ΑΝΩΤΑΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΟ ΔΙΚΑΣΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ
ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ ΔΥΝΑΜΕΙ ΤΩΝ ΑΡΘΡΩΝ 10(7) ΚΑΙ 16(4), ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ 33/1964 ΩΣ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΘΗΚΕ.
13 Οκτωβρίου, 2025
(Ένσταση Αρ. 2/2025)
[ΛΙΑΤΣΟΣ, Π., Τ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ, Τ. ΨΑΡΑ-ΜΙΛΤΙΑΔΟΥ,
Ν. ΣΑΝΤΗΣ, ΣΤ. ΧΑΤΖΗΓΙΑΝΝΗ, Τ. ΚΑΡΑΚΑΝΝΑ,
Η. ΓΕΩΡΓΙΟΥ, Μ. ΚΑΛΛΙΓΕΡΟΥ, ΜΕΛΗ]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 10(7) ΤΩΝ ΠΕΡΙ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ (ΠΟΙΚΙΛΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΩΝ ΤΟΥ 1964 ΕΩΣ 2025 ΚΑΙ 16(4) ΤΟΥ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ ΝΟΜΟΥ, Ν. 141(Ι)/2025.
-ΚΑΙ-
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΑΝΩΤΑΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ, ΗΜΕΡ. 27.6.2025 (Η ΟΠΟΙΑ ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΘΗΚΕ ΣΤΗΝ ΕΝΙΣΤΑΜΕΝΗ ΣΤΙΣ 30.6.25).
-ΚΑΙ-
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ EΝΣΤΑΣΗ ΠΟΥ ΥΠΟΒΛΗΘΗΚΕ ΔΥΝΑΜΕΙ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 10(5)(ζ) ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ 33/64, ΩΣ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΘΗΚΕ, ΑΠΟ ΤΗ ΝΤΟΡΙΑ ΒΑΡΩΣΙΩΤΟΥ ΣΤΗΝ ΠΙΟ ΠΑΝΩ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΑΝΩΤΑΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ.
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _
Α. Δημητριάδης, Ν. Ιακώβου (κα), Μ. Ξιαρή, Π. Ευαγόρου (κα), για Λέλλος Π. Δημητριάδης Δικηγορικό Γραφείο ΔΕΠΕ, για Αιτήτρια-Ενιστάμενη.
Μ. Αντωνίου (κα) και Ν. Καλλένου, εκ μέρους του Π. Πολυβίου, για το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο.
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _
ΑΙΤΗΣΗ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑΣ 21.8.2025
ΓΙΑ ΥΠΟΒΟΛΗ ΠΡΟΔΙΚΑΣΤΙΚΟΥ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΣ ΣΤΟ
ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _
Η Απόφαση του Συμβουλίου είναι ομόφωνη
και θα δοθεί από τον Λιάτσο, Π.
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΛΙΑΤΣΟΣ, Π.: Στο πλαίσιο της κυρίως αίτησης, της ΄Ενστασης, υποβλήθηκε η υπό κρίση Αίτηση για παραπομπή στο ΔΕΕ του εξής ερωτήματος, με σκοπό την έκδοση προδικαστικής απόφασης, δυνάμει του ΄Αρθρου 267 της Συνθήκης Λειτουργίας της Ευρωπαϊκής ΄Ενωσης:
«΄Εχουν το ΄Αρθρο 19, πρώτη παράγραφος, δεύτερο εδάφιο της ΣΕΕ, σε συνδυασμό με το ΄Αρθρο 47 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής ΄Ενωσης, την έννοια ότι υφίσταται παραβίαση των αρχών της ανεξαρτησίας, ισοβιότητας, αποτελεσματικής δικαστικής προστασίας και έννομης προστασίας των Δικαστών όταν:
(α) Είναι επιτρεπτό Δικαστής να διορίζεται σε μόνιμη θέση για δοκιμαστική περίοδο, ελλείψει σχετικού εθνικού νομοθετικού πλαισίου;
(β) Τερματίζονται οι υπηρεσίες Μόνιμου Δικαστή κατ΄ επίκληση εκπνοής της προαναφερθείσας δοκιμαστικής περιόδου, συνοπτικά και χωρίς να τηρηθεί η πειθαρχική διαδικασία ή λόγοι τερματισμού που ισχύουν για τους υπόλοιπους Δικαστές;»
Είναι η βασική θέση της πλευράς της Αιτήτριας-Ενιστάμενης, όπως αναπτύχθηκε στην εκτεταμένη αγόρευση των ευπαίδευτων συνηγόρων της, ότι το ζήτημα της δοκιμαστικής περιόδου σε σχέση με διορισμό Δικαστή και ο συνοπτικός τρόπος τερματισμού των υπηρεσιών του, συνιστά ένα από τα κύρια θέματα ουσίας της ΄Ενστασης και πως συντρέχουν όλες οι προϋποθέσεις προς υποβολή ερωτήματος στο ΔΕΕ.
Οι ευπαίδευτοι συνήγοροι του Ανωτάτου Δικαστικού Συμβουλίου (ΑΔΣ) εισηγούνται, αναπτύσσοντας σχετικά, ότι δεν είναι αναγκαία η παραπομπή ζητήματος στο ΔΕΕ, το αίτημα είναι, εν πάση περιπτώσει, πρόωρο και, ότι, γενικότερα, δεν ικανοποιούνται οι προϋποθέσεις υποβολής του.
Η προδικαστική παραπομπή διέπεται από το ΄Αρθρο 267 της Συνθήκης και έχει ως πλαίσιο την κρίση επί της ερμηνείας του δικαίου της ΄Ενωσης ή επί του κύρους και της ερμηνείας των πράξεων των θεσμικών ή λοιπών οργάνων ή οργανισμών της Ευρωπαϊκής ΄Ενωσης.
Είναι γνωστές οι αρχές με βάση τις οποίες εθνικό Δικαστήριο δύναται ή υποχρεούται, αν είναι τελευταίου βαθμού, να παραπέμψει ζήτημα προς απόφαση από το ΔΕΕ. Χρήσιμη παραπομπή μπορεί να γίνει στην απόφαση της Πλήρους Ολομέλειας του Ανωτάτου Δικαστηρίου Πρόεδρος της Δημοκρατίας ν. Βουλής των Αντιπροσώπων (Αρ. 5) 2017 3 ΑΑΔ 327.
Στις επικαιροποιημένες Συστάσεις προς τα εθνικά Δικαστήρια, σχετικές με την υποβολή προδικαστικών ερωτημάτων (C/2024/6008) - που δημοσιεύθηκαν στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής ΄Ενωσης, ημερομηνίας 9.10.2024, με αφορμή την εκδίκαση, από 1.9.2024, προδικαστικών ερωτημάτων και από το Γενικό Δικαστήριο της ΕΕ - υπενθυμίζονται τα ουσιώδη χαρακτηριστικά της διαδικασίας προδικαστικής παραπομπής και τα στοιχεία που πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τα εθνικά Δικαστήρια προτού υποβάλουν σχετικό αίτημα. Παρέχονται, συγχρόνως, πρακτικές υποδείξεις.
Επιβεβαιώνεται στις εν λόγω Συστάσεις το θεμελιώδες του μηχανισμού της προδικαστικής παραπομπής στο δίκαιο της Ευρωπαϊκής ΄Ενωσης. Σκοπός της είναι η διασφάλιση της ομοιόμορφης ερμηνείας και εφαρμογής του δικαίου της ΄Ενωσης. Επαφίεται στα εθνικά Δικαστήρια η πρωτοβουλία υποβολής προδικαστικού ερωτήματος, ανεξαρτήτως της επιθυμίας των διαδίκων. Το εθνικό Δικαστήριο, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες της κάθε υπόθεσης, εκτιμά την αναγκαιότητα της προδικαστικής απόφασης προκειμένου να εκδώσει τη δική του απόφαση, κρίνοντας κατά πόσο τούτο είναι αναγκαίο για την έκδοσή της και εκθέτοντας όλα τα ουσιώδη πραγματικά και νομικά στοιχεία, βάσει των οποίων καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι διατάξεις του δικαίου της ΄Ενωσης είναι δυνατό να έχουν εφαρμογή στην προκείμενη περίπτωση.
Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι γίνεται ιδιαίτερη μνεία στις Συστάσεις ως προς το ζήτημα της κατάλληλης στιγμής υποβολής αιτήσεως προδικαστικής απόφασης. Ένα εθνικό Δικαστήριο είναι σε καλύτερη θέση να εκτιμήσει σε ποιο στάδιο της ενώπιόν του διαδικασίας πρέπει να υποβληθεί το ερώτημα και μπορεί να το υποβάλει όταν διαπιστώσει ότι για την έκδοση της απόφασής του είναι αναγκαία μια απόφαση σχετικά με την ερμηνεία ή το κύρος του δικαίου της ΄Ενωσης. Είναι αναγκαίο όπως η απόφαση περί υποβολής προδικαστικού ερωτήματος λαμβάνεται σε στάδιο της δίκης κατά το οποίο το αιτούν Δικαστήριο είναι σε θέση να προσδιορίσει, με επαρκή ακρίβεια, το πραγματικό και νομικό πλαίσιο της υπόθεσης, καθώς και τα ανακύπτοντα νομικά ζητήματα.
Στο ημεδαπό δίκαιο το ΄Αρθρο 34Α του περί Δικαστηρίων Νόμου του 1960, Ν. 14/1960, ως τροποποιήθηκε, εμπεριέχει τις βασικές παραμέτρους και προϋποθέσεις προς ενεργοποίηση των προϋποθέσεων αποστολής προδικαστικού ερωτήματος.
Στη βάση των πιο πάνω, προβάλλει ως πρώτο ζητούμενο η κρίση κατά πόσον η απόφαση επί του υπό συζήτηση ερωτήματος είναι αναγκαία για την έκδοση της απόφασης του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστικού Συμβουλίου (ΑΣΔΣ) επί της Ενστάσεως.
Η απάντηση είναι αρνητική. Προβάλλεται μέσα από την ΄Ενσταση σειρά αυτοτελών λόγων για τους οποίους υποβάλλεται ότι η προσβαλλόμενη απόφαση του ΑΔΣ είναι έκθετη σε ακύρωση. Λόγοι που επεκτείνονται πέραν των όσων αφορούν το υπό συζήτηση ερώτημα προς παραπομπή και είναι ανεξάρτητοι από το θέμα του επί δοκιμασία διορισμού στη μόνιμη θέση Επαρχιακού Δικαστή. Τίθενται, μεταξύ άλλων, ζητήματα estoppel και αντιφατικότητας, μη νόμιμης σύνθεσης του ΑΔΣ, ελλιπούς τήρησης πρακτικών, έκδηλης πραγματικής και νομικής πλάνης, μη δέουσας έρευνας, κακοπιστίας, αντιφατικότητας, έλλειψης αιτιολογίας, παραβίασης του δικαιώματος ακρόασης και εφαρμογής εθνικής νομοθεσίας.
Πέραν των πιο πάνω, το ΑΣΔΣ βρίσκεται ενώπιον, κατ΄ επίκληση, προδικαστικών ενστάσεων της πλευράς του ΑΔΣ, μεταξύ των οποίων και ένσταση περί ελλείψεως εννόμου συμφέροντος της Ενιστάμενης-Αιτήτριας προς προσβολή της υπό κρίση απόφασης του ΑΔΣ, ζήτημα που συναρτάται επίσης με την εφαρμογή εθνικής νομοθεσίας.
Είναι έκδηλο από τα πιο πάνω ότι, στο παρόν τουλάχιστο στάδιο - και, πάντα, υπό την επιφύλαξη εξέτασης της συνδρομής των υπολοίπων προϋποθέσεων προς παραπομπή - δεν είναι αναγκαία η απόφαση του ΔΕΕ επί του εγερθέντος ζητήματος για την έκδοση απόφασης από το ΑΣΔΣ.
Ενόψει όλων των ανωτέρω η Αίτηση απορρίπτεται.
Α.Ρ. ΛΙΑΤΣΟΣ, Π.
Τ.Θ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ, Μ.
Τ. ΨΑΡΑ-ΜΙΛΤΙΑΔΟΥ, Μ.
Ν.Γ. ΣΑΝΤΗΣ, Μ.
ΣΤ. ΧΑΤΖΗΓΙΑΝΝΗ, Μ.
Τ. ΚΑΡΑΚΑΝΝΑ, Μ.
Η. ΓΕΩΡΓΙΟΥ, Μ.
Μ. ΚΑΛΛΙΓΕΡΟΥ, Μ.
ΣΦ.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο