ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υπόθεση Αρ. 1722/2008)
28 Ιουνίου 2013
[ΝΑΘΑΝΑΗΛ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΑΝΤΕΝΝΑ ΛΙΜΙΤΕΔ,
Αιτητές
- ΚΑΙ -
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
ΥΠΟΥΡΓΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ,
Καθ΄ ων η αίτηση
-----------------------------------
Αίτηση ημερ. 5 Φεβρουαρίου 2013 για Τροποποίηση της Ένστασης
Μ. Σπηλιωτοπούλου (κα), Ανώτερος Δικηγόρος της Δημοκρατίας,
για τους Αιτητές-Καθ΄ ων η αίτηση.
Γ. Βαλιαντής, για τους Καθ΄ ων η αίτηση-Αιτητές.
---------------------------------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΝΑΘΑΝΑΗΛ, Δ.: Με την αίτηση επιδιώκεται η προσθήκη προδικαστικής ένστασης στα νομικά σημεία της κυρίως ένστασης ότι οι αιτητές στην κυρίως προσφυγή έχουν απολέσει μετά την καταχώρηση της προσφυγής το έννομο τους συμφέρον να προσβάλουν την επίδικη απόφαση ή οποιαδήποτε ενδιάμεση προπαρασκευαστική, καθώς επίσης, και η προσθήκη έτερης προδικαστικής ένστασης ότι οι αιτητές στερούνταν εξ αρχής οποιουδήποτε εννόμου συμφέροντος αφού δεν είχαν προσβάλει με την προσφυγή τη συγκεκριμένη άδεια επιπρόσθετου αναλογικού σταθμού που παραχωρήθηκε σε συγκεκριμένο αναλογικό σταθμό παγκύπριας εμβέλειας και ούτε είχαν υποστεί οποιαδήποτε ζημιά με μόνη την αναθεώρηση του Σχεδίου Ραδιοτηλεοπτικής Κάλυψης.
Επίσης επιδιώκεται η προσθήκη νέων παραγράφων στην ένσταση, καθώς και η προσθήκη νέων Παραρτημάτων, κατά τρόπο ώστε να φαίνεται ότι όλες οι άδειες που είχαν δοθεί σε τηλεοπτικούς σταθμούς είτε με το Σχέδιο Ραδιοτηλεοπτικής Κάλυψης, είτε με οποιαδήποτε αναθεώρηση του, έπαυσαν να ισχύουν και ή εξέπνευσαν και ή τερματίσθηκαν τελεσίδικα στις 30.6.2011. Προς το σκοπό αυτό είχε γίνει και σχετική ανακοίνωση μετά από απόφαση της Αρχής Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου, η οποία με νέα ανακοίνωση της κάλεσε τους τηλεοπτικούς σταθμούς, περιλαμβανομένων και των αιτητών, να υποβάλουν αίτηση για την παραχώρηση προσωρινής άδειας παρόχου υπηρεσιών οπτικοακουστικών μέσων τηλεοπτικού οργανισμού πριν την 1.7.2011, για λειτουργία σε πλήρες ψηφιακό περιβάλλον. Οι αιτητές το έπραξαν τούτο με σχετική αίτηση τους ημερ. 16.5.2011, όλα δε τα στοιχεία που αφορούν τα γεγονότα αυτά αποτελούν μέρος του διοικητικού φακέλου της υπόθεσης και δύνανται να επιθεωρηθούν από τους αιτητές.
Η αίτηση για τροποποίηση, ως ανωτέρω, υποστηρίζεται από την Γεωργία Χαραλάμπους, Βοηθό Γραμματειακό Λειτουργό με καθήκοντα στο Αρχείο Προσφυγών της Νομικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας και βασίζεται στο ότι από την καταχώρηση της προσφυγής μεσολάβησαν γεγονότα τα οποία αποστερούν τους αιτητές από το έννομο τους συμφέρον, αν είχαν ποτέ, να προσβάλουν την επίδικη απόφαση. Παρόλον που θέματα εννόμου συμφέροντος εξετάζονται και αυτεπαγγέλτως από το Δικαστήριο, εν τούτοις προς απάλειψη οποιασδήποτε πιθανής αμφιβολίας περί των προβαλλόμενων προδικαστικών ενστάσεων, αλλά και για να αποκρυσταλλωθούν τα γεγονότα που στηρίζουν τις ενστάσεις αυτές, καθίσταται απαραίτητη η τροποποίηση του δικογράφου της ένστασης ώστε να παρουσιαστούν πληρέστερα τα όλα δεδομένα, εξυπηρετώντας τα συμφέροντα της δικαιοσύνης. Η ενόρκως δηλούσα επίσης διατείνεται ότι ουδεμία σοβαρή καθυστέρηση θα επέλθει από την έγκριση της αίτησης.
Η ένσταση αντιτάσσει ότι η επίδικη αίτηση είναι αντικανονική εφόσον δεν ενσωματώθηκε η ίδια η προτεινόμενη ένσταση, ενώ επισυνάπτονται και έγγραφα ή μαρτυρία ανεπίτρεπτα, πέραν του ουσιώδους προβλήματος ότι καταχωρήθηκε με αδικαιολόγητη και υπερβολική καθυστέρηση και προς το τέλος της διαδικασίας εκδίκασης της προσφυγής. Πουθενά δεν εξηγείται γιατί δεν είχαν ενσωματωθεί αυτές οι προδικαστικές ενστάσεις και τα άλλα θέματα από την αρχή της καταχώρησης της ένστασης, έγκριση των οποίων σε αυτό το στάδιο θα επιφέρει εκτροχιασμό της δίκης, θα μεταβάλει ουσιωδώς τη βάση της ένστασης των καθ΄ ων, αποστερώντας τους αιτητές από του δικαιώματος εάν γνώριζαν εξ αρχής τις ενστάσεις αυτές, να επανεξέταζαν την προσφυγή ώστε να προέβαιναν στα ανάλογα διαβήματα, ως θα έκριναν ορθό. Εν πάση περιπτώσει η προσθήκη των προδικαστικών και άλλων δεδομένων θα είναι αλυσιτελής καθώς τόσο τα νομικά σημεία, όσο και τα γεγονότα που επιχειρούνται να προστεθούν είναι άσχετα με τη διοικητική πράξη που προσβάλλεται, στη βάση της οποίας οι αιτητές υπέστησαν ανεπανόρθωτη ζημιά.
Είναι δεδομένη η δυνατότητα που παρέχεται από τον Κανονισμό 19 του Διαδικαστικού Κανονισμού του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου του 1962, για εξέταση και έγκριση τροποποιήσεων σε αιτήσεις ακυρώσεως δυνάμει του Άρθρου 146 του Συντάγματος. Η γενική συνισταμένη της νομολογίας είναι ότι εφόσον διασφαλίζεται η προστασία της αντίδικης πλευράς, παρέχεται η δυνατότητα προσθήκης λόγων ακυρώσεως στις κατάλληλες περιπτώσεις, έχοντας ταυτόχρονα υπόψη ότι τα κριτήρια για τροποποίηση του αιτητικού προσφυγής είναι ελαστικότερα από αυτά που εισάγονται για τροποποίηση των δικογράφων σε πολιτική αγωγή.
Η διαδικασία στη βάση του Άρθρου 146 είναι εξεταστικού και ανακριτικού χαρακτήρα και περιορίζεται στον έλεγχο της νομιμότητας της πράξης με διαφορετικό ρυθμιστικό ρόλο από πλευράς του Δικαστηρίου σε ό,τι αφορά την ακολουθητέα διαδικασία, (Δημοκρατία ν. Kassinos C. Construction Ltd (1990) 3 Α.Α.Δ. 3835 και Δημητρίου ν. Δημοκρατίας (1993) 4 Α.Α.Δ. 289.
Γνώμονας για την εξέταση της έγκρισης αιτήματος για τροποποίηση είναι το συμφέρον της δικαιοσύνης στη βάση του ότι εάν δεν προκαλείται ανεπανόρθωτη ζημιά στις θέσεις του αντιδίκου ή εκτροχιασμός της δίκης, τότε η αίτηση έχει πιθανότητες να εγκριθεί. Τα έξοδα συνήθως θεωρούνται ως ικανοποιητική αποζημίωση ώστε να μην θεωρείται ότι προκαλείται ανεπανόρθωτη ζημιά, ενώ βέβαια η έγερση εντελώς νέων θεμάτων ή η υπερβολική καθυστέρηση στην εισαγωγή της αίτησης για τροποποίηση είναι αρνητικοί παράγοντες για την επιτυχή έκβαση της τροποποίησης.
Η υπόθεση είναι δυστυχώς πολύ παλαιά. Καταχωρήθηκε στις 11.11.2008. Η προσφυγή αρχικά στρεφόταν εναντίον του Υπουργικού Συμβουλίου και της Αρχής Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου, η τελευταία των οποίων στις 4.4.2011 μετά την ανταλλαγή των διαφόρων δικογράφων και αγορεύσεων, προέβη σε αλλαγή δικηγόρου. Ζητήθηκαν στη συνέχεια από πλευράς των αιτητών στην προσφυγή πέντε διαφορετικές αναβολές σε νέες ημερομηνίες για να καταστεί δυνατή η καταχώρηση της απαντητικής αγόρευσης, ενώ στις 7.2.2012 όταν η υπόθεση ήταν ορισμένη για διευκρινίσεις τέθηκε ζήτημα από το συνήγορο των αιτητών ότι η Αρχή Ραδιοτηλεόρασης σε σειρά άλλων υποθέσεων είχε παραδεχθεί κακή σύνθεση και ζητήθηκε χρόνος για καταχώρηση αίτησης τροποποίησης ώστε οι αιτητές να εγείρουν και το σημείο αυτό στην προσφυγή τους.
Πράγματι καταχωρήθηκε στις 9.3.2012 αίτηση τροποποίησης των νομικών λόγων ακύρωσης στην προσφυγή, η οποία και έγινε δεκτή από την Αρχή Ραδιοτηλεόρασης στις 10.5.2012. Δόθηκαν οδηγίες για την καταχώρηση των τροποποιημένων δικογράφων και αγορεύσεων, αλλά ο κ. Βαλιαντής, που χειριζόταν και χειρίζεται την υπόθεση, απέσυρε εν τέλει την αίτηση διότι η Αρχή Ραδιοτηλεόρασης δέχθηκε πράγματι ότι υπήρχε κακή σύνθεση του διοικητικού οργάνου. Ηγέρθηκαν, όμως, στη συνέχεια, άλλα ζητήματα που αφορούσαν την έλλειψη του εννόμου συμφέροντος των αιτητών να προχωρούν την προσφυγή που συναρτώντο και επηρέαζαν και το Υπουργικό Συμβούλιο, ως καθ΄ ων η αίτηση 1, με τον κ. Βαλιαντή να δηλώνει στις 12.6.2012, ότι εάν οι αντίδικοι του ήθελαν να εγείρουν προδικαστική ένσταση για έννομο συμφέρον θα χρειαζόταν να υποβάλουν αίτημα για τροποποίηση, να τεθούν τα γεγονότα που την υποστηρίζουν, ώστε και οι αιτητές να απαντήσουν στα δικά τους δικόγραφα.
Ακολούθησε όντως η έγερση αιτήσεως για την προσθήκη προδικαστικής ένστασης για έλλειψη εννόμου συμφέροντος και την προσθήκη άλλων γεγονότων από πλευράς της Αρχής Ραδιοτηλεόρασης, αίτηση που καταχωρήθηκε στις 6.9.2012. Κατά την πρώτη εμφάνιση της αίτησης αυτής όμως στις 9.10.2012, ο κ. Βαλιαντής απέσυρε την προσφυγή εναντίον της Αρχής Ραδιοτηλεόρασης, χωρίς έξοδα, με αποτέλεσμα το Υπουργικό Συμβούλιο να καταχωρήσει στη συνέχεια την υπό κρίση αίτηση τροποποίησης με την οποία εγείρονται τα ίδια ακριβώς θέματα προς τροποποίηση της ένστασης, όπως επεδίωξε αρχικά και η Αρχή Ραδιοτηλεόρασης στη δική της αίτηση τροποποίησης.
Δεν υπάρχουν στεγανά ή απαράβατες έννοιες όταν το Δικαστήριο αντιμετωπίζει αίτηση τροποποίησης. Η ευρεία εξουσία που του παρέχεται χρησιμοποιείται αναλόγως ώστε στο τέλος της ημέρας να είναι δυνατό για το Δικαστήριο να εγκύψει επί της διαφοράς των μερών εν τω συνόλω της. Η καθυστέρηση στην υποβολή της αίτησης δεν είναι από μόνη της καθοριστική, ιδιαιτέρως όταν στην όλη καθυστέρηση της πορείας της προσφυγής, συνέτειναν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο και οι ίδιοι οι αιτητές. Μετέπειτα, εφόσον δεν έχει ακόμη αρχίσει η ακρόαση της προσφυγής δεν μπορεί βάσιμα να γίνεται λόγος για ουσιαστικό επηρεασμό δικαιωμάτων εφόσον οι διάδικες πλευρές θα μπορούν να τοποθετηθούν επί παντός θέματος υφισταμένου ή εγειρόμενου εφεξής, ώστε το Δικαστήριο να έχει τις απόψεις όλων πριν αποφασίσει.
Το έννομο συμφέρον το οποίο επιδιώκεται να εισαχθεί με την τροποποίηση, ορθώς εγείρεται έστω και σ΄ αυτό το στάδιο από τους καθ΄ ων ώστε να αποτελέσει με ακρίβεια ζήτημα προς εξέταση και μάλιστα στη βάση συγκεκριμένων δεδομένων. Ακριβώς η επιδίωξη της προσθήκης είναι και δικονομικά ορθή ώστε να μην προσκρούει στις διατάξεις του Κανονισμού 7 του περί Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου Διαδικαστικού Κανονισμού του 1962, εγειρόμενου δηλαδή του θέματος εκ των υστέρων διά της αγορεύσεως και μόνο, χωρίς να είχε τεθεί στην ένσταση της Δημοκρατίας. Προς αυτή την κατεύθυνση ήσαν τα σχόλια του Δικαστηρίου στην Κώστας Κωνσταντίνου κ.ά. ν. Δημοκρατίας, συνεκδ. υποθ. αρ. 92/2011 και 93/2011, ημερ. 30.3.2012, και δεν στόχευαν στη μη δυνατότητα έγκρισης οποιασδήποτε προδικαστικής ένστασης οποτεδήποτε, έστω και αν όντως διαπιστώνεται καθυστέρηση στην προσπάθεια συμπερίληψης της. Το ορθό, όπως υποδεικνύει η εν λόγω απόφαση, είναι οι προδικαστικές ενστάσεις να εγείρονται στο δικόγραφο της ένστασης ώστε συνακόλουθα να αποτελέσουν αντικείμενο ανάπτυξης στην αγόρευση.
Το έννομο συμφέρον, το οποίο ως είναι θεμελιωμένο, πρέπει να υπάρχει σ΄ όλα τα στάδια της δίκης, μέχρι και την έφεση, μπορεί κάλλιστα βεβαίως να εξεταστεί και αυτεπάγγελτα από το Δικαστήριο και επομένως ως εξ αυτής της θεμελιακής διάστασης του πράγματος, η καθυστέρηση στην ενσωμάτωση του στην ένσταση ή η απουσία ιδιαίτερης εξήγησης ως προς το λόγο που δεν είχε εξ αρχής ενσωματωθεί σ΄ αυτήν, δεν αποτελούν ιδιαίτερο λόγο άρνησης της τροποποίησης. Άλλωστε, κατ΄ αναλογία προς τα νομολογηθέντα στις αστικές δίκες, εν πολλοίς μια τροποποίηση στοχεύει στο να καλύψει ακόμη και αμέλεια εκ μέρους του συντάκτη του δικογράφου κατά την αρχική ετοιμασία του. Αυτό σχεδόν ποτέ δεν θεωρείται λόγος μη επιτρέπων την τροποποίηση, ιδιαιτέρως, ως ελέχθη, πριν την έναρξη της καθαυτής ακρόασης.
Τα πιο πάνω ισχύουν και για την άλλη επιδιωκόμενη τροποποίηση που αφορά εξειδικευμένα σε γεγονότα σχετιζόμενα με τις άδειες που δόθηκαν στη βάση του Σχεδίου Ραδιοτηλεοπτικής Κάλυψης που, ως λέγουν οι καθ΄ ων, εξέπνευσαν στις 30.6.2011, μετά δηλαδή την καταχώρηση της προσφυγής. Και όχι μόνο αυτό, αλλά οι αιτητές προχώρησαν και στην υποβολή νέας αίτησης για άδεια για λειτουργία σε πλήρως ψηφιακό περιβάλλον, που, όπως θεωρούν οι καθ΄ ων, επηρεάζουν άμεσα το όποιο έννομο συμφέρον των αιτητών . Το αν αυτά τα γεγονότα και τα νομικά σημεία είναι ή όχι αλυσιτελή, ως άσχετα με την ουσία της προσφυγής, ως διατείνονται οι αιτητές, δεν είναι βέβαια του παρόντος.
Είναι γεγονός ότι η αίτηση θα μπορούσε να ήταν ορθότερα συνταγμένη από την άποψη ότι τα έγγραφα που επισυνάπτονται στην ένορκη δήλωση θα έπρεπε να είχαν καταστεί τεκμήρια σ΄ αυτή. Όμως, λαμβανομένης υπόψη της εξεταστικής φύσης της προσφυγής, καθώς και το γεγονός ότι οι επιδιωκόμενες τροποποιήσεις, από πλευράς τουλάχιστον λεκτικού, (το οποίο εν πάση περιπτώσει παραπέμπει στα νέα υπό προσθήκη Παραρτήματα), αναφέρονται ρητά στο σώμα της αίτησης, η δικονομική αυτή παράλειψη είναι ήσσονος και χωρίς καταλυτικές συνέπειες, σημασίας.
Η αίτηση επιτρέπεται καθ΄ ολοκληρίαν. Τροποποιημένη ένσταση να καταχωρηθεί εντός 15 ημερών από τη σύνταξη του διατάγματος. Τροποποιημένη αγόρευση των αιτητών να καταχωρηθεί εντός 21 ημερών μετέπειτα και εντός άλλων 21 ημερών, να καταχωρηθεί τροποποιημένη αγόρευση των καθ΄ ων, ακολουθούμενη από τροποποιημένη απαντητική αγόρευση εντός μιας εβδομάδας μετά.
Τα έξοδα της αίτησης επιδικάζονται εναντίον του Υπουργικού Συμβουλίου και υπέρ των αιτητών στην προσφυγή, όπως θα υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή, στο τέλος της όλης ακρόασης της προσφυγής.
Η υπόθεση επαναορίζεται για οδηγίες στις 17 Σεπτεμβρίου 2013, η ώρα 8.30 π.μ.
Στ. Ναθαναήλ,
Δ.
/ΕΘ
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο