|
Προσφυγή Αρ. 03/2025
|
Μεταξύ:
SJ CONTRACTING SERVICES LTD TRADING AS HELI-LIFT SERVICES
Αιτητών
ν.
ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟΥ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
Αναθέτουσας Αρχής
Αναθεωρητική Αρχή
Προσφορών: Ανδρούλα Πούγιουρου, Πρόεδρος
Κάριν Γεωργιάδου, Μέλος
Ανδρέας Καρύδης, Μέλος
Χριστίνα Σαββίδου, Μέλος
Αιτητές: SJ CONTRACTING SERVICES LTD TRADING AS HELI-LIFT SERVICES
Αντιπροσωπεύθηκαν από τους:
1. Μαρία Σατολιά, Δικηγόρο δια Κώστας Σατολιάς Δ.Ε.Π.Ε.
2. Γιάννη Σιβιτανίδη, Αντιπρόσωπος Αιτήτριας Εταιρείας
Αναθέτουσα Αρχή: ΓΕΝΙΚΟ ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ Αντιπροσωπεύθηκε από τους:
1. Κυριακή Παπαδοπούλου, Δικηγόρο της Δημοκρατίας
2. Φίλιππο Κατράνη, Γενικό Λογιστήριο, Αντιπρόσωπος Αναθέτουσας Αρχής
3. Γιώργο Λαζαρή, Βοηθό Λογιστικό Λειτουργό Αναθέτουσας Αρχής
4. Μαρίνο Χριστοφή, Λογιστή Αναθέτουσας Αρχής
Ημερομηνία έκδοσης Απόφασης Π.Μ.: 24 Μαρτίου 2025
ΑΠΟΦΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΠΡΟΣΩΡΙΝΩΝ ΜΕΤΡΩΝ ΓΙΑ ΑΝΑΣΤΟΛΗ ΤΗΣ ΥΠΟΓΡΑΦΗΣ ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΜΕ ΤΟΝ ΕΠΙΤΥΧΟΝΤΑ ΠΡΟΣΦΟΡΟΔΟΤΗ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΦΥΓΗ ΑΡ. 03/2025
Η παρούσα διαδικασία αφορά την εξέταση του ενδεχόμενου χορήγησης προσωρινών μέτρων για αναστολή της διαδικασίας υπογραφής της Σύμβασης με τον Επιτυχόντα Προσφοροδότη στην Προσφυγή αρ.03/2025 αναφορικά με το Διαγωνισμό αρ. ΓΛ 25/2024 με τίτλο «Tender for the provision of services for the wet leasing of two (2) helicopters for aerial firefighting operations for the summer period of 2025-2027 with renewal option for 2028-2029».
Η Αναθέτουσα Αρχή με επιστολή της ημερ. 28.02.2025 ενημέρωσε τους Αιτητές για το γεγονός της απόρριψης της προσφοράς τους και για τους λόγους απόρριψης. Οι Αιτητές αντέδρασαν με την καταχώρηση της παρούσας προσφυγής, στα πλαίσια της οποίας ζήτησαν την έκδοση προσωρινών μέτρων, αναστολής της υπογραφής της Σύμβασης αίτημα στο οποίο έφερε ένσταση η Αναθέτουσα Αρχή, υποβάλλοντας στις 19.03.2025 γραπτώς τους λόγους ένστασης της.
Κατά την ενώπιον μας διαδικασία η δικηγόρος των Αιτητών επιμένοντας στο αίτημα της για τη χορήγηση προσωρινών μέτρων υπέβαλε, με αναφορά στο άρθρο 24 (2) του περί των Διαδικασιών Προσφυγής στον Τομέα της Σύναψης των Δημοσίων Συμβάσεων Νόμου του 2010 (Ν.104(Ι)/2010), ότι η χορήγηση των μέτρων στην παρούσα διαδικασία, εξυπηρετεί το δημόσιο συμφέρον χωρίς να επεξηγεί επαρκώς με ποιο τρόπο θα εξυπηρετηθεί παραμένοντας στις θέσεις της για λανθασμένη προσβαλλόμενη απόφαση. Η μόνη σχετική αναφορά είναι ότι η χορήγηση των μέτρων θα περιορίσει τις ζημιές που θα προκύψουν και τις αποζημιώσεις που τυχόν αποφασιστεί να καταβληθούν σε περίπτωση επιτυχίας της προσφυγής. Εισηγήθηκε τέλος ότι δεν προκύπτουν τέτοιες σοβαρές αρνητικές συνέπειες από τη χορήγηση των αιτούμενων μέτρων ώστε να δικαιολογείται η μη χορήγηση τους, αφού μέχρι την κρίσιμη θερινή περίοδο των πυρκαγιών το Τμήμα Δασών θα έχει στη διάθεση του ένδεκα (11) πτητικά μέσα για ανταπόκριση σε περίπτωση πυρκαγιάς.
Η Αναθέτουσα Αρχή με γραπτό υπόμνημα της δικηγόρου της ημερ. 19.03.2025 έφερε ένσταση στη χορήγηση προσωρινών μέτρων τονίζοντας τη μεγάλη σημασία του συγκεκριμένου Διαγωνισμού και της δραματικής κατάστασης που θα βρεθεί η Κύπρος στην περίπτωση της χορήγησης των προσωρινών μέτρων που ζητούνται, όπου θα παραμείνει ακάλυπτη η ανάγκη για την υπηρεσιακή επάρκεια κατάσβεσης των πυρκαγιών. Αντίθετα η μη χορήγηση τους θα συντελέσει, κατά την άποψη της, στην προστασία έναντι του κινδύνου πυρκαγιών με των δυσμενών συνεπειών που αυτές επιφέρουν. Ως εκ τούτου για να διασφαλιστεί η επιχειρησιακή ετοιμότητα της Αναθέτουσας Αρχής για την αποτροπή και την αντιμετώπιση των πυρκαγιών, εισηγείται ότι θα πρέπει να υπάρχει, ένας επαρκής αριθμός πτητικών μέσων διαθέσιμος. Διαφώνησε δε ως προς τον αριθμό των διαθέσιμων πτητικών μέσων που ανέφερε ο δικηγόρος των Αιτητών, εφόσον στα ένδεκα προφανώς συμπεριλαμβάνουν και τα πτητικά μέσα που αποτελούν το αντικείμενο του παρόντος Διαγωνισμού. Αυτή τη στιγμή, όπως ισχυρίζεται, υπάρχουν μόνο 2 διαθέσιμα πτητικά μέσα για την κατάσβεση πυρκαγιών και ως εκ τούτου είναι άμεσης και πρώτης ανάγκης και ευρύτερου δημοσίου συμφέροντος, να διασφαλιστεί η προστασία της Κύπρου από τον κίνδυνο των πυρκαγιών.
Εισηγείται ότι το δημόσιο συμφέρον απαιτεί όπως η διαδικασία υπογραφής της Σύμβασης θα πρέπει να προχωρήσει τάχιστα. Διευκρίνισε δε ότι η ένσταση της στην παρούσα περίπτωση ήταν αποτέλεσμα των Εκθέσεων των άμεσα εμπλεκομένων Υπηρεσιών της Δημοκρατίας, ήτοι της Μετεωρολογικής Υπηρεσίας και του Τμήματος Δασών, που επισύναψε στην ένσταση της. Από τις Εκθέσεις αυτές δίνει έμφαση στην πρόβλεψη των ιδιαίτερα δυσμενών κλιματολογικών συνθήκων, οι οποίες σε συνδυασμό με την έντονη ξηρασία, ευνοούν την έκρηξη και εξάπλωση μεγάλων και καταστροφικών πυρκαγιών ακόμα και πριν την έναρξη της καλοκαιρινής περιόδου.
Επιπρόσθετα ισχυρίζεται ότι καμία καθυστέρηση υπήρξε από πλευράς της στη διεκπεραίωση του Διαγωνισμού που ακολούθησε άλλους δύο με τρεις Διαγωνισμούς για τον ίδιο σκοπό που δεν τελεσφόρησαν. Κάλεσε δε την Αναθεωρητική Αρχή Προσφορών να λάβει υπόψη, για σκοπούς απόφασης της, τον περιορισμένο χρόνο που απομένει μέχρι την έναρξη της θερινής περιόδου αλλά και το χρόνο που απαιτείται για μεταφορά των πτητικών μέσων που αφορά ο Διαγωνισμός στη Κύπρο, καθώς και το χρόνο για τη διενέργεια των απαραίτητων ελέγχων και την προετοιμασία του προσωπικού, ώστε τα εναέρια μέσα να είναι σε θέση να συνδράμουν αποτελεσματικά στην πυρόσβεση, σε συνάρτηση με τον κίνδυνο τα ελικόπτερα να εκμισθωθούν σε άλλους ενδιαφερόμενους. Επιπλέον, προβάλλει ότι δεδομένου ότι τα πτητικά μέσα επιχειρούν πάντα σε ζεύγη, είναι αναγκαίο να διασφαλιστεί η συντονισμένη λειτουργία και η ετοιμότητά τους για αποστολές έκτακτης ανάγκης, που είναι ακόμη ένας λόγος να μην γίνει δεκτό το αίτημα.
Μελετήσαμε με ιδιαίτερη προσοχή τις θέσεις των δυο μερών στις γραπτές τους αγορεύσεις, τις οποίες ανέπτυξαν και προφορικά κατά την ενώπιον μας διαδικασία, όχι μόνο οι δικηγόροι τους αλλά και οι αντιπρόσωποι των πελατών τους και οι οποίες συνοπτικά παρατέθηκαν πιο πάνω, έχοντας κατά νου ότι η χορήγηση προσωρινών μέτρων εξετάζεται πάντοτε υπό το φως των γεγονότων της κάθε υπόθεσης.
Όπως είναι καλά νομολογημένο, ζητήματα τα οποία αφορούν στην ουσία της προσφυγής δεν εξετάζονται στο στάδιο της διαδικασίας προσωρινών μέτρων και τούτο γιατί η εκδίκαση της ουσίας της διαφοράς θα καταντούσε μάταιη προσπάθεια (Βλ. Κροκίδου κ.ά. ν. Δημοκρατίας (1990) 3 ΑΑΔ 1857, Karram ν. Republic (1983) 3 CLR 129, 203). Ως εκ τούτου η εξέταση των θεμάτων που εγείρουν οι Αιτητές και άπτονται της ουσίας της Προσφυγής όπως αν τα ελικόπτερα κατέχουν τα απαραίτητα πιστοποιητικά ή αν είναι ακατάλληλα, παρέλκει στο παρόν στάδιο.
Η δυνατότητα χορήγησης προσωρινών μέτρων από την ΑΑΠ προνοείται από το άρθρο 5 (β) του περί των Διαδικασιών Προσφυγής στον Τομέα της Σύναψης των Δημοσίων Συμβάσεων Νόμου (Ν.104(Ι)/2010), το οποίο αναφέρει τα εξής:
«5. H Αναθεωρητική Αρχή Προσφορών έχει αρμοδιότητα:
(α) […]
(β) να αποφασίζει, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 24, για τη λήψη προσωρινών μέτρων για να επανορθωθεί η εικαζόμενη παράβαση του ισχύοντος δικαίου ή να αποτραπεί η περαιτέρω ζημία των θιγομένων συμφερόντων, συμπεριλαμβανομένων μέτρων που αναστέλλουν τη διαδικασία ανάθεσης ή την υπογραφή της σύμβασης ή την εκτέλεση οποιασδήποτε απόφασης της αναθέτουσας αρχής ή του αναθέτοντος φορέα, ανάλογα με την περίπτωση∙.»
Για τη χορήγηση προσωρινών μέτρων η ΑΑΠ συνυπολογίζει τους παράγοντες που προνοούνται από το άρθρο 24 (2) του Νόμου 104(Ι)/2010. Παραθέτουμε αυτούσιο το άρθρο:
« 24. (1) […]
(2) Κατά την εξέταση του ενδεχόμενου λήψης προσωρινών μέτρων, κατά το προβλεπόμενο στην παράγραφο (α) του εδαφίου (1), η Αναθεωρητική Αρχή Προσφορών συνυπολογίζει τις πιθανές συνέπειες των προσωρινών μέτρων για όλα τα συμφέροντα που ενδέχεται να ζημιωθούν, καθώς και το δημόσιο συμφέρον, και δύναται να αποφασίσει να μην προβεί στη χορήγηση τέτοιων μέτρων σε περίπτωση που, κατά την κρίση της, οι αρνητικές τους συνέπειες είναι περισσότερες από τα οφέλη τους:
Νοείται ότι, η απόφαση της Αναθεωρητικής Αρχής Προσφορών να μην χορηγήσει προσωρινά μέτρα δεν θίγει τις λοιπές αξιώσεις που προβάλλει ο ενδιαφερόμενος προσφέρων ή υποψήφιος που έχει προσφύγει στην Αναθεωρητική Αρχή Προσφορών.
[…]».
Έχει πλειστάκις σημειωθεί ότι οι διαδικασίες ενώπιον της ΑΑΠ έχουν θεσπιστεί με σκοπό την εναρμόνιση της Κυπριακής Δημοκρατίας με τις Ευρωπαϊκές Οδηγίες. Συγχρόνως εξυπηρετούν την ανάγκη όπως οι δημόσιοι διαγωνισμοί διαπνέονται από νομιμότητα αλλά και την ελαχιστοποίηση του κινδύνου καταβολής αποζημιώσεων στην περίπτωση που επιτύχει η Προσφυγή· κάτι που οι Αναθέτουσες Αρχές οφείλουν να συνυπολογίζουν, ιδιαίτερα όταν φέρουν ένσταση στο ενδεχόμενο χορήγησης προσωρινών μέτρων. Συνεπώς, η Αναθέτουσα Αρχή με την προκήρυξη ενός Διαγωνισμού πρέπει πάντοτε να συνυπολογίζει και το χρόνο που ενδεχόμενα απαιτηθεί σε διαδικασία ενώπιον της Αναθεωρητικής Αρχής Προσφορών σε περίπτωση καταχώρησης Προσφυγής.
Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι η χορήγηση των προσωρινών μέτρων αποτελεί τον κανόνα. Όπως το ίδιο το άρθρο 24 του Ν. 104(Ι)/2010 προβλέπει, συνυπολογίζονται οι πιθανές συνέπειες για όλα τα συμφέροντα που ενδέχεται να ζημιωθούν, καθώς και το δημόσιο συμφέρον. Όπου οι αρνητικές συνέπειες που θα προκύψουν από τη χορήγηση των προσωρινών μέτρων είναι μεγαλύτερες από τα οφέλη τους τότε το δημόσιο συμφέρον δικαιολογεί τη μη χορήγηση των προσωρινών μέτρων.
Στην υπό κρίση περίπτωση δεν έχουμε καμία αμφιβολία στη βάση των ενώπιον μας δεδομένων ως προς τη σημαντικότητα του αντικειμένου του επίδικου Διαγωνισμού που είναι δύο ελικόπτερα πυρόσβεσης, καθώς σχετίζεται άμεσα με την αντιμετώπιση πυρκαγιών και συνακόλουθα τη προστασία της ανθρώπινης ζωής, του περιβάλλοντος και της δημόσιας και ιδιωτικής περιουσίας.
Βασικός πυλώνας των εισηγήσεων των Αιτητών είναι ότι η έκδοση των προσωρινών μέτρων εξυπηρετεί το δημόσιο συμφέρον. Από την άλλη βασικό επιχείρημα της Αναθέτουσας Αρχής συνιστά η ανάγκη για την επιχειρησιακή ετοιμότητα της για την αντιμετώπιση δασικών και άλλων πυρκαγιών, αποτροπή καταστροφής περιουσιών, του φυσικού περιβάλλοντος και κυρίως αποφυγή του κινδύνου κατά ανθρωπίνων ζωών.
Σίγουρα το ξέσπασμα μιας δασικής ή άλλης πυρκαγιάς είναι απρόβλεπτο που λαμβάνουμε πρωτίστως υπόψη κατά την εξέταση του αιτήματος, ιδιαίτερα με τα εν ισχύει δεδομένα δηλαδή τις κλιματικές συνθήκες που διανύει και αναμένεται να διανύσει η Κύπρος, όπου σύμφωνα με την επιστολή του Τμήματος Μετεωρολογίας προς τον Γενικό Λογιστή ημερ. 19.03.2025 «Η συνεχιζόμενη ξηρασία, σε συνδυασμό με τις υψηλές θερμοκρασίες που αναμένεται να επικρατήσουν, εντείνει σημαντικά τον κίνδυνο εκδήλωσης πυρκαγιών. Η έλλειψη βροχοπτώσεων οδηγεί σε ξηρότητα του εδάφους και στην παραγωγή εύφλεκτης βλάστησης, δημιουργώντας ένα περιβάλλον όπου η παραμικρή σπίθα μπορεί να προκαλέσει μεγάλες και δυσεπίλυτες πυρκαγιές. Επιπρόσθετα οι ψηλές θερμοκρασίες κατά τους μήνες ξηρασίας ενισχύουν περαιτέρω τον κίνδυνο ανάφλεξης».
Βασική επίσης για σκοπούς απόφασης μας είναι και η επιστολή του Τμήματος Δασών προς την Αναθέτουσα Αρχή ημερ. 19.03.2025 για την αναγκαιότητα απόκτησης άμεσα των πτητικών μέσων που αφορά ο Διαγωνισμός, όπου επισημαίνεται ότι οι δυσμενείς καιρικές συνθήκες που αναμένονται αυξάνουν τον κίνδυνο εξάπλωσης μεγάλων δασικών πυρκαγιών φέρνοντας ως παράδειγμα τις καταστροφικές πυρκαγιές του Σαϊτά το 2007, της Σολιάς το 2016 και του Αρακαπά το 2021 όπου επικρατούσαν ο ίδιες καιρικές συνθήκες.
Χωρίς να παραβλέπουμε ή να υποβαθμίζουμε το δικαίωμα των Αιτητών να αναζητήσουν τη χορήγηση προσωρινών μέτρων, υπό το φως των επιχειρημάτων της Αναθέτουσας Αρχής κρίνουμε ότι το αίτημα για προσωρινά μέτρα δεν μπορεί να πετύχει. Η κρίση μας αυτή βασίζεται επίσης στο ασφυκτικό χρονοδιάγραμμα για την απόκτηση των ελικοπτέρων ενόψει του περιορισμένου χρόνου που απομένει για την έναρξη της θερινής περιόδου και του χρόνου των διαβημάτων που απαιτούνται ώστε τα ελικόπτερα να είναι έτοιμα προς χρήση. Συνυπολογίσαμε επίσης τους κινδύνους που ενέχουν οι πυρκαγιές που θέτουν σε κίνδυνο, μεταξύ άλλων, ανθρώπινες ζωές το φυσικό πλούτο και το περιβάλλον της Κύπρου, που καθιστούν τις αρνητικές συνέπειες που θα προκύψουν από τη χορήγηση των προσωρινών μέτρων μεγαλύτερες από τα οφέλη στην περίπτωση χορήγησης τους. Σίγουρα η έγκαιρη και απρόσκοπτη ολοκλήρωση του Διαγωνισμού με την υπογραφή της Σύμβασης θα ενισχύσει σημαντικά τα μέσα πυρόσβεσης προς αντιμετώπιση των τυχόν πυρκαγιών. Δεν μπορούμε, επίσης, να παραγνωρίσουμε το σημαντικό οικονομικό κόστος που θα προκύψει για την Κυπριακή Δημοκρατία από πιθανές καταστροφές, συνεπεία των πυρκαγιών καθώς και την ανυπολόγιστη οικολογική, περιβαλλοντική και κοινωνική ζημιά που προκαλείται από μεγάλες πυρκαγιές.
Συνεπώς, στη βάση των όσων έχουν αναπτυχθεί πιο πάνω και αφού συνεκτιμήσαμε και συνυπολογίσαμε τις πιθανές συνέπειες των προσωρινών μέτρων για όλα τα συμφέροντα που ενδεχομένως να ζημιωθούν, ιδιαίτερα το δημόσιο συμφέρον, αλλά και την ανάγκη ολοκλήρωσης του Διαγωνισμού, το αντικείμενο του οποίου είναι κρίσιμης σημασίας για την αντιπυρική προστασία της Κυπριακής Δημοκρατίας, αποφασίζουμε τη μη χορήγηση των προσωρινών μέτρων αναστολής της διαδικασίας ανάθεσης ή υπογραφής της σύμβασης σε σχέση με τον Διαγωνισμό Αρ.ΓΛ 25/2024, και τίτλο «Tender for the provision of services for the wet leasing of two (2) helicopters for aerial firefighting operations for the summer period of 2025-2027 with renewal option for 2028-2029».
............................................ ......................................
Ανδρούλα Πούγιουρου Κάριν Γεωργιάδου
Πρόεδρος Μέλος
............................................. .............................................
Ανδρέας Καρύδης Χριστίνα Σαββίδου
Μέλος Μέλος