ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υπόθεση Αρ. 658/2009)
5 Νοεμβρίου, 2010
[K. ΚΛΗΡΙΔΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 24 ΚΑΙ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Α. ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ,
Αιτητής,
-ν-
ΑΡΧΗΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΚΥΠΡΟΥ (ΑΤΗΚ) (CYTA),
Καθ΄ης η Aίτηση.
- - - - - -
Π. Πολυβίου, για τον Αιτητή.
Κ. Χατζηιωάννου, για την Καθ΄ης η Αίτηση.
Σ. Α. Αγγελίδης, για το Ενδιαφερόμενο Μέρος.
- - - - - -
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΚΛΗΡΙΔΗΣ, Δ.: Για την πλήρωση της θέσης του Αναπληρωτή Ανώτατου Εκτελεστικού Διευθυντή στην Αρχή Τηλεπικοινωνιών Κύπρου, υποψήφιοι ήσαν ο αιτητής, το ενδιαφερόμενο μέρος Γ. Κουφάρης και τρίτο πρόσωπο, το οποίο όμως τελικά απέσυρε το ενδιαφέρον του για τη θέση. Οι καθ΄ων η αίτηση κάλεσαν τους δύο εναπομείναντες υποψηφίους σε προσωπικές συνεντεύξεις, το αποτέλεσμα των οποίων ήταν να αφήσουν και οι δύο γενικά πολύ καλές εντυπώσεις στον Πρόεδρο και τα Μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου. Στη συνέχεια, όπως προκύπτει από το τηρηθέν πρακτικό της 24.3.2009, το Συμβούλιο εξέτασε όλα τα υπόλοιπα δεδομένα για τους δύο υποψηφίους, και συγκεκριμένα την εισήγηση του Ανωτάτου Εκτελεστικού Διευθυντή, με την οποία εισηγείτο για προαγωγή στην επίδικη θέση του αιτητή, το περιεχόμενο των προσωπικών και εμπιστευτικών φακέλων των υποψηφίων που περιέχουν τα επαγγελματικά και ακαδημαϊκά προσόντα και υπηρεσιακή εικόνα τους και τις υπηρεσιακές εκθέσεις και τα φύλλα ποιότητας και προαγωγής τους. Αποφάσισε δε το Συμβούλιο, κατά πλειοψηφία, όπως προαγάγει στην υπό πλήρωση θέση το ενδιαφερόμενο μέρος, για τους λόγους τους οποίους εξήγησε.
Με την παρούσα προσφυγή του, ο αιτητής προσβάλλει τη νομιμότητα της απόφασης των καθ΄ων η αίτηση, ζητώντας την ακύρωση της προαγωγής του ενδιαφερόμενου μέρους, εγείροντας προς τούτο διάφορους λόγους οι οποίοι, κατά την άποψή του συνηγορούν υπέρ της αιτούμενης ακύρωσης.
Όπως ασφαλώς θα ανεμένετο, ένας από τους κύριους λόγους ακύρωσης, αναφέρεται στο γεγονός της παραγνώρισης της σύστασης του προϊσταμένου, ήτοι του Ανώτατου Εκτελεστικού Διευθυντή. Λόγω της σημασίας την οποία ενέχει ο λόγος τούτος, θα τον εξετάσω κατά προτεραιότητα.
Η παραγνώριση της σύστασης του Διευθυντή.
Με την εισήγησή του την οποία υπέβαλε στο Συμβούλιο, ο Ανώτατος Εκτελεστικός Διευθυντής, για τους λόγους τους οποίους παρέθεσε, έκρινε ότι ο κάθε ένας υποψήφιος ξεχωριστά ήταν πολύ κατάλληλος και καθόλα έτοιμος για προαγωγή στην επίδικη θέση. Συγκρίνοντας δε τους δύο υποψηφίους, σύστησε ως ουσιαστικά καταλληλότερο τον αιτητή, με βάση τις παρατηρήσεις στις οποίες είχε προβεί για τον κάθε ένα υποψήφιο και λόγω του γεγονότος ότι ο αιτητής είχε μικρή υπεροχή σε μέσο όρο βαθμολογίας, για τα έτη 2001-2006, και υπεροχή στη συνολική αρχαιότητα από την ημερομηνία πρόσληψής τους.
Η πλειοψηφία των μελών του Συμβουλίου των καθ΄ων η αίτηση μαζί με τον Πρόεδρο αποφάσισε, εν τούτοις, την προαγωγή του ενδιαφερόμενου μέρους και, σύμφωνα με το τηρηθέν πρακτικό, αιτιολόγησε την απόφασή της ως εξής:
“Αιτιολογώντας την απόφασή της, η πλειοψηφία σημείωσε ότι ο Γ. Κουφάρης υπερτερεί σε συνολική πείρα σε διευθυντικά καθήκοντα, στοιχείο το οποίο συντείνει στην ουσιαστική καταλληλότητά του για τη θέση του Αναπληρωτή Ανώτατου Εκτελεστικού Διευθυντή και υπερκαλύπτει τη μεγαλύτερη αρχαιότητα του Κ. Μιχαηλίδη σε συνολική υπηρεσία. Επίσης, η πλειοψηφία σημείωσε την κρίση της ότι ο Γ. Κουφάρης δεν υστερεί στην περιγραφική αξιολόγηση των υποψηφίων στο βαθμό του Ανώτερου Διευθυντή, η οποία περιέχεται στην εισήγηση του Ανώτατου Εκτελεστικού Διευθυντή. Όσον αφορά την βαθμολογία στον προηγούμενο βαθμό του Διευθυντή, την οποία ο Ανώτατος Εκτελεστικός Διευθυντής ανέφερε ως στοιχείο της εισήγησής του, η πλειοψηφία σημείωσε ότι δεν την θεωρεί κυρίαρχο κριτήριο για την παρούσα προαγωγή, εν πάση δε περιπτώσει σημείωσε ότι για τα τελευταία τρία χρόνια στο βαθμό του Διευθυντή (2004-2006) οι δύο υποψήφιοι είχαν πανομοιότυπη βαθμολογία με το μέγιστο δυνατό βαθμό 5,99/5,00 ενώ και για τα προηγούμενα χρόνια υπήρχαν μόνο μικροδιαφορές μεταξύ τους. Περαιτέρω, η πλειοψηφία σημείωσε τις καλύτερες εντυπώσεις που αποκόμισε από το Γ. Κουφάρη κατά την συνέντευξη, όπως τις παρέθεσε πιο πάνω.”
Τυγχάνει πάγια νομολογημένη αρχή ότι η σύσταση προϊσταμένου των υποψηφίων για προαγωγή έχει ουσιαστική σημασία και ότι τυχόν παρέκκλιση από αυτήν από το αποφασίζον διοικητικό όργανο, θα πρέπει να συνοδεύεται από ειδική και επαρκή αιτιολογία. Ενδεικτικά, στην υπόθεση Σπανού ν. Δημοκρατίας (1993) 3 ΑΑΔ 432 είχαν τονιστεί τα ακόλουθα, στη σελίδα 439 του τόμου αποφάσεων:
“Αναφορικά με τη σημασία της σύστασης προϊσταμένου, στην απόφαση Ιωάννου & Άλλοι ν. Δημοκρατίας (1993) 3 Α.Α.Δ. 390, λέχθηκαν τα πιο κάτω στις σελ. 18-419:
“Η σημασία των συστάσεων του προϊσταμένου ενός Τμήματος έχει τονιστεί σε σειρά αποφάσεων του Ανωτάτου Δικαστηρίου. Οι συστάσεις αυτές αποτελούν ένα ανεξάρτητο στοιχείο κρίσεως, προσδιοριστικό και επαυξητικό της αξίας των υποψηφίων, τόσο σημαντικό, ώστε να απαιτείται ειδική αιτιολόγηση και προσδιορισμός των λόγων για τυχόν απόκλιση απ΄ αυτές από την Επιτροπή. Κι αυτό γιατί οι Προϊστάμενοι των Τμημάτων βρίσκονται σε μοναδική θέση να εκτιμήσουν τις ανάγκες της υπηρεσίας, καθώς και τις ιδιότητες που απαιτούνται ώστε ν΄ ανταποκριθεί ένας υποψήφιος στις απαιτήσεις μιας θέσης (Βλ. Ioannou v. Μουρτζής ν. Δημοκρατίας, Υπ. Αρ. 955/88, ημερ. 4.7.89, Έλενα Σταύρου ν. ΕΔΥ, Υπ. Αρ. 104/87, ημερ. 22.5.89, Χάρης ν. Δημοκρατίας, Α.Ε. Αρ. 699, ημερ. 24.1.89).”
(Δέστε και Ιωάννου ν. Α.Η.Κ. (1998) 3 Α.Α.Δ. 624).”
Ειδικότερα δε σε άλλη απόφαση της Ολομέλειας που αφορούσε, όπως και εδώ, προαγωγές στον ίδιο ημικρατικό οργανισμό, την Α.Τ.Η.Κ., είχαν λεχθεί τα ακόλουθα σε σχέση με την αξία της σύστασης προϊσταμένου και την τυχόν απόφαση για παρέκκλιση από αυτήν (Α.Τ.Η.Κ. ν. Δαμιανού (2001) 3 ΑΑΔ 247, στη σελίδα 252):
“Να υπενθυμίσουμε πως τα μέλη του Συμβουλίου Προσωπικού και ο Διευθυντής έχουν προσωπική γνώση της γενικής αξίας των υποψηφίων, ως εκ της ιδιότητας τους σαν ανώτεροι λειτουργοί της Αρχής. Η φράση που χρησιμοποιήθηκε: «ουσιαστικά καταλληλότεροι», δεν είναι κατ΄ ανάγκην αναπαραγωγή αυτής που χρησιμοποιείται στον Κανονισμό 10(7). Δηλώνει, νομίζουμε, την επιλογή του Συμβουλίου Προσωπικού και του Διευθυντή μεταξύ υποψηφίων που ισοβαθμούν στα στοιχεία που καταγράφονται στα χαρτιά. Αν δεν ήταν δυνατή σε τέτοια, ή παρόμοια περίπτωση, το Συμβούλιο Προσωπικού ή ο Διευθυντής να εκφράσουν την προτίμηση τους, αναφορικά με ισότιμους υποψηφίους, τότε θα ήταν αχρείαστη η συμμετοχή τους στη διαδικασία, εφόσον όλα τα έγγραφα, στα οποία καταγράφεται η απόδοση και επίδοση των υποψηφίων, είναι στο φάκελο τους και ενώπιον του Συμβουλίου της Αρχής. Εδώ ακριβώς, νομίζουμε, πως υπεισέρχεται η ατομική κρίση, η οποία δυνατό να μην μπορεί να εκφραστεί με συγκεκριμένες λέξεις, ενόψει της ισοβαθμίας των υποψηφίων, διαπιστώνεται όμως από το πνεύμα του γραπτού λόγου που χρησιμοποιείται και τις ιδιάζουσες περιστάσεις στην κάθε υπόθεση.
Η υιοθέτηση των συστάσεων του Συμβουλίου Προσωπικού και του Διευθυντή, από το Συμβούλιο της Αρχής, δεν πρέπει να ξενίζει. Το Συμβούλιο της Αρχής αποτελείται από διορισμένα πρόσωπα. Έργο του είναι η γενική διαχείριση και διοίκησης της Αρχής. Δεν έχουν όμως, τα μέλη του Συμβουλίου, άμεση γνώση της αξίας των λειτουργών της Αρχής. Γι΄ αυτό και στην επιλογή των καταλληλότερων υποψηφίων για στελέχωση του οργανισμού θεσμοθετήθηκε η διαδικασία, που περιγράψαμε πιο πάνω. Έτσι, όταν το Συμβούλιο της Αρχής επιλέγει να παρεκκλίνει από τις συστάσεις του Συμβουλίου Προσωπικού και του Διευθυντή, θα πρέπει η απόφαση να αιτιολογείται ειδικά….”
Επανερχόμενος στα γεγονότα που περιβάλλουν την παρούσα υπόθεση, διαπιστώνω ότι η απόφαση της πλειοψηφίας των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου των καθ΄ων η αίτηση βάσισε και δικαιολόγησε την παρέκκλισή της από τη σύσταση του προϊσταμένου – Ανώτατου Εκτελεστικού Διευθυντή, σε δύο παράγοντες:
α. Το ότι το ενδιαφερόμενο μέρος υπερτερούσε του αιτητή σε συνολική πείρα σε διευθυντικά καθήκοντα.
β. Τις καλύτερες εντυπώσεις τις οποίες αποκόμισε από το ενδιαφερόμενο μέρος κατά την προσωπική συνέντευξη.
Όπως έχει επανειλημμένα νομολογηθεί, η πείρα, ως παράγοντας που επηρεάζει τις προαγωγές, για να είναι αποφασιστικής σημασίας πρέπει να είναι πείρα που είχε αποκτηθεί κατά την εκτέλεση καθηκόντων σε θέση που προηγείται της επίδικης. Είχα την ευκαιρία να ασχοληθώ σε πρόσφατη απόφασή μου με παρόμοιο θέμα, όπου είχα αναφέρει και τα εξής (Υπόθεση Αρ. 85/2008 Καραγιώργης ν. Δημοκρατίας, ημερομηνίας 19.2.2010):
“… Στην προσβαλλόμενη απόφασή της, η καθ΄ης η αίτηση, προσεγγίζοντας το θέμα της αρχαιότητας-πείρας, έκανε ειδική αναφορά στην απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην υπόθεση Μουρτζή ν. Δημοκρατίας (1998) ΑΑΔ 1091. Στην υπόθεση εκείνη είναι γεγονός ότι, μετά τη διαπίστωση ότι όλοι οι υποψήφιοι ήσαν ίσης αξίας – εξαίρετοι, το Δικαστήριο παρατήρησε ότι εκείνος ο οποίος είχε περισσότερη υπηρεσία, είχε και μεγαλύτερη πείρα. Εφόσον δε η πείρα προσμετρά στην αξία, νόμιμα η ΕΔΥ έδωσε βαρύτητα στο στοιχείο του εύρους της υπηρεσίας του ενδιαφερόμενου μέρους. Είναι όμως επίσης γεγονός ότι σε εκείνη την περίπτωση, η αρχαιότητα – πείρα που λήφθηκε υπόψη ήταν στην αμέσως προηγούμενη θέση στην οποία υπηρετούσαν όλοι οι υποψήφιοι. Όσον αφορά σε περιπτώσεις όπου η αρχαιότητα δεν αναφερόταν σε αμέσως προηγούμενη θέση, αλλά σε πιο απομεμακρυσμένη υπηρεσία, σχετικές είναι, μεταξύ άλλων, οι αποφάσεις στις υποθέσεις Μεστάνα ν. Δημοκρατίας (2001) 3(Α) ΑΑΔ 213, Στέλλα Κάννα Μιχαηλίδου ν. Δημοκρατίας (1998) 3 ΑΑΔ 112, και άλλες. Σε όλη τη σειρά αυτή των υποθέσεων (στις πλείστες από τις οποίες παρέπεμψε ο συνήγορος του αιτητή) τέθηκε και ακολουθήθηκε με συνέπεια η αρχή σύμφωνα με την οποία η πείρα, ως παράγοντας που επηρεάζει τις προαγωγές, για να είναι αποφασιστικής σημασίας, πρέπει να είναι πείρα που έχει αποκτηθεί κατά την εκτέλεση των καθηκόντων σε θέση που προηγείται της επίδικης. Πείρα λόγω υπηρεσίας σε κατώτερες θέσεις δεν μπορεί να έχει αποφασιστική βαρύτητα. …”
Αυτή την καλά θεμελιωμένη αρχή δε φαίνεται να την έλαβαν υπόψη οι καθ΄ων η αίτηση, αφού έδωσαν βαρύτητα σε συνολική πείρα σε διευθυντικά έστω καθήκοντα, η οποία όμως είχε κτηθεί σε θέσεις που προηγούνταν της επίδικης.
Όσον δε αφορά στις καλύτερες εντυπώσεις τις οποίες αποκόμισαν ο Πρόεδρος και τα Μέλη του Συμβουλίου που απάρτισαν την πλειοψηφία, και πάλι φαίνεται ότι εσφαλμένα δόθηκε σ΄ αυτήν η βαρύτητα που είχε ως αποτέλεσμα μαζί με τον προαναφερθέντα παράγοντα της πείρας, να οδηγήσει σε παρέκκλιση από τη σύστασή του Ανώτατου Εκτελεστικού Διευθυντή. Όπως έχει πλειστάκις νομολογηθεί, η καλύτερη απόδοση ενός υποψηφίου κατά την προφορική συνέντευξη ή εξέταση, δεν θεωρείται ικανοποιητικός λόγος για απόκλιση από την σύσταση του προϊσταμένου. (Σπανός ν. Δημοκρατίας (1999) 3 ΑΑΔ 432, Υπόθεση αρ. 865/2007, Χριστοδούλου ν. Δημοκρατίας, ημερομηνίας 3.4.2009). Ιδιαίτερα δε καθ΄ όσον μάλλον στην παρούσα περίπτωση, όπως καταγράφηκε στο τηρηθέν πρακτικό, παρά το ότι τελικά η πλειοψηφία έκρινε ότι σχημάτισε καλύτερες εντυπώσεις από την απόδοση του ενδιαφερόμενου μέρους στην προφορική συνέντευξη, αυτή η υπεροχή δεν μπορεί παρά να ήταν οριακή. Αυτό συνάγεται από το ακόλουθο απόσπασμα, που επίσης καταγράφηκε στο πρακτικό ημερομηνίας 24.3.2009:
“Μετά το πέρας των συνεντεύξεων, και αφού αποχώρησε και ο δεύτερος υποψήφιος, το Συμβούλιο συζήτησε τις εντυπώσεις που αποκόμισε από τις συνεντεύξεις των υποψηφίων και διαπίστωσε ομοφωνία στο ότι οι δύο υποψήφιοι άφησαν πολύ καλές εντυπώσεις…”
Έπεται, λόγω των ανωτέρω, ότι οι λόγοι τους οποίους επικαλέσθηκε η πλειοψηφία των μελών του Συμβουλίου και κατ΄ επέκταση οι καθ΄ων η αίτηση, ως αιτιολογία για παρέκκλιση από τη σύσταση του Ανώτατου Εκτελεστικού Διευθυντή, ήταν ανεπαρκείς και πεπλανημένοι, εφόσον απέδωσαν αποφασιστικής σημασίας βαρύτητα σε παράγοντες οι οποίοι, σύμφωνα με πάγια νομολογία, δεν συνιστούσαν νόμιμη αιτιολογία για παρέκκλιση από τη σύσταση.
Επομένως, αυτός ο λόγος ακύρωσης επιτυγχάνει και λόγω της φύσης του παρέλκει η εξέταση οποιωνδήποτε άλλων λόγων.
Η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται και επιδικάζονται υπέρ του αιτητή €1.500, πλέον ΦΠΑ, αν υπάρχει, έξοδα.
K. Κληρίδης,
Δ.
/ΧΤΘ
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο