ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υπόθεση Αρ. 1902/2008)
14 Μαΐου, 2010
[K. ΚΛΗΡΙΔΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
1. KATERYNA TELSENKO,
2. ΣΑΒΒΑΚΗΣ ΝΙΚΟΔΗΜΟΥ,
Αιτητές,
- ν -
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΜΕΣΩ
ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ,
Καθ΄ου η αίτηση.
- - - - - -
Δ. Κακουλλής, για τους Αιτητές.
Λ. Χριστοδουλίδου, Ανώτερη Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τον Καθ΄ου η Αίτηση.
- - - - - -
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΚΛΗΡΙΔΗΣ, Δ.: Η αιτήτρια αρ. 1, η οποία κατάγεται από την Ουκρανία, και ο Κύπριος αιτητής αρ. 2 συνήψαν πολιτικό γάμο στις 3.3.2006 στο Δημαρχείο Αραδίππου, οπότε, κατόπιν παράκλησης του δεύτερου, παραχωρήθηκε από το Τμήμα Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης παράταση της άδειας παραμονής της πρώτης για να διευθετήσει την εν Κύπρω παραμονή της. Κατά την εξέταση σχετικής αίτησης η οποία υποβλήθηκε, και μετά από έρευνες που διενήργησε το Τμήμα σε συνεργασία με την Υπηρεσία Αλλοδαπών και Μετανάστευσης της Αστυνομίας, προέκυψαν ενδείξεις ότι ο τελεσθείς από τους αιτητές γάμος ήταν εικονικός. Το θέμα τέθηκε ενώπιον της Συμβουλευτικής Επιτροπής για εικονικούς γάμους, η οποία αποφάνθηκε ότι ο γάμος ήταν εικονικός, οπότε η αιτήτρια ενημερώθηκε με επιστολή 18.6.2008 και κλήθηκε να αναχωρήσει άμεσα από τη Δημοκρατία. Στις 9.10.2008 απορρίφθηκε και ιεραρχική προσφυγή την οποία η αιτήτρια είχε υποβάλει προς τον Υπουργό Εσωτερικών και στις 15.5.2009 εκδόθηκαν διατάγματα κράτησης και απέλασης σε βάρος της.
Με την παρούσα προσφυγή, οι δύο αιτητές προσβάλλουν τη νομιμότητα ή ορθότητα της απόφασης της Συμβουλευτικής Επιτροπής και της απόφασης του καθ΄ου η αίτηση με την οποία απορρίφθηκε η ιεραρχική προσφυγή της αιτήτριας.
Προδικαστική ένσταση την οποία είχε εγείρει ο καθ΄ου η αίτηση σύμφωνα με την οποία η αιτήτρια δε είχε έννομο συμφέρον να προσβάλλει τις επίδικες αποφάσεις, προφανώς εγκαταλείφθηκε, αφού καμιά περί αυτής μνεία έγινε στην αγόρευση του καθ΄ου η αίτηση.
Οι αιτητές προς υποστήριξη της προσφυγής τους προβάλλουν δύο βασικούς λόγους που καθάπτονται της νομιμότητας των προσβαλλόμενων αποφάσεων:
α. Ότι, κατά τη διαδικασία λήψης των επίδικων αποφάσεων, εμφιλοχώρησε πλάνη περί τα πράγματα και/ή το Νόμο και έλλειψη δέουσας έρευνας.
β. Ότι οι προσβαλλόμενες αποφάσεις πάσχουν από έλλειψη αιτιολογίας και από αοριστία.
α. Η κατ΄ ισχυρισμό πλάνη και/ή έλλειψη δέουσας έρευνας.
Προς υποστήριξη αυτού του λόγου ακύρωσης, οι αιτητές εισηγούνται ότι η πλευρά του καθ΄ου η αίτηση εσφαλμένα συμπέρανε ότι οι αιτητές δεν διέμεναν κάτω από την ίδια στέγη αφού, ενώ πράγματι κατά τις δύο επισκέψεις που διενεργήθηκαν στο διαμέρισμα των αιτητών, ναι μεν απουσίαζε ο σύζυγος, αλλά δόθηκαν από τους αιτητές ικανοποιητικές εξηγήσεις. Περαιτέρω, κατά την προσωπική συνέντευξη στην οποία κλήθηκαν οι αιτητές, δεν υπέπεσαν σε οποιεσδήποτε αντιφάσεις. Ακόμα, φαίνεται ότι ο καθ΄ου η αίτηση ενεργούσε υπό πλάνη αφού, στην απόφαση για απόρριψη της ιεραρχικής προσφυγής, επικαλέστηκε και το ότι ο σύζυγος είχε και προβλήματα με την άδεια παραμονής του, ενώ αυτός, δηλαδή ο αιτητής 2, είναι Κύπριος. Επίσης, στην Ένσταση, ο καθ΄ου η αίτηση πεπλανημένα ανέφερε ότι ο Συμβουλευτική Επιτροπή έκρινε ότι ο γάμος των αιτητών ήταν εικονικός (Τεκμήριο 7), ενώ στο τεκμήριο εκείνο αναφέρεται ότι η Επιτροπή αποφάνθηκε ότι ο γάμος δεν ήταν εικονικός.
Προσεκτική μελέτη του Σημειώματος ημερομηνίας 20.4.2007, που υποβλήθηκε από την Υ.Α.Μ. Λεμεσού και λήφθηκε υπόψη από τη Συμβουλευτική Επιτροπή, καταδεικνύει ότι τα όσα προβάλλονται από πλευράς αιτητών αποδίδουν μόνο μικρό μέρος των αποτελεσμάτων των ερευνών που είχαν διενεργηθεί κατά τις επισκέψεις αστυνομικών οργάνων στο δηλωθέντα τόπο διαμονής των αιτητών. Όχι μόνο κατά τις δύο επισκέψεις απουσίαζε ο αιτητής από το σπίτι αλλά, διακριτική εξέταση των χώρων του σπιτιού που διενεργήθηκε στις 18.2.2007, τίποτε δεν αποκάλυπτε ότι αυτός ζούσε εκεί. Η εξήγηση που δόθηκε αργότερα, στις 22.2.2007, περί του ότι προηγήθηκε καυγάς και ο αιτητής είχε φύγει προσωρινά, δεν ήταν πειστική και δεν είχε καν δοθεί κατά την επίσκεψη της 18.2.2007. Σε άλλη επίσκεψη κατά την 17.3.2007 υπήρχε νέος ενοικιαστής στο διαμέρισμα αλλά, σε τηλεφωνική επικοινωνία της Αστυνομίας με τον αιτητή, αυτός τίποτε δεν ανέφερε περί μετακόμισης, παρά μόνο όταν η ίδια η Αστυνομία του ανέφερε τι είχε διαπιστώσει. Άλλη επίσκεψη στο νέο τόπο διαμονής του ζεύγους έδειξε και πάλι ότι μόνο η αιτήτρια ήταν παρούσα και φαινόταν να διέμενε εκεί μόνη. Άλλα στοιχεία που υποβλήθηκαν στην Επιτροπή, ως αποτέλεσμα των ερευνών, ήταν ότι η αιτήτρια δεν γνώριζε καν τους γονείς του συζύγου της, πέραν του έτους από το γάμο, ούτε και εξάδελφος του αιτητή που ρωτήθηκε γνώριζε οτιδήποτε περί γάμου, έχοντας δηλώσει ότι ο αιτητής ήταν ελεύθερος και ότι διέμενε μόνος του. Περαιτέρω, ο προηγούμενος εργοδότης της αιτήτριας είχε πληροφορηθεί από φίλη της αιτήτριας ότι αυτή είχε εγκαταλείψει τον εργοδότη της με σκοπό να παντρευόταν κάποιον άλλο με εικονικό γάμο για να παραμείνει στη Δημοκρατία. Όλα αυτά τα στοιχεία, τα οποία αποδόθηκαν εδώ συνοπτικά, έπεισαν την Επιτροπή και ακολούθως τον καθ΄ου η αίτηση ότι ο γάμος των αιτητών ήταν εικονικός.
Ως προς το θέμα που προαναφέρθηκε αναφορικά με το Τεκμήριο 7 – πρακτικό της συνεδρίας της Συμβουλευτικής Επιτροπής, ημερομηνίας 28.5.2008, η θέση των αιτητών ότι σ΄ αυτό το πρακτικό αναφερόταν ότι ο γάμος των αιτητών δεν ήταν εικονικός, είναι έκδηλα εσφαλμένη. Στη σελίδα 8 του πρακτικού αναφέρονταν επί λέξει τα εξής:
“………………………………………………………………..
8) Α03 – 18133: Kateryna Teslenko (Σημ. Η αιτήτρια)
Η Επιτροπή συμφώνησε ότι ο γάμος είναι εικονικός αφού το ζεύγος δεν συζεί κάτω από την ίδια στέγη και δεν υπάρχει κατάλληλη συμβολή στην αντιμετώπιση των υποχρεώσεων που απορρέουν από το γάμο τους.”
Είναι φανερό ότι οι αιτητές, παραπέμποντας στο πρακτικό – Τεκμήριο 7, αναφέρονταν στην περίπτωση άλλου αιτητού με αρ. 16 στο πρακτικό, όπου πράγματι εκεί είχε πάρει αυτή τη θέση η Επιτροπή. (F03 – 0052 – HUA CHEN).
Αναφορικά τέλος με τη θέση των αιτητών ότι υπήρχε έκδηλα πλάνη, επειδή στην απόφαση του καθ΄ου η αίτηση στην ιεραρχική προσφυγή αναφερόταν ως ένα από τα στοιχεία που λήφθηκαν υπόψη και το ότι ο σύζυγος παρουσίαζε προβλήματα σ΄ ότι αφορά την άδεια διαμονής του, ενώ αυτός είναι Κύπριος, παρατηρώ τα ακόλουθα:
Είναι γεγονός ότι στην επίδικη απόφαση του καθ΄ου η αίτηση αναφερόταν ως ένα από τα ληφθέντα υπόψη στοιχεία το ότι:
“…. Υπάρχουν ενδείξεις ότι ο σύζυγος παρουσίαζε προβλήματα σ΄ ότι αφορά την άδεια διαμονής του στη Δημοκρατία…”
Γινόταν δε παραπομπή στο υπό αναφορά σημείο στο άρθρο 7Α(3)ζ του περί Αλλοδαπών και Μετανάστευσης Νόμου, όπου πράγματι αυτό είναι ένα από τα θεσμοθετημένα στοιχεία που τείνουν να καταδείξουν εικονικότητα γάμου. Όμως, η αναφορά στον σύζυγο αντί στη σύζυγο, είναι καθαρά αποτέλεσμα λάθους για δύο βασικούς λόγους: Όπως έχει υποδειχθεί, πράγματι ο σύζυγος είναι Κύπριος και δε θα ετίθετο θέμα να αντιμετώπιζε τέτοια προβλήματα. Δεύτερο, η σύζυγος, η οποία είναι αλλοδαπή, αντιμετώπιζε προβλήματα και αυτό ήταν γνωστό στον καθ΄ου η αίτηση. Συγκεκριμένα, όπως προκύπτει από αδιαμφισβήτητα στοιχεία, στις 17.5.2005 τα στοιχεία της αιτήτριας είχαν τοποθετηθεί στον κατάλογο αναζητούμενων προσώπων, μετά που διέμενε παράνομα στη Δημοκρατία και μετά που είχε λήξει τρίμηνη άδεια που της είχε παραχωρηθεί το 2004, προκειμένου να τελούσε γάμο με κάποιο άλλο πρόσωπο, το οποίο τελικά πληροφόρησε τις αρχές ότι ο δεσμός τους είχε λήξει. Με αυτά τα δεδομένα, τα οποία είχαν τεθεί ενώπιον της Επιτροπής και του Υπουργού, είναι φανερό ότι η αναφορά σε προβλήματα διαμονής καθαρά σχετιζόταν με την σύζυγο και εκ λάθους έγινε αναφορά στον Κύπριο σύζυγο. Καμιά σημασία δεν πρέπει ν΄ αποδοθεί σ΄ αυτό το λάθος.
Ο πρώτος λόγος ακύρωσης σαφώς δεν μπορεί να ευσταθήσει υπό το φως των πιο πάνω στοιχείων, που κάθε άλλο παρά πλάνη περί τα πράγματα αποκαλύπτουν ή έλλειψη δέουσας έρευνας.
β. Η κατ΄ ισχυρισμό έλλειψη αιτιολογίας και αοριστία.
Κάτω από αυτό το λόγο ακύρωσης οι αιτητές ασχολούνται με κάποιες αναφορές στο Ημερολόγιο Ενέργειας (Τεκμήριο 6α), όπου αναφερόταν χειρόγραφα ότι κατά τη διενεργηθείσα συνέντευξη το ζεύγος δεν είχε υποπέσει σε οποιαδήποτε αντίφαση στις υποβληθείσες ερωτήσεις, ενώ στο Σημείωμα που τέθηκε υπόψη της Επιτροπής αναφερόταν ότι οι αιτητές δεν υπέπεσαν σε σοβαρές αντιφάσεις.
Μελέτη των δύο κειμένων ως συνόλου με τις λεπτομέρειες οι οποίες παρατίθενται εκεί, αποκαλύπτει ότι το ζεύγος κατά τη διενεργηθείσα συνέντευξη έδωσε κάποιες εξηγήσεις ως προς το θέμα της μη φαινόμενης συγκατοίκησης των αιτητών οι οποίες δικαιολογημένα δεν ήσαν πειστικές και κατέδειχναν ενδεχόμενο προσυνεννόησης μεταξύ τους, αξιοποιώντας το μεσοδιάστημα που είχε προηγηθεί. Έτσι ήταν που αξιολογήθηκε το αποτέλεσμα της συνέντευξης και ορθά βέβαια. Η αναφορά σε μη αντιφάσεις ή μη σοβαρές αντιφάσεις, δεν ενέχει σημασία εφόσον ο ίδιος ο Νόμος επιτρέπει στο άρθρο 7(Α)4(β) να λαμβάνονται υπόψη πληροφορίες οι οποίες δυνατό να προέρχονται και από “έρευνες και συνεντεύξεις” και όχι κατ΄ ανάγκη από αντιφάσεις που διακριβώνονται σ΄ αυτές.
Κάτω από τον ίδιο λόγο ακύρωσης, οι αιτητές εγείρουν και το θέμα ότι ενώ ο καθ΄ου η αίτηση προβάλλει ως ένα από τους λόγους για το χαρακτηρισμό του γάμου των αιτητών ως εικονικού, την έλλειψη συμβολής στην αντιμετώπιση των υποχρεώσεων που απορρέουν από το γάμο (άρθρο 7Α (3)ζ του Νόμου), πουθενά δεν αιτιολογεί αυτή του τη θέση. Η θέση αυτή είναι ορθή, πλην όμως μπορεί εύκολα να αντιπαρατεθεί το ότι το γενικό στη φύση του αυτό στοιχείο που θέτει ο νομοθέτης, στοιχειοθετείται πλήρως με βάση το σύνολο των στοιχείων που περιείχοντο στο σχετικό διοικητικό φάκελο που τέθηκε ενώπιον του καθ΄ου η αίτηση.
Η προσφυγή απορρίπτεται με €1.200 έξοδα εναντίον των αιτητών.
Κ. Kληρίδης,
Δ.
/ΧΤΘ
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο