ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ

[Υπόθεση Αρ. 424/2010]

 

10 Απριλίου, 2012

 

[ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, Δ/στής]

 

ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ

 

MIDDAS IBRAHIM

Αιτητής

ν.

ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΜΕΣΩ

1.  ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΑΡΧΗΣ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ

2.  ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Καθ’ ων η αίτηση

 

Νικολέττα Χαραλαμπίδου για τον αιτητή.

 

Α Π Ο Φ Α Σ Η

 

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ,  Δ.:  Ο αιτητής είναι Κούρδος από τη Συρία, κατά τα εκεί κρατούντα, άπατρις (Ajanib) της περιοχής
Al Hasake, και μέλος του κουρδικού κόμματος Azadi.  Στις 15.4.08 εγκατέλειψε τη Συρία και μετά από παραμονή του στην Τουρκία, στις 18.7.08, εισήλθε παράνομα στην Κύπρο.  Στις 23.7.08 υπέβαλε αίτηση για  άσυλο που απορρίφθηκε από την Υπηρεσία Ασύλου.  Άσκησε διοικητική προσφυγή και η παρούσα αφορά στην επίσης απορριπτική απόφαση της Αναθεωρητικής Αρχής Προσφύγων, ημερομηνίας 12.1.10.

 

Η απορριπτική κατάληξη συναρτήθηκε προς την αναξιοπιστία του αιτητή και συζητήθηκε, ως πλάνη, το γεγονός ότι οι βασικοί ισχυρισμοί του, ως προς τις ιδιότητες του αλλά και ως προς τα λοιπά γεγονότα, στα οποία βεβαίως θα επανέλθουμε, δεν αμφισβητήθηκαν.  Αυτό, όμως, μαζί και με τον ισχυρισμό πως ήταν ελλιπής η έρευνα και επειδή, αφού προσκομίστηκε, με τη διοικητική προσφυγή, νέο στοιχείο, θα έπρεπε να είχε διεξαχθεί δεύτερη συνέντευξη πέραν εκείνης που διεξήγαγε η Υπηρεσία Ασύλου.  Όμως, αυτό «το νέο» στοιχείο ήταν κάποια γραπτή βεβαίωση για  το ότι ο αιτητής ήταν μέλος του κόμματος Azadi, το οποίο, ορθά σε άλλο σημείο και ο αιτητής κατάλαβε πως ήταν γεγονός δεκτό όπως και το ότι είναι Ajanib.  Δεν υπήρχε, λοιπόν, «νέο» στοιχείο και, πράγματι, η απορριπτική κατάληξη δεν ήταν το αποτέλεσμα της απόρριψης, ως αναξιόπιστων, ισχυρισμών περί τα γεγονότα.  Ό,τι κρίθηκε ως αναξιόπιστος, ήταν ο προβληθείς φόβος του αιτητή για  καταδίωξη με την έννοια του άρθρου 3(1) του περί Προσφύγων Νόμου του 2000 [Ν. 6(Ι)/2000, όπως τροποποιήθηκε].

 

Θα δούμε, ασφαλώς, όσα συνθέτουν το πραγματικό υπόβαθρο, πέραν των πιο πάνω ιδιοτήτων του αιτητή, αλλά πρέπει, πρωταρχικώς, να προσδιοριστεί ποια είναι η βάση των διεκδικήσεων του αιτητή.

 

Οι αγορεύσεις ήταν εκτεταμένες και εμπεριστατωμένες, με πληθώρα παραπομπών σε πηγές, ορισμένες κοινές, αντίγραφα των οποίων τα μέρη με επιμέλεια έθεσαν ενώπιόν μου[1].  Αυτά, κατ’ αρχάς, σε συσχετισμό προς ό,τι φαινόταν να είναι η θέση του αιτητή ότι, ορθή αποτίμηση των δεδομένων αναφορικά με τους περιορισμούς και την εν γένει μεταχείριση των Ajanib στη Συρία, θα έπρεπε αυτοτελώς να οδηγήσει σε θετική και όχι σε αρνητική απόφαση.  Οπότε, επεκτάθηκε ο αιτητής και σε τοποθετήσεις αναφορικά και με διάφορους περιορισμούς που υφίστανται στη Συρία, οι Ajanib, σε βασικούς τομείς.  Όπως αυτοτελώς θα έπρεπε να οδηγήσει στο ίδιο αποτέλεσμα, ενόψει των πηγών, και το γεγονός ότι ο αιτητής ήταν μέλος του κόμματος Azadi.

 

Οι καθ’ ων η αίτηση, με παραπομπή στο Εγχειρίδιο για τις Διαδικασίες και τα Κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων από το Γραφείο του Υπάτου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες αλλά και σε άλλες πηγές, υπέβαλαν πως η γενική εισήγηση ότι οφείλεται η απόδοση της ιδιότητας του πρόσφυγα με μόνο το λόγο ότι αυτός είναι Αjanib, όσο και αν αυτoί υφίστανται διάφορους περιορισμούς, δεν δικαιολογείται. Έχοντας μάλιστα υπόψη και την απόφαση του δικού μας Ανωτάτου Δικαστηρίου στην υπόθεση Shakib Amil v. Κυπριακής Δημοκρατίας, Προσφυγή 499/09, ημερομηνίας 14.7.10, στην οποία, ο δικαστής Χατζηχαμπής, κατέληξε πως «το γεγονός ότι ο Αιτητής, ως Ajanib, όντως είχε πιο περιορισμένα δικαιώματα από ότι οι Σύριοι πολίτες δεν ενεργεί από μόνο του για να του δώσει δικαίωμα στην απόκτηση του καθεστώτος του πρόσφυγα».  Επίσης, ως προς τη δεύτερη ιδιότητα, παραπέμπουν σε πηγές με την εισήγηση πως δεν δικαιολογείται τέτοιο αποτέλεσμα ούτε με βάση μόνο την ιδιότητα του μέλους του κόμματος Azadi με την εξής αυτονόητη επισήμανση:  αποδοχή πως τέτοιες ιδιότητες, αυτοτελώς, δικαιολογούν το φόβο καταδίωξης, θα σήμαινε αποδοχή ως προσφύγων άνευ ετέρου, εκατοντάδων χιλιάδων που έχουν τη μια ή την άλλη ιδιότητα.

 

Στο τέλος διευκρινίστηκε η θέση του αιτητή και στη βάση αυτής της διευκρίνησης παρέλκει η επέκταση σε όσα, στις μακροσκελείς αγορεύσεις, αφορούσαν ιδιαιτέρως στις περιστάσεις διαβίωσης των Ajanib στη Συρία και στον επηρεασμό δικαιωμάτων τους.  Δεν υποστηρίζει ο αιτητής ότι ως Ajanib, αυτοτελώς, δικαιούται διεθνή προστασία.  Όπως υποστήριξε, αυτό την επιβάλλει ο συνδυασμός των δυο, με έμφαση στην ιδιότητα του μέλους του κόμματος Azadi.  Δηλαδή το ότι συντρέχουν στο ίδιο άτομο οι ιδιότητες του Ajanib και του μέλους του Azadi ή άλλου αντικαθεστωτικού κόμματος.  Όπως δε το έθεσε στο τέλος, δικαιούται προστασίας, «επειδή είναι μέλος του κόμματος και το γεγονός ότι είναι και Ajanib, …… κάποιο ρόλο πρέπει να  παίξει».  Αναγνώρισε όμως, η ευπαίδευτη συνήγορος για  τον αιτητή πως σε καμιά από τις πηγές στις οποίες παρέπεμψε δεν υπάρχει αναφορά σε τέτοιο συσχετισμό και πως ο συνδυασμός που έγινε ήταν δικός της.

 

Δεν μπορώ να συμμεριστώ αυτές τις σκέψεις και ιδιαίτερα δεν μπορώ να δεχθώ την εισήγηση πως δικαιολογείται η παροχή προστασίας με γνώμονα, απλώς, τις αναφερθείσες ιδιότητες, είτε ξεχωριστά είτε και στην περίπτωση που και οι δυο συντρέχουν, στο ίδιο άτομο, χωρίς άλλα. Οι πηγές στις οποίες έγινε αναφορά δεν υποστηρίζουν τέτοια γενική πρόταση αλλά και τα παραδείγματα, όπως αυτά προκύπτουν από τις πηγές, τα οποία επικαλέστηκε ο αιτητής, εκ της φύσεως τους αλλά και εκ του μικρού αριθμού τους δεν δικαιολογούν την αναγνώριση πως δικαιολογείται φόβος καταδίωξης, με την έννοια του Νόμου, στις χιλιάδες που συγκεντρώνουν τις δυο ιδιότητες. Χρειάζονται περισσότερα, και είναι ορθή η θέση των καθ’ ων η αίτηση πως ιδιαιτέρως χρειάζεται ψηλό πολιτικό προφίλ από κάποιας μορφής δράση αντικαθεστωτικής φύσης.

 

Είναι η θέση του αιτητή πως, εν πάση περιπτώσει, υπήρχαν δεδομένα ιδιαίτερα αφορώντα σ’ αυτόν που τον ξεχώριζαν και που, σε συνδυασμό προς τις ιδιότητές του, δικαιολογούσαν το φόβο του.  Ήταν γνωστό στις αρχές της Συρίας πως ήταν μέλος του κόμματος Azadi και, βεβαίως, Ajanib, και από καιρό σε καιρό, τον καλούσαν ζητώντας του πληροφορίες για  το κόμμα και αυτό ήταν που του προκάλεσε το φόβο ο οποίος τον οδήγησε στην απόφαση να εγκαταλείψει τη Συρία.  Ευλόγως, όπως κρίνω, η διοίκηση δεν θεώρησε πως τα πιο πάνω διαφοροποιούν την κατάσταση.  Όπως επισημαίνουν και οι καθ’ ων η αίτηση, εδώ έχουμε απλή υπόθεση χωρίς αντίκρισμα στα γεγονότα.  Ήταν μέλος του κόμματος από το 1997 και, όπως παραδέχτηκε και ο ίδιος, ουδέποτε υπέστη οποιασδήποτε μορφής δίωξη, κακομεταχείριση, σύλληψη, απειλή ή οτιδήποτε άλλο παρόμοιο.  Τον καλούσαν για  ένα ποτό, ήταν φιλικοί μαζί του, η αναφορά σε βία στην αιτιολόγηση της διοικητικής προσφυγής του ήταν αντίθετη προς το περιεχόμενο της συνέντευξης του και δεν προωθήθηκε ενώπιόν μου και θεωρώ πως, στο πλαίσιο του συνόλου, το υπόβαθρο ήταν πολύ ισχνό για να ήταν δυνατό να οδηγήσει στην εκτίμηση ότι η διοίκηση δεν ενήργησε ευλόγως στην περίπτωση.

 

Είναι η εναλλακτική θέση του αιτητή πως και να ήταν εύλογο να μη θεωρηθεί ότι δικαιολογείτο ο φόβος που θα τον ενέτασσε στον ορισμό του πρόσφυγα κατά το άρθρο 3(1) του Νόμου, έπασχε η διοικητική κρίση πως δεν δικαιολογείτο να αναγνωριστεί το καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας του άρθρου 19 του Νόμου, για  την εφαρμογή του οποίου, απαιτούνται ουσιώδεις λόγοι ότι, αν επιστρέψει στη χώρα ιθαγενείας του, εν πάση περιπτώσει εν προκειμένω στη Συρία, «θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη και δεν είναι σε θέση ή, λόγω του κινδύνου αυτού, δεν είναι πρόθυμος, να θέσει τον εαυτό του υπό την προστασία της χώρας αυτής», όπως οι σχετικοί όροι ορίζονται στη συνέχεια.

 

Ο ίδιος ο αιτητής, σε σχετική ερώτηση κατά τη συνέντευξή του, δήλωσε πως θα αντιμετώπιζε τέτοια βλάβη επειδή εγκατέλειψε τη Συρία παράνομα.  Ορθώς, όμως, δεν υποστηρίχθηκε ότι, από τις πηγές, προέκυπτε ότι αυτό το ξηρό γεγονός που θα ίσχυε για  τον καθένα που θα αποφάσιζε ο ίδιος να ενεργήσει με τέτοιο τρόπο, θα ήταν αρκετό, όσο και αν η παράνομη έξοδος από τη χώρα του θα ήταν δυνατό να  οδηγήσει σε μειωμένης σοβαρότητας κύρωση, συναρτημένη βεβαίως, προς την παράνομη έξοδο.  Ενώπιόν μου ο αιτητής αναφέρθηκε και στο άρθρο 452 του Ποινικού Κώδικα της Συρίας σύμφωνα με το οποίο, όπως το αποδίδει ο ίδιος, πρόσωπο του οποίου η αίτηση για  άσυλο απορρίπτεται, μπορεί να φυλακιστεί «λόγω της χρήσης πλαστών εγγράφων ή ψευδών πληροφοριών». Ευστόχως επεσήμανε εν προκειμένω η ευπαίδευτη συνήγορος για  τους καθ’ ων η αίτηση πως δεν είναι εδώ ο ισχυρισμός του αιτητή ότι χρησιμοποίησε πλαστά έγγραφα ή έδωσε ψευδείς πληροφορίες.  Ό,τι όμως περαιτέρω προκύπτει από τέτοιο άρθρο, όπως το επικαλείται ο αιτητής, είναι πως η απλή διεκδίκηση ασύλου, δεν επισύρει κύρωση.  Όπως, άλλωστε, είναι και το συμπέρασμα από το υλικό που οι πηγές που αναφέρθηκαν παραθέτουν και επεξηγούν.

 

Αναγνώρισε, εν τέλει, ο αιτητής πως το πραγματικό υπόβαθρο για  την εναλλακτική του εισήγηση, ήταν το ίδιο ακριβώς προς όσα στήριζαν τη διεκδίκησή του για  το καθεστώς του πρόσφυγα.  Αυτό, όμως, δημιουργεί κύκλο και δεν θα ήταν νοητό εκείνα που δεν είναι αρκετά για αναγνώριση φόβου με την έννοια του άρθρου 3(1) να στηρίξουν διεκδίκηση που προϋποθέτει την ύπαρξη του πραγματικού κινδύνου που αναφέρθηκε.  Δεν υπάρχει οτιδήποτε που να ήταν δυνατό να συναρτηθεί, ως κίνδυνος, από την επιστροφή στη Συρία, άλλο από το γενικό πως, εφόσον επιστρέψει, θα ζει εκεί ως Ajanib και ως μέλος του Azadi, όπως και προηγουμένως.

 

Έγινε αναφορά και στη Σύμβαση της Γενεύης του 1951 αναφορικά με τη Νομική Κατάσταση των Προσφύγων αλλά και στις Οδηγίες 2004/83/ΕΚ και 2005/85/ΕΚ.  Ο Νόμος μας είναι συναφώς εναρμονισμένος και σημειώνω πως δεν έχει συζητηθεί οτιδήποτε το αυτοτελές, ως ιδιαίτερο υπόβαθρο μη καλυπτόμενο ήδη από το Νόμο.  Περαιτέρω, με αναφορά σε διάφορες πρόνοιες του Νόμου αλλά και με παραπομπή σε διάφορα αποσπάσματα από τις πηγές που αναφέρθηκαν, οι ισχυρισμοί για  τις πληροφορίες της διοίκησης ταξινομήθηκαν κάτω από διάφορα κεφάλαια, όπως η ελλιπής έρευνα, η πλάνη περί το νόμο και τα πράγματα και, εν τέλει, το ευλόγως επιτρεπτό της τελικής διοικητικής κρίσης, στο πλαίσιο των δεδομένων τόσο σε σχέση με τα ιδιαίτερα που αφορούσαν ατομικώς τον αιτητή όσο και σε σχέση με όσα γενικώς αφορούσαν την κατάσταση στη Συρία, που θα έπρεπε να συνεκτιμηθούν.

 

Έχω παραθέσει όσα από τις θέσεις και τις πηγές, όπως τις μελέτησα, είναι αναγκαία, ως συμπεράσματα και δεν νομίζω πως θα εξυπηρετούσε η αναπαραγωγή εδώ τέτοιων αποσπασμάτων.  Δεν διαπιστώνω ελλιπή έρευνα ούτε και οποιασδήποτε μορφής πλάνη ως προς τα γεγονότα ή το Νόμο.  Η διοίκηση προσέγγισε ορθά τα γεγονότα όπως τα υπέβαλε ο ίδιος ο αιτητής και το έκαμε αυτό με αναφορά στην κατάσταση στη Συρία, τόσο ως προς τους Ajanib όσο και ως προς τα μέλη του κόμματος Azadi.  Στο τέλος, για  τους λόγους που προσπάθησα να εξηγήσω, δεν δικαιολογείται η άποψη πως δεν ήταν ευλόγως επιτρεπτή η διοικητική κρίση.

 

Η προσφυγή απορρίπτεται και η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται.  Στον αιτητή είχε εγκριθεί νομική αρωγή και δεν τίθεται θέμα έκδοσης διαταγής για  έξοδα.  Τα μέρη συμφώνησαν συναφώς πως τα έξοδα της κας Χαραλαμπίδου θα είναι €1.400 πλέον ΦΠΑ.

 

 

 

Γ. Κωνσταντινίδης, Δ.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

/μσιαμπαρτά