ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υπόθεση Αρ 1494/06)
11 Ιουνίου, 2008
[ΚΡΑΜΒΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
IRYNA DMYTRIIEVA
Αιτήτρια,
ν.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
1. ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ,
2. ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΑΡΧΕΙΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ,
Καθ΄ ων η αίτηση.
- - - - - -
Σ. Δράκος και Κ. Ξυδά, για την Αιτήτρια.
Λ. Ουστά, για τους Καθ΄ ων η αίτηση.
- - - - - -
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΚΡΑΜΒΗΣ, Δ.: Η αιτήτρια είναι ουκρανή υπήκοος. Τον Αύγουστο του 1998 ήρθε για πρώτη φορά στην Κύπρο για να εργαστεί ως τουριστική αντιπρόσωπος και εξασφάλισε προς τούτο άδεια προσωρινής παραμονής μέχρι τις 30.3.99. Η εν λόγω άδεια ανανεωνόταν διαδοχικά και για καθορισμένα χρονικά διαστήματα. Στις 10.9.2004 η αιτήτρια ζήτησε παράταση της προσωρινής άδειας παραμονής της. Οι καθ΄ ων η αίτηση με επιστολή τους ημερ. 8.11.2004 πληροφόρησαν την αιτήτρια ότι η αίτησή της δεν μπορούσε να εγκριθεί για τους λόγους που εξηγούν στην εν λόγω επιστολή. Η αιτήτρια περί τις αρχές Δεκεμβρίου 2004 ζήτησε όπως επανεξεταστεί το αίτημά της. Οι καθ΄ ων η αίτηση με επιστολή τους ημερ. 16.12.2004 την πληροφόρησαν ότι της δινόταν τελική παράταση της άδειας της μέχρι τις 15.6.2005. Η άδεια που εκδόθηκε με ημερομηνία ισχύος μέχρι 15.6.2005 έφερε την ένδειξη FINAL-NOT RENEWABLE.
Στις 5.6.06, σχεδόν ένα χρόνο μετά τη λήξη της τελευταίας άδειας προσωρινής παραμονής, η αιτήτρια, κατ΄ επίκληση της Eυρωπαϊκής Oδηγίας 2003/109/ΕΚ, ζήτησε να της παραχωρηθεί το καθεστώς του επί μακρόν διαμένοντος. Η αίτησή της απορρίφθηκε στις 5.7.06 για το λόγο ότι στις 23.1.06 που ήταν η τελευταία ημερομηνία ενσωμάτωσης της προαναφερόμενης Ευρωπαϊκής Οδηγίας στο κυπριακό δίκαιο, δεν κατείχε έγκυρη άδεια παραμονής στην Κυπριακή Δημοκρατία. Ενόψει τούτου, η αιτήτρια κλήθηκε να αναχωρήσει από την Κύπρο καθότι η εδώ παραμονή της από τις 16.6.05 ήταν παράνομη. Η αιτήτρια δεν συμμορφώθηκε και εναντίον της εκδόθηκαν (1.11.06) διατάγματα κράτησης και απέλασης. Η αιτήτρια απελάθηκε στη χώρα της στις 11.11.06. Παρενθετικά σημειώνω ότι η προσφυγή που άσκησε για την ακύρωση των πιο πάνω διαταγμάτων απορρίφθηκε. Κρίθηκε ότι αυτά εκδόθηκαν νόμιμα. Βλ. Iryna Dmytrieva v. Κυπριακής Δημοκρατίας, υπόθ. αρ. 2153/06, ημερ. 18.4.08.
Η παρούσα αίτηση έχει ως αντικείμενο την απόφαση των καθ΄ ων η αίτηση ημερ. 5.7.06 με την οποία απέρριψαν την αίτηση της αιτήτριας για παραχώρηση του καθεστώτος του επί μακρόν διαμένοντος. Η αιτήτρια ισχυρίζεται ότι η προσβαλλόμενη απόφαση λήφθηκε παράνομα και ζητά την ακύρωση της για τους πιο κάτω λόγους:
«1. Το αίτημα της Αιτήτριας δεν εξετάστηκε με βάση τις αρχές της χρηστής διοίκησης και/ή υπάρχει υπέρβαση εξουσίας.
2. Με βάση την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2003/109/ΕΚ η αιτήτρια έχει συμπληρώσει 5 και πλέον χρόνια νόμιμης παραμονής της στην Κύπρο και εμπίπτει στα κριτήρια της Οδηγίας 2003/109/ΕΚ, και ως εκ τούτου δεν ερμηνεύθηκε ορθά η εν λόγω Οδηγία. Ιδιαίτερα, η απόφαση των καθ΄ ων η αίτηση δεν λαμβάνει υπόψη το γεγονός ότι η επίδικη Οδηγία 2003/109/ΕΚ διαθέτει κάποια μορφή αποτελεσματικότητας ακόμη και πριν τη λήξη προθεσμίας ενσωμάτωσης της, και ως εκ τούτου θα έπρεπε οι καθ΄ ων η αίτηση να ερμηνεύσουν την υφιστάμενη νομοθεσία μέσα στο πνεύμα της διατύπωσης και τους σκοπούς της Οδηγίας. (Βλ. προσφυγή αρ. 1012/05, Nebojsa Micovic v. Κυπριακή Δημοκρατία).
3. Οι καθ΄ ων η αίτηση ενήργησαν κακή τη πίστει και/ή των αρχών της φυσικής δικαιοσύνης, αφού α) δεν ενσωμάτωσαν έγκαιρα την δεν λόγω Οδηγία στο Κυπριακό Δίκαιο, και β) δεν κάλεσαν την αιτήτρια σε ακρόαση αφού η απόφαση θα ήταν δυσμενής.
4. Οι καθ΄ ων η αίτηση στο πλαίσιο που θα έπρεπε να ασκήσουν την διακριτική τους ευχέρεια, την άσκησαν εσφαλμένα.
5. Υπάρχει παραβίαση των άρθρων 5(1)(f), 8 και 14 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την προάσπιση των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Ελευθεριών όπως αυτή κυρώθηκε με τον Νόμο 39/62 και τα άρθρα 11, 15, 28 του Συντάγματος.
6. Υπάρχει παραβίαση των άρθρων 249 (ex Article 189) και 226 (ex Article 169) της Σύμβασης του Αμστερνταμ (Treaty establishing the European Community-Consolidated Version established by the Treaty of Amsterdam), καθώς επίσης και της νομολογίας του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, που επιβάλει την άμεση εφαρμογή και/ή εκτέλεση της Ευρωπαϊκής Νομοθεσίας από τα κράτη-μέλη όπως είναι η Κύπρος από την 1/5/04, περιλαμβανομένων των Οδηγιών (Directives).
7. Παραβιάστηκε η αρχή της αναλογικότητας όπως προνοείται από τον Νόμο.»
Η αίτηση για παραχώρηση του καθεστώτος του επί μακρόν διαμένοντος υποβλήθηκε ένα σχεδόν χρόνο μετά τη λήξη της τελευταίας προσωρινής άδειας όταν η αιτήτρια βρισκόταν πλέον παράνομα στο έδαφος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι στην επιστολή των δικηγόρων της με την οποία υποβλήθηκε το αίτημα για παραχώρηση του καθεστώτος του επί μακρόν διαμένοντος αναληθώς αναφέρεται ότι η αιτήτρια διέμενε στην Κύπρο νόμιμα και αδιάλειπτα από 15.8.1998. Η ανακρίβεια της δήλωσης προκύπτει από τα ίδια τα γεγονότα όπως έχουν ήδη εκτεθεί.
Με βάση το άρθρο 4(1) της πιο πάνω Ευρωπαϊκής Οδηγίας, το καθεστώς του επί μακρόν διαμένοντος παρέχεται σε πολίτες τρίτων χωρών οι οποίοι διαμένουν νομίμως και αδιαλείπτως τα τελευταία πέντε έτη αμέσως πριν την υποβολή της αίτησης σε κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Η διοίκηση, παρά την ευρεία διακριτική ευχέρεια που έχει να αποφασίζει επί θεμάτων εισόδου και παραμονής αλλοδαπών στη χώρα (βλ. Moyo and Another v. Republic (1988) 3 CLR 1203) έχει επίσης και την υποχρέωση να εξετάζει κάθε περίπτωση με καλή πίστη και σύμφωνα με τους νόμους και το διεθνές δίκαιο. Το τεκμήριο της καλόπιστης άσκησης της διακριτικής ευχέρειας της διοίκησης διατηρείται ακλόνητο μέχρι απόδειξης του αντιθέτου. Στην προκείμενη περίπτωση η άδεια παραμονής της αιτήτριας μέχρι τις 15.6.2005 σημειώθηκε ως τελική για να δοθεί προφανώς η ευκαιρία στην ίδια να διευθετήσει έγκαιρα την αναχώρησή της αμέσως μετά τη λήξη της άδειας αλλά και στους εργοδότες της να την αντικαταστήσουν στο μεταξύ. Η προσωρινή άδεια που παραχωρήθηκε στην αιτήτρια ήταν άμεσα συνδεδεμένη με τους λόγους που πρόβαλε η αιτήτρια για να δικαιολογηθεί η παραμονή της στη Δημοκρατία. Το χρονικό περιθώριο που έθεσε η Οδηγία έχει σκοπό να βοηθήσει τα κράτη-μέλη και να τους δώσει το χρόνο να προσαρμόσουν το νομικό τους σύστημα και να προβούν σε όλες τις αναγκαίες ενέργειες για να συμμορφωθούν με την Οδηγία. Το Δικαστήριο Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (ΔΕΚ) στην Case 148/78 Pubblico Ministero v. Tullio Ratti (1979) ECR 1629 (1980) 1 CMLR 96 αποφάσισε ότι μόνο στο τέλος της προθεσμίας ενσωμάτωσης που θέτει η ίδια η Οδηγία μπορεί ένα άτομο να χρησιμοποιήσει και να επικαλεστεί την Οδηγία. Μέχρι τη λήξη της προθεσμίας, τα κράτη-μέλη είναι ελεύθερα να εξετάζουν τους τρόπους ενσωμάτωσής της. Πριν την προθεσμία αυτή δεν παρέχονται δικαιώματα σε κανένα άτομο. Η Οδηγία απευθύνεται στα κράτη-μέλη και όχι στα άτομα που διαμένουν στην επικράτεια κράτους-μέλους. Είναι γεγονός ότι η αιτήτρια κατά την υποβολή της αίτησης για την απόκτηση του καθεστώτος του επί μακρόν διαμένοντος επικαλέστηκε την Οδηγία 2003/109/ΕΚ και ότι κατά τον χρόνο της έκδοσης της προσβαλλόμενης απόφασης, η προθεσμία για ενσωμάτωση της Οδηγίας είχε ήδη εκπνεύσει. Ωστόσο, η αιτήτρια δεν μπορούσε να επωφεληθεί με οποιοδήποτε τρόπο καθότι η άδεια προσωρινής παραμονής και εργασίας που της είχε χορηγηθεί, έληξε στις 15.6.05 πριν την ενσωμάτωση της Οδηγίας δηλαδή, πριν τις 23.1.06. Επομένως, η αιτήτρια δεν μπορούσε να επικαλεστεί την Οδηγία γιατί από τις 15.6.05 διέμενε παράνομα στην Κύπρο.
Οι καθ΄ ων η αίτηση εξέτασαν με καλή πίστη το αίτημα της αιτήτριας για απόκτηση του καθεστώτος του επί μακρόν διαμένοντος και καλόπιστα εξάσκησαν τη διακριτική τους ευχέρεια εφαρμόζοντας προς τούτο τους νόμους της Δημοκρατίας οι οποίοι διέπουν το θέμα. Οι ισχυρισμοί περί του αντιθέτου δεν έχουν αποδειχθεί.
Η προσφυγή αποτυγχάνει και απορρίπτεται με €1200 έξοδα υπέρ των καθ΄ ων η αίτηση. Η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται.
Α. ΚΡΑΜΒΗΣ, Δ.
ΣΦ.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο