ANΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
ΥΠΟΘΕΣΗ ΑΡ. 1879/2008
26 Οκτωβρίου, 2009.
[Μ. ΦΩΤΙΟΥ, Δ/ΣΤΗΣ]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 28, 33 ΚΑΙ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
NANDANIE LAUDENI PANTHIRANNECHELAGE,
Αιτήτρια
- ΚΑΙ -
1. ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
2. ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ
Καθ’ ων η αίτηση
………………….
Χρ. Δημητρίου, για την αιτήτρια
Λ. Χριστοδουλίδου (κα), Ανώτερη Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους καθ’ ων η αίτηση
……………….
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Μ. ΦΩΤΙΟΥ, Δ: Η αιτήτρια με την παρούσα προσφυγή ζητά από το Δικαστήριο την εξής θεραπεία που παραθέτω αυτούσια:
«Δήλωση και/ή απόφαση του Δικαστηρίου ότι η απόφαση και/ή πράξη των καθ’ ων η αίτηση με ημερομηνία 29/9/08 και με την οποία απέρριψαν την αίτηση της αιτήτριας ημερομηνίας 25/1/07 για την απόκτηση της Κυπριακής υπηκοότητας με εγγραφή, είναι άκυρη, παράνομη και στερημένη οποιουδήποτε εννόμου αποτελέσματος.»
ΓΕΓΟΝΟΤΑ
Η αιτήτρια γεννήθηκε στη Σρι Λάνκα και αφίχθηκε στην Κύπρο την 1/6/01 και της παραχωρήθηκε άδεια προσωρινής παραμονής και εργασίας μέχρι την 1/6/03 για να εργαστεί ως οικιακή βοηθός με τον κ. Σέργιο Σεργίου στη Λευκωσία.
Στις 21/8/01 η αλλοδαπή εγκατέλειψε το χώρο εργασίας της και υπέβαλε παράπονο εναντίον του εργοδότη της για μη καταβολή μισθών και παράβαση των όρων εργασίας της. Το παράπονο εξετάστηκε από το Επαρχιακό Γραφείο Εργασίας στις 30/10/01 και κρίθηκε υπέρ της αλλοδαπής. Κατά συνέπεια της δόθηκε άδεια για να προβεί σε αλλαγή εργοδότη εντός 30 ημερών, γεγονός το οποίο της κοινοποιήθηκε στις 16/11/01. Στις 14/1/02 στάληκε επιστολή στην αιτήτρια, μέσω του δικηγόρου της, με την οποία της ζητείτο να αναχωρήσει από τη Δημοκρατία εντός 15 ημερών, επειδή είχε παρέλθει η περίοδος των 30 ημερών που της δόθηκε για να εξεύρει νέο εργοδότη, χωρίς να το πράξει.
Στο μεταξύ στις 8/1/02 η δικηγόρος της αιτήτριας απέστειλε επιστολή στο Τμήμα Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης με την οποία ζητούσε, όπως παραταθεί η περίοδος των 30 ημερών. Το αίτημα της αλλοδαπής δεν έγινε αποδεκτό και κλήθηκε να αναχωρήσει. Επειδή η αιτήτρια αρνήθηκε να αναχωρήσει και παρέμενε παράνομα στη Δημοκρατία εκδόθηκαν εναντίον της διατάγματα κράτησης και απέλασης και τα στοιχεία της τοποθετήθηκαν στο στοπ-λιστ. Αυτή δεν εντοπίστηκε, ούτε και αναχώρησε για το εξωτερικό, αλλά συνέχισε να παραμένει παράνομα στην Κύπρο. Στις 16/12/03 η αιτήτρια τέλεσε πολιτικό γάμο με τον ελληνοκύπριο Παναγιώτη Χρήστου και στη συνέχεια στις 2/1/04 υπέβαλε αίτηση για παραχώρηση άδειας παραμονής ως σύζυγος κύπριου υπήκοου, η οποία και της δόθηκε μέχρι 7/9/05. Στο μεταξύ, στις 13/9/04 αφαιρέθηκαν τα στοιχεία της από το στοπ-λιστ.
Στις 25/8/05 η αιτήτρια απέστειλε επιστολή στο Τμήμα Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης (μέσω δικηγόρου) με την οποία ζητούσε να παραχωρηθεί θεώρηση εισόδου στα δύο παιδιά της από προηγούμενο γάμο στη Σρι-Λάνκα. Το αίτημα της έγινε αποδεκτό, και τα παιδιά της αφίχθηκαν στην Κύπρο στις 25/11/05. Εκτοτε διαμένουν στη Δημοκρατία.
Στις 27/12/05 η αιτήτρια υπέβαλε αίτηση για παράταση της άδειας της, η οποία δεν της παραχωρήθηκε, καθότι κατά τη διάρκεια εξέτασης της αίτησης για παραχώρηση θεώρησης εισόδου, διαπιστώθηκε ότι το ζεύγος δεν συμβιούσε και όπως πληροφορήθηκαν οι καθ’ ων η αίτηση ο σύζυγος προτίθετο να υποβάλει αίτηση διαζυγίου. Στις 17/10/06 η αιτήτρια υπέβαλε αίτηση για παραχώρηση άδειας προσωρινής παραμονής και εργασίας, ως σύζυγος κύπριου υπηκόου. Η άδεια της δόθηκε μέχρι 30/7/07 επειδή νεώτερη έκθεση της Αστυνομίας κατέδειξε ότι το ζεύγος συμβιούσε αρμονικά. Στις 28/8/07 ο δικηγόρος της αιτήτριας υπέβαλε, εκ μέρους της, αίτημα για παραχώρηση του καθεστώτος του επί μακρόν διαμένοντα. Το αίτημα της δεν έγινε αποδεκτό λόγω της προηγούμενης παράνομης παραμονής της και η αιτήτρια ενημερώθηκε σχετικά με επιστολή ημερ. 11/10/07. Στο μεταξύ, στις 1/8/07 ο σύζυγος της υπέβαλε αίτηση διαζυγίου. Κατά συνέπεια η άδεια προσωρινής παραμονής της αιτήτριας ακυρώθηκε και κλήθηκε γραπτώς να αναχωρήσει άμεσα από τη Δημοκρατία. Πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι από τις 28/12/06 η αιτήτρια υπέβαλε αίτηση για εγγραφή της ως Κύπρια πολίτης λόγω του γάμου της με τον ελληνοκύπριο. Η αίτηση εξετάστηκε στις 23/9/08 και απορρίφθηκε λόγω προηγούμενης παράνομης παραμονής της στην Κύπρο για 25 μήνες. Ενημερώθηκε η αιτήτρια για την απόφαση αυτή στις 29/9/08. Η αιτήτρια καταχώρησε την παρούσα προσφυγή στις 9/12/08 αλλά για απόρριψη της αίτησής της ημερ. 25/1/07.
ΝΟΜΙΚΟΙ ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΙ
Ο ευπαίδευτος δικηγόρος της αιτήτριας, στη γραπτή του αγόρευση, προβάλλει τους εξής λόγους ακυρώσεως της προσβαλλόμενης πράξης: (α) ότι είναι προϊόν εσφαλμένης ερμηνείας και εφαρμογής των προνοιών του άρθρου 110(2) του περί Αρχείου Πληθυσμού και Μεταναστεύσεως Νόμου του 2002 (Ν. 141(1)/02) και (β) ότι οι καθ’ ων η αίτηση ενήργησαν εκτός των πλαισίων και/ή των ακραίων ορίων της διακριτικής τους ευχέρειας και με κριτήρια παράνομα και/ή αντίθετα με το Νόμο και σε αντίθεση με τις αρχές της χρηστής διοίκησης, της επιείκειας και της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης του πολίτη προς το Κράτος.
Η ευπαίδευτη δικηγόρος των καθ’ ων η αίτηση απορρίπτει όλους τους πιο πάνω ισχυρισμούς της αιτήτριας και αναφέρει ότι οι καθ’ ων η αίτηση ενήργησαν νόμιμα και ορθά αφού προέβησαν σε δέουσα έρευνα και αιτιολόγησαν δεόντως την επίδικη απόφαση. Έτσι εισηγείται την απόρριψη της παρούσας προσφυγής.
ΕΞΕΤΑΣΗ ΝΟΜΙΚΩΝ ΙΣΧΥΡΙΣΜΩΝ
Η αιτήτρια προσβάλλει την απόρριψη της αίτησης της ημερ. 25/1/07 που έγινε με την απόφαση ημερ. 29/9/08. Με την εν λόγω απόφαση η αιτήτρια πληροφορείται ως ακολούθως:
«Κυρία,
Έχω οδηγίες να αναφερθώ στην αίτηση σας για απόκτηση της Κυπριακής υπηκοότητας με εγγραφή και να σας πληροφορήσω ότι το αίτημα σας εξετάστηκε με τη δέουσα προσοχή αλλά απορρίφθηκε δυνάμει της 2ης επιφύλαξης του εδαφίου 2 του Άρθρου 110 του Ν. 141(1)/2002 λόγω προηγούμενης παράνομης διαμονής σας στην Κύπρο.
2. Συγκεκριμένα έχετε παραμείνει παράνομα τις πιο κάτω χρονικές περιόδους: α) 01.06.03-02.01.04, β) 07.09.05-17.10.06 και γ) 30.11.07-23.05.08.»
Ο ευπαίδευτος συνήγορος της αιτήτριας βασιζόμενος ουσιαστικά σε σχετική έκθεση της Επιτρόπου Διοικήσεως, που δόθηκε σε άλλη περίπτωση, καταλήγει με την αγόρευση του ότι οι καθ’ ων η αίτηση εσφαλμένα και ενάντια της αρχής της χρηστής διοίκησης και εμπιστοσύνης του πολίτη προς το Κράτος, έλαβαν υπόψη το γεγονός ότι για μια περίοδο στο παρελθον, η αιτήτρια παρέμεινε στη Δημοκρατία παράνομα.
Η ευπαίδευτη δικηγόρος των καθ’ ων η αίτηση τονίζει το γεγονός ότι η περίοδος που παρέμεινε παράνομα στη Δημοκρατία η αιτήτρια, δεν είναι ασήμαντη, αλλά σημαντική. Επικαλείται τις υποθέσεις Youssife Mohamad ν Δημοκρατίας, υποθ. αρ. 261/06 ημερ. 19/3/07, Νατάσα Χρυσοστόμου ν. Δημοκρατίας, υποθ. αρ. 1794/06 ημερ. 17/12/07, Malika Khamsaeva v. Δημοκρατίας, υποθ. αρ. 727/06 ημερ. 16/7/07, τη δική μου υπόθεση Αli Mahmoud Abdel Meneem v. Δημοκρατίας, υποθ. αρ. 1552/07 ημερ. 5/11/08).
Εξέτασα παρόμοιο νομικό θέμα, με γεγονότα κάπως παρόμοια, στην υπόθεση Ali Mahmoud Abdel Meneem ν. Κυπριακης Δημοκρατίας (πιο πάνω) και είχα τότε αποφασίσει, με βάση βέβαια, τα γεγονότα εκείνης της υπόθεσης, ότι η προσφυγή ευσταθούσε λόγω παραβίασης από πλευράς των καθ’ ων η αίτηση της αρχής της καλής πίστης και για το ότι δεν είχε διεξαχθεί η δέουσα έρευνα. Σημειώνω απλώς ότι η απόφαση αυτή έχει εφεσιβληθεί με την Α.Ε. 185/08. Αναφορικά όμως με τη νομική πτυχή (ερμηνεία του άρθρου 110(2) του Ν. 141(1)/02) είχα τότε αναφέρει τα ακόλουθα, που παραθέτω αυτούσια και στην παρούσα:
«Εξέτασα με προσοχή τις αντίστοιχες θέσεις. Με απασχόλησε το κατά πόσο η φράση «παραμένει παράνομα στην Κύπρο» αναφέρεται στο χρόνο που υποβάλλεται η αίτηση για πολιτογράφηση ή μπορεί να αναφέρεται και σε παράνομη παραμονή που έλαβε χώρα στο παρελθόν κατά την περίοδο της εδώ παραμονής του αιτητή. Παρά το γεγονός ότι η λέξη «παραμένει» είναι στον ενεστώτα, εντούτοις αυτή έχει ερμηνευθεί, σε τρεις τουλάχιστο περιπτώσεις, ότι καλύπτει και παράνομη παραμονή, που έλαβε χώρα προηγουμένως. Αναφέρομαι στις εξής υποθέσεις που επικαλέστηκε η πλευρά των καθών η αίτηση: Yousife Mohamad v. Δημοκρατίας υποθ. Αρ. 261/06 ημερ. 19/3/07 (Χατζηχαμπής, Δ.), Malika Khamsaeva v. Δημοκρατίας κα, υποθ. Αρ. 727/06 (Φρ. Νικολαϊδης, Δ.) και Νατάσα Χρυσοστόμου ν. Δημοκρατίας κα, υποθ. Αρ. 1794/06 ημερ. 17/12/07 (Γ. Κ. Νικολάου, Δ).
Στην τελευταία πιο πάνω υπόθεση (1794/06) ο Νικολάου Δ., υιοθετώντας την προαναφερθείσα άποψη του Χατζηχαμπή Δ, ανάφερε τα εξής:
«Η Δημοκρατία αντιτείνει ότι η επιφύλαξη ορθά ερμηνεύτηκε ως καλύπτουσα και παράνομη παραμονή στο παρελθόν. Παρέπεμψε, προς υποστήριξη, στη Yousife Mohamad v. Δημοκρατίας, υποθ. Αρ. 261/06, ημερ. 19 Μαρτίου 2007, όπου ο Χατζηχαμπής, Δ, ανέφερε τα ακόλουθα:
«Η δεύτερη επιφύλαξη του άρθρου 110(2) φαίνεται αρκετά ευρεία ώστε να καλύπτει περιπτώσεις παράνομης παραμονής στο παρελθόν, έστω και αν ο αλλοδαπός έχει νόμιμη παραμονή κατά το χρόνο της αίτησής του για πολιτογράφηση.»
Συμμερίζομαι αυτή την άποψη. Είναι νομίζω προφανές ότι το ρήμα «παραμένει», στον ενεστώτα, καλύπτει ως γενική έννοια όλο το διάστημα από το παρελθόν μέχρι το παρόν, το ίδιο ακριβώς όπως και το ρήμα «εισέρχεται» του οποίου η αναφορά, στο πλαίσιο του άρθρου 110(1), θα έπαυε να έχει νόημα αν περιοριζόταν μόνο στο παρόν. Ακολουθεί ότι από τη στιγμή που διαπιστώνεται η οποτεδήποτε παράνομη παραμονή στη Δημοκρατία, η εν λόγω επιφύλαξη αποκλείει, κατά τρόπο απόλυτο, την εφαρμογή του άρθρου 110(2), όπως άλλωστε δέχονται και οι συνήγοροι της αιτήτριας, οι οποίοι προβάλλουν αυτό το αποτέλεσμα ως λόγο για την αναζήτηση άλλης επιεικέστερης ερμηνείας. Το θέμα όμως τελειώνει με τη διαπίστωση της νομοθετικής βούλησης.»
Με απασχόλησε επίσης και το κατά πόσο, οι μεταγενέστερες ανανεώσεις της άδειας του αιτητή, παρά την εδώ παράνομη παραμονή του, καθιστούν και την περίοδο που ήταν εδώ παράνομα, νόμιμη. Τελικά όμως κατάληξα, ιδιαίτερα ενόψει των μεγάλων περιόδων της παράνομης παραμονής (64 μέρες, 41 ημέρες και 69 αντίστοιχα), ότι δεν νομιμοποιείται η παράνομη περίοδος, ιδιαίτερα αν ληφθεί υπόψη ότι η ανανέωση δεν άρχιζε από τη λήξη της προηγούμενης άδειας. Αυτή η άποψη υποστηρίζεται και από την προαναφερθείσα υπόθεση Malika Khamsaeva v. Δημοκρατίας.
Με βάση τα πιο πάνω καταλήγω ότι δεν ευσταθεί ο ισχυρισμός του αιτητή ότι η απόφαση στηρίχθηκε σε λανθασμένη ερμηνεία της 2ης επιφύλαξης του εδαφίου 2 του άρθρου 110 του Ν. 141(1)/2002.»
Το ερώτημα είναι αν με βάση τα γεγονότα της παρούσας υπόθεσης, η απόφαση των καθ’ ων η αίτηση να λάβουν υπόψη τις παράνομες περιόδους που φαίνονται στην προσβαλλόμενη απόφαση (1/6/03-2/1/04, 7/9/05-17/10/06 και 30/11/07-23/5/08) ήταν δικαιολογημένη υπό τις περιστάσεις ή παραβιάζει την αρχή της καλής πίστης και χρηστής διοίκησης. Πρόκειται για περίπου 184 ημέρες της (α) περιόδου, 405 ημέρες της (β) περιόδου και 184 ημέρες της (γ) περιόδου.
Η αιτήτρια στην παρούσα περίπτωση δε φαίνεται να εργοδοτείτο συνεχώς και νόμιμα με άδεια του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, όπως ήταν η περίπτωση της υπόθεσης 1552/07. Εδώ η αιτήτρια, σύμφωνα με έκθεση της Αστυνομίας ημερ. 14/1/08, συνέχισε να παραμένει παράνομα στην Κύπρο, σε άγνωστη διεύθυνση, και τα στοιχεία της καταχωρήθηκαν στον κατάλογο αναζητούμενων προσώπων.
Ενόψει των πιο πάνω κρίνω ότι η παρούσα διαφοροποιείται από την υπόθεση 1552/07 όπου δέχθηκα την προσφυγή. Είμαι επίσης της άποψης ότι, για τον ίδιο λόγο, διακρίνεται και από την υπόθεση Dawod Faraj Allah v. Δημοκρατίας, υποθ. αρ. 791/07, ημερ. 7/5/08. Βρίσκω ότι οι καθ’ ων η αίτηση ερμήνευσαν ορθά το άρθρο 110(2) του Ν. 141(1)/02 και ότι η προσβαλλόμενη απόφαση είναι δεόντως αιτιολογημένη. Δε βρίσκω να ενήργησαν οι καθ’ ων η αίτηση εναντίον της αρχής της χρηστής διοίκησης και καλής πίστης, όπως ισχυρίζεται η πλευρά της αιτήτριας.
Η προσφυγή αποτυγχάνει και απορρίπτεται με €600 έξοδα εναντίον της αιτήτριας.
Η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται σύμφωνα με το Άρθρο 146.4(α) του Συντάγματος.
Μ. Φωτίου, Δ.
/ΚΑΣ
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο