ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
[Υπόθεση Αρ. 437/2008]
4 Οκτωβρίου, 2010
[ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΑΝΤΕΝΝΑ ΛΙΜΙΤΕΔ
Αιτητές
ν.
ΑΡΧΗΣ ΡΑΔΙΟΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ ΚΥΠΡΟΥ
Καθ’ ης η αίτηση
Γιώργος Βαλιαντής για Λ. Παπαφιλίππου για τους αιτητές.
Θάλεια Ραφτοπούλου για Α. Ευαγγέλου για τους καθ’ ων η αίτηση
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, Δ.: Η προσφυγή αφορά στην απόφαση των καθ’ ων η αίτηση (η Αρχή), ημερομηνίας 14.12.07, για καταδίκη των αιτητών για παραβάσεις που εξειδικεύονται και συναφώς για επιβολή, με την συνακόλουθη απόφαση της 17.12.07, διοικητικού προστίμου.
Αναπτύχθηκε σειρά λόγω ακυρότητας αλλά προέχει η εξέταση των αναφερομένων στη νομιμότητα της σύνθεσης της Αρχής. Αυτό το θέμα συζητήθηκε σε δυο επίπεδα. Κατά το πρώτο, το Μέλος της Αρχής Α. Κωνσταντινίδης, δεν προσκλήθηκε, όπως ήταν οφειλόμενο, για τη συνεδρία ημερομηνίας 1.6.05. Η Αρχή επισήμανε, ως μέρος του φακέλου, γραπτή πρόσκληση προς τον Α. Κωνσταντινίδη αλλά και επιβεβαίωση ενημέρωσης με τηλεομοιότυπο. Περαιτέρω, παρέπεμψε στο πρακτικό της συνεδρίας ημερομηνίας 23.6.04 σύμφωνα με το οποίο η Αρχή πραγματοποιούσε τακτική συνεδρία κάθε Τετάρτη και η 1.6.05 ήταν Τετάρτη. Οπότε, κατά τις αρχές που διέπουν το θέμα, δεν χρειαζόταν και περαιτέρω ειδική πρόσκληση. Οι αιτητές δεν σχολίασαν αυτά τα στοιχεία. Κατά τις διευκρινίσεις περιορίστηκαν στη δήλωση ότι ο φάκελος που τα περιείχε σχηματίστηκε πρόσφατα. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει τίποτε. Δεν ήταν η περίπτωση πρόσφατης δημιουργίας των εγγράφων. Τα έγγραφα προϋπήρχαν αλλού τοποθετημένα και ενοποιήθηκαν σε ένα φάκελο προς διευκόλυνση του Δικαστηρίου. Ο ισχυρισμός για παράνομη σύνθεση λόγω μη πρόσκλησης του Α. Κωνσταντινίδη απολήγει αβάσιμος.
Το δεύτερο σε σχέση με τη νομιμότητα της σύνθεσης της Αρχής, συζητήθηκε στη βάση των ακόλουθων παραδεκτών: Κατά τη συνεδρία της Αρχής, ημερομηνίας 1.6.05, απουσίαζε το Μέλος Α. Κωνσταντινίδης για λόγους υγείας. Κατά τη συνεδρία εξετάστηκαν τα πορίσματα που υπέβαλε ο Λειτουργός που ανέλαβε τη διερεύνηση της υπόθεσης και λήφθηκε απόφαση για την προώθησή της. Οι αιτητές απέστειλαν εγγράφως τις παρατηρήσεις τους σε σχέση με τις κατηγορίες, δεν θέλησαν να παραστούν για προφορικές παραστάσεις αλλά υπέβαλαν και πάλιν εγγράφως τα σχόλια τους σε σχέση με το πόρισμα του Ερευνώντος Λειτουργού. Το επόμενο ήταν η τελική συνεδρία της Αρχής, ημερομηνίας 14.2.07. Εκείνη την ημερομηνία εκδόθηκε η απόφαση της με την οποία διαπιστώθηκαν οι παραβάσεις και δεν συμμετέσχε σ’ αυτή το Μέλος Α. Κωνσταντινίδης. Με την ακόλουθη εξήγηση, όπως την καταγράφει το πρακτικό:
«Το Μέλος της Αρχής κ. Ανδρέας Κωνσταντινίδης αποχώρησε κατά την εξέταση της υπόθεσης καθότι απουσίαζε στις 1.6.2005 κατά την προώθηση της υπόθεσης που έγινε σύμφωνα με τον κανονισμό 42(6) των περί Ραδιοφωνικών και Τηλεοπτικών Σταθμών Κανονισμών του 2000 (ΚΔΠ 10/2000), επειδή ήταν αδύνατο να ενημερωθεί πλήρως για όλα τα στοιχεία που είναι αναγκαία για τη λήψη απόφασης, λόγω του ότι οι αποφάσεις για προώθηση υποθέσεων υλοποιούνται το ταχύτερο δυνατό και στην προκειμένη περίπτωση η υπόθεση είχε ήδη προωθηθεί».
Οι αιτητές εισηγούνται πως, εν προκειμένω, στην πραγματικότητα, ήταν δυνατή η ενημέρωση και, συνεπώς, στη βάση του άρθρου 22 του περί των Γενικών Αρχών του Διοικητικού Δικαίου Νόμου του 1999 (Ν. 158(Ι)/99 και σειράς αποφάσεων που επικαλέστηκαν, η σύνθεση κατά την 14.2.07 ήταν παράνομη. (Βλ. Kyprianou v. The Republic (1976) 3 CLR 210, Mytides v. The Republic (1988) 3 CLR, 737, Paschalis v. Republic (1988) 3 CLR 1897, Αντέννα Λτδ ν. Αρχής Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου, Προσφυγή 671/2003, ημερομηνίας 29.4.2004, Καρακόκκινος κ.α. ν. Αρχής Λιμένων Κύπρου, Υπόθεση Αρ. 110/2003, ημερομηνίας 15.11.2004, Μιχαλάκης Ιωαννίδης ν. Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Κύπρου, Υπόθεση Αρ. 729/2003 ημερομηνίας 22.2.2005, Elma Holdings Ltd v. Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Κύπρου, Υπόθεση Αρ. 728/2003, ημερομηνίας 14.7.2005, Ισχύς Επενδυτική Λτδ ν. Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, Προσφυγή 73/04 ημερομηνίας 26.9.05, Podium Engineering Ltd v. Αρχής Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου, Προσφυγή 323/04, ημερομηνίας 5.10.05, Διγενής Σολωμού ν. Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Κύπρου, Προσφυγή 413/05 ημερομηνίας 5.5.06, Sigma Radio T.V. Ltd v. Αρχής Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου, Προσφυγή 390/06, ημερομηνίας 7.8.07, Κόρτας κ.α. ν. Ρ.Ι.Κ. (2007) 3 ΑΑΔ 67, Στυλιανού κ.α. ν. ΡΙΚ (2007) 3 ΑΑΔ 308, Αντέννα Λιμιτεδ ν. Αρχής Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου, Υπόθεση Αρ. 649/2007, ημερομηνίας 14.7.2009).
Οι καθ’ ων η αίτηση υποστηρίζουν πως αφού η πλήρης ενημέρωση του Α. Κωνσταντινίδη ήταν αναγκαία και αυτή ήταν αδύνατη, η σύνθεση ήταν νόμιμη. Πρόσθεσαν πως, «η αποχώρηση του διασφάλιζε την ενιαία σύνθεση της Αρχής καθόλη τη διάρκεια παραγωγής της διοικητικής απόφασης αφού έτσι παρέμειναν να συνεδριάζουν για την υπόθεση αυτή τα ίδια μέλη». Επικαλέστηκαν, συναφώς, τις υποθέσεις Sigma Radio TV Ltd ν. Aρχής Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου, Προσφυγή 391/06 ημερομηνίας 13.6.07, Αντέννα Λτδ ν. Αρχής Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου, Προσφυγή 1310/07 ημερομηνίας 14.5.09, Αντέννα Λτδ ν. Αρχής Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου, Προσφυγή 1625/06 ημερομηνίας 20.10.09, Αντέννα Λτδ ν. Αρχής Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου, Προσφυγή 2295/06 ημερομηνίας 20.10.09, Αντέννα Λτδ ν. Αρχής Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου, Προσφυγή 170/07 ημερομηνίας 24.11.09 και Αντέννα Λτδ ν. Αρχής Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου, Προσφυγή 1648/07 ημερομηνίας 30.4.10.
Το ζήτημα της νομιμότητας της σύνθεσης με σημείο τριβής τη μη συμμετοχή μέλους του συλλογικού οργάνου απασχόλησε το Ανώτατο Δικαστήριο από διάφορες σκοπιές και βρίσκουμε στις υποθέσεις που επικαλέστηκαν τα μέρη τη σχετική νομολογία. Εδώ θα πρέπει, βεβαίως, να επικεντρωθούμε στο ζήτημα, όπως αυτό εγείρεται στην παρούσα υπόθεση. Έχοντας το ευεργέτημα των αποφάσεων που επικαλέστηκαν τα μέρη και της υπόλοιπης νομολογίας μας, πάγιας ως προς συγκεκριμένες σημαντικές παραμέτρους, θα προσπαθήσω να εξηγήσω τις σκέψεις που, με κάθε σεβασμό, θεωρώ ότι αναποφεύκτως οδηγούν στη διαπίστωση ότι η σύνθεση ήταν παράνομη.
Οφείλεται εξέταση από το συλλογικό όργανο όπως αυτό είναι συγκροτημένο. Η μη συμμετοχή Μέλους κατά πλάνη ως προς τη δυνατότητα συμμετοχής, επάγεται παράνομη σύνθεση. Το ίδιο και η καταχρηστική μη συμμετοχή, προς εξυπηρέτηση αλλότριου σκοπού. (Βλ. Kyprianou (ανωτέρω), Mytides (ανωτέρω), Paschalis (ανωτέρω), Καρακόκκινος κ.α. (ανωτέρω) Κόρτας (ανωτέρω). Σημειώνω, συναφώς, την ορθή, με όλο το σεβασμό παρατήρηση του Χατζηχαμπή Δ., στη Σολωμού (ανωτέρω) πως το άρθρο 22 του Ν. 158(Ι)/99 δεν απομακρύνει από τη σταθερή αυτή αρχή της πάγιας νομολογίας μας. Η παρούσα δεν αφορά σε καταχρηστική μη συμμετοχή αλλά σε πλάνη αναφορικά με τη δυνατότητα συμμετοχής.
Συζητούμε το θέμα υπό το δεδομένο ότι δεν αποκλειόταν, κατά νόμο ή στη βάση κάποιας αρχής, η συμμετοχή του Α. Κωνσταντινίδη. Όπως για παράδειγμα εκτίμησα στην Κυριάκος Πιλλάς κ.α. ν. Κυπριακής Δημοκρατίας, Προσφυγή 920/06 ημερομηνίας 4.7.08 αφού θεώρησα πως η απουσία Μέλους από προφορικές εξετάσεις ορισμένων υποψηφίων το απέκλειε οριστικώς και για τις υπόλοιπες, ως θέματος ενιαίου, ανεξάρτητα από το ότι συμπληρώνονται σε περισσότερες από μια συνεδρίες. Δεν έχει προταθεί οτιδήποτε προς τέτοια κατεύθυνση ούτε και οι υποθέσεις στις οποίες, κάτω από παρόμοια δεδομένα, κρίθηκε νόμιμη η σύνθεση, στηρίχτηκαν σε τέτοια θεώρηση.
Με δοσμένη την κατά νόμο δυνατότητα συμμετοχής, υπό τις προϋποθέσεις, βεβαίως, του άρθρου 22, το καίριο ζήτημα αφορά στο λόγο για τον οποίο το Μέλος αποχώρησε και δεν συμμετέσχε. Εν προκειμένω, στην προβληθείσα αδυναμία ενημέρωσης και σημειώνω πως δεν συζητήθηκε και το ενδεχόμενο επανάληψης της διαδικασίας, που και αυτό αναφέρεται στο άρθρο 22. Η προβολή αυτού του λόγου εξυπακούει πως στην περίπτωση που θα υπήρχε δυνατότητα πλήρους ενημέρωσης, ο Α. Κωνσταντινίδης θα συμμετείχε. Σ’ αυτό το πλαίσιο, το κατά πόσο το θέμα της πρώτης συνεδρίας, εκείνης της 1.6.05, ήταν πράγματι ουσιαστικό σε αντιδιαστολή προς προκαταρκτικό οπότε δεν θα απαιτείτο ενημέρωση, δεν αλλοιώνει την κατάσταση.
Η ρητή εξειδίκευση του λόγου της αποχώρησης δεν είναι δυνατό να παραγνωριστεί ώστε το θέμα να εξεταστεί ανεξάρτητα από αυτήν, στη βάση άλλων ενδεχομένων και σκέψεων επ’ αυτών, με αναφορά στη διατήρηση ενιαίας σύνθεσης από την αρχή μέχρι το τέλος. Συναφώς δεν υποστηρίχτηκε ούτε και στις αποφάσεις που αναφέρθηκαν θεωρήθηκε ότι η συμμετοχή, μετά από πλήρη ενημέρωση, θα ήταν παράνομη. Είναι δυνατή η διαφοροποίηση της σύνθεσης, με τη συμμετοχή μέλους που δεν συμμετέσχε αρχικώς, αυτό το λέει ρητώς η νομολογία μας και το καταγράφει και το άρθρο 22 και, πλέον, ό,τι απομένει είναι ο οφειλόμενος έλεγχος των δεδομένων κάτω από τα οποία, ως θέμα επιλογής, αποφασίστηκε η αποχώρηση του Μέλους.
Δεν εξηγήθηκε γιατί θεωρήθηκε αδύνατη η πλήρης ενημέρωση. Ούτε και οι καθ’ ων η αίτηση ενώπιόν μου, κατά τις διευκρινίσεις, ήταν σε θέση να αναφερθούν σε οτιδήποτε το εξειδικευμένο. Δικαιολογημένα θα έλεγα. Την 1.6.05 εξετάστηκαν πορίσματα και αποφασίστηκε προώθηση της υπόθεσης. Αργότερα η απόφαση, νόμιμη βεβαίως αφού λήφθηκε με απαρτία, ήταν δοσμένη και ασφαλώς υπήρχε δυνατότητα ενημέρωσης ως προς αυτή. Ασφαλώς δε και ως προς τα πορίσματα που ήταν γραπτά και βρίσκονταν στο φάκελο. Από εκεί και πέρα ο Α. Κωνσταντινίδης, ως προς τα άλλα που υποβλήθηκαν μετά τη συνεδρία της 1.6.05, ήταν στην ίδια θέση στην οποία βρίσκονταν και τα άλλα Μέλη και, πάντως, δεν ήταν σε σχέση με εκείνα που αποφασίστηκε να μη συμμετάσχει. Βεβαίως, στην εξήγηση για την αδυναμία συμμετοχής έγινε αναφορά και στο ότι «οι αποφάσεις για προώθηση υποθέσεων υλοποιούνται το ταχύτερο δυνατό και στην προκείμενη περίπτωση η υπόθεση είχε ήδη προωθηθεί». Όμως από την 1.6.05 μέχρι τις 14.2.07 παρήλθαν πέραν των δεκαεννέα μηνών και το ζήτημα δεν αφορά απλώς στο πώς, κάτω από τέτοια δεδομένα, θα μπορούσε να γίνεται λόγος για ταχύτητα. Αφορά και στο ότι ασφαλώς παρεχόταν δυνατότητα πλήρους ενημέρωσης μέχρι τις 14.2.07. Σημειώνω ότι οι αιτητές υπέβαλαν τις πρώτες παραστάσεις στις 25.7.05 και τις τελικές, σε σχέση με τη στοιχειοθέτηση των κατηγοριών, στις 25.5.06. Επομένως, αφού εξ αντικειμένου προκύπτει πως υπήρχε δυνατότητα πλήρους ενημέρωσης, κατά πλάνη αποφασίστηκε η αποχώρηση κατ’ επίκληση αδυναμίας ενημέρωσης. Έπεται πως η σύνθεση ήταν παράνομη και στοιχειοθετείται λόγος ακυρότητας. Αυτός ανατρέχει στη ρίζα και δεν δικαιολογείται η εξέταση άλλου θέματος.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με €1,700 έξοδα πλέον ΦΠΑ. Η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται.
Γ. Κωνσταντινίδης, Δ.
/μσιαμπαρτά
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο