη περιοχή της κοινότητας Νήσου - Πέρα Χωρίου, στην οποία βρίσκεται το ακίνητο του αιτητή, καθορίστηκε ως Λευκή Ζώνη. Σκοπός του Διατάγματος, όπως στο ίδιο αναφέρεται, ήταν ο περιορισμός της οικοδομικής ανάπτυξης, λόγω της αστάθειας και του αυξημένου βαθμού επικινδυνότητας του εδάφους τοπικά.
Ο καθορισμός της συγκεκριμένης περιοχής ως Λευκής Ζώνης ήταν το αποτέλεσμα επιτόπιας έρευνας και επιστημονικής μελέτης, που έγινε το 2000 από το Τμήμα Γεωλογικής Επισκόπησης, αναφορικά με το φαινόμενο εμφάνισης καταβόθρων κατά μήκος της κοίτης του ποταμού Γιαλιά. Πιο συγκεκριμένα, στις 14/8/2000, το Τμήμα Γεωλογικής Επισκόπησης απέστειλε στον ΄Επαρχο και, μεταξύ άλλων, στο Συμβούλιο Βελτιώσεως Νήσου - Πέρα Χωρίου Γεωλογική ΄Εκθεση για την περιοχή. Στις 29/9/2000, σε σύσκεψη στα γραφεία του Κοινοτικού Συμβουλίου Νήσου - Πέρα Χωρίου, συζητήθηκαν τα πορίσματα της πιο πάνω γεωλογικής έρευνας και τα μέτρα που έπρεπε να ληφθούν για αντιμετώπιση του προβλήματος. Αντίγραφο των πρακτικών της εν λόγω συνεδρίας απεστάλη στο Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως, για απόψεις.
Στη συνέχεια, στις 3/1/2001, μετά την εμφάνιση νέων καταβόθρων, λόγω βροχοπτώσεων, αποφασίστηκε από το Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως η αναστολή της εξέτασης οποιασδήποτε αίτησης για χορήγηση πολεοδομικής άδειας στις περιοχές που καθορίστηκαν σε χάρτες ως εξαιρετικά επικίνδυνες.
Μετά τη δημοσίευση του πρώτου Διατάγματος - Κ.Δ.Π. 179/2001 - το θέμα των καταβόθρων στην κοινότητα Νήσου - Πέρα Χωρίου συνέχισε να απασχολεί όλες τις εμπλεκόμενες υπηρεσίες, με τη διεξαγωγή λεπτομερών μελετών και την εξεύρεση λύσεων και προτάσεων. Σε διάφορες συσκέψεις στα γραφεία της Επαρχιακής Διοίκησης Λευκωσίας και στο Υπουργείο Εσωτερικών, λήφθηκαν διάφορες αποφάσεις, όπως διαβάθμιση από το Τμήμα Γεωλογικής Επισκόπησης της προβληματικής περιοχής της κοινότητας Νήσου - Πέρα Χωρίου σε Ζώνες 1ου και 2ου βαθμού επικινδυνότητας, απαγόρευση οικοδομικής ανάπτυξης στην περιοχή με επικινδυνότητα 1ου βαθμού, τροποποίηση από το Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως της δημοσιευμένης Λευκής Ζώνης, ώστε τα όριά της να συμπίπτουν με τα όρια της Ζώνης 1ου βαθμού επικινδυνότητας, ένταξη από το Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως σε Οικιστική Ζώνη έκτασης γης, ανάλογης με τη γη που θα αποχαρακτηρισθεί από Οικιστική, μέσα στα πλαίσια της μελέτης του Τοπικού Σχεδίου Νότιας Λευκωσίας. Επίσης, τα όρια της Λευκής Ζώνης που είχαν δημοσιευθεί με την Κ.Δ.Π. 179/2001, τροποποιήθηκαν με Διάταγμα Αρ. 3580, που δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας, την 1/3/2002 και με ισχύ μέχρι τις 28/2/2003 - (Κ.Δ.Π. 104/2002). Ακολούθησαν και άλλα διατάγματα, με τα οποία, ουσιαστικά, ανανεωνόταν ο καθορισμός της συγκεκριμένης περιοχής στη Νήσου - Πέρα Χωρίο ως Λευκής Ζώνης - (Κ.Δ.Π. 143/2004, με ισχύ μέχρι τις 28/2/2005, Κ.Δ.Π. 107/2005, με ισχύ μέχρι τις 28/2/2006· και Κ.Δ.Π. 90/2006, με ισχύ μέχρι τις 28/2/2007).
Με όλα τα πιο πάνω Διατάγματα, το τεμάχιο 182 του αιτητή εξακολουθούσε να βρίσκεται εντός της Ζώνης 1ου βαθμού επικινδυνότητας, στην οποία οποιαδήποτε οικοδομική εργασία και δραστηριότητα θα τερματιζόταν.
Με την παρούσα προσφυγή, ο αιτητής προσβάλλει το τελευταίο Διάταγμα - (Κ.Δ.Π. 90/2006) - ισχυριζόμενος ότι, με αυτό, επιβάλλεται περιορισμός στη χρήση της ακίνητης ιδιοκτησίας του, ο οποίος την καθιστά, από άποψη οικιστικής οικοδόμησης, για την οποία εκδόθηκε μάλιστα και άδεια οικοδομής, αδρανή. Η στέρηση, υπέβαλε, του δικαιώματος ιδιοκτησίας μπορεί να επέλθει μόνο μέσω απαλλοτρίωσης και η περίπτωσή του, ουσιαστικά, αποτελεί συγκεκαλυμμένη απαλλοτρίωση. Ο περιορισμός που τέθηκε με το προσβαλλόμενο Διάταγμα εμποδίζει την εκμετάλλευση της περιουσίας του, σύμφωνα με ό,τι η ζώνη, στην οποία αυτή ενέπιπτε - (οικιστική), επέτρεπε, έτσι ώστε να παραβιάζεται το ΄Αρθρο 23 του Συντάγματος, το οποίο διασφαλίζει το δικαίωμα της ιδιοκτησίας.
Οι καθ’ ων η αίτηση, επικαλούμενοι σχετική νομολογία, υποστηρίζουν ότι, στη συγκεκριμένη περίπτωση, δεν τίθεται ζήτημα στέρησης του δικαιώματος ιδιοκτησίας του αιτητή. Πρόκειται για προσωρινό περιορισμό στη χρήση του ακινήτου, ο οποίος επιβλήθηκε ως αποτέλεσμα της επικινδυνότητας από την αστάθεια του εδάφους τοπικά. Το προσωρινό του περιορισμού, υποστηρίζουν, προκύπτει από το σύνολο των γεγονότων.
Κατά τη μελέτη της υπόθεσης, διαπίστωσα ότι το προσβαλλόμενο Διάταγμα εξέπνευσε προτού η δίκη ολοκληρωθεί. Επανάνοιξα την υπόθεση και ζήτησα να ακούσω τους συνηγόρους των μερών κατά πόσο η δίκη, ενόψει της λήξης της ισχύος του προσβαλλόμενου Διατάγματος, καταργήθηκε.
Η συνήγορος του αιτητή περιορίστηκε να δηλώσει ότι αυτός επιθυμεί να προχωρήσει, καθότι πρόθεσή του είναι να διεκδικήσει αποζημιώσεις από το επαρχιακό δικαστήριο, σε περίπτωση επιτυχίας της προσφυγής του. Η συνήγορος των καθ’ ων η αίτηση δήλωσε ότι πρόκειται για ανανέωση διατάγματος και ότι η Προσφυγή Αρ. 516/2004, η οποία προσέβαλλε προηγούμενη ανανέωση, αποσύρθηκε.
Πάγια θέση της νομολογίας στο θέμα της κατάργησης της δίκης είναι ότι η εξαφάνιση του αντικειμένου της προσφυγής αποτελεί λόγο διαγραφής της.
Στην απόφαση της πλήρους Ολομέλειας Στράκκα Λτδ. ν. Δημοκρατίας (1991) 3 Α.Α.Δ. 643, σε σχέση με το ζήτημα αυτό, αναφέρονται τα εξής:- (σελ. 651)
«Αποτελεί βασική αρχή του διοικητικού δικαίου ότι η δίκη καταργείται για διάφορους λόγους στους οποίους περιλαμβάνεται η έλλειψη αντικειμένου. Κατά κανόνα η προσφυγή δεν μπορεί να προωθηθεί και πρέπει να διαγραφεί αν μετά την καταχώρηση και πριν την εκδίκασή της επισυμβούν γεγονότα που έχουν ως συνέπεια την εξαφάνιση του αντικειμένου της, όπως π.χ. η ρητή ανάκληση της προσβαλλόμενης πράξης στο σύνολό της, η σιωπηρά ανάκλησή της η οποία εξυπακούεται από νέα πράξη του ίδιου οργάνου που ρυθμίζει το ίδιο θέμα και η πλήρης ικανοποίηση της αξίωσης του αιτητή. Στις περιπτώσεις αυτές η δίκη καταργείται γιατί η συνέχισή της δεν εξυπηρετεί κανένα σκοπό. Στην περίπτωση όμως που έχουν προκύψει στον αιτητή ζημιογόνες συνέπειες από την προσβαλλόμενη διοικητική πράξη ή παράλειψη ενώ αυτή βρισκόταν ακόμα σε ισχύ, η δίκη δεν καταργείται. Εναπόκειται, βέβαια, στον εκάστοτε αιτητή να αποδείξει ότι έχουν ήδη προκύψει σ’ αυτόν ζημιογόνες συνέπειες από την προσβαλλόμενη πράξη πριν την ανάκλησή της ή την ικανοποίηση της αξίωσής του και συντρέχει, επομένως, λόγος για τη συνέχιση της δίκης.»
Στις ίδιες γραμμές κινήθηκε και η απόφαση στην Ιωσηφίδης ν. Δημοκρατίας (1998) 3 Α.Α.Δ. 490, όπου γίνεται ευρεία ανασκόπηση της νομολογίας και υιοθέτηση των αποφασισθέντων στην Παπαδόπουλος ν. Δημοκρατίας (1989) 3 Α.Α.Δ. (Ε) 973, ως επίσης και η πρόσφατη απόφαση στην Κουμέρας ν. Αρχής Ηλεκτρισμού Κύπρου, Αναθεωρητική ΄Εφεση Αρ. 97/05, 12/11/07.
Στην παρούσα περίπτωση, το προσβαλλόμενο Διάταγμα έπαυσε αυτοδίκαια να ισχύει από 28/2/2007, πριν, δηλαδή, από την ολοκλήρωση της υπόθεσης. Το ερώτημα, επομένως, το οποίο τίθεται, είναι κατά πόσο η προσφυγή κατέστη χωρίς αντικείμενο, λόγω έκλειψης του εννόμου συμφέροντος του αιτητή να την προωθήσει μετά την, από 28/2/2007, αυτοδίκαιη παύση της ισχύος του Διατάγματος. Τούτο εξαρτάται από το κατά πόσο, σε περίπτωση ακυρωτικής απόφασης, θα προκύπτει θέμα για τους καθ’ ων η αίτηση να πράξουν ο,τιδήποτε προς συμμόρφωση, ή να ικανοποιήσουν οποιαδήποτε νόμιμη αξίωση του αιτητή. Είναι πρόδηλο εδώ ότι, σε τέτοια περίπτωση, δε θα προκύπτει θέμα οι καθ’ ων η αίτηση να πράξουν ο,τιδήποτε προς συμμόρφωση, δηλαδή επαναφορά της κατάστασης που ίσχυε πριν από τη δημοσίευση του Διατάγματος, εφόσον αυτό εξέπνευσε. Ούτε θα έχουν να ικανοποιήσουν οποιαδήποτε νόμιμη αξίωση του αιτητή, όπως, παραδείγματος χάριν, αποζημίωσή του, εφόσον, κατά τη διάρκεια της ισχύος του Διατάγματος, η άδεια οικοδομής, την οποία αυτός εξασφάλισε, δεν βρισκόταν σε ισχύ. Περαιτέρω, ο αιτητής δεν έχει, καθ’ οιονδήποτε τρόπο, καταδείξει, ούτε ισχυρίστηκε ότι κατά τη διάρκεια της ισχύος του προσβαλλόμενου Διατάγματος, προέκυψαν γι’ αυτόν ζημιογόνες συνέπειες.
Με την πιο πάνω διαπίστωση για κατάργηση της δίκης, η εξέταση των λόγων ακυρότητας που προβάλλονται είναι χωρίς σημασία.
Η προσφυγή απορρίπτεται, με έξοδα εναντίον του αιτητή.
Ε. Παπαδοπούλου,
Δ.
/ΜΠ
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο