ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
Υπόθεση αρ. 612/2009
23 Σεπτεμβρίου, 2010
[Μ. ΦΩΤΙΟΥ, Δ/ΣΤΗΣ]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 23, 25, 30 ΚΑΙ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΟΥ
Αιτητής
- ΚΑΙ -
ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ
Καθ’ ης η αίτηση
....................................
Αχ. Δημητριάδης με Ολ. Γεωργιάδου (κα), για τον αιτητή
Δ. Καλλή (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για την καθ’ ης η αίτηση
Καμιά εμφάνιση, για το ενδιαφερόμενο μέρος
...........................
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Μ. ΦΩΤΙΟΥ, Δ: Με την παρούσα προσφυγή ο αιτητής ζητά δήλωση του δικαστηρίου ότι η απόφαση της καθ’ ης η αίτηση Επιτροπής Προστασίας Ανταγωνισμού (πιο κάτω ΕΠΑ) με αρ. 12/2009 ημερ. 20/3/2009 που του κοινοποιήθηκε με επιστολή ημερ. 24/3/2009 (Παράρτημα Α στην προσφυγή) είναι άκυρη και χωρίς έννομο αποτέλεσμα.
Με την εν λόγω απόφασή της η ΕΠΑ ουσιαστικά απέρριψε τους ισχυρισμούς του αιτητή που κατήγγειλε την εταιρεία Ακτίς Λτδ. ότι με τη δημιουργία καρτέλ για μείωση τιμών, 17 γιατροί παραβίασαν τις πρόνοιες του περί Προστασίας του Ανταγωνισμού Νόμου του 1989 (Ν. 207/1989 ως έχει τροποποιηθεί) αποφασίζοντας ότι «η πολιτική που ακολούθησε η Ακτίς Λτδ. δε θεωρείται ότι συνιστά αθέμιτες τιμές χρεώσεων και συνεπώς δεν εμπίπτουν στο άρθρο 6 (1)(α) του εν λόγω Νόμου». Σημειώνεται εδώ ότι η καταγγελία είχε γίνει με βάση το Ν. 207/1989 αλλά η προσβαλλόμενη απόφαση (αφού προηγήθηκαν άλλες αποφάσεις που ανακλήθηκαν) λήφθηκε με βάση τις πρόνοιες του περί Προστασίας του Ανταγωνισμού Νόμου του 2008 (Ν. 13(Ι)/2008) που κατάργησε τον προαναφερθέντα Νόμο (βλ. άρθρο 53(4) του Ν. 13(Ι)/2008).
ΓΕΓΟΝΟΤΑ
Ο αιτητής είναι εισαγωγέας οφθαλμολογικών προϊόντων και μηχανημάτων μέσω της εταιρείας A. Ioannou Medicare Ltd. καθώς και ιδιοκτήτης της εταιρείας Forum Optical Ltd και μέτοχος στην εταιρεία Ofthalmos Laser Centre Ltd. Η τελευταία συστάθηκε αρχές του 2005 με αφορμή, σύμφωνα με τον αιτητή, την παραγγελία μηχανήματος διόρθωσης διαθλαστικών ανωμαλιών με laser της νέας τεχνολογίας allegretto 400.
Στις 1/2/2006 ο αιτητής και οι εταιρείες του, με επιστολή τους της ίδιας ημερομηνίας προς τον Πρόεδρο και τα Μέλη της ΕΠΑ, κατήγγειλαν την εταιρεία Ακτίς Λτδ. για πιθανή παράβαση των άρθρων 4 και 6 του προαναφερθέντος Νόμου 207/1989.
Η καταγγελλόμενη εταιρεία Ακτίς Λτδ. ιδρύθηκε στις 19/7/1994 από 17 μετόχους οφθαλμίατρους, μέλη της Οφθαλμολογικής Εταιρείας Κύπρου και ασχολείται βασικά στον τομέα διόρθωσης διαθλαστικών ανωμαλιών με laser. Σύμφωνα με πιστοποιητικό του Εφόρου Εταιρειών ημερ. 3/7/2008 οι μέτοχοι είναι 24 και το όνομα έχει αλλάξει από Ακτίς Λτδ. σε KARINIAN INVESTMENTS LTD.
Μετά την εν λόγω καταγγελία η ΕΠΑ, σε συνεδρία της ημερ. 27/2/2006, έδωσε οδηγίες στην Υπηρεσία για διεξαγωγή της δέουσας έρευνας και ετοιμασία σχετικού σημειώματος το οποίο να υποβληθεί σ’ αυτή. Στο μεταξύ ο αιτητής με νέα επιστολή του ημερ. 5/4/2006 πληροφόρησε την ΕΠΑ ότι οι ανταγωνιστές του οφθαλμίατροι, εκμεταλλευόμενοι το διπλό τους ρόλο, σε δημοσιογραφική διάσκεψη αμφισβήτησαν δημόσια τα χαρακτηριστικά της νέας τεχνολογίας laser που εισήγαγε ο ίδιος και προσπαθούν να τον καταστρέψουν οικονομικά. Έτσι ζήτησε επίσπευση της εξέτασης της εναντίον της εν λόγω εταιρείας καταγγελίας.
Ακολούθησε και τρίτη επιστολή ημερ. 26/6/2006 καθώς επίσης και κάποια στοιχεία από τον Δρα Τάσο Γεωργίου, τον οφθαλμίατρο συνέταιρο του αιτητή και το πρόσωπο που ουσιαστικά χειριζόταν το προαναφερθέν νέο μηχάνημα.
Αφού λήφθηκαν υπόψη και οι απόψεις διαφόρων ενδιαφερομένων (του Δρα Βορκά, της εταιρείας Ακτις Λτδ., της Δρος Μαρίας Δρουσιώτη-Φυλακτού, του Δρα Ηλία Ηλία και του Δρα Χρίστου Κωνσταντίνου) όπως με λεπτομέρεια φαίνεται στα έγγραφα που συνοδεύουν την ένσταση, η Υπηρεσία υπέβαλε σημείωμα ημερ. 1/9/2006 με το οποίο, για τους λόγους που με λεπτομέρεια εξηγεί, κατέληγε ότι η καταγγελία δεν ευσταθεί.
Στη συνέχεια η ΕΠΑ στις 8/9/2006 (Παράρτημα ΙΔ στην ένσταση) είχε καταλήξει και η ίδια στην ίδια απόφαση. Υπήρξε διαμαρτυρία από πλευράς του αιτητή και αίτημα για επανεξέταση , ενόψει μάλιστα και αλλαγής στη σύνθεση της Επιτροπής με το διορισμό νέου προέδρου. Έτσι στις 20/9/2007 και 27/9/2007 κρίθηκε ότι η προηγούμενη απόφαση δεν παρείχε αιτιολογία και έτσι αποφασίστηκε να γίνει νέα εξέταση. Στη συνέχεια λήφθηκε η ίδια απόφαση, ότι δηλαδή η καταγγελία δεν ευσταθούσε και ακολούθησε νέα διαμαρτυρία του αιτητή Στο μεταξύ εκδόθηκε η απόφαση της Ολομέλειας του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην υπόθεση ΑΤΗΚ ν. Δημοκρατίας κ.α. Α.Ε. 39/2002 ημερ. 4/12/2007 (τώρα δημοσιευμένη ως ΑΤΗΚ ν. Δημοκρατίας κ.α. (2007) 3 Α.Α.Δ. 560) που κρίθηκε ότι η συμμετοχή του κ. Κωστή Ευσταθίου, ως μέλους στην Επιτροπή ήταν παράνομη και έτσι αποφασίστηκε νέα επανεξέταση της υπόθεσης. Από τη νέα Επιτροπή που διοριίστηκε και αφού στο μεταξύ τέθηκε σε ισχύ ο νέος περί της Προστασίας του Ανταγωνισμού Νόμος του 2008 (Ν. 13(1)/2008) που κατήργησε το Νόμο 207/1989 με τις σχετικές μέχρι τότε τροποποιήσεις του. Γιαυτό υπήρξε και νέο σημείωμα της Υπηρεσίας ημερ. 11/7/2008 (Παράρτημα ΛΖ στην ένσταση) με τα εξής συμπεράσματα:
«* Η Ακτίς συνιστά «επιχείρηση» σύμφωνα με την πρόνοια του άρθρου
2 του Νόμου.
· Η εταιρεία Ophthalmos και ο κος Ιωάννου έχουν έννομο συμφέρον να προβούν στην υπό εξέταση καταγγελία εναντίον της εταιρείας Ακτίς.
· Η σχετική αγορά ορίζεται ως η παροχή μηχανήματος λέιζερ προς χρήση για διόρθωση διαθλαστικών ανωμαλιών από οφθαλμιάτρους.
· Η Ακτίς συμπεραίνεται ότι κατέχει δεσπόζουσα θέση στην σχετική αγορά. Γι’ αυτό τον λόγο εξετάσθηκε πιθανή καταχρηστική εκμετάλλευση της θέσεως της σε αυτήν.
· Η συμπεριφορά της εταιρείας Ακτίς μέσω της πιθανολογούμενης μείωσης των τιμών χρέωσης αυτής και των οφθαλμιάτρων που χρησιμοποιούν το μηχάνημα λέιζερ που κατέχει δεν συνιστά κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης με τον άμεσο ή έμμεσο καθορισμό αθέμιτων τιμών αγοράς ή πώλησης κατά το άρθρο 6(1)(α) του Νόμου 13(1)/08.»
Τελικά εκδόθηκε και η προσβαλλόμενη απόφαση από την ΕΠΑ στις 20/3/2009 (απόφαση αρ. 12/2009) με αποτέλεσμα την παρούσα προσφυγή.
ΝΟΜΙΚΟΙ ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΙ
Ο ευπαίδευτος συνήγορος του αιτητή με τις γραπτές του αγορεύσεις (αρχική και απαντητική) προωθεί ουσιαστικά τους εξής λόγους ακύρωσης: (α) η απόφαση προσκρούει και/ή αντίκειται και/ή παραβιάζει τον περί Προστασίας του Ανταγωνισμού Νόμο και συγκεκριμένα τη διασφάλιση του υγιούς ανταγωνισμού. (β) Η απόφαση πάσχει νομικά καθότι λήφθηκε υπό καθεστώς νομικής πλάνης, (γ) η απόφαση λήφθηκε ως αποτέλεσμα έλλειψης δέουσας έρευνας και στερείται αιτιολογίας, (δ) υπήρξε εσφαλμένη ανάλυση του άρθρου 6(1) του Νόμου, (ε) η καθ’ ης η αίτηση παρέλειψε να εφαρμόσει άλλες πρόνοιες της Κυπριακής Νομοθεσίας και (στ) η απόφαση παραβιάζει τα άρθρα 23, 25 και 30 του Συντάγματος καθώς επίσης και το άρθρο 6 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Από πλευράς της καθ’ ης η αίτηση απορρίπτονται οι πιο πάνω ισχυρισμοί του αιτητή και υποστηρίζεται η ορθότητα και νομιμότητα της απόφασης.
ΕΞΕΤΑΣΗ ΝΟΜΙΚΩΝ ΙΣΧΥΡΙΣΜΩΝ
Λαμβάνοντας υπόψη ότι η ουσία της προσβαλλόμενης απόφασης είναι η κατάληξη της καθ’ ης η αίτηση ότι η πολιτική που ακολούθησε η καταγγελθείσα από τον αιτητή εταιρεία Ακτίς Λτδ. δε θεωρείται ότι συνιστά αθέμιτες τιμές χρεώσεων και συνεπώς δεν παραβίασε το άρθρο 6(1)(α) του Νόμου, θα αρχίσω την εξέταση της υπόθεσης με την παράθεση του εν λόγω άρθρου. Το άρθρο 6(1) του περί Προστασίας του Ανταγωνισμού Νόμου του 2008 διαλαμβάνει τα εξής:
«6.(1) Απαγορεύεται η καταχρηστική εκμετάλλευση δεσπόζουσας θέσης μιας ή περισσότερων επιχειρήσεων, που κατέχει ή κατέχουν δεσπόζουσα θέση στο σύνολο ή μέρος της εγχώριας αγοράς ενός προϊόντος, ιδιαίτερα εάν η πράξη αυτή έχει ως αποτέλεσμα ή ενδεχόμενο αποτέλεσμα –
(α) τον άμεσο ή έμμεσο καθορισμό αθέμιτων τιμών αγοράς ή πώλησης ή άλλων μη θεμιτών υπό τις περιστάσεις όρων συναλλαγής,
(β) τον περιορισμό της παραγωγής ή της διάθεσης ή της τεχνολογικής ανάπτυξης, προς ζημιά των καταναλωτών,
(γ) την εφαρμογή ανόμοιων όρων για ισοδύναμες συναλλαγές, με συνέπεια ορισμένες επιχειρήσεις να τίθενται σε μειονεκτική στον ανταγωνισμό θέση,
(δ) την εξάρτηση της σύναψης συμφωνιών από την αποδοχή εκ μέρους των αντισυμβαλλόμενων πρόσθετων υποχρεώσεων, οι οποίες, εκ της φύσεως τους ή σύμφωνα με τις εμπορικές συνήθειες, δεν έχουν σχέση με το αντικείμενο των συμφωνιών αυτών.
(2)...........................................................................................................»
«Δεσπόζουσα θέση» σύμφωνα με το άρθρο 2 του ιδίου Νόμου ερμηνεύεται ως ακολούθως:
«Δεσπόζουσα θέση», αναφορικά με επιχείρηση, σημαίνει τη θέση οικονομικής δύναμης που απολαμβάνει η επιχείρηση, που την καθιστά ικανή να παρακωλύει τη διατήρηση αποτελεσματικού ανταγωνισμού στη σχετική αγορά και της επιτρέπει να ενεργεί σε αισθητό βαθμό ανεξάρτητα από τους ανταγωνιστές και τους πελάτες της και σε τελική ανάλυση ανεξάρτητα από τους καταναλωτές.»
Η καθ’ ης η αίτηση αποφάσισε (κάτι που συνάδει και με τη θέση του αιτητή), ότι η Ακτίς Λτδ. είχε δεσπόζουσα θέση στην αγορά. Όμως, όπως ορθά ανάφερε πρώτα στο δικό της σημείωμα η Υπηρεσία και στη συνέχεια η καθ’ ης η αίτηση, με την κατοχή δεσπόζουσας θέσης δε σημαίνει ότι παραβιάζεται το άρθρο 6 του Νόμου. Η θέση αυτή είναι νομικά ορθή. (Βλ. Hoffman La Roche v. Commission (1979) ECR. 461 και την απόφαση του ΔΕΚ Compagnie martime belge Transports SA, υποθέσεις C-395/96 και C396/06 ημερ. 16/3/2000). Θα πρέπει ο αιτητής να ικανοποιήσει την καθ’ ης η αίτηση ότι καταχράστηκε η εν λόγω εταιρεία αυτή τη θέση.
Η Υπηρεσία της καθ’ ης η αίτηση (η οποία λειτουργεί τόσο με βάση τον αρχικό νόμο 207/1989 όσο και με βάση το νέο νόμο 13(Ι)/2008) εξέτασε ενδελεχώς το θέμα αυτό, δηλαδή κατά πόσο η Ακτίς Λτδ καταχράστηκε τη δεσπόζουσα θέση που είχε στην αγορά και για τους λόγους που εξηγεί στις σελ. 13 και 14 του Σημειώματος προς την καθ’ ης η αίτηση και με αναφορά σε σχετικές αυθεντίες, κατάληξε ότι δεν υπήρξε τέτοια κατάχρηση. Ήταν της άποψης ότι δεν υπήρξαν εξοντωτική τιμολόγηση και αθέμιτες τιμές με την έννοια του άρθρου 6(1)(α) του Νόμου. Τη θέση της Υπηρεσίας δέχθηκε και η καθ’ ης η αίτηση όπως φαίνεται από το «ΚΑΤΑΛΗΚΤΙΚΟ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ» και από τα όσα έχουν τεθεί ενώπιον μου από πλευράς του αιτητή δε φαίνεται να ήταν η πιο πάνω κατάληξη μη εύλογα επιτρεπτή. Επισημαίνω ότι η ανάλυση της αγοράς είναι και θέμα τεχνικής φύσης και η εξουσία του δικαστηρίου τούτου για αναθεώρηση της απόφασης είναι περιορισμένη. Προκύπτει από τα έγγραφα που συνοδεύουν την ένσταση και το σχετικό διοικητικό φάκελο ότι η προσβαλλόμενη απόφαση λήφθηκε μετά από ενδελεχή έρευνα και είναι επαρκώς αιτιολογημένη. Γενικά δεν έχω ικανοποιηθεί ότι παραβιάστηκαν οι σχετικές νομοθετικές πρόνοιες και τα Άρθρα του Συντάγματος στα οποία γίνεται αναφορά από τον ευπαίδευτο συνήγορο του αιτητή.
Τα όσα αναφέρονται από την πλευρά του αιτητή για την ανάμειξη του μέλους της Επιτροπής κ. Ευσταθίου και τα περί έλλειψης εχεμύθειας δεν τυγχάνουν εδώ εφαρμογής αφού η τελευταία (προσβαλλόμενη) απόφαση λήφθηκε από Επιτροπή που αυτός δε συμμετείχε.
Ούτε το γεγονός ότι λήφθηκαν, κατά διαστήματα, 3 αποφάσεις έχει την έννοια που αποδίδει ο αιτητής, ότι δηλαδή υποδηλοί ότι αναγνώρισε η καθ’ ης η αίτηση ότι η απόφαση της είναι λανθασμένη. Στην ουσία τους όλες οι αποφάσεις, όπως ήδη αναφέρθηκε πιο πάνω, είχαν το ίδιο αποτέλεσμα και η ανάκληση των δυο πρώτων έγινε για τους λόγους που ήδη εξηγήθηκαν.
Ενόψει όλων των πιο πάνω καταλήγω ότι η προσφυγή δεν μπορεί να έχει επιτυχή κατάληξη.
Η προσφυγή απορρίπτεται με €1.200 έξοδα πλέον ΦΠΑ, αν υπάρχει, υπέρ της καθ’ ης η αίτηση και εναντίον του αιτητή.
Η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται με βάση το Άρθρο 146.4(α) του Συντάγματος.
Μ. Φωτίου, Δ.
/ΚΑΣ
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο