ECLI:CY:AD:2016:D147
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(ΣYNEK. ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΑΡ.: 1128/11, 1133/11,
1301/11, 1433/11, 1006/13)
10 Mαρτίου, 2016
[Δ. ΜΙΧΑΗΛΙΔΟΥ, Δ/ΣΤΗΣ]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 28 ΚΑΙ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
(Υπόθεση Αρ. 1128/11)
ΕΙΡΗΝΗ ΜΕΛΑ-ΓΕΩΡΓΊΟΥ
Αιτήτρια,
- ΚΑΙ -
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ,
Καθ΄ων η αίτηση.
---------
(Υπόθεση Αρ. 1133/2011)
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΑΝΔΡΕΑΣ ΕΥΘΥΜΙΟΥ
Αιτητής,
- ΚΑΙ -
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ,
Καθ΄ων η αίτηση.
---------
(Υπόθεση Αρ. 1301/11)
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
1. ΣΩΤΟΣ ΣΩΤΗΡΙΟΥ
2. ΜΑΡΙΟΣ ΣΠΥΡΙΔΗΣ
Αιτητές,
- ΚΑΙ -
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ,
Καθ΄ ων η αίτηση.
---------
(Υπόθεση Αρ. 1433/11)
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 146 ΚΑΙ 28 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΣΩΤΗΡΗΣ ΔΑΛΙΤΗΣ
Αιτητής,
- ΚΑΙ -
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ,
Καθ΄ων η αίτηση.
---------
(Υπόθεση Αρ. 1006/13)
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 28 ΚΑΙ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΑΝΔΡΕΑΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ
Αιτητής,
- ΚΑΙ -
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ,
Καθ΄ων η αίτηση.
---------
Σ. Αγγελίδης για Α.Σ. Αγγελίδης ΔΕΠΕ, για την αιτήτρια στην Υπ. Αρ. 1128/11.
Χρ. Μιχαηλίδου (κα) για Μ. Ηλιάδης & Συνεταίροι ΔΕΠΕ, για τον αιτητή στην Υπ. Αρ. 1133/11.
Θ. Κουσπή (κα), για τους αιτητές στην Υπ. Αρ. 1301/11.
Ελ. Κελεπέσιη (κα), για τον αιτητή στην Υπ. Αρ. 1433/11.
Λ. Χριστοδούλου, για τον αιτητή στην Υπ. Αρ. 1006/13.
Μ. Κυπριανού (κα), δικηγόρος της Δημοκρατίας, εκ μέρους του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, για τους καθ΄ ων η αίτηση.
---------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΜΙΧΑΗΛΙΔΟΥ, Δ.: Οι αιτητές και στις πέντε προσφυγές, κατόπιν σχετικού διατάγματος συνεκδίκασης, επιζητούν την ακύρωση της απόφασης των καθ΄ ων η αίτηση ημερ. 7.7.2011, που δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας με ημερ. 12.8.2011, με την οποία προήγαγαν τον Χαράλαμπο Κατσικίδη (ΕΜ) στη μόνιμη θέση αρχιδεσμοφύλακα, Φυλακές από 15.8.2011. Προηγήθηκε του διατάγματος συνεκδίκασης η έκδοση διατάγματος για διαχωρισμό δικογράφου για τις προσφυγές με αρ. 1128/11, 1133/11 και 1433/11, οι οποίες επίσης στρέφονται μόνο κατά της προαγωγής του ΕΜ Κατσικίδη.
Η προσβαλλόμενη απόφαση αφορούσε σε πλήρωση μόνιμης θέσης αρχιδεσμοφύλακα στις Φυλακές, η οποία παρέμενε κενή από 9.10.2010. Η Επιτροπή Δημόσιας Υπηρεσίας (ΕΔΥ) λόγω παράλειψης της αρμόδιας Αρχής να υποβάλει σχετική πρόταση για την πλήρωση της και επειδή επρόκειτο για θέση προαγωγής, αποφάσισε δυνάμει του άρθρου 29(3) του περί Δημόσιας Υπηρεσίας Νόμου, Ν. 1/90, όπως τροποποιήθηκε (ο Νόμος), να επιληφθεί του θέματος πλήρωσης της θέσης χωρίς να αναμένει την πρόταση της αρμόδιας Αρχής.
Κατά τη συνεδρία ημερ. 7.7.2011, η ΕΔΥ, έχοντας ενώπιον της τη σύσταση του αναπληρωτή Διευθυντή Φυλακών, σύστησε για προαγωγή το ΕΜ, κατέληξε ότι ο τελευταίος υπερείχε των άλλων υποψηφίων και τον επέλεξε ως τον πλέον κατάλληλο για προαγωγή από 15.8.2011.
Κοινοί λόγοι ακυρώσεως προωθούνται από όλους τους αιτητές, οι οποίοι προβάλλουν το παράνομο, πεπλανημένο και αναιτιολόγητο της σύστασης του αναπληρωτή Διευθυντή, σύσταση η οποία έρχεται σε σύγκρουση με τα στοιχεία των διοικητικών φακέλων των υποψηφίων. Προστίθεται στα ανωτέρω, παράλειψη της ΕΔΥ για διεξαγωγή δέουσας έρευνας αναφορικά με την αξία, πείρα, προσόντα των υποψηφίων αναφορικά με τα καθήκοντα της θέσης, αλλά και ως προς την αρχαιότητα τους, με αποτέλεσμα να υιοθετηθεί κάτω από συνθήκες πλάνης η παράνομη σύσταση του αναπληρωτή Διευθυντή, ο οποίος καταχρηστικά έδωσε βαρύτητα στην αξία, στις βαθμολογίες των υπηρεσιακών εκθέσεων για τα τελευταία δέκα χρόνια κατά τη σύγκριση των υποψηφίων.
Μόνο η αιτήτρια Ειρήνη Μελά-Γεωργίου, προσφυγή αρ. 1128/11, προβάλλει έναν επιπρόσθετο προς τους ανωτέρω, λόγο ακυρώσεως: η επίδικη απόφαση πάσχει και λόγω του ότι παραβιάζει την αρχή της ίσης μεταχείρισης των δύο φύλων στην εργασία.
Οι καθ΄ ων η αίτηση απορρίπτουν τους ισχυρισμούς των αιτητών υποστηρίζοντας ότι η σύσταση του αναπληρωτή Διευθυντή δόθηκε καθόλα νόμιμα, συνάδει με τα στοιχεία των φακέλων και είναι πλήρως αιτιολογημένη όπως απαιτείται, από το άρθρο 35(4) του Νόμου, κατά τρόπο που εμπίπτει εντός των όρων και κατευθυντήριων γραμμών της νομολογίας. Θεωρούν ότι ο αναπληρωτής Διευθυντής παρέθεσε με τη σύσταση του όλα εκείνα τα στοιχεία τα οποία συνθέτουν την προσωπική του γνώση για κάθε ένα από τους υποψηφίους και τα οποία, κατά τη γνώμη του, καθιστούν το ΕΜ καταλληλότερο για προαγωγή, με γνώμονα πάντοτε, τις απαιτήσεις του σχεδίου υπηρεσίας της υπό πλήρωση θέσης.
Συνολική εκτίμηση των όσων οι αιτητές προβάλλουν για να πλήξουν την επίδικη απόφαση υποστηρίζει το βάσιμο της αίτησης. Σύμφωνα με το άρθρο 35(4)του Νόμου απαιτείται αιτιολογημένη σύσταση για θέση προαγωγής:
«(4) Κατά τηv πρoαγωγή η Επιτρoπή λαμβάvει δεόvτως υπόψη τo περιεχόμεvo τωv Πρoσωπικώv Φακέλωv και τωv Φακέλωv τωv Ετήσιωv Υπηρεσιακώv Εκθέσεωv τωv υπoψηφίωv, αιτιoλoγημέvες συστάσεις τoυ Πρoϊστάμεvoυ τoυ Τμήματoς στo oπoίo υφίσταται η κεvή θέση και τηv εvτύπωση τηv oπoία η Επιτρoπή απoκόμισε για τoυς υπoψηφίoυς κατά τηv πρoφoρική εξέταση, αv αυτή έγιvε: …»
Ο αναπληρωτής Διευθυντής Φυλακών σύστησε το ΕΜ έναντι των άλλων υποψηφίων, και για να τονίσει την υπεροχή του παρέθεσε το κατωτέρω σκεπτικό:
«Ο Κατσικίδης Χαράλαμπος, αρ. 208 (α/α 40), είναι εξαίρετος Δεσμοφύλακας, άριστα ενημερωμένος σε θέματα του επαγγέλματος του. Στους διάφορους τομείς που εργάστηκε επέδειξε υπέρμετρο ζήλο και πάντοτε φέρει εις πέρας και με αποτελεσματικότητα ο,τιδήποτε του ανατεθεί. Η πρωτοβουλία ως και η σωστή προσέγγιση του επιδεικνύει τόσο με τα μέλη τους προσωπικού όσο και με άλλα τμήματα υποβοηθούν και εμπεδώνουν τα αισθήματα της ασφάλειας και της τάξης μέσα στη Φυλακή.»
Τα όσα συγκεντρωτικά παραθέτει για να στηρίξει τη σύσταση του υπέρ του ΕΜ, οι αιτητές θεωρούν, κατά πρώτον, ότι έρχονται σε αντίθεση με τα στοιχεία των φακέλων και κατά δεύτερον, αποτελούν απλή αναπαραγωγή των νομοθετημένων κριτηρίων και δεν ικανοποιούν την απαίτηση του άρθρου 35(4) του Νόμου για αιτιολογημένη σύσταση.
Η νόμιμη σύσταση του αναπληρωτή Διευθυντή αποτελεί σημαίνον, ανεξάρτητο στοιχείο κρίσης και άπτεται της αξίας των υποψηφίων (Παρτασίδου ν. Δημοκρατίας, Α.Ε. 61/10, ημερ. 11.5.2015, ECLI:CY:AD:2015:C318). Παράλληλα, αποτελεί σημαντικό στοιχείο κρίσης εφόσον στοχεύει στην ορθή καθοδήγηση του διορίζοντος οργάνου προς επιλογή του καταλληλότερου υποψηφίου (Παναγή ν. Δημοκρατίας (2011) 3 Α.Α.Δ. 639. 648).
Η νομιμότητα της αιτιολογίας της σύστασης εξετάζεται σε συνάρτηση με τα θεσμοθετημένα κριτήρια της αξίας, προσόντων και αρχαιότητας όπως αυτά αντικατοπτρίζονται στους προσωπικούς φακέλους και τις υπηρεσιακές εκθέσεις των υποψηφίων (Κούτσιου ν. Δημοκρατίας, Α.Ε. 168/10, ημερ. 10.9.2015, ECLI:CY:AD:2015:C591).
Ο αναπληρωτής Διευθυντής παρέθεσε για να αιτιολογήσει τη σύσταση στοιχεία που συνθέτουν, όπως έκρινε, την «επαγγελματική κατάρτιση», την «απόδοση», το «υπηρεσιακό ενδιαφέρον» και την «πρωτοβουλία» για να καταδείξει την υπεροχή του ΕΜ έναντι των άλλων υποψηφίων, λαμβάνοντας υπόψη ισάξια με τους αιτητές αξιολογημένα στοιχεία των υπηρεσιακών εκθέσεων και ενώ, όπως προκύπτει από τις υπηρεσιακές εκθέσεις, κατά τα τελευταία χρόνια αιτητές και ΕΜ συγκεντρώνουν τα αυτά με το ΕΜ στοιχεία: ισοβαθμούν ως «εξαίρετοι», ενώ η μεταξύ τους διαφορά είναι οριακή.
Η σύσταση αποτελεί σημαίνον ανεξάρτητο στοιχείο κρίσης που άπτεται της αξίας των υποψηφίων (Χατζηγεωργίου ν. Δημοκρατίας (1999) 3 Α.Α.Δ. 23, Μουρτζή ν. Δημοκρατίας (2001) 3 Α.Α.Δ. 915, 918). Η δε σημασία και βαρύτητα της σύστασης εξαρτάται από το σύνολο των στοιχείων του φακέλου (Στυλιανού κ.α. ν. Δημοκρατίας (1994) 3 Α.Α.Δ. 384, Μεστάνας ν. Δημοκρατίας (2001) 3 Α.Α.Δ. 213).
Οι δε συστάσεις του Διευθυντή πρέπει να εναρμονίζονται με τα στοιχεία των φακέλων διαφορετικά δεν πρέπει να λαμβάνονται υπόψη, διατηρούν δε την εγκυρότητα τους, μόνο όταν δεν αντιμάχονται τα στοιχεία των φακέλων (Ρούσος ν. Ιωαννίδη κ.α. (1999) 3 Α.Α.Δ. 549, Δημοκρατία κ.α. ν. Αγγελή κ.α. (1999) 3 Α.Α.Δ. 161, Σταυρινίδης ν. Δημοκρατίας (2000) 3 Α.Α.Δ. 145, Μεστάνας (ανωτέρω) και Σολωμού ν. Δημοκρατίας (2001) 4(Β) Α.Α.Δ. 881).
Ό,τι συνάγεται εκ των στοιχείων του φακέλου κάθε άλλο παρά υποστηρίζει υπεροχή του ΕΜ, τόσο ως προς τα ανωτέρω καταγραφέντα αλλά και ως προς την εκ μέρους του Διευθυντή παράθεση όλων όσων αφορούν την κατοχή από τους αιτητές και του ΕΜ πρόσθετων προσόντων, μη απαιτούμενων ως τέτοιων από το σχέδιο υπηρεσίας της θέσης. Από έρευνα στους διοικητικούς φακέλους των υποψηφίων, διαπιστώνεται ότι όλοι ανεξαιρέτως είναι κάτοχοι τέτοιων προσόντων και ότι όλοι έχουν παρακολουθήσει διάφορα προγράμματα, σεμινάρια και διαλέξεις σχετικές με τα καθήκοντα της θέσης. Πλην όμως ο αναπληρωτής Διευθυντής στη σύσταση, επιλεκτικά αναφέρεται στα προσόντα του ΕΜ και στην παρακολούθηση διαφόρων προγραμμάτων και εκπαιδευτικών σεμιναρίων, ενώ για τους υπόλοιπους υποψηφίους περιορίστηκε να αναφερθεί αόριστα και γενικότροπα: «πιθανόν να είναι σχετικά με τα καθήκοντα της θέσης», χωρίς να προβεί σε αξιολόγηση τους ως απαιτείται από τη νομολογία, και να αποφανθεί αν ήσαν σχετικά με τα καθήκοντα της θέσης, παρά μόνο «πιθανολογεί», στοιχείο που αφ΄ εαυτού θεωρώ στοιχειοθετεί πλημμελή έρευνα και έλλειψη δέουσας αιτιολογίας. Παναγή ν. Δημοκρατίας (ανωτέρω), απ΄ όπου και το ακόλουθο απόσπασμα:
«Όσον αφορά την κατοχή του ΜΒΑ, ως πρόσθετου μη απαιτούμενου προσόντος, έχει κριθεί από τη νομολογία ότι ο τρόπος αξιολόγησης αυτού εναπόκειται στην αρμοδία αρχή, δηλαδή, στο διοικητικό όργανο, να σταθμίσει την κατά περίπτωση σημασία του, αποφεύγοντας δύο άκρα: Να μην δοθεί στο πρόσθετο αυτό προσόν υπερβολική βαρύτητα που να πλησιάζει στο σημείο απόδοσης έκδηλης υπεροχής, ούτε από την άλλη να θεωρηθεί ως εντελώς οριακό ως εάν το πρόσθετο προσόν δεν είχε σχέση με τα καθήκοντα της θέσης. (Πούρος κ.ά. ν. Χατζηστεφάνου κ.ά. - ανωτέρω - και Ζωδιάτης ν. Δημοκρατίας (2008) 3 Α.Α.Δ. 406).»
Τέλος, παρατηρώ ότι κατά τη σύσταση ο αναπληρωτής Διευθυντής δεν έλαβε υπόψη ένα ακόμη θεσμοθετημένο κριτήριο: την υπεροχή όλων των αιτητών σε αρχαιότητα έναντι του ΕΜ: το ΕΜ διορίστηκε στην αμέσως προηγούμενη της επίδικης θέσης δεσμοφύλακα στις 2.9.1991. Οι αιτητές Γεωργίου, Ευθυμίου, Σωτηρίου και Δαλίτη στις προσφυγές αρ. 1128/11, 1133/11, 1301/11 και 1433/11 αντιστοίχως διορίστηκαν στη θέση δεσμοφύλακα την 1.6.1989, ενώ ο δεύτερος αιτητής στην προσφυγή αρ. 1301/11, Σπυρίδης, την 1.7.1989, και ο αιτητής Ευσταθίου στην προσφυγή αρ. 1006/13 στις 8.11.1985. Διαπιστώνεται δηλαδή υπεροχή των αιτητών κατά 2 χρόνια και 3 μήνες, 2 χρόνια και 2 μήνες και 6 χρόνια και 2 μήνες αντιστοίχως. Η διαπιστωμένη υπεροχή των αιτητών σε αρχαιότητα έναντι του ΕΜ φέρει μαζί της την ανάλογη πείρα, η οποία όπως έχει νομολογηθεί, είναι αποφασιστικής σημασίας, εφόσον έχει αποκτηθεί κατά την εκτέλεση καθηκόντων σε θέση της που προηγείται της επίδικης, όπως η παρούσα περίπτωση (Παρτασίδου (ανωτέρω)). Πείρα, που όπως επίσης έχει νομολογηθεί, προσμετρά στην αξία ακριβώς λόγω του εύρους υπηρεσίας του συγκεκριμένου υποψηφίου, Παναγή (ανωτέρω). Όταν δε οι υποψήφιοι είναι ισότιμοι στην αξία, η αρχαιότητα ως θεσμοθετημένο κριτήριο λαμβάνεται υπόψη (Παρτασίδου (ανωτέρω)). Ο αναπληρωτής Διευθυντής παρασιωπά και το κριτήριο της αρχαιότητας όπως καταγράφεται ανωτέρω, για τον καθένα από τους αιτητές και περιορίζεται σε γενικότροπες αξιολογικές κρίσεις για να συστήσει το ΕΜ ως πλέον κατάλληλο έναντι των συνυποψηφίων του, με αποτέλεσμα, όπως και στην Κούτσιου, η σύσταση να κρίνεται αναιτιολόγητη: εκεί η παράβλεψη από το Διευθυντή κατά τη σύσταση του της αρχαιότητας της εφεσείουσας κατά 2 χρόνια και 8 μήνες, κρίθηκε ότι συγκρούεται με τα στοιχεία των φακέλων.
Με βάση το σύνολο των πιο πάνω στοιχείων καταλήγω ότι η σύσταση του αναπληρωτή Διευθυντή συγκρούεται με τα στοιχεία των φακέλων αναφορικά με την πείρα, τα προσόντα και την υπέρμετρη αρχαιότητα των αιτητών, τα οποία ο Διευθυντής παράκαμψε, με αποτέλεσμα η σύσταση να μην είναι δεόντως αιτιολογημένη και να είναι αδύνατον να της αποδοθεί οποιαδήποτε αξία (Κούτσιου (ανωτέρω) και τις Μοδίτης ν. Δημοκρατίας (2002) 3 Α.Α.Δ. 695, Κωνσταντίνου ν. ΑΗΚ (2005) 3 Α.Α.Δ. 250, Δημοκρατία ν. Χ¨Γεωργίου (2006) 3 Α.Α.Δ. 365, ΑΤΗΚ ν. Βαρνάβα, ΑΕ3907, ημερ. 15.1.2007 (μη δημοσιευθείσα)).
Τούτων δοθέντων η απόφαση της ΕΔΥ η οποία στηρίχθηκε στην πάσχουσα σύσταση του Διευθυντή συμπαρασύρεται σε ακυρότητα ως ληφθείσα κάτω από πλάνη περί τα πράγματα: Κούτσιου (ανωτέρω):
«Kατά πάγια νομολογία, όταν από το διορίζον όργανο ακολουθείται σύσταση, που δεν υποστηρίζεται από τα στοιχεία του φακέλου, τότε η αιτιολογία της σχετικής απόφασης καθίσταται ανεπαρκής και η άσκηση της διακριτικής ευχέρειας, η οποία στηρίζεται επί της συστάσεως, απολήγει να είναι πεπλανημένη. (Partellides v. Republic (1969) 3 CLR 480, 484, Ioannou v. Republic (1976) 3 CLR 431, 441, 442, Ρούσος ν. Ιωαννίδης κ.α. (1999) 3 ΑΑΔ 549, Δημοκρατία ν. Αγγελή (1999) 3 ΑΑΔ 161, Αλεξάνδρου Χριστοδούλου ν. Δημοκρατία, Αναθ. Έφεση Αρ. 84/2010, ημερ. 26.5.2015, ECLI:CY:AD:2015:C375, Αλίκη Στυλιανού ν. Δημοκρατίας, Αναθ. Έφεση Αρ. 171/2010, ημερ. 27.7.2015).»
Εν όψει της επιτυχίας του πιο πάνω λόγου ακύρωσης, δεν απαιτείται, θεωρώ, η εξέταση των λοιπών λόγων ακύρωσης που επικαλούνται οι αιτητές.
Η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται.
Η προσφυγή για τους λόγους που έχω διατυπώσει ανωτέρω επιτυγχάνει με €1.200 έξοδα υπέρ του καθενός από τους έξι αιτητές και στις πέντε συνεκδικασθείσες προσφυγές και εναντίον των καθ΄ ων η αίτηση, πλέον ΦΠΑ, αν επιβάλλεται.
Δ. ΜΙΧΑΗΛΙΔΟΥ, Δ.
/ΦΚ
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο