Απόφαση ΕΠΑ: 68/2024
Αρ. Φακέλου: 08.05.001.024.040
Ο ΠΕΡΙ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΩΝ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΕΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΝΟΜΟΣ
ΑΡΙΘΜΟΣ 83(Ι)/2014
Επιτροπή Προστασίας του Ανταγωνισμού:
κα Εύα Παντζαρή Πρόεδρος
κ. Νεόφυτος Μαυρονικόλας Μέλος
κα Ιωάννα Σαπίδου Μέλος
Ημερομηνία απόφασης: 27 Νοεμβρίου 2024
ΑΠΟΦΑΣΗ
Ι. ΕΙΣΑΓΩΓΗ
1. Αντικείμενο εξέτασης της παρούσας υπόθεσης αποτελεί η πράξη συγκέντρωσης που κοινοποιήθηκε στην Επιτροπή στις 29/07/2024, από την Hellenic Bank Public Company Limited (εφεξής η «Hellenic Bank/Αγοράστρια»), σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 10 του περί Ελέγχου των Συγκεντρώσεων Επιχειρήσεων Νόμου του 2014 (εφεξής ο «Νόμος»).
2. Η εν λόγω κοινοποίηση αφορά συγκέντρωση, σύμφωνα με την οποία η Hellenic Bank προτίθεται να αποκτήσει το μετοχικό κεφάλαιο της CNP Cyprus Insurance Holdings Limited (εφεξής η «CNP Holdings/Στόχος»).
3. Οι συμμετέχουσες στην παρούσα συγκέντρωση επιχειρήσεις είναι οι ακόλουθες:
(α) Hellenic Bank Public Company Limited, η οποία είναι δημόσια εταιρεία, δεόντως εγγεγραμμένη σύμφωνα με τους νόμους της Κυπριακής Δημοκρατίας και εισηγμένη στο Χρηματιστήριο Αξιών Κύπρου.
Η εν λόγω εταιρεία, ως αδειοδοτημένο πιστωτικό ίδρυμα στην Κύπρο, προσφέρει βασικές τραπεζικές υπηρεσίες καταθέσεων και χορηγήσεων σε πελάτες λιανικής και επιχειρηματικής τραπεζικής. Πέραν της παραδοσιακής τραπεζικής για ιδιώτες και επιχειρήσεις, προσφέρει ένα ευρύ φάσμα χρηματοοικονομικών υπηρεσιών όπως, μεταξύ άλλων, φάκτορινγκ, χρηματιστηριακές συναλλαγές, διαχείριση χαρτοφυλακίου, επενδυτική τραπεζική, αμοιβαία κεφάλαια, προσωπική τραπεζική και υπηρεσίες θεματοφυλακής.
Επιπρόσθετα, η Hellenic Bank, μέσω των θυγατρικών της, Παγκυπριακή Ασφαλιστική Εταιρεία Λτδ (εφεξής η «Παγκυπριακή Ασφαλιστική») και Hellenic Life Insurance Ltd (εφεξής η «Hellenic Life»), δραστηριοποιείται στην παροχή ασφαλειών γενικού κλάδου και ασφαλειών ζωής, αντίστοιχα. Η Hellenic Bank και οι θυγατρικές εταιρείες της αναφέρονται από κοινού ως ο «Όμιλος Hellenic Bank».
Ο μεγαλύτερος μέτοχος της Hellenic Bank είναι η ελληνική εταιρεία Τράπεζα Eurobank AE (εφεξής η «Eurobank»), η οποία κατά την ημερομηνία υποβολής της παρούσας κοινοποίησης, κατέχει 55,48% στην Hellenic Bank. [1]
Η Eurobank δραστηριοποιείται στην Ελλάδα, ως πιστωτικό ίδρυμα, παρέχοντας υπηρεσίες λιανικής και επιχειρηματικής τραπεζικής στην Ελλάδα, υπηρεσίες διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων (private banking και wealth management), υπηρεσίες επενδυτικής τραπεζικής και διεθνών αγορών (global markets), υπηρεσίες θεματοφυλακής, χρηματιστηριακές εργασίες κτλ., αποτελώντας μια πλήρη καθολική τράπεζα (universal bank).
H Eurobank είναι 100% θυγατρική εταιρεία της Eurobank Ergasias Συμμετοχών και Υπηρεσιών ΑΕ («Eurobank Holdings»), η οποία είναι ελληνική δημόσια εταιρεία εισηγμένη στο Χρηματιστήριο Αθηνών. Η Eurobank Holdings και οι θυγατρικές εταιρείες της αναφέρονται από κοινού ως ο «Όμιλος Eurobank». H Eurobank Holdings κατέχει το 100% των μετοχών της Eurobank και διατηρεί δραστηριότητες και περιουσιακά στοιχεία που δεν αφορούν την κύρια τραπεζική δραστηριότητα και σχετίζονται κυρίως με τον στρατηγικό σχεδιασμό της διαχείρισης μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων και την παροχή υπηρεσιών προς θυγατρικές του Ομίλου Eurobank και τρίτους. Στην κοινοποίηση διευκρινίζεται ότι ο Όμιλος Eurobank δεν δραστηριοποιείται στον ασφαλιστικό κλάδο εντός της επικράτειας της Κυπριακής Δημοκρατίας (πέραν της έμμεσης συμμετοχής της στις θυγατρικές ασφαλιστικές εταιρείες της Hellenic Bank, ήτοι την Παγκυπριακή Ασφαλιστική και Hellenic Life).
Η Eurobank είναι 100% μητρική εταιρεία της Eurobank Cyprus Ltd (εφεξής η «Eurobank Cyprus»), η οποία είναι Κυπριακή ιδιωτική εταιρεία αδειοδοτημένη ως πιστωτικό ίδρυμα από την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου. Η Eurobank Cyprus δραστηριοποιείται κυρίως στο wholesale banking και πιο συγκεκριμένα, στις ακόλουθες βασικές δραστηριότητες: επιχειρηματική τραπεζική (corporate banking), υπηρεσίες διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων (wealth management banking for local and foreign high net worth individuals), τραπεζική διεθνών επιχειρήσεων (international business banking), διεθνείς αγορές (global markets) και affluent banking.
Ο Όμιλος Eurobank δεν διατηρεί οποιαδήποτε δραστηριότητα στην Κύπρο, εκτός μέσω της 100% θυγατρικής εταιρείας της, Eurobank Cyprus και έμμεσα μέσω της πλειοψηφικής της συμμετοχής στην Hellenic Bank. Σύμφωνα με την κοινοποίηση, η Eurobank Cyprus δεν δραστηριοποιείται στην αγορά παροχής ασφαλειών ζωής ούτε ασφαλειών γενικού κλάδου.
(β) CNP Cyprus Insurance Holdings Limited, η οποία είναι εταιρεία δεόντως εγγεγραμμένη σύμφωνα με τους νόμους της Κυπριακής Δημοκρατίας και 100% θυγατρική της γαλλικής εταιρείας της Montparvie V SAS, η οποία είναι με τη σειρά της 100% θυγατρική της διεθνούς γαλλικής ασφαλιστικής εταιρείας CNP Assurances SA (εφεξής η «CNP Assurances»). H CNP Holdings {…},* αλλά είναι 100% μητρική εταιρεία όλων των ασφαλιστικών εταιρειών του Ομίλου CNP που δραστηριοποιούνται στην Κύπρο (CNP Cyprialife Limited και CNP Asfalistiki Ltd) και στην Ελλάδα (CNP Zois SA και CNP Asfalistiki Ltd – Υποκατάστημα Ελλάδος).
H CNP Cyprialife Limited (εφεξής η «CNP Cyprialife») είναι εταιρεία δεόντως εγγεγραμμένη σύμφωνα με τους νόμους της Κυπριακής Δημοκρατίας και δραστηριοποιείται στην παροχή ασφαλειών υγείας και ζωής στην κυπριακή αγορά.
Η CNP Asfalistiki Limited (εφεξής η «CNP Asfalistiki») είναι εταιρεία δεόντως εγγεγραμμένη σύμφωνα με τους νόμους της Κυπριακής Δημοκρατίας και δραστηριοποιείται στον κλάδο γενικών ασφαλίσεων στην Κύπρο.
Η CNP Zois SA (εφεξής η «CNP Zois») είναι εταιρεία δεόντως εγγεγραμμένη σύμφωνα με τους νόμους της Ελλάδας και δραστηριοποιείται στην παροχή ασφαλειών υγείας και ζωής στην Ελλάδα, ενώ η CNP Asfalistiki Ltd, Υποκατάστημα Ελλάδος, είναι ελληνικό υποκατάστημα (branch) της CNP Asfalistiki, το οποίο δραστηριοποιείται στον κλάδο γενικών ασφαλίσεων στην Ελλάδα.
Η CNP Holdings είναι επίσης 100% μητρική της CNP Cyprus Properties Ltd («CNP Properties»), εταιρεία δεόντως εγγεγραμμένη σύμφωνα με τους νόμους της Κυπριακής Δημοκρατίας και της ελληνικής εταιρείας CNP Asfalistikes Praktoriakes Ergasies SA («CNP Praktoriakes»). Η εταιρεία CNP Properties δεν διεξάγει εργασίες, αλλά κατέχει (έμμεσα μέσω της 100% θυγατρικής της CNP Cyprus Tower Ltd) επενδύσεις σε ακίνητα στην Κυπριακή Δημοκρατία και λαμβάνει ενδο-ομιλικό εισόδημα (intra-group income) που προέρχεται από την CNP Asfalistiki και την CNP Cyprialife για τη χρήση των εν λόγω ακινήτων. Η CNP Praktoriakes δεν διεξάγει οποιαδήποτε εργασία και δεν έχει οποιαδήποτε εισοδήματα.
4. Στις 30/07/2024, ο Υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας ενημερώθηκε με σχετική επιστολή αναφορικά με την κοινοποιηθείσα συγκέντρωση, στη βάση των διατάξεων του άρθρου 16 του Νόμου.
5. Η εν λόγω κοινοποίηση δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας στις 09/08/2024, όπως ορίζει το άρθρο 10 του Νόμου.
6. Η Υπηρεσία της Επιτροπής Προστασίας του Ανταγωνισμού (στο εξής η «Υπηρεσία»), αφού διεξήγαγε την προκαταρκτική αξιολόγηση της συγκέντρωσης σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 17 του Νόμου, υπέβαλε γραπτή έκθεση προς την Επιτροπή με ημερομηνία 25/11/2024, στην οποία καταγράφεται η αιτιολογημένη της γνώμη ως προς το συμβατό της υπό εξέταση συγκέντρωσης με τη λειτουργία του ανταγωνισμού στην αγορά.
7. Η Επιτροπή, αφού αξιολόγησε το ενώπιον της υλικό και όλα τα στοιχεία που περιέχονται στον διοικητικό φάκελο της υπόθεσης, ασκώντας τις εξουσίες που χορηγούνται σε αυτήν σύμφωνα με το Νόμο και βάσει της διαδικασίας που ο εν λόγω Νόμος προβλέπει, αποφάσισε ακολουθώντας το πιο κάτω σκεπτικό:
ΙΙ. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗΣ
8. Η προτεινόμενη πράξη συγκέντρωσης θα πραγματοποιηθεί στη βάση Συμφωνίας Αγοράς Μετοχών (Share Purchase Agreement), ημερομηνίας 09/07/2024, μεταξύ της Montparvie V SAS, ως Πωλητής και της Hellenic Bank, ως Αγοραστής.
9. Δυνάμει της Συμφωνίας Αγορών Μετοχών, η Hellenic Bank θα αποκτήσει το 100% του εκδομένου μετοχικού κεφαλαίου και τον αποκλειστικό έλεγχο επί της CNP Holdings, που κατέχει η γαλλική ασφαλιστική εταιρεία CNP Assurances, μέσω της 100% θυγατρικής της γαλλικής εταιρείας Montparvie V SAS.
10. Ο σκοπός της προτεινόμενης συναλλαγής, σύμφωνα με την κοινοποίηση, είναι η απόκτηση πλήρους ελέγχου της Επιχείρησης Στόχου από την Hellenic Bank.
11. Στην κοινοποίηση διευκρινίζεται ότι η Hellenic Bank έχει μακροχρόνια παρουσία στον ασφαλιστικό τομέα της Κύπρου, μέσω των θυγατρικών εταιρειών της Παγκυπριακή Ασφαλιστική (99,96%) και Hellenic Life (100%). Η ενίσχυση των ασφαλιστικών δραστηριοτήτων του Ομίλου της Αγοράστριας αποτελεί στρατηγική προτεραιότητα για την Αγοράστρια και η Αγοράστρια ενεργά διαχειρίζεται τις υφιστάμενες ασφαλιστικές της και παρακολουθεί τις εξελίξεις της αγοράς ώστε να εκμεταλλευτεί ευκαιρίες που παρουσιάζονται. {…}.
12. Σύμφωνα με τις συμμετέχουσες στη συγκέντρωση επιχειρήσεις, η προτεινόμενη απόκτηση είναι συμβατή {…} με τα στρατηγικά πλάνα της Αγοράστριας και αποτελεί άλλωστε εκπεφρασμένο στόχο της Αγοράστριας ότι στοχεύει στην ανάπτυξη και επέκταση των ασφαλιστικών εργασιών της.
III. ΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ
13. Ουσιαστικό στοιχείο για την εξέταση της παρούσας πράξης συγκέντρωσης αποτελεί η έννοια της «συγκέντρωσης» επιχειρήσεων και η εν γένει ύπαρξή της, ως η έννοια αυτή ορίζεται στο άρθρο 6 του Νόμου.
14. Η παρούσα συναλλαγή αφορά την απόκτηση ολόκληρου του μετοχικού κεφαλαίου του Στόχου από την Hellenic Bank, δυνάμει της Συμφωνίας Αγοράς Μετοχών ημερομηνίας 09/07/2024. Ως εκ τούτου, μετά την παρούσα Συναλλαγή, η Επιχείρηση Στόχος θα ελέγχεται αποκλειστικά από την Hellenic Bank.
15. Η Hellenic Bank κατέχει 100% του εκδομένου μετοχικού κεφαλαίου της Hellenic Life και 99,96% του εκδομένου μετοχικού κεφαλαίου της Παγκυπριακής Ασφαλιστικής.
16. Μετά την ολοκλήρωση της προτεινόμενης συναλλαγής και νοουμένου ότι αυτή (i) κηρυχτεί συμβατή με τη λειτουργία του ανταγωνισμού από την Επιτροπή και (ii) εγκριθεί από τον Έφορο Ασφαλίσεων και την Τράπεζα της Ελλάδος, οι μετοχές που ο Πωλητής κατέχει στην CNP Holdings θα μεταβιβαστούν στην Hellenic Bank, η οποία θα αποκτήσει τον έλεγχο της Επιχείρησης Στόχου. Συνεπώς, μετά την ολοκλήρωση της Συναλλαγής, στην πιο πάνω δομή της Hellenic Bank θα προστεθεί και η Επιχείρηση Στόχος. Σημειώνεται στην κοινοποίηση ότι, μετά την ολοκλήρωση της προτεινόμενης συγκέντρωσης, ο Πωλητής θα εξετάσει την αναδιοργάνωση και συγχώνευση των ασφαλιστικών εταιρειών ζωής και γενικού κλάδου, αντίστοιχα.
17. Λαμβάνοντας υπόψη τα πιο πάνω, η Επιτροπή κατέληξε ότι η κοινοποιηθείσα πράξη συγκέντρωσης εμπίπτει στη δεύτερη κατηγορία πράξεων που, σύμφωνα με το άρθρο 6(1)(α)(ii) του Νόμου, πληροί την έννοια της συγκέντρωσης, καθότι έχει ως τελικό αποτέλεσμα την απόκτηση αποκλειστικού ελέγχου επί του Στόχου από την Hellenic Bank.
Β. Έννοια της συγκέντρωσης μείζονος σημασίας
18. Η εν λόγω συγκέντρωση αποτελεί συγκέντρωση επιχειρήσεων μείζονος σημασίας σύμφωνα με το άρθρο 3(2)(α) του Νόμου. Συγκεκριμένα, ο παγκόσμιος κύκλος εργασιών του Ομίλου Eurobank, κατά το έτος 2023, ήταν περίπου €{…} και ο παγκόσμιος κύκλος εργασιών του Στόχου κατά το έτος 2023, ήταν περίπου €{…}.
19. Ο Όμιλος Eurobank και η Επιχείρηση-Στόχος δραστηριοποιούνται στην επικράτεια της Κυπριακής Δημοκρατίας. Συγκεκριμένα, ο κύκλος εργασιών του Ομίλου Eurobank ήταν περίπου €{…} και ο ενοποιημένος κύκλος εργασιών του Στόχου ήταν περίπου €{…}, εντός της Κυπριακής Δημοκρατίας κατά το έτος 2023.
20. Για σκοπούς πληρότητας σημειώνεται ότι:
- Οι προαναφερθέντες κύκλοι εργασιών αποτελούν το 10% του ισολογισμού του τελευταίου οικονομικού έτους των εταιρειών, όπως προβλέπεται στο άρθρο 3(α) του Παραρτήματος ΙΙ του Νόμου, αναφορικά με τον υπολογισμό του κύκλου εργασιών στην περίπτωση τραπεζών ή άλλων πιστωτικών ιδρυμάτων.
- Οι προαναφερθέντες κύκλοι εργασιών, αναφορικά με ασφαλιστικές εταιρείες, θεωρούνται οι αξίες των κατά το τελευταίο οικονομικό έτος ακαθάριστων ασφαλίστρων, που περιλαμβάνουν όλα τα εισπραχθέντα και προς είσπραξη ποσά δυνάμει των ασφαλιστήριων συμβολαίων που έχουν συναφθεί από αυτή ή για λογαριασμό της, συμπεριλαμβανομένων των ασφαλίστρων που έχουν εκχωρηθεί σε αντασφαλιστές και μετά την έκπτωση των φόρων και τελών που εισπράττονται βάσει του ποσού των ασφαλίστρων ή του συνολικού μεγέθους του ποσού αυτού, όπως προβλέπεται στο άρθρο 3(β) του Παραρτήματος ΙΙ του Νόμου.
- Ο Όμιλος Eurobank, δηλαδή η Eurobank Holdings και οι ελεγχόμενες θυγατρικές της, πραγματοποιούν κύκλο εργασιών στην Κυπριακή Δημοκρατία αποκλειστικά μέσω της Eurobank Cyprus και έμμεσα μέσω της πλειοψηφικής της συμμετοχής στην Hellenic Bank.
ΙV. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΤΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΗ ΑΓΟΡΑ
21. Σύμφωνα με τις πιο πάνω διαπιστώσεις, η Επιτροπή προχώρησε στην αξιολόγηση της συμβατότητας της υπό αναφορά συγκέντρωσης με τη λειτουργία του ανταγωνισμού στην αγορά, τηρουμένης της διαδικασίας διαπίστωσης της συμβατότητας μιας συγκέντρωσης δυνάμει των κριτηρίων περί συμβατότητας, όπως ορίζονται στα άρθρα 20 και 21 του Νόμου, για τη σημαντική παρακώληση του ανταγωνισμού στην Κυπριακή Δημοκρατία ή σε σημαντικό τμήμα αυτής, ιδίως ως αποτέλεσμα της δημιουργίας ή ενίσχυσης δεσπόζουσας θέσης και λαμβάνοντας υπόψη τα επιμέρους κριτήρια που ορίζονται στο άρθρο 19 του εν λόγω Νόμου.
22. Συναφώς, η Επιτροπή προχώρησε στον καθορισμό της σχετικής αγοράς προς αξιολόγηση της συμβατότητάς της υπό αναφορά συγκέντρωσης με τη λειτουργία του ανταγωνισμού στην αγορά, εφαρμόζοντας τα δεδομένα που λαμβάνονται υπόψη για τον καθορισμό της σχετικής αγοράς προϊόντος/υπηρεσιών και της σχετικής γεωγραφικής αγοράς, ως αυτά διαλαμβάνονται στο Παράρτημα Ι του Νόμου.
23. Η σχετική αγορά διακρίνεται σε αγορά του σχετικού προϊόντος/υπηρεσίας και σχετική γεωγραφική αγορά.
1. Αγορά προϊόντων/υπηρεσιών
24. Σύμφωνα με τα στοιχεία της κοινοποίησης, η Eurobank, η οποία δραστηριοποιείται στην Ελλάδα, ως πιστωτικό ίδρυμα, είναι 100% μητρική εταιρεία της Eurobank Cyprus, η οποία δραστηριοποιείται στα ακόλουθα:
- επιχειρηματική τραπεζική (corporate banking),
- υπηρεσίες διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων (wealth management banking for local and foreign high net worth individuals),
- τραπεζική διεθνών επιχειρήσεων (international business banking),
- διεθνείς αγορές (globalmarkets),
- affluent banking,
- αποδοχή καταθέσεων και παροχή χορηγήσεων, κυρίως σε εταιρικούς πελάτες και σε μικρό βαθμό σε λιανικούς πελάτες,
- παροχή υπηρεσιών θεματοφυλακής (custody services) σε πελάτες λιανικής τραπεζικής και θεσμικούς πελάτες και,
- παροχή υπηρεσιών θεματοφυλακής σε Διαχειριστές Εναλλακτικών Επενδύσεων Χαρτοφυλακίου (Alternative Investment Fund Managers).
25. Όσον αφορά την Eurobank Holdings, καταγράφεται στην κοινοποίηση ότι η εν λόγω εταιρεία κατέχει 100% των μετοχών της Eurobank και διατηρεί δραστηριότητες και περιουσιακά στοιχεία που δεν αφορούν την κύρια τραπεζική δραστηριότητα. Επίσης, αναφέρεται ότι κατέχει μέσω των θυγατρικών της επενδυτικών εταιρειών ακίνητα στην Κυπριακή Δημοκρατία.
26. Η Hellenic Bank είναι αδειοδοτημένο πιστωτικό ίδρυμα στην Κύπρο, η οποία πέραν της δραστηριοποίησης της στην παροχή τραπεζικών υπηρεσιών, παρέχει, μέσω των θυγατρικών εταιρειών της Παγκυπριακή Ασφαλιστική και Hellenic Life, υπηρεσίες παροχής ασφαλειών γενικού κλάδου και ασφαλειών ζωής, αντίστοιχα, ενώ από τα στοιχεία της κοινοποίησης προκύπτει επίσης ότι η Αγοράστρια δραστηριοποιείται στη διανομή ασφαλιστικών προϊόντων (bancassurance) για λογαριασμό των θυγατρικών της εταιρειών, Παγκυπριακή Ασφαλιστική και Hellenic Life.
27. O Στόχος {…}, αλλά είναι 100% μητρική εταιρεία των ασφαλιστικών εταιρειών, CNP Cyprialife και CNP Asfalistiki, που δραστηριοποιούνται στην παροχή ασφαλειών υγείας και ζωής και στον κλάδο γενικών ασφαλίσεων, αντίστοιχα. Επίσης, σύμφωνα με την υπόχρεη προς κοινοποίηση επιχείρηση, θυγατρικές εταιρείες του Στόχου είναι εταιρείες που είτε διαθέτουν ακίνητη περιουσία, όπως η CNP Cyprus Tower Ltd, η οποία κατέχει επενδύσεις σε ακίνητα στην Κυπριακή Δημοκρατία και λαμβάνει ενδο-ομιλικό εισόδημα (intra-group income) για τη χρήση των εν λόγω ακινήτων είτε εταιρείες με εμπορικές/επενδυτικές δραστηριότητες σε ακίνητα.
28. Όσον αφορά την αγορά που δραστηριοποιούνται εταιρείες του Στόχου και της Eurobank Holdings και αφορούν επενδύσεις σε ακίνητα, σύμφωνα με την υπόχρεη προς κοινοποίηση εταιρεία, τα ακίνητα που διαθέτουν στην Κυπριακή Δημοκρατία θυγατρικές εταιρείες της Eurobank Holdings είναι συνολικής αξίας €{…}, τα οποία εντός του 2023 παρήγαγαν εισοδήματα από {…} €{…}, ενώ θυγατρικές εταιρείες της CNP Holdings διαθέτουν ακίνητα συνολικής αξίας €{…}, τα οποία εντός του 2023 παρήγαγαν εισοδήματα €{…}. Όπως υποστηρίζεται από την υπόχρεη προς κοινοποίηση εταιρεία, οι δραστηριότητές τους σε ακίνητα είναι εντελώς αμελητέες και συνεπώς δεν προκύπτει οποιαδήποτε ουσιώδης οριζόντια επικάλυψη στις εν λόγω δραστηριότητές τους.
29. Ως εκ των άνω και λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εν λόγω δραστηριότητες δεν αποτελούν τις κύριες δραστηριότητες των συμμετεχουσών στη συγκέντρωση επιχειρήσεων, η Επιτροπή δεν θα προχωρήσει στην αξιολόγηση των εν λόγω δραστηριοτήτων.
30. Η Επιτροπή εξετάζει κατωτέρω τις σχετικές αγορές προϊόντων/υπηρεσιών, στις οποίες δύναται να προκύψει οριζόντια, κάθετη ή γειτονική σχέση.
1.1 Αγορά Παροχής Ασφαλιστικών προϊόντων
31. Σύμφωνα με την κοινοποίηση, λαμβάνοντας υπόψη σχετική νομολογία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την αγορά παροχής ασφαλιστικών προϊόντων, αλλά και στη βάση προηγούμενων αποφάσεων της Επιτροπής, προκύπτει ότι οι σχετικές αγορές προϊόντος/υπηρεσιών για σκοπούς αξιολόγησης της παρούσας πράξης συγκέντρωσης είναι η αγορά παροχής ασφαλειών ζωής∙ και η αγορά παροχής ασφαλειών γενικού κλάδου.
32. Προτείνεται επίσης ότι δεν είναι απαραίτητος ο περαιτέρω διαχωρισμός των αγορών σε πρόσθετα τμήματα, καθώς ακόμη και με τον πιο στενό ορισμό της αγοράς, η συγκέντρωση δεν δημιουργεί ή ενισχύει δεσπόζουσα θέση ως αποτέλεσμα της οποίας να παρεμποδίζεται ο αποτελεσματικός ανταγωνισμός στη σχετική γεωγραφική αγορά ή οποιοδήποτε σημαντικό μέρος αυτής.
33. Τέλος, αναφέρεται στην κοινοποίηση ότι υπάρχει επικάλυψη των υπηρεσιών που προσφέρουν οι ασφαλιστικές εταιρείες της CNP Holdings και της Hellenic Bank στην Κυπριακή Δημοκρατία, καθώς προσφέρουν υπηρεσίες για τις ίδιες ασφαλιστικές καλύψεις, ήτοι ασφάλειες ζωής και ασφάλειες γενικού κλάδου.
34. Καταρχάς, η Επιτροπή επισημαίνει ότι στην παρούσα πράξη συγκέντρωσης, όπως έχει αναφερθεί ανωτέρω, τόσο η Hellenic Bank, όσο και ο Στόχος δραστηριοποιούνται στην αγορά των ασφαλειών γενικού κλάδου και ασφαλειών ζωής.
35. Αντλώντας καθοδήγηση από νομολογία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, υπάρχει διάκριση μεταξύ της αγοράς παροχής ασφαλίσεων (insurance provision) και της αγοράς διανομής ασφαλίσεων (insurance distribution).[2] Επίσης, η αγορά διανομής ασφαλίσεων περιλαμβάνει την εξασφάλιση ασφαλιστικής κάλυψης για μεμονωμένους και εταιρικούς πελάτες μέσω διαφορετικών καναλιών που περιλαμβάνουν άμεσους ασφαλιστές (direct writers), συνδεδεμένους πράκτορες (tied agents) και μεσάζοντες (intermediaries), όπως τράπεζες και μεσίτες.[3] Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέτασε εάν η αγορά διανομής ασφαλίσεων περιλαμβάνει αποκλειστικά όλα τα εξωτερικά (δηλαδή μη ιδιόκτητα και τρίτα) κανάλια διανομής ασφαλίσεων (π.χ. μεσίτες και πράκτορες) ή εάν οι δυνάμεις πωλήσεων και το δίκτυο γραφείων των ασφαλιστικών εταιρειών (που αποτελούν ένα άμεσο μέσο πώλησης στους τελικούς πελάτες) εμπίπτουν επίσης στην αγορά της ασφαλιστικής διανομής.[4]
36. Ως αναφέρεται και στην κοινοποίηση, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναφορικά με την αγορά παροχής ασφαλιστικών προϊόντων, διαπίστωσε πως εντός της αγοράς προηγούμενου σταδίου (upstream market) παροχής ασφαλίσεων, διακρίνονται τρεις μεγάλες κατηγορίες ασφαλιστικών προϊόντων: (i) ασφάλιση ζωής (life insurance), (ii) ασφάλιση γενικού κλάδου (non-life insurance), και (iii) αντασφάλιση (reinsurance).[5] Παράλληλα, σημειώνεται ότι η αγορά επόμενου σταδίου (downstream market) διανομής ασφαλίσεων, δύναται να διακριθεί μεταξύ των προϊόντων ασφάλισης γενικού κλάδου και ζωής.[6]
37. Όσον αφορά τον ορισμό της αγοράς προϊόντων για τα προϊόντα ασφάλισης ζωής, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή[7] διακρίνει μεταξύ (i) προϊόντων αμιγούς προστασίας κινδύνων (pure risk protection products), (ii) συνταξιοδοτικών προϊόντων (pension products), και (iii) προϊόντων αποταμίευσης επενδύσεων (savings/investment products). Περαιτέρω, διακρίνει μεταξύ ασφαλειών ζωής για ιδιώτες και ομάδες πελατών ενώ επίσης θεωρεί μια διάκριση αφενός των unit-linked προϊόντων ασφάλισης ζωής και αφετέρου των μη unit-linked προϊόντων ασφάλισης ζωής, ανάλογα με το προϊόν και τη χώρα.[8] Όσον αφορά τον ορισμό της αγοράς προϊόντων για τα προϊόντα ασφάλισης γενικού κλάδου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σημειώνει ότι από πλευράς ζήτησης, η ασφάλιση γενικού κλάδου δύναται (τουλάχιστον θεωρητικά) να χωριστεί σε τόσες μεμονωμένες αγορές προϊόντων όσες και τα διαφορετικά είδη κινδύνων που καλύπτονται, δεδομένου ότι τα χαρακτηριστικά, τα ασφάλιστρα και οι σκοποί είναι διακριτά και ότι δεν υπάρχει δυνατότητα υποκατάστασης από την πλευρά του καταναλωτή μεταξύ των διαφορετικών ασφαλιζόμενων κινδύνων.[9] Ωστόσο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαπίστωσε ότι, από την πλευρά της προσφοράς, οι συνθήκες για την ασφάλιση διαφορετικών τύπων κινδύνων είναι αρκετά παρόμοιες και οι περισσότερες μεγάλες ασφαλιστικές εταιρείες δραστηριοποιούνται σε διάφορους τύπους κινδύνων. Αυτό υποδηλώνει ότι διαφορετικοί τύποι ασφάλισης γενικού κλάδου, θα μπορούσαν να συμπεριληφθούν στην ίδια αγορά προϊόντος.[10]
38. Ειδικότερα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θεωρεί ότι η σχετική αγορά μπορεί να διαχωριστεί στους τύπους κινδύνων που πρέπει να ασφαλιστούν, όπως ασφάλισης ζημιών για (i) ατυχήματα και ασθένεια, (ii) μηχανοκίνητο όχημα, (iii) περιουσία, (iv) ευθύνη, (v) ναυτιλία, αεροπορία και μεταφορές, (vi) πίστωση και εγγύηση και, (vii) ταξιδιωτική ασφάλιση.[11] Επίσης, διακρίνει την ασφάλιση πυρός και τη νομική συνδρομή.[12]
39. Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θεωρεί αρκετές πρόσθετες τμηματοποιήσεις της αγοράς ασφάλισης ζημιών, μεταξύ άλλων με βάση την εθνική ασφαλιστική ταξινόμηση ή μεταξύ μεμονωμένων και ομαδικών (δηλαδή εταιρικών/θεσμικών) πελατών.[13]
40. Στην κοινοποίηση, οι συμμετέχουσες επιχειρήσεις παραπέμπουν σε σχετικές προηγούμενες αποφάσεις της Επιτροπής, αναφέροντας ότι, η τελευταία έχει αναγνωρίσει ότι η αγορά παροχής ασφαλιστικών υπηρεσιών μπορεί να διαχωριστεί σε δύο τμήματα: (i) ασφάλειες ζωής, (ii) ασφάλειες γενικού κλάδου στην Κύπρο, χωρίς να προχωρά σε περαιτέρω υποδιαίρεση της σχετικής αγοράς. [14] [15]
41. Επιπρόσθετα, η Επιτροπή σε αποφάσεις της έχει ορίσει ως σχετική αγορά προϊόντων/υπηρεσιών τη διανομή ασφαλιστικών προϊόντων,[16] ενώ έχει διακρίνει, περαιτέρω, την αγορά διανομής ασφαλιστικών προϊόντων σε αγορά διανομής ασφαλειών ζωής και αγορά διανομής ασφαλειών γενικού κλάδου.[17]
42. Η Επιτροπή, λαμβάνοντάς υπόψη τις πιο πάνω αναφερθείσες αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και τα όσα αναφέρθηκαν από την υπόχρεη προς κοινοποίηση επιχείρηση, για σκοπούς αξιολόγησης της παρούσας συγκέντρωσης, ορίζει ως σχετική αγορά προϊόντος/υπηρεσιών:
(α) την αγορά παροχής ασφαλειών ζωής και,
(β) την αγορά παροχής ασφαλειών γενικού κλάδου.
43. Οποιαδήποτε περαιτέρω υποδιαίρεση των πιο πάνω αγορών, δεν κρίνεται απαραίτητη για σκοπούς εξέτασης της παρούσας συγκέντρωσης, καθότι δεν διαφοροποιεί το αποτέλεσμα της αξιολόγησης της πράξης.
1.2 Αγορά Παροχής Τραπεζικών Υπηρεσιών
44. Καταρχάς, η Επιτροπή επισημαίνει ότι στην παρούσα πράξη συγκέντρωσης η Hellenic Bank ως αδειοδοτημένο πιστωτικό ίδρυμα στην Κύπρο, προσφέρει βασικές τραπεζικές υπηρεσίες καταθέσεων και χορηγήσεων σε πελάτες λιανικής και επιχειρηματικής τραπεζικής, ενώ ο Στόχος, μέσω των θυγατρικών της, δραστηριοποιείται στην παροχή ασφαλειών υγείας και ζωής και στον κλάδο γενικών ασφαλίσεων.
45. Η Επιτροπή, αντλώντας καθοδήγηση από νομολογία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,[18] σημειώνει ότι η αγορά των τραπεζικών υπηρεσιών, διακρίνεται στις ακόλουθες υπό-κατηγορίες:
(i) τη λιανική τραπεζική (retail banking),
(ii) την επιχειρηματική τραπεζική (corporate banking),
(iii) την επενδυτική τραπεζική (investment banking),
(iv) την χρηματοδοτική μίσθωση (leasing),
(v) την πρακτορεία απαιτήσεων (factoring),
(vi) την πληρωμή καρτών (paymentcards),
(vii) τις υπηρεσίες χρηματοπιστωτικής αγοράς (financial market services), και
(viii) τη διαχείριση περιουσιακών στοιχείων (asset management).
46. Επίσης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή[19] διέκρινε την αγορά σε (α) λιανική τραπεζική και (β) επιχειρηματική τραπεζική, εκ των οποίων η μεν πρώτη μπορεί περαιτέρω να διακριθεί σε προσωπικούς τρεχούμενους λογαριασμούς, λογαριασμούς ταμιευτηρίου, δανεισμού, ιδιωτικές τραπεζικές υπηρεσίες, αμοιβαία κεφάλαια και άλλα επενδυτικά προϊόντα ενώ η δεύτερη για μεγάλους εταιρικούς πελάτες και μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ).
47. Σύμφωνα με την απόφαση της Ελληνικής Επιτροπής Ανταγωνισμού Αρ. 562/2013,[20] η βασική κατηγοριοποίηση των κλασικών τραπεζικών υπηρεσιών περιλαμβάνει: α) τις υπηρεσίες προς ιδιώτες/ λιανική τραπεζική (retail banking), β) τις υπηρεσίες προς επιχειρήσεις/ επιχειρηματική τραπεζική (corporate banking), και γ) τις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, καθεμία δε, από τις προαναφερθείσες κατηγορίες μπορεί να διακριθεί περαιτέρω, με βάση την υποκαταστασιμότητα των επιμέρους τραπεζικών και εν γένει χρηματοπιστωτικών προϊόντων και υπηρεσιών από πλευράς προσφοράς και ζήτησης. Εν τέλει, κατέληξε ότι η σχετική αγορά προϊόντος/υπηρεσιών ήταν: α) καταθέσεις και χορηγήσεις λιανικής τραπεζικής, β) καταθέσεις και χορηγήσεις επιχειρηματικής τραπεζικής, γ) μέσα πληρωμής - καρτών, δ) πρακτορεία επιχειρηματικών απαιτήσεων (factoring), ε) αμοιβαία κεφάλαια (mutual funds), στ) διαχείριση χαρτοφυλακίου (asset management), ζ) επενδυτικές υπηρεσίες (investment banking), η) χρηματιστηριακές υπηρεσίες (financial market services), θ) ασφαλιστικές εργασίες, ι) χρηματοδοτικές και λειτουργικές μισθώσεις και ια) κτηματομεσιτικές δραστηριότητες (real estate).
48. Η Επιτροπή εξέτασε στο παρελθόν τον τραπεζικό τομέα και σε προηγούμενες αποφάσεις της[21] έχει διαχωρίσει την αγορά παροχής τραπεζικών υπηρεσιών σε: (α) παροχή υπηρεσιών χορηγήσεων και (β) παροχή υπηρεσιών καταθέσεων, χωρίς να γίνεται περαιτέρω διαχωρισμός μεταξύ της λιανικής τραπεζικής και της επιχειρηματικής τραπεζικής
49. Επισημαίνεται επίσης ότι θα μπορούσε να γίνει περαιτέρω διαχωρισμός των εν λόγω αγορών ανάλογα με το είδος της πελατείας (ιδιώτες & επιχειρήσεις). Ωστόσο, ο οποιοσδήποτε διαχωρισμός σε λιανική ή επιχειρηματική τραπεζική, δεν επηρεάζει το αποτέλεσμα της αξιολόγησης της συγκέντρωσης.
50. Με βάση τα πιο πάνω, η Επιτροπή, για σκοπούς αξιολόγησης της παρούσας συγκέντρωσης, καταλήγει ότι η σχετική αγορά προϊόντων/υπηρεσιών στην παρούσα πράξη συγκέντρωσης είναι η παροχή υπηρεσιών χορηγήσεων.
1.3 Συμπέρασμα
51. Η Επιτροπή, έχοντας υπόψη τα ενώπιον της στοιχεία και δεδομένα, σε συνάρτηση με τα όσα έχουν αναφερθεί ανωτέρω, ορίζει τη σχετική αγορά προϊόντος/υπηρεσιών για σκοπούς εξέτασης της παρούσας πράξης συγκέντρωσης ως:
(α) την αγορά παροχής ασφαλειών ζωής,
(β) την αγορά παροχής ασφαλειών γενικού κλάδου,
(γ) την αγορά παροχής υπηρεσιών χορηγήσεων.
52. Όσον αφορά τη γεωγραφική αγορά, οι συμμετέχουσες στη συγκέντρωση επιχειρήσεις υποστηρίζουν ότι «η σχετική γεωγραφική αγορά σε σχέση με την αγορά παροχής υπηρεσιών ασφάλισης ζωής και γενικής φύσεως είναι η επικράτεια της Κυπριακής Δημοκρατίας, καθότι οι πελάτες / επιχειρήσεις συναλλάσσονται κυρίως µε ασφαλιστικές εταιρείες οι οποίες είναι εγκατεστημένες στο κράτος µέλος στο οποίο διαμένουν για λόγους που έχουν σχέση µε το ύψος των σχετικών ποσών, το νόμισμα, την έλλειψη διαφάνειας των αλλοδαπών ασφαλιστικών αγορών και τις γλωσσικές δυσκολίες. Επιπλέον, οι υπηρεσίες παροχής ασφαλειών ζωής και ασφαλειών γενικού κλάδου προσφέρονται υπό ομοιογενείς όρους σε όλη τη Κυπριακή Δημοκρατία».
2.1 Αγορά παροχής ασφαλειών ζωής
53. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θεώρησε ότι η γεωγραφική αγορά για τις ασφάλειες ζωής, και τα αντίστοιχα τμήματα της, είναι εθνικής εμβέλειας, ως αποτέλεσμα των εθνικών καναλιών διανομής, των καθιερωμένων δομών της αγοράς, των δημοσιονομικών περιορισμών και των ειδικών ρυθμιστικών συστημάτων μεταξύ των κρατών-μελών. Ωστόσο, ο ακριβής ορισμός της γεωγραφικής αγοράς έχει μείνει ανοιχτός.[22]
54. Σημειώνεται ότι η Επιτροπή, στην απόφασή της Αρ. 10/2024,[23] όρισε ως γεωγραφική αγορά για την αγορά παροχής ασφαλειών ζωής την Κυπριακή Δημοκρατία.
2.2 Αγορά παροχής ασφαλειών γενικού κλάδου
55. Σύμφωνα με την νομολογία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η γεωγραφική αγορά για την αγορά παροχής ασφαλειών γενικού κλάδου είναι εθνική, με εξαίρεση ορισμένους τομείς, όπως ασφάλειες για μεγάλους εμπορικούς, βιομηχανικούς ή περιβαλλοντικούς κινδύνους, ναυτασφάλεια, αεροπορική και ασφάλιση μεταφοράς ή αεροδιαστημική ασφάλιση, η οποία είναι πιθανό να είναι ευρύτερη από την εθνική για πελάτες μεγάλου ομίλου. Ωστόσο, η αγορά ασφάλισης ζημιών μπορεί να θεωρηθεί εθνική.[24]
56. Επίσης, η Επιτροπή, στην απόφαση της Αρ. 10/2024,[25] όρισε ως γεωγραφική αγορά για την αγορά παροχής ασφαλειών γενικού κλάδου την Κυπριακή Δημοκρατία.
2.3 Αγορά παροχής υπηρεσιών χορηγήσεων
57. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή[26] έκρινε ότι η γεωγραφική αγορά για την αγορά λιανικής τραπεζικής είναι εθνική ή περιφερειακή, ενώ για την επιχειρηματική τραπεζική, που παρέχεται σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις είναι η εθνική και για την επιχειρηματική τραπεζική που παρέχεται σε μεγάλους εταιρικούς πελάτες, δύναται να είναι εθνικής ή ευρύτερη από εθνικής εμβέλειας. Ωστόσο, ο ακριβής ορισμός της γεωγραφικής αγοράς έχει μείνει ανοιχτός.
58. Η Επιτροπή, σε προηγούμενες αποφάσεις της[27] θεώρησε ότι η γεωγραφική αγορά για την αγορά παροχής υπηρεσιών χορηγήσεων είναι η επικράτεια της Κυπριακής Δημοκρατίας.
59. Η Επιτροπή, με βάση τα πιο πάνω, καταλήγει ότι στην υπό εξέταση συγκέντρωση η γεωγραφική αγορά για όλες τις πιο πάνω σχετικές αγορές υπηρεσιών είναι αυτή της επικράτειας της Κυπριακής Δημοκρατίας.
60. Όπως έχει νομολογικά καθιερωθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή,[28] ο προσδιορισμός των ανταγωνιστικών επιδράσεων οποιασδήποτε συγκέντρωσης, πρέπει να βασίζεται σε όλα τα δομικά στοιχεία που σχετίζονται με τη συγκέντρωση, τα εμπλεκόμενα μέρη και τις επηρεαζόμενες αγορές.
61. Δυνάμει της παραγράφου 3 και 4 του Παραρτήματος Ι του Νόμου,
«3. Επηρεαζόμενες αγορές είναι όλες οι σχετικές αγορές προϊόντων και οι γεωγραφικές αγορές και οι ευλογοφανείς εναλλακτικές σχετικές αγορές προϊόντων και οι γεωγραφικές αγορές, στο έδαφος της Δημοκρατία, όπου:
(α) Δύο ή περισσότερες από τις συμμετέχουσες στη συγκέντρωση επιχειρήσεις ασκούν επιχειρηματικές δραστηριότητες στην ίδια σχετική αγορά (οριζόντια σχέση), η δε συγκέντρωση οδηγεί σε συνδυασμένο μερίδιο αγοράς δεκαπέντε επί τοις εκατό (15%) και άνω∙ ή
(β) οποιαδήποτε από τις συμμετέχουσες στη συγκέντρωση επιχειρήσεις ασχολείται με επιχειρηματικές δραστηριότητες σε σχετική αγορά προηγούμενου ή επόμενου σταδίου σχετικής αγοράς, στην οποία ασκεί δραστηριότητες οποιαδήποτε από τις άλλες συμμετέχουσες στη συγκέντρωση επιχειρήσεις (κάθετη σχέση) και εφόσον οποιοδήποτε από τα ατομικά ή συνδυασμένα μερίδια αγοράς των επιχειρήσεων αυτών, σε οποιοδήποτε επίπεδο, ανέρχεται σε είκοσι πέντε επί τοις εκατό (25%) ή περισσότερο, ανεξάρτητα από το εάν υφίσταται σχέση προμηθευτή/πελάτη μεταξύ των συμμετεχουσών στη συγκέντρωση επιχειρήσεων».
«4. Με βάση τους ορισμούς στις παραγράφους 1 και 2 ανωτέρω, εκτός από τις επηρεαζόμενες αγορές, η κοινοποιούμενη συγκέντρωση μπορεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις και σε άλλες αγορές, όπως όταν:
(α) Οποιοδήποτε από τα μέρη που συμμετέχουν στη συγκέντρωση έχει μερίδιο αγοράς άνω του είκοσι πέντε επί τοις εκατό (25%) και οποιοδήποτε άλλο συμμετέχον μέρος είναι δυνητικός ανταγωνιστής στην εν λόγω αγορά. Ένα μέρος μπορεί να θεωρηθεί δυνητικός ανταγωνιστής, ιδίως, εφόσον σχεδιάζει να εισέλθει στην αγορά ή έχει αναπτύξει ή επιδιώξει τέτοια σχέδια κατά τα τρία τελευταία χρόνια·
(β) οποιοδήποτε από τα μέρη που συμμετέχουν στη συγκέντρωση έχει μερίδιο αγοράς άνω του είκοσι πέντε επί τοις εκατό (25 %) και οποιοδήποτε άλλο συμμετέχον μέρος διαθέτει σημαντικά δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας για την εν λόγω αγορά·
(γ) οποιοδήποτε από τα μέρη που συμμετέχουν στη συγκέντρωση δραστηριοποιούνται σε γειτονική αγορά προϊόντων που συνδέεται στενά με αγορά προϊόντων, η οποία είναι γειτονική αγορά που συνδέεται στενά με αγορά προϊόντων στην οποία δραστηριοποιείται οποιοδήποτε άλλο μέρος της συγκέντρωσης, και τα ατομικά ή συνδυασμένα μερίδια αγοράς των μερών σε οποιαδήποτε από τις αγορές αυτές είναι τουλάχιστον είκοσι πέντε επί τοις εκατό (25%). Οι αγορές προϊόντων είναι στενά συνδεόμενες γειτονικές αγορές, εφόσον τα προϊόντα είναι συμπληρωματικά μεταξύ τους ή όταν ανήκουν σε φάσμα προϊόντων που αγοράζονται κατά κανόνα από την ίδια ομάδα πελατών για την ίδια τελική χρήση.»
62. Σύμφωνα με τα στοιχεία της κοινοποίησης, τόσο η Αγοράστρια όσο και ο Στόχος, μέσω των θυγατρικών τους, δραστηριοποιούνται στην αγορά παροχής ασφαλειών ζωής και στην αγορά παροχής ασφαλειών γενικού κλάδου. Ως εκ τούτου, υπάρχει οριζόντια επικάλυψη των υπηρεσιών που προσφέρουν οι ασφαλιστικές εταιρείες της CNP Holdings και της Hellenic Bank στην Κυπριακή Δημοκρατία, καθώς προσφέρουν υπηρεσίες για τις ίδιες ασφαλιστικές καλύψεις, ήτοι ασφάλειες ζωής και ασφάλειες γενικού κλάδου.
63. Σημειώνεται περαιτέρω από την υπόχρεη προς κοινοποίηση εταιρεία στην επιστολή της ημερομηνίας 16/09/2024 ότι, η Αγοράστρια δεν παρέχει οποιεσδήποτε υπηρεσίες ασφαλιστικού πράκτορα και/ή ασφαλιστικού αντιπροσώπου. Ως αποτέλεσμα αυτού, δεν προκύπτει οποιαδήποτε οριζόντια, κάθετη και/ή γειτονική σχέση μεταξύ των συμμετεχουσών στη συγκέντρωση επιχειρήσεων για την παροχή υπηρεσιών ασφαλιστικού πράκτορα και/ή ασφαλιστικού αντιπροσώπου.
(i) Αγορά παροχής ασφαλειών ζωής
64. Ως έχει αναφερθεί ανωτέρω, στην παρούσα πράξη συγκέντρωσης υφίσταται οριζόντια σχέση μεταξύ της Αγοράστριας και του Στόχου, καθότι και οι δύο προαναφερθείσες εταιρείες πραγματοποίησαν κύκλο εργασιών στην αγορά παροχής ασφαλειών ζωής, στην Κυπριακή Δημοκρατία κατά το έτος 2023.
65. Σύμφωνα με τις συμμετέχουσες στη συγκέντρωση επιχειρήσεις, τα αντίστοιχα μερίδια αγοράς του Αγοραστή και της Επιχείρησης Στόχου, τα οποία παρατίθενται στον πιο κάτω Πίνακα 1, έχουν υπολογιστεί με βάση τα συνολικά ακαθάριστα ασφάλιστρα για το έτος 2023 της Hellenic Life και της CNP Cyprialife αντίστοιχα, έναντι του ποσού των συνολικών ακαθάριστων ασφαλίστρων για το έτος 2023 στην Κυπριακή Δημοκρατία.[29]
ΠΙΝΑΚΑΣ 1
|
Ασφαλιστική εταιρεία |
Αξία (ακαθάριστων) ασφαλίστρων ζωής (€ εκατ.) |
Μερίδιο αγοράς (%) |
|
HELLENIC LIFE |
{…}[30] |
[5-10]% |
|
CNP CYPRIALIFE |
{…}[31] |
[20-30]% |
66. Ειδικότερα, στην υπό αναφορά αγορά, σύμφωνα με τα στοιχεία της κοινοποίησης, το συνδυασμένο μερίδιο αγοράς του Αγοραστή και του Στόχου στην αγορά παροχής ασφαλειών ζωής αναμένεται να ανέλθει στο [20-30]%,[33] το οποίο υπερβαίνει το 15% και ως αποτέλεσμα η αγορά παροχής υπηρεσιών ασφάλισης ζωής θεωρείται επηρεαζόμενη αγορά, όπως καθορίζεται στο Παράρτημα Ι του Νόμου.
67. Επίσης, στην κοινοποίηση διευκρινίζεται ότι, μετά την προτεινόμενη συναλλαγή, τα εμπλεκόμενα μέρη δεν αποκτούν δεσπόζουσα θέση {…}. Σημειώνεται περαιτέρω από την υπόχρεη προς κοινοποίηση εταιρεία ότι, στην πρώτη θέση παραμένει η {…}, με μερίδιο αγοράς [20-30]%, όπως προκύπτει από τον Πίνακα 3 πιο κάτω, η οποία προφανώς λειτουργεί ως αντισταθμιστικός παράγοντας για την προστιθέμενη απόκτηση και ενδεχόμενη συγχώνευση της Hellenic Life με την CNP Cyprialife.
(ii) Αγορά παροχής ασφαλειών γενικού κλάδου
68. Στην παρούσα πράξη συγκέντρωσης υφίσταται οριζόντια σχέση μεταξύ της Hellenic Bank και του Στόχου, καθότι και οι δύο προαναφερθείσες εταιρείες, μέσω των θυγατρικών τους, πραγματοποίησαν κύκλο εργασιών στην αγορά παροχής ασφαλειών γενικού κλάδου, εντός της Κυπριακής Δημοκρατίας κατά το έτος 2023.
69. Σύμφωνα με τα στοιχεία της κοινοποίησης, τα αντίστοιχα μερίδια αγοράς του Αγοραστή και της Επιχείρησης Στόχου, τα οποία παρατίθενται στον πιο κάτω Πίνακα 2, έχουν υπολογιστεί με βάση τα συνολικά ακαθάριστα ασφάλιστρα για το έτος 2023 της Παγκυπριακής Ασφαλιστικής και της CNP Asfalistiki αντίστοιχα, έναντι του ποσού των συνολικών ακαθάριστων ασφαλίστρων για γενικής φύσεως ασφαλίσεις για το έτος 2023, στην Κυπριακή Δημοκρατία, τα οποία δημοσιεύει ο Σύνδεσμος Ασφαλιστικών Εταιρειών Κύπρου (εφεξής ο «ΣΑΕΚ»).
ΠΙΝΑΚΑΣ 2
|
Ασφαλιστική εταιρεία |
Αξία (ακαθάριστων) ασφαλίστρων γενικής ασφάλειας (€ εκατ.) |
Μερίδιο αγοράς (%) |
|
CNP ASFALISTIKI |
{…}[34] |
[10-20]% |
|
Παγκυπριακή Ασφαλιστική |
{…} |
[5-10]% |
|
Συνολικά ασφάλιστρα ζωής για το έτος 2023:[35] {…} |
||
70. Ειδικότερα, στη συγκεκριμένη αγορά, το μερίδιο αγοράς της Hellenic Bank ήταν [5-10]% και του Στόχου [10-20]%. Συνεπώς, το συνδυασμένο μερίδιο αγοράς τους στην αγορά παροχής ασφαλειών γενικού κλάδου ανέρχεται στο [20-30]%, {…}. Ωστόσο, σύμφωνα με τις συμμετέχουσες στη συγκέντρωση επιχειρήσεις, δεν αποκτά δεσπόζουσα θέση, δεδομένου και των υπόλοιπων παικτών της αγοράς, οι οποίοι διατηρούν σημαντικά μερίδια αγοράς, όπως φαίνεται και από τον Πίνακα 4 και λειτουργούν ως αντισταθμιστικός παράγοντας για τη συνδυασμένη επιχείρηση.
Συμπέρασμα
71. Ως εκ των ανωτέρω, δυνάμει του Παραρτήματος Ι του Νόμου και του κατώτατου ορίου του 15% που θέτει σε περιπτώσεις όπου οι συμμετέχουσες σε συγκέντρωση επιχειρήσεις δραστηριοποιούνται στο ίδιο επίπεδο αγοράς (οριζόντια συγκέντρωση) και λαμβάνοντας υπόψη τα μερίδια των συμμετεχουσών επιχειρήσεων, η Επιτροπή διαπιστώνει ότι υφίσταται επηρεαζόμενη αγορά σε οριζόντιο επίπεδο (α) στην αγορά παροχής ασφαλειών ζωής και, (β) στην αγορά παροχής ασφαλειών γενικού κλάδου.
72. Σύμφωνα με την παράγραφο 14 των Κατευθυντήριων Γραμμών για την αξιολόγηση των οριζόντιων συγκεντρώσεων σύμφωνα με τον Κανονισμό του Συμβουλίου για τον έλεγχο των συγκεντρώσεων μεταξύ επιχειρήσεων (2004/C 31/03) (στο εξής οι «Κατευθυντήριες Γραμμές»), «τα μερίδια αγοράς και τα επίπεδα συγκέντρωσης αποτελούν χρήσιμες πρώτες ενδείξεις για τη διάρθρωση της αγοράς, και τη σπουδαιότητα τόσο των συμμετεχόντων μερών όσο και των ανταγωνιστών τους από πλευράς ανταγωνισμού».
1.1 Μερίδια Αγοράς
73. Σύμφωνα με την παράγραφο 15 των Κατευθυντήριων Γραμμών, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή χρησιμοποιεί τα τρέχοντα μερίδια αγοράς στην ανάλυση της, τα οποία δύναται να προσαρμοστούν ώστε να ανταποκρίνονται στις αναμενόμενες με εύλογη βεβαιότητα μελλοντικές μεταβολές, για παράδειγμα υπό το πρίσμα της πιθανής εισόδου, εξόδου ή επέκτασης δραστηριότητας. Τα μετά τη συγκέντρωση μερίδια αγοράς υπολογίζονται με βάση την υπόθεση ότι, το μετά τη συγκέντρωση συνδυασμένο μερίδιο αγοράς των συμμετεχόντων είναι το άθροισμα των προ της συγκέντρωσης μεριδίων αγοράς τους.
74. Ειδικότερα, σύμφωνα µε τις παραγράφους 17 και 18 των Κατευθυντήριων Γραμμών:
- τα πολύ μεγάλα μερίδια αγοράς (πάνω από 50%) μπορεί καθαυτά να μαρτυρούν την ύπαρξη δεσπόζουσας θέσης στην αγορά. Ωστόσο, οι μικρότεροι ανταγωνιστές μπορεί να ασκούν µία αρκετά πιεστική επιρροή εάν, για παράδειγμα, έχουν την ικανότητα και τα κίνητρα να αυξήσουν τις προμήθειές τους.
- μια συγκέντρωση στην οποία συμμετέχει μια επιχείρηση µε μερίδιο αγοράς που θα παραμείνει κάτω από το 50%, μετά την πραγματοποίησή της, δημιουργεί επίσης προβλήματα ανταγωνισμού ενόψει άλλων παραγόντων, όπως η ισχύς και ο αριθμός των ανταγωνιστών, η ύπαρξη περιορισμών παραγωγικής ικανότητας ή ο βαθμός στον οποίο τα προϊόντα των συμμετεχουσών επιχειρήσεων αποτελούν στενά υποκατάστατα. Ειδικότερα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε πολλές περιπτώσεις κρίνει ότι οι συγκεντρώσεις που καταλήγουν στη δημιουργία επιχειρήσεων µε μερίδιο αγοράς μεταξύ 40 και 50%, και σε ορισμένες περιπτώσεις κάτω από 40%, οδηγούν στη δημιουργία ή στην ενίσχυση δεσπόζουσας θέσης. (H υπογράμμιση είναι της Επιτροπής)
- συγκεντρώσεις που λόγω του περιορισμένου μεριδίου αγοράς των συμμετεχουσών επιχειρήσεων, δεν είναι πιθανόν να εμποδίσουν τον αποτελεσματικό ανταγωνισμό, μπορούν να θεωρηθούν ότι συμβιβάζονται µε την κοινή αγορά. Σχετική ένδειξη υπάρχει ιδίως όταν το μερίδιο αγοράς των συμμετεχουσών επιχειρήσεων δεν υπερβαίνει το 25% είτε στην κοινή αγορά είτε σε σημαντικό τμήμα αυτής.
(i) Μερίδια Αγοράς - Αγορά παροχής ασφαλειών ζωής
75. Σύμφωνα με τα στοιχεία της κοινοποίησης, ο Πίνακας 3 που ακολουθεί καταγράφει το σύνολο των ασφαλίστρων ζωής και το σχετικό μερίδιο αγοράς της Αγοράστριας, του Στόχου και των κύριων ανταγωνιστών τους εντός της Κυπριακής Δημοκρατίας κατά το έτος 2023.
ΠΙΝΑΚΑΣ 3
|
Ασφαλιστική εταιρεία |
Αξία (ακαθάριστων) ασφαλίστρων ζωής (€) |
Μερίδιο αγοράς (%) |
|
ALLIANZ |
{…} |
[0-5]% |
|
ALTIUS |
{…} |
[0-5]% |
|
ETHNIKI INSURANCE |
{…} |
[0-5]% |
|
EUROLIFE |
{…} |
[20-30]% |
|
HELLENIC |
{…} |
[5-10]% |
|
CNP CYPRIALIFE |
{…} |
[20-30]% |
|
METLIFE |
{…} |
[5-10]% |
|
MINERVA |
{…} |
[0-5]% |
|
PRIME |
{…} |
[0-5]% |
|
UNIVERSAL LIFE |
{…} |
[10-20]% |
|
ANCORIA |
{…} |
[5-10]% |
|
Συνολικά ασφάλιστρα ζωής για το έτος 2023:[36] {…} |
||
76. Ως συνάγεται από τον ανωτέρω Πίνακα 3, το μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς στην αγορά παροχής ασφαλειών ζωής, εντός της Κυπριακής Δημοκρατίας κατά το έτος 2023, είχε η {…} με [20-30]%, η οποία ακολουθείται από τον {…} με [20-30]% και την {…} με [10-20]%. Μετά την ολοκλήρωση της προτεινόμενης συναλλαγής, η {…} αναμένεται να έχουν μερίδιο αγοράς [20-30]% στην προαναφερθείσα αγορά. Συνεπώς, η {…} θα κατέχουν το δεύτερο μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς στην αγορά παροχής ασφαλειών ζωής, ενώ το μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς θα εξακολουθεί να κατέχεται από την {…} με [20-30]%.
77. Συνεπώς, η διαφορά των μεριδίων αγοράς μεταξύ της πρώτης και της δεύτερης μεγαλύτερης ασφαλιστικής βάσει του ύψους ασφάλισης ζωής, μετά την ολοκλήρωση της συγκέντρωσης, θα είναι [0-5]% ενώ πριν την ολοκλήρωση της συγκέντρωσης είναι [5-10]%, με πρώτη να παραμένει η {…}.
78. Η Επιτροπή επισημαίνει ότι, πέραν των συμμετεχουσών στη συγκέντρωση επιχειρήσεων στην εν προκειμένω αγορά δραστηριοποιείται ένας αρκετά μεγάλος αριθμός επιχειρήσεων και συγκεκριμένα, εννιά (9) ασφαλιστικές επιχειρήσεις, όπου κάποιες εξ αυτών διαθέτουν επίσης σημαντικά μερίδια αγοράς, όπως η {…}, η οποία διαθέτει μερίδιο ύψους [10-20]%, η {…} με [5-10]% και η {…} με [5-10]%. Οι υπόλοιπες ασφαλιστικές κατέχουν μικρότερα μερίδια αγοράς, κάτω του [5-10]%.
(ii) Μερίδια Αγοράς - Αγορά παροχής ασφαλειών γενικού κλάδου
ΠΙΝΑΚΑΣ 4
|
Ασφαλιστική εταιρεία |
Αξία (ακαθάριστων) ασφαλίστρων γενικής ασφάλειας (€) |
Μερίδιο αγοράς (%) |
|
ALLIANZ |
{…} |
[0-5]% |
|
ALTIUS |
{…} |
[0-5]% |
|
AIG |
{…} |
[5-10]% |
|
ATLANTIC |
{…} |
[5-10]% |
|
COMMERCIAL |
{…} |
[0-5]% |
|
COSMOS |
{…} |
[0-5]% |
|
ETHNIKI GENERAL |
{…} |
[0-5]% |
|
EUROSURE |
{…} |
[0-5]% |
|
GENERAL INS. CYPRUS |
{…} |
[10-20]% |
|
HYDRA |
{…} |
[0-5]% |
|
KENTRIKI |
{…} |
[0-5]% |
|
CNP ASFALISTIKI |
{…} |
[10-20]% |
|
LUMEN |
{…} |
[0-5]% |
|
MINERVA |
{…} |
[0-5]% |
|
PANCYPRIAN |
{…} |
[5-10]% |
|
PRIME |
{…} |
[0-5]% |
|
PROGRESSIVE |
{…} |
[0-5]% |
|
ROYAL CROWN |
{…} |
[0-5]% |
|
TRUST |
{…} |
[10-20]% |
|
YPERA |
{…} |
[0-5]% |
|
INTERAMERICAN |
{…} |
[0-5]% |
|
Συνολικά ασφάλιστρα γενικής ασφάλισης για το έτος 2023:[37] {…} |
||
80. Ως συνάγεται από τον ανωτέρω Πίνακα 4, το μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς στην αγορά παροχής ασφαλειών γενικού κλάδου εντός της Κυπριακής Δημοκρατίας κατά το έτος 2023, είχε η {…} με [10-20]%, η οποία ακολουθείται από την {…} με [10-20]% και την {…} με [10-20]%. Μετά την ολοκλήρωση της προτεινόμενης συναλλαγής, η σειρά κατάταξης των πιο πάνω εταιρειών μεταβάλλεται. Συγκεκριμένα, το μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς στην εν λόγω αγορά θα κατέχεται {…} με [20-30]% και θα ακολουθείται από την {…} με [10-20]%.
81. Συνεπώς, ενώ η διαφορά μεταξύ της πρώτης και της δεύτερης μεγαλύτερης ασφαλιστικής βάσει του ύψους των ασφάλιστρων γενικής ασφάλισης πριν την ολοκλήρωση της συγκέντρωσης είναι [0-5]% με την {…} να ηγείται της αγοράς, μετά την ολοκλήρωση της συγκέντρωσης θα είναι [5-10]%, με τη {…} να ηγείται της αγοράς.
82. Η Επιτροπή επισημαίνει ότι, πέραν των συμμετεχουσών στη συγκέντρωση επιχειρήσεων στην εν προκειμένω αγορά δραστηριοποιείται ένας αρκετά μεγάλος αριθμός επιχειρήσεων και συγκεκριμένα, δεκαεννιά (19) ασφαλιστικές επιχειρήσεις, όπου κατέχουν συγκριτικά μικρότερα μερίδια αγοράς, με τρίτη στην αγορά την {…} με [10-20]% και τέταρτη την {…} με [5-10]%, ενώ ακολουθεί η {…} με [5-10]%. Οι υπόλοιπες ασφαλιστικές κατέχουν μικρότερα μερίδια αγοράς, κάτω του [5-10]%.
83. Αναφορικά με τα μερίδια αγοράς των εμπλεκομένων μερών τόσο στην αγορά παροχής ασφαλειών ζωής όσο και στην αγορά παροχής ασφαλειών γενικού κλάδου, η κοινοποιούσα επιχείρηση αναφέρει στην κοινοποίησή της ότι αυτά είναι υπερεκτιμημένα και δεν αντικατοπτρίζουν τα πραγματικά μερίδια αγοράς, τα οποία είναι στην πραγματικότητα μικρότερα. Συγκεκριμένα, τα μερίδια αγοράς, όπως υπολογίζονται ανωτέρω, δεν λαμβάνουν υπόψιν 469 ευρωπαϊκές ασφαλιστικές/ αντασφαλιστικές επιχειρήσεις με έδρα σε κράτος μέλος της ΕΕ ή του ΕΟΧ, οι οποίες δραστηριοποιούνται στην Κύπρο υπό καθεστώς ελεύθερης παροχής υπηρεσιών,[38] καθώς και 7 ευρωπαϊκές ασφαλιστικές/ αντασφαλιστικές επιχειρήσεις με έδρα σε κράτος μέλος της ΕΕ ή του ΕΟΧ, οι οποίες δραστηριοποιούνται στην Κύπρο υπό καθεστώς ελεύθερης εγκατάστασης.[39]
84. Η Επιτροπή, σε σχέση με τις πιο πάνω θέσεις της υπόχρεης προς κοινοποίηση εταιρείας, επισημαίνει ότι στην ιστοσελίδα της Υπηρεσίας Ελέγχου Ασφαλιστικών Εταιρειών του Υπουργείου Οικονομικών[40] παρατίθεται κατάλογος με συνολικά 32 αδειοδοτημένες ασφαλιστικές/αντασφαλιστικές επιχειρήσεις, οι οποίες δραστηριοποιούνται στην ή από την Κύπρο και είναι αδειούχες με βάση το άρθρο 14 του περί Ασφαλιστικών και Αντασφαλιστικών Εργασιών και Άλλων Συναφών Θεμάτων Νόμου του 2016 και λειτουργούν στην Κυπριακή Δημοκρατία. Περαιτέρω, παρατηρεί ότι ο Σύνδεσμος Ασφαλιστικών Εταιρειών Κύπρου «αντιπροσωπεύει 29 εταιρείες που καλύπτουν σχεδόν το 98% της ετήσιας παραγωγής ασφαλίστρων στην εγχώρια αγορά». [41] Επομένως, ακόμα και εάν συνυπολογιστεί το υπόλοιπο ποσοστό της τάξης του 2% στην ετήσια παραγωγή ασφαλίστρων, τα μερίδια αγοράς θα παραμείνουν σε παρόμοια επίπεδα.
85. Συνοψίζοντας, μετά την ολοκλήρωση της προτεινόμενης συναλλαγής, η {…} θα έχει το μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς στην αγορά παροχής ασφαλειών γενικού κλάδου εντός της Κυπριακής Δημοκρατίας, ενώ η {…} θα εξακολουθεί να κατέχει το μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς στην αγορά παροχής ασφαλειών ζωής.
86. Εκ των ανωτέρω, η Επιτροπή διαπιστώνει την κατοχή συνδυασμένων μεριδίων αγοράς εκ μέρους των συμμετεχουσών στη συγκέντρωση επιχειρήσεων, τόσο στην αγορά παροχής ασφαλειών ζωής όσο και στην αγορά παροχής ασφαλειών γενικού κλάδου, που ξεπερνούν το 15%. Εντούτοις, τα εν λόγω μερίδια που θα προκύψουν μετά την ολοκλήρωση της εξετασθείσας πράξης συγκέντρωσης παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα, υπό την έννοια πως στην παροχή ασφαλειών γενικού κλάδου εντός της Κυπριακής Δημοκρατίας κυμαίνεται κάτω του [20-30]% (ήτοι [20-30]%) και στην αγορά παροχής ασφαλειών ζωής οριακά άνω του [20-30]% (ήτοι [20-30]%), ενώ στην αγορά παρέχονται εναλλακτικές υπηρεσίες από αριθμό υπαρχόντων ανταγωνιστών.
1.2 Επίπεδα Συγκέντρωσης
87. Σύμφωνα με την παράγραφο 16 των Κατευθυντήριων Γραμμών, το συνολικό επίπεδο συγκέντρωσης σε µία αγορά δύναται να παράσχει χρήσιμες πληροφορίες, σχετικά µε την κατάσταση του ανταγωνισμού.
88. Για τη μέτρηση του επιπέδου συγκέντρωσης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή χρησιμοποιεί τον δείκτη «ΗΗΙ» (Herfindahl-Hirschman Index). Ο δείκτης HHI προκύπτει από την άθροιση των τετραγώνων των ατομικών μεριδίων αγοράς όλων των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στη συγκεκριμένη αγορά. Το επίπεδο του ΗΗΙ σε απόλυτους όρους δύναται να αποτελεί µία αρχική ένδειξη της ανταγωνιστικής πίεσης στην αγορά μετά τη συγκέντρωση, ωστόσο η μεταβολή του (γνωστή ως «δέλτα») είναι ένα χρήσιμο στοιχείο για τη μεταβολή του επιπέδου συγκέντρωσης που προκύπτει απευθείας από τη συγκέντρωση.
89. Σύμφωνα με τις παραγράφους 19 έως 21 των Κατευθυντήριων Γραμμών, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή:
· δεν είναι πιθανό να εντοπίσει οριζόντια προβλήματα ανταγωνισμού σε αγορές όπου ο δείκτης HHI μετά τη συγκέντρωση δεν ξεπερνά το 1000.
· είναι ελάχιστα πιθανό να διαπιστώσει οριζόντια προβλήματα ανταγωνισμού σε μια συγκέντρωση µε δείκτη ΗΗΙ μετά τη συγκέντρωση που κυμαίνεται μεταξύ 1000 και 2000 και «δέλτα» κάτω από 250, ή σε µία συγκέντρωση µε δείκτη ΗΗΙ μετά τη συγκέντρωση πάνω από 2000 κάτω από 150, εκτός αν υπάρχουν ειδικές περιστάσεις, όπως ένας ή περισσότεροι από τους ακόλουθους παράγοντες:
α) συγκέντρωση µε πιθανότητα εισόδου ή πρόσφατη είσοδο στην αγορά επιχειρήσεων µε μικρό μερίδιο αγοράς,
β) ένα ή περισσότερα συμμετέχοντα μέρη έχουν προβεί σε σημαντικές καινοτομίες µε τρόπους που δεν αντανακλώνται στα μερίδια αγοράς,
γ) σημαντικές σταυροειδείς συμμετοχές μεταξύ των παραγόντων της αγοράς,
δ) μια από τις συμμετέχουσες επιχειρήσεις είναι «αποστάτης» µε μεγάλη πιθανότητα να διακόψει τον συντονισμό της συμπεριφοράς,
ε) ενδείξεις προηγούμενου ή συνεχιζόμενου συντονισμού ή πρακτικές που τον διευκολύνουν,
στ) ένα από τα μέρη είχε μερίδιο αγοράς πριν από τη συγκέντρωση άνω του 50%.
(i) Επίπεδα Συγκέντρωσης- Αγορά παροχής ασφαλειών ζωής
90. Στον ακόλουθο Πίνακα 5, παρουσιάζεται ο δείκτης HHI αναφορικά με την αγορά παροχής ασφαλειών ζωής.
ΠΙΝΑΚΑΣ 5
|
Provision of Lending Services |
Est. share ex ante |
HHI ex ante |
Est. share ex post |
HHI ex post |
|
ALLIANZ |
[0-5]% |
{…} |
[30-40]% |
{…} |
|
ALTIUS |
[0-5]% |
{…} |
[0-5]% |
{…} |
|
ETHNIKI INSURANCE |
[0-5]% |
{…} |
[0-5]% |
{…} |
|
EUROLIFE |
[20-30]% |
{…} |
[20-30]% |
{…} |
|
HELLENIC |
[5-10]% |
{…} |
[20-30]% |
{…} |
|
CNP CYPRIALIFE |
[20-30]% |
{…} |
- |
{…} |
|
METLIFE |
[5-10]% |
{…} |
[5-10]% |
{…} |
|
MINERVA |
[0-5]% |
{…} |
[0-5]% |
{…} |
|
PRIME |
[0-5]% |
{…} |
[0-5]% |
{…} |
|
UNIVERSAL LIFE |
[10-20]% |
{…} |
[10-20]% |
{…} |
|
ANCORIA |
[5-10]% |
{…} |
[5-10]% |
{…} |
|
Other[42] |
[0-5]% |
{…} |
[0-5]% |
{…} |
|
100 |
1.643,70 |
|
1.860,41 |
|
|
HHI δέλτα: 216,71 |
|
|
|
|
91. Εκ των ανωτέρω, διαπιστώνεται ότι μετά την ολοκλήρωση της προτεινόμενης συναλλαγής, ο δείκτης ΗΗΙ στην αγορά παροχής ασφαλειών ζωής θα ανέλθει από 1644 σε 1860 και το ΗΗΙ δέλτα θα είναι 216,71.
92. Σύμφωνα με την υπόχρεη προς κοινοποίηση εταιρεία, τα επίπεδα συγκέντρωσης στην αγορά παροχής ασφαλειών ζωής «δεν είναι υψηλά εφόσον ο δείκτης ΗΗΙ μετά τη συγκέντρωση κυμαίνεται μεταξύ 1000 και 2000 και το ΗΗΙ δέλτα κάτω από 250. Συνεπώς, με βάση και τις προαναφερθείσες κατευθυντήριες γραμμές, προτείνεται ότι η υπό εξέταση συγκέντρωση δεν παρουσιάζει προβλήματα ανταγωνισμού στην αγορά παροχής υπηρεσιών ασφάλειας ζωής».
93. Με βάση τα πιο πάνω και λαμβάνοντας υπόψη τις Κατευθυντήριες γραμμές για την αξιολόγηση οριζόντιων συγκεντρώσεων, η Επιτροπή κρίνει ότι οι εν λόγω δείκτες ΗΗΙ και ΗΗΙ δέλτα, δεικνύουν ότι είναι ελάχιστα πιθανό να διαπιστωθούν οριζόντια προβλήματα ανταγωνισμού μετά τη συγκέντρωση στη σχετική αγορά.
(ii) Επίπεδα Συγκέντρωσης - Αγορά παροχής ασφαλειών γενικού κλάδου
94. Στον κάτωθι Πίνακα 6, παρουσιάζεται ο δείκτης HHI στην αγορά παροχής ασφαλειών γενικού κλάδου.
ΠΙΝΑΚΑΣ 6
|
HHI Analysis: General Insurance Services in Cyprus
|
||||
|
Provision of Deposit Services |
Est. share ex ante (%) |
HHI ex ante |
Est. share ex post (%) |
HHI ex post |
|
ALLIANZ |
[0-5]% |
{…} |
[0-5]% |
{…} |
|
ALTIUS |
[0-5]% |
{…} |
[0-5]% |
{…} |
|
AIG |
[5-10]% |
{…} |
[5-10]% |
{…} |
|
ATLANTIC |
[5-10]% |
{…} |
[5-10]% |
{…} |
|
COMMERCIAL |
[0-5]% |
{…} |
[0-5]% |
{…} |
|
COSMOS |
[0-5]% |
{…} |
[0-5]% |
{…} |
|
ETHNIKI GENERAL |
[0-5]% |
{…} |
[0-5]% |
{…} |
|
EUROSURE |
[0-5]% |
{…} |
[0-5]% |
{…} |
|
GENERAL INS. CYPRUS |
[10-20]% |
{…} |
[10-20]% |
{…} |
|
HYDRA |
[0-5]% |
{…} |
[0-5]% |
{…} |
|
KENTRIKI |
[0-5]% |
{…} |
[0-5]% |
{…} |
|
CNP ASFALISTIKI |
[10-20]% |
{…} |
- |
{…} |
|
PANCYPRIAN |
[5-10]% |
{…} |
[20-30]% |
{…} |
|
LUMEN |
[0-5]% |
{…} |
[0-5]% |
{…} |
|
MINERVA |
[0-5]% |
{…} |
[0-5]% |
{…} |
|
PRIME |
[0-5]% |
{…} |
[0-5]% |
{…} |
|
PROGRESSIVE |
[0-5]% |
{…} |
[0-5]% |
{…} |
|
ROYAL CROWN |
[0-5]% |
{…} |
[0-5]% |
{…} |
|
TRUST |
[10-20]% |
{…} |
[10-20]% |
{…} |
|
YPERA |
[0-5]% |
{…} |
[0-5]% |
{…} |
|
INTERAMERICAN |
[0-5]% |
{…} |
[0-5]% |
{…} |
|
Total |
100 |
787,31 |
100 |
1.038,43 |
|
HHI δέλτα: 251,12
|
|
|
|
|
95. Δυνάμει του ανωτέρω πίνακα, διαπιστώνεται ότι μετά την ολοκλήρωση της προτεινόμενης συναλλαγής, ο δείκτης ΗΗΙ στην αγορά παροχής ασφαλειών γενικού κλάδου θα ανέλθει από 787 σε 1038 και το ΗΗΙ δέλτα θα είναι 251.
96. Σύμφωνα με τα στοιχεία της κοινοποίησης, τα επίπεδα συγκέντρωσης στην αγορά παροχής ασφαλειών γενικού κλάδου δεν είναι υψηλά, εφόσον το HHI μετά τη συγκέντρωση είναι οριακά πέραν του 1000 και το ΗΗΙ δέλτα είναι οριακά πέραν του 250. Συνεπώς προτείνεται ότι η υπό εξέταση συγκέντρωση δεν παρουσιάζει προβλήματα ανταγωνισμού στην αγορά παροχής υπηρεσιών ασφάλισης γενικής φύσης.
97. Με βάση τα πιο πάνω και λαμβάνοντας υπόψη τις Κατευθυντήριες γραμμές για την αξιολόγηση οριζόντιων συγκεντρώσεων, η Επιτροπή κρίνει ότι οι εν λόγω δείκτες ΗΗΙ και ΗΗΙ δέλτα δεικνύουν ότι είναι ελάχιστα πιθανό να διαπιστωθούν οριζόντια προβλήματα ανταγωνισμού μετά τη συγκέντρωση στη σχετική αγορά.
98. Σύμφωνα με τις συμμετέχουσες στη συγκέντρωση επιχειρήσεις, ο κύκλος εργασιών του Ομίλου της Αγοράστριας στη Δημοκρατία και παγκόσμια, παρουσιάζεται στον πιο κάτω Πίνακα 7 και προκύπτει από τις δημοσιευμένες ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις της Hellenic Bank και της Eurobank Holdings, το έτος που έληξε στις 31 Δεκεμβρίου 2023:
(i) Ο κύκλος εργασιών του Ομίλου της Αγοράστριας που υπολογίζεται ως το 10% του ισολογισμού του τελευταίου οικονομικού έτους στη Δημοκρατία και παγκόσμια είναι ως ακολούθως:
ΠΙΝΑΚΑΣ 7
|
Επιχείρηση Αγοραστή[43] |
Παγκόσμια (€ εκατ.) |
Κυπριακή Δημοκρατία (€ εκατ.) |
|
Όμιλος Eurobank |
{…} |
{…}[44] |
|
Hellenic Bank |
{…} |
{…} |
|
Όμιλος Αγοραστή (σύνολο) |
{…} |
{…} |
(ii) Ο κύκλος εργασιών του Ομίλου της Αγοράστριας που υπολογίζεται στη βάση των λειτουργικών εσόδων του τελευταίου οικονομικού έτους στη Δημοκρατία και παγκόσμια είναι ως ακολούθως:
ΠΙΝΑΚΑΣ 8
|
Επιχείρηση Αγοραστή[45] |
Παγκόσμια (€ εκατ.) |
Κυπριακή Δημοκρατία (€ εκατ.) |
|
Όμιλος Eurobank |
{…} |
{…} |
|
Hellenic Bank |
{…} |
{…} |
|
Όμιλος Αγοραστή (σύνολο) |
{…} |
{…} |
99. Η CNP Holdings[46] δεν δημοσιοποιεί ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις, συνεπώς ο κύκλος εργασιών στη Δημοκρατία και παγκόσμια της Επιχείρησης Στόχου προκύπτει από το άθροισμα των αντίστοιχων κύκλων εργασιών που πραγματοποιούν οι θυγατρικές της εταιρείες:
(i) Ο κύκλος εργασιών της Επιχείρησης Στόχου που υπολογίζεται ως η αξία των κατά το τελευταίο οικονομικό έτος, ακαθάριστων ασφαλίστρων στη Δημοκρατία και παγκόσμια είναι ως ακολούθως:
ΠΙΝΑΚΑΣ 9
|
Επιχείρηση Στόχος |
Παγκόσμια (€ εκατ.) |
Κυπριακή Δημοκρατία (€ εκατ.) |
|
CNP Cyprialife |
{…} |
{…} |
|
CNP Asfalistiki |
{…} |
{…} |
|
CNP Zois |
{…} |
{…} |
|
Σύνολο |
{…} |
{…} |
(ii) Ο κύκλος εργασιών της Επιχείρησης Στόχου που υπολογίζεται στη βάση των λειτουργικών εσόδων του τελευταίου οικονομικού έτους στη Δημοκρατία και παγκόσμια είναι ως ακολούθως:
ΠΙΝΑΚΑΣ 10
|
Επιχείρηση Στόχος |
Παγκόσμια (€ εκατ.) |
Κυπριακή Δημοκρατία (€ εκατ.) |
|
CNP Cyprialife |
{…} |
{…} |
|
CNP Asfalistiki |
{…} |
{…} |
|
CNP Zois |
{…} |
{…} |
|
Σύνολο |
{…} |
{…} |
100. Οι συμμετέχουσες επιχειρήσεις υποστηρίζουν ότι οι πελάτες των ασφαλιστικών επιχειρήσεων μπορούν πολύ εύκολα να αλλάξουν ασφαλιστική επιχείρηση τόσο στην αγορά παροχής ασφαλειών ζωής όσο και στην αγορά παροχής ασφαλειών γενικού κλάδου.
101. Επισημαίνεται επίσης ότι οι πελάτες της {…} έχουν εύκολη και άμεση δυνατότητα αλλαγής προμηθευτή καθώς:
(i) Υπάρχει μεγάλος αριθμός ασφαλιστικών εταιρειών που δραστηριοποιούνται τόσο στην αγορά παροχής ασφαλειών ζωής όσο και στην αγορά παροχής ασφαλειών γενικού κλάδου.
(ii) Οι πελάτες είναι καλά ενημερωμένοι και έτοιμοι να επιζητήσουν εναλλακτικές πηγές προμήθειας ασφαλιστικών προϊόντων στην αγορά.
(iii) Όλες οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις διαθέτουν ιστοσελίδες και τηλεφωνικά κέντρα ώστε ο καταναλωτής εύκολα μπορεί να χρησιμοποιήσει για να συγκρίνει τα διάφορα ασφαλιστικά προϊόντα και τα σχετικά ασφάλιστρα, καθώς και για να ενημερωθεί για τις διαδικασίες που πρέπει να ακολουθήσει σε περίπτωση που θελήσει να αλλάξει πάροχο ασφαλιστικών προϊόντων.
(iv) Το νομοθετικό και κανονιστικό πλαίσιο, καθώς και η λειτουργία της ασφαλιστικής αγοράς γενικότερα παρέχουν στους πελάτες των ασφαλιστικών επιχειρήσεων την επιλογή και τη δυνατότητα να αλλάξουν ασφαλιστικό πάροχο εύκολα χωρίς να επωμιστούν οποιοδήποτε σημαντικό κόστος.
102. Οι συμμετέχουσες επιχειρήσεις υποστηρίζουν πως παρόλο που στην προκείμενη περίπτωση προκύπτει ενίσχυση του μεριδίου αγοράς της Hellenic Bank και στις δύο σχετικές αγορές, εντούτοις υπάρχουν δυνατότητες υποκατάστασης των προϊόντων που προσφέρουν από τα προϊόντα που προσφέρουν οι ανταγωνιστές τους. Τα προϊόντα και των δύο σχετικών αγορών υπηρεσιών προσφέρονται από αριθμό ανταγωνιστών.
103. Συνεπώς, με βάση τα πιο πάνω, η Επιτροπή διαπιστώνει ότι υφίσταται δυνατότητα αλλαγής προμηθευτή, ένεκα της ύπαρξης αριθμού παρόχων ασφαλιστικών υπηρεσιών, καθώς και του γεγονότος ότι δεν υπάρχουν νομοθετικοί φραγμοί που εμποδίζουν τη μεταφορά προϊόντων/υπηρεσιών σε ανταγωνιστές.
104. Σύμφωνα με τα στοιχεία της κοινοποίησης, ο τομέας της ασφάλισης ρυθμίζεται και εποπτεύεται από την Υπηρεσία Ελέγχου Ασφαλιστικών Εταιρειών. Οι νομικοί φραγμοί για την είσοδο πιθανών νεοεισερχόμενων ανταγωνιστών στην κυπριακή αγορά αποτελούν τους συνηθισμένους φραγμούς εισόδου, οι οποίοι υπάρχουν σε όλες τις χώρες της Ε.Ε. και γενικότερα σε ολόκληρο τον κόσμο.
105. Επίσης, η διαδικτυακή παρουσία παρόχων ασφαλιστικών υπηρεσιών και η προσφορά ψηφιακών ασφαλιστικών προϊόντων απαιτεί χαμηλότερη αρχική επένδυση σε σύγκριση με τις παραδοσιακές επιχειρήσεις, καθιστώντας την είσοδο κάποιου νέου παίκτη σαφώς ευκολότερη, σε σύγκριση με την επένδυση που κλήθηκαν να καταβάλουν οι παραδοσιακοί μεγαλύτεροι παίκτες στην αγορά κατά την έναρξη των δραστηριοτήτων τους. Παράλληλα, η τεχνολογία διευκολύνει τους νεοεισερχόμενους με τα προϊόντα τους, τα εξατομικευμένα μοντέλα τιμολόγησης και τη βελτιωμένη εμπειρία πελατών.
106. Αναφορικά με τους φραγμούς εισόδου, η Επιτροπή επισημαίνει πως στη βάση των αναφορών της υπόχρεης προς κοινοποίηση εταιρείας, η επένδυση που απαιτείται είτε για την είσοδο στη σχετική αγορά είτε για την επέκταση υπάρχουσας παρουσίας, δεν είναι ιδιαίτερα υψηλή. Παρόλα αυτά δεν πρέπει να αγνοείται πως μία νέα επιχείρηση θα πρέπει να τύχει της δέουσα αδειοδότησης από διάφορους φορείς και Αρχές (π.χ. Έφορο Ασφαλίσεων) ούτως ώστε να μπορέσει να δραστηριοποιηθεί εντός της Δημοκρατίας.[47] Ως εκ τούτου, προκύπτουν τεχνικοί και νομοθετικοί φραγμοί εισόδου χωρίς όμως ιδιαίτερο κεφαλαιουχικό κόστος και διαδικασία αδειοδότησης.
107. Σύμφωνα με τις συμμετέχουσες στη συγκέντρωση επιχειρήσεις, οι όροι υπό τους οποίους προσφέρονται οι υπηρεσίες ασφάλισης ζωής και ασφάλισης γενικής φύσεως διαμορφώνονται από τις συνθήκες του ανταγωνισμού στην αγορά και ανάλογα με τους παράγοντες που επηρεάζουν κυρίως τον ασφαλιστικό τομέα (π.χ. μέσω διαδικασίας η οποία περιλαμβάνει ανάλυση κινδύνου και εκτίμηση διαφόρων παραγόντων που μπορούν να επηρεάσουν τη συχνότητα, και το κόστος των απαιτήσεων). Αυξημένη συχνότητα απαιτήσεων ή/και αυξημένο ρίσκο έχει συνήθως ως αποτέλεσμα την αύξηση του ασφαλίστρου. Περαιτέρω, υποστηρίζουν ότι η προτεινόμενη οριζόντια συγκέντρωση προφανώς δημιουργεί συνέργειες και οικονομίες κλίμακας, οι οποίες εκ των πραγμάτων θα οδηγήσουν τόσο σε βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών όσο και σε εξοικονόμηση κόστους, τα οποία κατ’ επέκταση είναι προς όφελος του τελικού καταναλωτή.
108. Η κοινοποιούσα επιχείρηση υποβάλλει πως η σχεδιαζόμενη συγκέντρωση δεν αναμένεται να επηρεάσει αρνητικά τα συμφέροντα των καταναλωτών-πελατών. Όπως αναφέρθηκε ανωτέρω, οι πελάτες των ασφαλιστικών επιχειρήσεων έχουν πολλές επιλογές σε όλο το φάσμα των ασφαλιστικών υπηρεσιών εντός της Δημοκρατίας. Συνεπώς, ο ανταγωνισμός και κατά συνέπεια οι καταναλωτές δεν ενδέχεται να επηρεαστούν αρνητικά.
109. Επιπρόσθετα των πιο πάνω, η υπόχρεη προς κοινοποίηση εταιρεία παραθέτει τις θέσεις της αναφορικά με τις επιπτώσεις Συντονισμένης και Μη Συμπεριφοράς.
110. Η Επιτροπή, προς το σκοπό αυτό, λαμβάνει υπόψη τις Κατευθυντήριες Γραμμές και συγκεκριμένα, την παράγραφος 22 αυτών στην οποία αναφέρονται τα εξής:
«22. Δυο είναι οι βασικοί τρόποι με τους οποίους οι οριζόντιες συγκεντρώσεις ενδέχεται να εμποδίσουν σημαντικά τον αποτελεσματικό ανταγωνισμό, ιδίως με τη δημιουργία ή ενίσχυση δεσπόζουσας θέσης:
(α) καταργώντας σημαντικές ανταγωνιστικές πιέσεις σε μια ή περισσότερες επιχειρήσεις, οι οποίες ως εκ τούτου θα έχουν αυξημένη ισχύ στην αγορά, χωρίς να καταφύγουν σε συντονισμό της συμπεριφοράς τους (επιπτώσεις μη συντονισμένης συμπεριφοράς),
(β) μεταβάλλοντας τη φύση του ανταγωνισμού ούτως ώστε επιχειρήσεις που προηγουμένως δεν συντόνιζαν τη συμπεριφορά τους, τώρα είναι πολύ πιθανότερο να συντονίζουν και να αυξάνουν τις τιμές ή με άλλο τρόπο να βλάπτουν τον αποτελεσματικό ανταγωνισμό. Μια συγκέντρωση μπορεί επίσης να καταστήσει τον συντονισμό ευκολότερο, σταθερότερο ή αποτελεσματικότερο για τις επιχειρήσεις που συντόνιζαν τη συμπεριφορά τους και πριν από τη συγκέντρωση (επιπτώσεις συντονισμένης συμπεριφοράς)».
7.1 Επιπτώσεις Μη Συντονισμένης Συμπεριφοράς
111. Σύμφωνα με την υπόχρεη προς κοινοποίηση επιχείρηση, δεν θα προκύψουν οποιεσδήποτε μη-συντονισμένες επιπτώσεις στις επηρεαζόμενες αγορές στις οποίες προκύπτει οριζόντια σχέση και ως αποτέλεσμα η επιχείρηση που θα προκύψει δεν θα είναι σε θέση να παρακωλύσει τον αποτελεσματικό ανταγωνισμό στην αγορά.
112. Συγκεκριμένα, υποστηρίζει ότι παρά το γεγονός ότι ο Αγοραστής και η Επιχείρηση Στόχος είναι και οι δύο πάροχοι ασφαλιστικών υπηρεσιών στην Κύπρο και βρίσκονται σε ανταγωνισμό μεταξύ τους, ο μεγαλύτερος ανταγωνιστής τους είναι αναμφίβολα {…}. Υπάρχει επίσης μεγάλος αριθμός παικτών στις εν λόγω αγορές, οι οποίοι διατηρούν μικρά αλλά σημαντικά μερίδια στις αγορές στις οποίες δραστηριοποιούνται.
113. Επίσης, υποστηρίζεται ότι οι πελάτες των ασφαλιστικών επιχειρήσεων έχουν εύκολη και άμεση δυνατότητα αλλαγής προμηθευτή και τόσο οι ασφαλιστικές της {…} όσο και μικρότερες ασφαλιστικές υπηρεσίες που δραστηριοποιούνται στην Κύπρο έχουν τη δυνατότητα να προσφέρουν και πράγματι προσφέρουν αντίστοιχες υπηρεσίες ασφάλισης ζωής και γενικής φύσης με παρόμοιους όρους. Οι ανταγωνιστές δεν εμποδίζονται από το να αυξήσουν την προσφορά τους αν αυξηθούν οι τιμές.
114. Περαιτέρω υποστηρίζεται ότι, οι συμμετέχουσες στη συγκέντρωση επιχειρήσεις δεν είναι σε θέση και δεν έχουν την ικανότητα να δυσχεράνουν την επέκταση των δραστηριοτήτων των ανταγωνιστών τους, εφόσον δεν τίθεται θέμα ελέγχου των όρων προμήθειας εισροών, δυνατοτήτων διανομής, διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας κ.λπ., όπως ενδεχομένως να ισχύει σε άλλες περιπτώσεις.
115. Επίσης, η κοινοποιούσα παραπέμπει σε προηγούμενη απόφαση της Επιτροπής,[48] όπου αναφέρθηκε ότι ορισμένες επιχειρήσεις έχουν μεγαλύτερη επιρροή στην ανταγωνιστική διαδικασία, όπως για παράδειγμα στις περιπτώσεις όπου οι συμμετέχουσες επιχειρήσεις έχουν εισέλθει πρόσφατα στην αγορά. Στην παρούσα πράξη συγκέντρωσης δεν ισχύει κάτι τέτοιο, καθότι οι δύο συμμετέχουσες επιχειρήσεις έχουν μακροχρόνια παρουσία στην αγορά και δεν έχουν εισέλθει πρόσφατα στις σχετικές αγορές ώστε να υπήρχε πιθανότητα ότι θα ασκούσαν μελλοντικά σημαντική ανταγωνιστική πίεση στις άλλες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στις αγορές.
116. Στην παρούσα πράξη συγκέντρωσης δεν διαφαίνεται από τα στοιχεία της κοινοποίησης ότι ένα ή περισσότερα συμμετέχοντα μέρη έχουν προβεί σε σημαντικές καινοτομίες και οι συμμετέχουσες επιχειρήσεις δεν έχουν εισέλθει πρόσφατα στη σχετική αγορά έτσι ώστε να αναμένεται ότι θα ασκούσαν μελλοντικά σημαντική ανταγωνιστική πίεση στις άλλες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην ίδια αγορά.
117. Λαμβάνοντας υπόψη ότι τα μερίδια αγοράς των συμμετεχουσών επιχειρήσεων που τους προσδίδει μεν σημαντική θέση στις εν λόγω σχετικές αγορές, αλλά και της δυνατότητάς τους να ασκήσουν ανταγωνιστική πίεση, η Επιτροπή επισημαίνει ότι η θέση που κατέχει η CNP και στις δύο αγορές δεν φαίνεται να διαφοροποιείται μετά την παρούσα συναλλαγή σε βαθμό που να παρακωλύεται ο αποτελεσματικός ανταγωνισμός, ιδίως ως αποτέλεσμα της δημιουργίας ή ενίσχυσης δεσπόζουσας θέσης, καθότι:
(α) η {…} θα κατέχει το δεύτερο μεγαλύτερο μερίδιο στην αγορά παροχής ασφαλειών ζωής, με ποσοστό ύψους [20-30]% με πρώτη την {…} με ποσοστό [20-30]%, ενώ ακολουθεί η {…} με ποσοστό [10-20]%, η {…} με ποσοστό [5-10]% και η {…} [5-10]%. Επίσης, ως έχει αναφερθεί η συγκέντρωση στην αγορά μετά την πραγματοποίηση της προτεινόμενης πράξης δεν είναι σε βαθμό που δημιουργεί ανησυχίες και υπάρχει μεγάλος αριθμός εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην αγορά.
(β) η {…} παρόλο που θα κατέχει το μεγαλύτερο στην αγορά παροχής ασφαλειών γενικού κλάδου, αυτό θα ανέρχεται στο [20-30]% με την αμέσως επόμενη ανταγωνιστική της εταιρεία, {…} να κατέχει μερίδιο ύψους [10-20]% την τρίτη εταιρεία {…} να κατέχει [10-20]% και την {…} να κατέχει [5-10]%. Επίσης, ως έχει αναφερθεί η συγκέντρωση στην αγορά μετά την πραγματοποίηση της συγκέντρωσης δεν είναι σε βαθμό που δημιουργεί ανησυχίες και υπάρχει μεγάλος αριθμός εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην αγορά.
118. Ως έχει αναφερθεί ανωτέρω, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ: «Συγκεντρώσεις οι οποίες, λόγω του περιορισμένου μεριδίου αγοράς των συμμετεχουσών επιχειρήσεων, δεν είναι πιθανόν να εμποδίσουν τον αποτελεσματικό ανταγωνισμό μπορούν να θεωρηθούν ότι συμβιβάζονται με την κοινή αγορά. Με την επιφύλαξη των άρθρων 81 και 82 της συνθήκης, σχετική ένδειξη υπάρχει ιδίως όταν το μερίδιο αγοράς των συμμετεχουσών επιχειρήσεων δεν υπερβαίνει το 25 %(23) είτε στην κοινή αγορά είτε σε σημαντικό τμήμα αυτής».[49]
119. Συνεκτιμώντας και το γεγονός ότι οι φραγμοί εισόδου είναι περιορισμένοι, η Επιτροπή κρίνει ότι η κοινοποιηθείσα συγκέντρωση δεν αναμένεται να οδηγήσει σε επιπτώσεις μη-συντονισμένης συμπεριφοράς στην αγορά παροχής ασφαλειών ζωής και αγορά παροχής ασφαλειών γενικού κλάδου που προκύπτει επηρεαζόμενη αγορά.
7.2 Επιπτώσεις Συντονισμένης Συμπεριφοράς
120. Η υπόχρεη προς κοινοποίηση επιχείρηση υποστηρίζει ότι παρόλο που η προτεινόμενη συγκέντρωση θα οδηγήσει τις συμμετέχουσες επιχειρήσεις και την {…} να κατέχουν παρόμοια θέση στην αγορά παροχής ασφαλειών ζωής στην Κυπριακή Δημοκρατία, οι πιο κάτω λόγοι καταδεικνύουν ότι δεν θα ήταν εφικτό ούτε οικονομικά ορθολογικό για την επιχείρηση που θα προκύψει από την υπό εξέταση κοινοποίηση να υιοθετήσει σε μόνιμη βάση μια συγκεκριμένη τακτική στην αγορά με στόχο την πραγματοποίηση πωλήσεων σε αυξημένες τιμές.
121. Συγκεκριμένα, αναφέρει ότι όπως επεξηγήθηκε ανωτέρω, υπάρχει ήδη μεγάλος αριθμός ανταγωνιστών τόσο στην αγορά γενικών ασφαλειών όσο και στην αγορά ασφαλειών ζωής, γεγονός το οποίο δυσχεραίνει τη δυνατότητα για συντονισμό, και οποιοσδήποτε ενδεχόμενος συντονισμός καθίσταται ακόμα πιο ασύμφορος ενόψει της δυνατότητας αύξησης της προσφοράς.
122. Περαιτέρω, η κοινοποιούσα θεωρεί ότι οι συνθήκες αγοράς δυσχεραίνουν τον συντονισμό μεταξύ των επιχειρήσεων, καθώς οι καταναλωτές είναι πλέον πλήρως ενημερωμένοι και σε ετοιμότητα εάν χρειαστεί να καταφύγουν σε εναλλακτικές πηγές παροχής υπηρεσιών, ήτοι στις πιο μικρές ασφαλιστικές. Άρα, σε περίπτωση συντονισμού μεταξύ των πιο μεγάλων παικτών της αγοράς, οι πελάτες τους θα επιδιώξουν να βρουν πιο συμφέρουσες λύσεις.
123. Η Επιτροπή παρατηρεί ότι οι δείκτες HHI και HHI δέλτα τόσο στην αγορά παροχής ασφαλειών ζωής όσο και στην αγορά παροχής ασφαλειών γενικού κλάδου, ως έχει αναλυθεί πιο πάνω, δεν δεικνύουν την ύπαρξη υψηλού βαθμού συγκέντρωσης στην αγορά έτσι ώστε να ευνοείται η ανάπτυξη συντονισμού μεταξύ των ανταγωνιστικών επιχειρήσεων. Συνεπώς, είναι ελάχιστα πιθανό να διαπιστωθούν οριζόντια προβλήματα ανταγωνισμού.
124. Ως έχει αναφερθεί ανωτέρω, υπάρχουν τουλάχιστον 11 εταιρείες που δραστηριοποιούνται στη σχετική αγορά παροχής ασφάλειας ζωής και 21 εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην αγορά παροχής ασφαλειών γενικού κλάδου. Ειδικότερα, η Επιτροπή παρατηρεί πως στη σχετική αγορά παροχής ασφαλειών ζωής, η {…} και οι συμμετέχουσες στη συγκέντρωση επιχειρήσεις θα έχουν το ίδιο σχεδόν μερίδιο αγοράς. Συγκεκριμένα, η εταιρεία {…} κατέχει υψηλότερο μερίδιο αγοράς από τις συμμετέχουσες επιχειρήσεις στην αγορά παροχής ασφάλειας ζωής και θα συνεχίσει να κατέχει το ψηλότερο μερίδιο και μετά την παρούσα Συναλλαγή. Σύμφωνα με τα στοιχεία της κοινοποίησης, η {…} είχε μερίδιο της τάξης του [20-30]% και η {…} μερίδιο της τάξης του [20-30]%. Με το συνδυασμένο μερίδιο των συμμετεχουσών στη συγκέντρωση επιχειρήσεων (ήτοι [20-30]%), η {…} θα παραμείνει η δεύτερη μεγαλύτερη εταιρεία. Παρόλο που παρατηρείται αυτή η συμμετρία στα μερίδια αγοράς, ο δείκτης ΗΗΙ στη συγκεκριμένη αγορά ανέρχεται στα 1860 και το ΗΗΙ δέλτα θα είναι 216,71 και οι εταιρείες {…}, {…} και {…}, ακολουθούν με μερίδια αγοράς [10-20]%, [5-10]% και [5-10]%, αντίστοιχα, οι οποίες έχουν χρόνια παρουσίας στην κυπριακή αγορά.
125. Η Επιτροπή διαπιστώνει επίσης ότι στη σχετική αγορά παροχής ασφαλειών γενικού κλάδου δεν προκύπτει συμμετρία στα μερίδια αγοράς. Ειδικότερα, στην αγορά παροχής ασφάλειας γενικού κλάδου, η {…} κατέχει το μεγαλύτερο μερίδιο με [10-20]% και ακολουθεί η {…} με [10-20]%. Με την παρούσα Συναλλαγή, {…} θα ανέλθει στο [20-30]%, παραμένοντας στην πρώτη θέση ως η εταιρεία με το ψηλότερο μερίδιο αγοράς. Οι υπόλοιπες εταιρείες κατέχουν μερίδια που κυμαίνονται από [0-5]% μέχρι [10-20]%.
126. Επιπρόσθετα, η Επιτροπή λαμβάνει υπόψη όλες τις διαθέσιμες πληροφορίες αναφορικά με τα χαρακτηριστικά των σχετικών αγορών, ιδίως τα διαρθρωτικά χαρακτηριστικά και την προηγούμενη συμπεριφορά των επιχειρήσεων και παρατηρεί σχετικά ότι δεν διεφάνη οποιοδήποτε προηγούμενο συντονισμού της συμπεριφοράς των ασφαλιστικών εταιρειών, που να προδιαθέτει ότι είναι πιθανόν, κατόπιν της ολοκλήρωσης της παρούσας υπό εξέταση συγκέντρωσης, να συντονιστούν και στο άμεσο μέλλον.
127. Στο πιο πάνω συμπέρασμα εξυπηρετεί και το γεγονός ότι υφίσταται ένας βαθμός διαφάνειας στην αγορά και οι πελάτες μπορούν να ενημερωθούν για τα προϊόντα και υπηρεσίες που προσφέρονται στην αγορά, ακόμα και για τις τιμές.
128. Επιπρόσθετα, οι συμμετέχουσες στη συγκέντρωση επιχειρήσεις δεν έχουν αναφέρει στην Επιτροπή την ύπαρξη διαθρωτικών δεσμών μεταξύ των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στη σχετική αγορά, κάτι που θα διευκόλυνε την ευθυγράμμιση των κινήτρων μεταξύ των συντονιζόμενων επιχειρήσεων. Πέραν τούτου, δια το λόγο ότι η αγορά συσχετίζεται στενά και με την αγορά των χορηγήσεων όπου οι ασφαλιστικές εταιρείες που συνεργάζονται ή ανήκουν σε τραπεζικά ιδρύματα προωθούνται μέσω των τελευταίων να καλύψουν τις ασφαλιστικές ανάγκες στις χορηγήσεις προς τους πελάτες τους, με αποτέλεσμα να παρατηρείται έντονος ανταγωνισμός, ο οποίος δεν προδιαθέτει ούτε μπορεί να καταστήσει το συντονισμό μεταξύ ανταγωνιστών ευκολότερο.
129. Οι συμμετέχουσες στη συγκέντρωση επιχειρήσεις, όπως έχει ήδη αναφερθεί, υποστηρίζουν ότι δεν υπάρχει οποιοσδήποτε δασμολογικός ή μη δασμολογικός φραγμός εισόδου πέραν από τις σχετικές ρυθμιστικές άδειες. Επίσης, θεωρούν ότι η διαδικτυακή παρουσία παρόχων ασφαλιστικών υπηρεσιών και η προσφορά ψηφιακών ασφαλιστικών προϊόντων απαιτεί χαμηλότερη αρχική επένδυση σε σύγκριση με τις παραδοσιακές επιχειρήσεις. Ωστόσο, σύμφωνα με την κοινοποίηση, τα τελευταία πέντε χρόνια δεν υπήρξαν σημαντικές είσοδοι επιχειρήσεων στην αγορά ασφάλισης ζωής ή στην αγορά ασφάλισης γενικής φύσεων.
130. Επιπρόσθετα, η υπόχρεα προς κοινοποίηση εταιρεία υποστηρίζει ότι εάν νέα επιχείρηση αποφασίσει να αυξήσει τις τιμές της ή να εφαρμόσει δυσμενέστερους όρους στην προμήθεια των υπηρεσιών της, είτε ως αποτέλεσμα καταχρηστικής συμπεριφοράς είτε ως αποτέλεσμα συντονισμένης πρακτικής, οι πελάτες της θα έχουν τη δυνατότητα να καταφύγουν σε εναλλακτικές πηγές προμήθειας ασφαλειών ζωής και ασφαλειών γενικού κλάδου.
131. Περαιτέρω, εξηγεί, όσον αφορά την αγορά ασφαλίσεων γενικής φύσεως, ότι τα ασφαλιστήρια έγγραφα έχουν συνήθως διάρκεια 1 έτους, επομένως, οι καταναλωτές έχουν την ευκαιρία χωρίς κόστος τερματισμού υπηρεσιών να επιλέξουν διαφορετικό πάροχο ασφαλιστικών υπηρεσιών σε περίπτωση που κρίνουν ότι κάποιος ανταγωνιστής παρέχει πιο ανταγωνιστικές τιμές για τις ίδιες υπηρεσίες/ασφαλιστικές καλύψεις.
132. Η Επιτροπή παρατηρεί ότι τα μερίδια αγοράς που θα κατέχουν οι συμμετέχουσες στη συγκέντρωση επιχειρήσεις μετά την ολοκλήρωση της παρούσας συναλλαγής δεν είναι ιδιαίτερα ψηλά ώστε να παρακωλύσουν τον αποτελεσματικό ανταγωνισμό, καθότι οι πελάτες τους διαθέτουν σημαντική αντισταθμιστική αγοραστική ισχύ. Η ανταγωνιστική πίεση που δέχεται μια επιχείρηση δεν ασκείται µόνο από τους ανταγωνιστές, αλλά μπορεί να προέρχεται και από τους πελάτες της, [50] οπόταν συνάγεται πως οι τελευταίοι διαθέτουν αντισταθµιστική αγοραστική ισχύ, δηλαδή έχουν τη δυνατότητα, λόγω της διάρθρωσης της αγοράς και του ικανοποιητικού αριθμού ασφαλιστικών εταιρειών, να στραφούν σε εναλλακτικούς προμηθευτές/ασφαλιστικές εταιρείες.
133. Συνακόλουθα, η Επιτροπή, στη βάση των όσων έχουν αναλυθεί ανωτέρω, κρίνει πως η γνωστοποιηθείσα συγκέντρωση δεν αναμένεται να οδηγήσει σε επιπτώσεις συντονισμένης συμπεριφοράς στις επηρεαζόμενες αγορές στις οποίες προκύπτει οριζόντια σχέση.
134. Σύμφωνα με τα στοιχεία της υπόχρεης προς κοινοποίηση εταιρείας στην επιστολή της ημερομηνίας 16/09/2024, η CNP Cyprialife Insurance Brokers Ltd έχει συσταθεί ως εταιρεία παροχής υπηρεσιών ασφαλιστικού πράκτορα, αλλά δεν διεξήγαγε οποιαδήποτε δραστηριότητα από την ίδρυση της. Επίσης, η Laiki Brokers (Insurance & Consultancy Services) Ltd είναι εταιρεία παροχής υπηρεσιών ασφαλιστικού πράκτορα, ενώ η Laiki Insurance Agencies Ltd είναι εταιρεία παροχής υπηρεσιών ασφαλιστικού αντιπροσώπου, αλλά και αυτές οι εταιρείες είναι αδρανείς (dormant) {…}.
135. Επίσης, αναφορικά με την Αγοράστρια καταγράφεται ότι δεν παρέχει οποιεσδήποτε υπηρεσίες ασφαλιστικού πράκτορα και/ή ασφαλιστικού αντιπροσώπου. Ως αποτέλεσμα αυτού, η υπόχρεη προς κοινοποίηση εταιρεία αναφέρει ότι δεν προκύπτει οποιαδήποτε κάθετη σχέση μεταξύ των συμμετεχουσών στη συγκέντρωση επιχειρήσεων.
136. Ως εκ των ανωτέρω, δυνάμει του Παραρτήματος Ι του Νόμου η Επιτροπή καταλήγει ότι δεν προκύπτει οποιαδήποτε κάθετη σχέση μεταξύ των συμμετεχουσών στη συγκέντρωση επιχειρήσεων.
137. Η Επιτροπή θεωρεί ότι στην παρούσα πράξη συγκέντρωσης, υφίσταται γειτονική σχέση μεταξύ των εμπλεκόμενων επιχειρήσεων, καθότι η Hellenic Bank δραστηριοποιείται στην αγορά χορηγήσεων, τόσο στην επιχειρηματική όσο και στη λιανική αγορά, καθώς και στις αγορές παροχής ασφαλειών ζωής και ασφαλειών γενικού κλάδου μέσω των θυγατρικών της και ο Στόχος στις αγορές παροχής ασφαλειών ζωής και ασφαλειών γενικού κλάδου, εντός της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η Επιτροπή έχει κρίνει σε αποφάσεις της πως τα ασφαλιστικά προϊόντα και η παροχή χορηγήσεων αποτελούν συμπληρωματικά προϊόντα και ανήκουν στο φάσμα προϊόντων που αγοράζονται κατά κανόνα από την ίδια ομάδα πελατών.[51]
138. Σύμφωνα με την υπόχρεη προς κοινοποίηση εταιρεία, στην επιστολή ημερομηνίας 16/09/2024 αναφέρει κατόπιν σχετικού ερωτήματος της Υπηρεσίας ότι τα ασφαλιστικά προϊόντα θεωρούνται ότι ανήκουν στο φάσμα προϊόντων που αγοράζονται από την ίδια ομάδα πελατών και άρα μπορούν ενδεχομένως να θεωρηθούν συμπληρωματικά προϊόντα με τις χορηγήσεις,[52] κυρίως λόγω του ότι εκχωρήσεις ασφαλειών ζωής και/ή εκχωρήσεις ασφαλειών ακινήτων (για παράδειγμα) συχνά αποτελούν μέρος των εξασφαλίσεων που λαμβάνουν οι τράπεζες στα πλαίσια χορηγήσεων δανείων προς τους πελάτες τους. Δηλαδή πελάτης ο οποίος θα λάβει δάνειο, σε πολλές περιπτώσεις και σίγουρα στις περιπτώσεις στεγαστικών δανείων, θα χρειαστεί ταυτόχρονα να αγοράσει και ασφάλεια ζωής και/ή ασφάλεια γενικής φύσεως (είτε από την ίδια την τράπεζα είτε από άλλο οργανισμό) προς εξασφάλιση του εν λόγω δανείου. Ο όρος «bancassurance» είναι σχετικός και χρησιμοποιείται για να περιγράψει τη διανομή και διάθεση ασφαλιστικών προϊόντων στους πελάτες μίας τράπεζας.
139. Η υπόχρεη προς κοινοποίηση εταιρεία, στην επιστολή ημερομηνίας 07/11/2024 αναφέρει κατόπιν σχετικού ερωτήματος της Υπηρεσίας ότι: «οι επιχειρηματικές χορηγήσεις δεν συνδέονται πάντοτε με εξασφαλίσεις υπό τύπο εκχώρησης ασφαλίσεων. Πρόσθετα, οι επιχειρηματικές χορηγήσεις δεν είναι τυποποιημένες και προσαρμόζονται στις ανάγκες της εκάστοτε επιχείρησης. Αντίστοιχα, και οι εξασφαλίσεις που λαμβάνονται σε κάθε περίπτωση, περιλαμβανομένων και τυχών εκχωρήσεων ασφαλίσεων, αναπροσαρμόζονται στο ρίσκο και την «επικινδυνότητα» του κάθε πελάτη/επιχείρησης. Διευκρινίζεται ακόμα ότι, σε πολλές περιπτώσεις επιχειρηματικών χορηγήσεων στις οποίες πράγματι λαμβάνεται εξασφάλιση υπό τύπο εκχώρησης ασφάλισης, η εν λόγω ασφάλιση μπορεί να βρίσκεται ήδη σε ισχύ πριν την παροχή χορηγήσεων και η εν λόγω εκχώρηση της προσφέρεται ως επιπρόσθετη εξασφάλιση ως μέρος του συνολικού πακέτου εξασφαλίσεων. Σε αυτή τη βάση, δεν υπάρχει εξ’ ορισμού η πιθανότητα να αγοραστούν/πωληθούν ταυτόχρονα το προϊόν της χορήγησης και αυτό της ασφάλισης.».
140. Περαιτέρω, διευκρινίζεται στην εν λόγω επιστολή ότι: «όσον αφορά την Hellenic Bank, η παροχή εξασφάλισης υπό τύπο εκχώρησης ασφάλισης μπορεί να αποτελεί μέρος του πακέτου εξασφαλίσεων επιχειρηματικού δανείου (π.χ. δάνειο σε επιχείρηση μπορεί να εξασφαλίζεται με, μεταξύ άλλων, εκχώρηση ασφάλειας ζωής από τον διευθυντή της επιχείρησης) αλλά δεν είναι σε κάθε περίπτωση απαραίτητη προϋπόθεση για τη χορήγηση επιχειρηματικών δανείων. Στις περιπτώσεις όπου παραχωρείται προς την τράπεζα εξασφάλιση υπό τύπο εμπράγματης επιβάρυνσης σε ασφαλιστέα περιουσία (εξαιρουμένης της γης), τότε η τράπεζα συνήθως απαιτεί όπως η εν λόγω περιουσία είναι ασφαλισμένη. Δηλαδή, εάν για σκοπούς εξασφάλισης επιχειρηματικού δανείου, θα προσφερθεί από τον δανειολήπτη υποθήκη κτιριακών εγκαταστάσεων για παράδειγμα, τότε η τράπεζα συνήθως θα ζητήσει ασφάλιση πυρός των εν λόγω ενυπόθηκων κτηριακών εγκαταστάσεων. Όμως, ακόμα και σε αυτές τις περιπτώσεις, σχετική ασφάλιση μπορεί να βρίσκεται ήδη σε ισχύ από τον πελάτη, από ασφαλιστικό πάροχο της επιλογής του και σε χρόνο άσχετο με την επιλογή παρόχου του δανείου και σε κάθε περίπτωση η ασφάλεια από τρίτο πάροχο επίσης γίνεται αποδεκτή χωρίς διάκριση.
141. Σύμφωνα με την κοινοποιούσα, στην επιστολή ημερομηνίας 07/11/2024, η οποιαδήποτε ασφάλιση μπορεί να λαμβάνεται από οποιοδήποτε ασφαλιστικό πάροχο της επιλογής του δανειολήπτη και είναι ιδιαίτερα σύνηθες, ειδικά στους επιχειρηματικούς πελάτες, να διατηρούν τραπεζικές και επιχειρηματικές σχέσεις με αριθμό τραπεζών, ή ακόμα και με αριθμό ανεξάρτητων ασφαλιστικών εταιρειών. Επιπρόσθετα, λόγω του γεγονότος ότι τα ασφαλιστήρια έχουν συνήθως διάρκεια ενός έτους ενώ οι χορηγήσεις συνήθως πολλαπλά έτη, τα δύο προϊόντα δεν είναι αλληλένδετα και διαχρονικά συνδεδεμένα μεταξύ τους δηλ. με ρητή υποχρέωση του δανειολήπτη να ανανεώνει ή να συνάψει ασφάλεια με ασφαλιστικό οργανισμό συνδεδεμένο με την τράπεζα. Έτσι, ο δανειολήπτης μπορεί μετά από ένα έτος να αλλάξει τον ασφαλιστικό πάροχο ενόσω ο τραπεζικός πάροχος είναι δεσμευμένος σε μια μεγαλύτερη διάρκεια με αυτόν για την παροχή του δανείου.
1. Παροχή υπηρεσιών λιανικών χορηγήσεων
142. Επιπρόσθετα, η υπόχρεη προς κοινοποίηση εταιρεία στην επιστολή της ημερομηνίας 16/09/2024, υποστηρίζει ότι το μερίδιο αγοράς της Αγοράστριας στην αγορά παροχής υπηρεσιών λιανικών χορηγήσεων της Κυπριακής Δημοκρατίας για σκοπούς αξιολόγησης της παρούσας συγκέντρωσης υπολογίζεται ως το άθροισμα των αντίστοιχων μεριδίων αγοράς που κατέχει η Hellenic Bank Public Company Ltd και η Eurobank Cyprus Ltd, το καθένα εκ των οποίων υπολογίζεται ως το πηλίκο του αντίστοιχου ποσού συνολικών λιανικών χορηγήσεων κατά την 31/12/2023 (όπως προκύπτει από τις δημοσιευμένες οικονομικές καταστάσεις) διά του ποσού των συνολικών λιανικών χορηγήσεων που δόθηκαν τον Δεκέμβριο του έτους 2023 στην Κυπριακή Δημοκρατία, όπως αυτό προκύπτει από τα διαθέσιμα στοιχεία που δημοσιεύει η ΚΤΚ:
ΠΙΝΑΚΑΣ 11
|
Πιστωτικό Ίδρυμα |
Αξία (ακαθάριστου) δανειακού χαρτοφυλακίου (€)
|
Μερίδιο αγοράς (%) |
|
Hellenic Bank[53]
|
{…} |
|
|
Eurobank Cyprus[54]
|
{…} |
[0-5] |
|
Συνολικές χορηγήσεις κατά την 31.12.2023: €{…}[55] |
||
143. Σύμφωνα με τις συμμετέχουσες στη συγκέντρωση επιχειρήσεις, το μερίδιο αγοράς της Αγοράστριας στην αγορά παροχής υπηρεσιών λιανικών χορηγήσεων στην Κυπριακή Δημοκρατία ανέρχεται σε [30-40]%.[56]
144. Σημειώνεται όμως ότι παρόλο που το ατομικό μερίδιο της Αγοράστριας στην αγορά παροχής υπηρεσιών λιανικών χορηγήσεων υπερβαίνει το 25%, όπως καθορίζεται στο Παράρτημα Ι παρ. 4(γ) του Νόμου, η κοινοποιούμενη συγκέντρωση δεν θα έχει σημαντικές επιπτώσεις στην αγορά παροχής λιανικών χορηγήσεων για τους ακόλουθους λόγους:
i. Η Επιχείρηση Στόχος δεν έχει οποιοδήποτε ενδιαφέρον ούτε και δραστηριοποιείται στην αγορά παροχής λιανικών χορηγήσεων στην Κύπρο και επομένως η προτεινόμενη συγκέντρωση δεν οδηγεί σε οποιαδήποτε αύξηση στο συνδυασμένο μερίδιο αγοράς των εμπλεκομένων μερών στην αγορά παροχής λιανικών χορηγήσεων∙
ii. Οι τράπεζες, για σκοπούς χρηματοδότησης, αποδέχονται ως εξασφάλιση ασφάλειες ζωής από όλους τους ασφαλιστικούς παρόχους, και αντίστοιχα οι δανειολήπτες έχουν δικαίωμα να συνάψουν ασφάλεια (ζωής και γενικού κλάδου) με οποιαδήποτε ασφαλιστική εταιρεία∙ πρακτική απόδειξη της μη ύπαρξης απλής γραμμικής παλινδρόμησης μεταξύ της δραστηριότητας ενός οργανισμού στη λιανική τραπεζική και της δραστηριότητας του ίδιου οργανισμού στην ασφαλιστική αγορά αποτελεί η ίδια η Αγοράστρια. Ανεξαρτήτως του μεριδίου αγοράς στην αγορά παροχής υπηρεσιών λιανικών χορηγήσεων, το αντίστοιχο μερίδιο αγοράς της Αγοράστριας στις αγορές ασφαλίσεων ζωής και γενικής φύσεως ανέρχεται σε μόλις [5-10]% και [5-10]% αντίστοιχα∙
iii. Το αντίστροφο του «bancassuarance» δεν ισχύει: δηλαδή πελάτης, ο οποίος αγοράζει ασφάλεια ζωής και/ή ασφάλεια γενικού κλάδου δεν χρειάζεται να αγοράσει, και δεν αγοράζει κατά συνέπεια τραπεζικές υπηρεσίες (είτε χορηγήσεων είτε καταθέσεων). Με άλλα λόγια, η αύξηση του μεριδίου αγοράς της Αγοράστριας στις σχετικές αγορές παροχής υπηρεσιών ασφάλειας ζωής και υπηρεσιών ασφάλειας γενικής φύσεως δεν οδηγεί σε αύξηση του αντίστοιχου μεριδίου της Αγοράστριας στις αγορές (λιανικών ή επιχειρηματικών) υπηρεσιών χορηγήσεων και/ή καταθέσεων. Συνεπώς, οι αγορές υπηρεσιών χορηγήσεων και/ή υπηρεσιών καταθέσεων δεν είναι σε καμία περίπτωση επηρεαζόμενες αγορές για σκοπούς αξιολόγησης της παρούσας συγκέντρωσης.
145. Τέλος διευκρινίζεται από την υπόχρεη προς κοινοποίηση εταιρεία ότι, όσον αφορά τις αγορές διανομής ασφαλιστικών προϊόντων ζωής και γενικού κλάδου, οι οποίες σύμφωνα με αποφάσεις της Επιτροπής διακρίνονται από τις αντίστοιχες αγορές παροχής ασφαλίσεων ζωής και γενικού κλάδου, δεν προκύπτει οποιαδήποτε ουσιώδης επίπτωση από την κοινοποιούμενη συγκέντρωση. Προφανώς, τα συνδυασμένα μερίδια των συμμετεχουσών επιχειρήσεων στις αγορές διανομής ασφαλιστικών προϊόντων ζωής και διανομής ασφαλιστικών προϊόντων γενικού κλάδου είναι μικρότερα από τα συνδυασμένα μερίδια που κατέχουν στις αντίστοιχες αγορές παροχής υπηρεσιών ασφάλισης ζωής ([20-30]%) και υπηρεσιών ασφάλισης γενικής φύσης ([20-30]%), εφόσον οποιαδήποτε δραστηριότητα διανομής ασφαλίσεων περιορίζεται κυρίως στα προϊόντα που παρέχουν οι ίδιες επιχειρήσεις[57] (ενώ διανομή των προϊόντων τους γίνεται επίσης μέσω ανεξάρτητων τρίτων προσώπων). Άρα το συνδυασμένο μερίδιο των συμμετεχουσών επιχειρήσεων δεν υπερβαίνει το 25%,[58] όπως καθορίζεται στο Παράρτημα Ι παρ. 4(γ) του Νόμου και σε κάθε περίπτωση, μετά την ολοκλήρωση της προτεινόμενης συναλλαγής δεν θα υπάρξει καμία απώλεια καναλιού διανομής προϊόντων ανταγωνιστών παρόχων ασφαλιστικών υπηρεσιών, το οποίο υπήρχε πριν την προτεινόμενη συγκέντρωση.
146. Στην κοινοποίηση της συγκέντρωσης έχει επίσης διευκρινιστεί ότι η πώληση ασφαλιστικών προϊόντων μέσω καταστημάτων τραπεζών (bancassurance) είναι μόνο μία από πολλές μεθόδους διανομής και πώλησης ασφαλιστικών προϊόντων, αναφέροντας ότι, το ποσοστό που διατηρεί σήμερα η Hellenic Bank στην αγορά λιανικών χορηγήσεων στην Κύπρο ([30-40]%) δεν αντικατοπτρίζεται στο μερίδιο αγοράς που κατέχει στις αγορές ασφαλιστικών προϊόντων ζωής και γενικού κλάδου ([5-10]% και [5-10]% αντίστοιχα) γεγονός που ενισχύει και αποδεικνύει την ανταγωνιστικότητά του κλάδου.
2. Παροχή υπηρεσιών επιχειρηματικών χορηγήσεων
147. Σύμφωνα με την κοινοποιούσα στην επιστολή της ημερομηνίας 07/11/2024, το μερίδιο αγοράς της Αγοράστριας στην αγορά παροχής υπηρεσιών επιχειρηματικών χορηγήσεων της Κυπριακής Δημοκρατίας για σκοπούς αξιολόγησης της παρούσας συγκέντρωσης υπολογίζεται ως το άθροισμα των αντίστοιχων μεριδίων αγοράς που κατέχει η Hellenic Bank Public Company Ltd και η Eurobank Cyprus Ltd, το καθένα εκ των οποίων υπολογίζεται ως το πηλίκο του αντίστοιχου ποσού συνολικών επιχειρηματικών χορηγήσεων κατά την 31/12/2023 (όπως προκύπτει από τις δημοσιευμένες οικονομικές καταστάσεις) διά του ποσού των συνολικών επιχειρηματικών χορηγήσεων που δόθηκαν τον Δεκέμβριο του έτους 2023 στην Κυπριακή Δημοκρατία, όπως αυτό προκύπτει από τα διαθέσιμα στοιχεία που δημοσιεύει η ΚΤΚ:
ΠΙΝΑΚΑΣ 12
|
Πιστωτικό Ίδρυμα |
Αξία (ακαθάριστου) δανειακού χαρτοφυλακίου (€)
|
Μερίδιο αγοράς (%) |
|
Hellenic Bank[59]
|
{…} |
[20-30] |
|
Eurobank Cyprus[60]
|
{…} |
[20-30] |
|
Συνολικές χορηγήσεις κατά την 31.12.2023: €{…}[61] |
||
148. Συνεπώς, το μερίδιο αγοράς της Αγοράστριας στην αγορά παροχής υπηρεσιών επιχειρηματικών χορηγήσεων στην Κυπριακή Δημοκρατία ανέρχεται σε [40-50]%.
149. Περαιτέρω, υποστηρίζεται ότι παρόλο που το μερίδιο της Αγοράστριας στην αγορά παροχής υπηρεσιών επιχειρηματικών χορηγήσεων υπερβαίνει το 25%, η κοινοποιηθείσα συγκέντρωση δεν θα έχει σημαντικές επιπτώσεις στην αγορά παροχής επιχειρηματικών χορηγήσεων για τους ακόλουθους λόγους:
(i) O Στόχος δεν έχει οποιοδήποτε ενδιαφέρον ούτε και δραστηριοποιείται στην αγορά παροχής επιχειρηματικών χορηγήσεων στην Κύπρο και επομένως η προτεινόμενη συγκέντρωση δεν οδηγεί σε οποιαδήποτε αύξηση στο συνδυασμένο μερίδιο αγοράς των συμμετεχουσών στη συγκέντρωση επιχειρήσεων που ήδη διατηρούν στην αγορά παροχής επιχειρηματικών χορηγήσεων∙
(ii) Σε όσες περιπτώσεις επιχειρηματικών χορηγήσεων λαμβάνονται εξασφαλίσεις υπό μορφή εκχώρησης ασφαλειών ζωής και/ή ασφαλειών γενικού κλάδου, οι τράπεζες αποδέχονται ασφάλειες από όλους τους ασφαλιστικούς παρόχους, και αντίστοιχα οι δανειολήπτες έχουν δικαίωμα να συνάψουν την απαραίτητη ασφάλεια (ζωής και γενικού κλάδου) με οποιαδήποτε ασφαλιστική εταιρεία. Πρακτική απόδειξη της μη ύπαρξης απλής γραμμικής συσχέτισης μεταξύ της δραστηριότητας ενός οργανισμού στην επιχειρηματική τραπεζική και της δραστηριότητας του ίδιου οργανισμού στην ασφαλιστική αγορά αποτελεί η ίδια η Αγοράστρια.[62] Ανεξαρτήτως του μεριδίου αγοράς στην αγορά παροχής υπηρεσιών επιχειρηματικών χορηγήσεων, το αντίστοιχο μερίδιο αγοράς της Αγοράστριας στις αγορές ασφαλίσεων ζωής και γενικής φύσεως ανέρχεται σε {…} [5-10]% και [5-10]% αντίστοιχα, δηλαδή παραμένει σε πολύ πιο χαμηλά επίπεδα.
(iii) Όπως έχει ήδη αναφερθεί, το αντίστροφο του «bancassurance» δεν ισχύει: δηλαδή πελάτης ο οποίος αγοράζει ασφάλεια ζωής και/ή ασφάλεια γενικού κλάδου δεν χρειάζεται να αγοράσει, και δεν αγοράζει κατά συνέπεια τραπεζικές υπηρεσίες (είτε χορηγήσεων είτε καταθέσεων). Με άλλα λόγια, η αύξηση του μεριδίου αγοράς της Αγοράστριας στις σχετικές αγορές παροχής υπηρεσιών ασφάλειας ζωής και υπηρεσιών ασφάλειας γενικής φύσεως δεν οδηγεί σε αύξηση του αντίστοιχου μεριδίου της Αγοράστριας στις αγορές (λιανικών ή επιχειρηματικών) υπηρεσιών χορηγήσεων και/ή καταθέσεων. Συνεπώς, οι αγορές λιανικών ή επιχειρηματικών υπηρεσιών χορηγήσεων και/ή υπηρεσιών καταθέσεων δεν είναι σε καμία περίπτωση επηρεαζόμενες αγορές για σκοπούς αξιολόγησης της παρούσας συγκέντρωσης.
3. Παροχή υπηρεσιών χορηγήσεων
150. Επιπλέον, υποστηρίζεται από την κοινοποιούσα επιχείρηση ότι στην αγορά ασφαλίσεων ζωής παρατηρείται σημαντικός βαθμός αλλαγής παρόχου κάθε χρόνο. Βάσει στοιχείων του ΣΑΕΚ για τα έτη 2022 και 2023, ποσοστό μεγαλύτερο του [5-10]% αλλάζει πάροχο μέσα σε μία χρονιά, καταδεικνύοντας την ευκολία αλλαγής παρόχου, τον βαθμό καλής ενημέρωσης των πελατών και την δυναμικότητα της αγοράς.
|
Ασφαλίσεις ζωής |
|
|
Αναλογία αλλαγής παρόχου 2021-2022[63] |
Αναλογία αλλαγής παρόχου 2022-2023 |
|
[5-10]% |
[5-10]% |
151. Επίσης χαρακτηριστικό ως προς τη δυναμικότητα της αγοράς, τα στοιχεία του ΣΑΕΚ για τα έτη 2021, 2022 και 2023 καταδεικνύουν ότι άνω του [10-20]% και ως [20-30]% του συνόλου εργασιών των ασφαλίσεων ζωής είναι από νέες εργασίες.
152. Βάσει των ανωτέρω διευκρινίζεται ότι για σκοπούς εξέτασης της παρούσας συγκέντρωσης, οι αγορές λιανικών ή επιχειρηματικών υπηρεσιών χορηγήσεων και υπηρεσιών καταθέσεων δεν είναι κάθετα συνδεόμενες αγορές. Οι ασφαλίσεις δεν λειτουργούν ως εισροή για τις χορηγήσεις οποιουδήποτε είδους. Το ότι η τραπεζική πρακτική χρησιμοποιεί διαφορετικών ειδών ασφαλίσεις ως εξασφάλιση για λόγους διαχείρισης ρίσκου, δεν συνεπάγεται κανενός είδους κίνητρο στα τραπεζικά ή ασφαλιστικά ιδρύματα να συνδέσουν τα δύο προϊόντα συστηματικά.
153. Επιπρόσθετα, υποστηρίζεται ότι ο Στόχος δεν παρέχει credit insurance, δηλαδή ασφάλιση που καλύπτει τον κίνδυνο μη πληρωμής δανείου από δανειολήπτες. Παρέχει όμως, {…} υπηρεσίες ασφάλισης που μπορούν να εκχωρηθούν σε δανειοδότες επιχειρηματικών δανείων, δηλαδή:
(i) Η CNP Cyprialife παρέχει ασφάλειες ζωής που αφορούν εξασφάλιση στεγαστικών δανείων, το συνολικό ακαθάριστο εγγεγραμμένο ασφάλιστρο (Gross Written Premium) των οποίων για το 2023 ανήλθε στο ποσό των €{…}, εκ των οποίων €{…} αφορά λιανικές χορηγήσεις, ενώ το υπόλοιπο δηλαδή €{…} αφορά επιχειρηματικές χορηγήσεις.
Όσον αφορά τις λιανικές χορηγήσεις, το [60-70]% των εν λόγω ασφαλειών ζωής που παρασχέθηκαν κατά το 2023 από την CNP Cyprialife ως εξασφάλιση στεγαστικών δανείων αφορούν την {…}, ενώ το [20-30]% την {…} (συγκεκριμένα [10-20]% αφορούσαν την {…} και το [5-10]% την {…}).
(ii) H CNP Asfalistiki παρέχει επίσης ασφάλειες οικείας για ακίνητα που αφορούν εξασφάλιση στεγαστικών δανείων, το συνολικό ακαθάριστο εγγεγραμμένο ασφάλιστρο (gross written premium) των οποίων για το 2023 ανήλθε στο ποσό των €{…} εκ των οποίων €{…} ([50-60]%) αφορά επιχειρηματικές χορηγήσεις, ενώ το υπόλοιπο δηλαδή €{…} ([40-50]%) αφορά λιανικές χορηγήσεις.
154. Περαιτέρω, επεξηγείται από την κοινοποιούσα εταιρεία ότι όσον αφορά τις λιανικές και επιχειρηματικές χορηγήσεις από κοινού, το [50-60]% των ασφαλειών γενικής ασφάλισης που παρασχέθηκαν κατά το 2023 από την CNP Asfalistiki ως εξασφάλιση στεγαστικών δανείων αφορούν την {…}, ενώ το [30-40]% την {…} (συγκεκριμένα [10-20]% αφορούσαν την {…} και το [10-20]% την {…}).
155. Η κοινοποιούσα, με βάση τα πιο πάνω, αποφαίνεται ότι η ενοποιημένη οντότητα δεν θα είχε τη δυνατότητα αξιοποίησης της θέσης της στην παροχή ασφαλίσεων με σκοπό την αύξηση του μεριδίου αγοράς της στην παροχή επιχειρηματικών δανείων. Ο Στόχος δεν παρέχει credit insurance, αλλά διαφορετικής μορφής ασφάλισης, η οποία θα μπορούσε μόνο υπό περιστάσεις να εκχωρηθεί σε σχέση με επιχειρηματικά δάνεια, συνεπώς η σχέση μεταξύ των δύο δραστηριοτήτων είναι εξ’ υπαρχής αδύνατη. Σε κάθε περίπτωση, το μερίδιο αγοράς στις σχετικές ασφαλιστικές αγορές είναι περιορισμένο ([20-30]% στις ασφάλειες ζωής και [10-20]% στις γενικές ασφάλειες).
156. Περαιτέρω, σημειώνεται από την κοινοποιούσα επιχείρηση ότι τα προαναφερθέντα ποσά των €{…} και €{…} αντιστοιχούν στο [5-10]% και [5-10]% της συνολικής αξίας των ασφαλίσεων ζωής της CNP για ιδιώτες και επιχειρήσεις, αντίστοιχα. Ομοίως, για τις γενικές ασφαλίσεις, το συνολικό ποσό των €{…} αποτελεί το [10-20]% της συνολικής αξίας των γενικών ασφαλίσεων της CNP. Λαμβάνοντας υπόψη αυτά τα ποσοστά, μπορεί να συναχθεί το συμπέρασμα ότι για την CNP (καθώς και για τη μελλοντική ενοποιημένη οντότητα), η δραστηριοποίηση στην παροχή ασφαλίσεων που αφορούν επιχειρηματικές και λιανικές χορηγήσεις δεν είναι σημαντική όσον αφορά το σύνολο των εργασιών της. Κατά συνέπεια, είναι απίθανο η ενοποιημένη οντότητα να έχει οικονομικά κίνητρα να αυξήσει την ισχύ της σε οποιαδήποτε υποθετική υπο-αγορά της παροχής ασφαλίσεων που αφορούν επιχειρηματικές και λιανικές χορηγήσεις, δεδομένου της μικρής σημαντικότητάς της και εφόσον δεν θα υπάρχει δυνατότητα από την πλευρά της εταιρείας να περιορίσει την πρόσβαση σε οποιαδήποτε από τις σχετικές αγορές παροχής και διανομής γενικών ασφαλίσεων και ασφαλίσεων ζωής.[64] Αντίστροφα, η αύξηση επιχειρηματικών δανείων από μέρους της ενοποιημένης οντότητας δεν οδηγεί σε αύξηση του μεριδίου αγοράς της στις ασφαλιστικές αγορές, δεδομένου ότι οι σχετικές ασφαλίσεις αποτελούν πολύ μικρό μέρος της γενικής ασφαλιστικής της δραστηριότητας.
157. Επίσης, επεξηγείται ότι {…}.
158. Περαιτέρω, διευκρινίζεται ότι {…}
4. Συμπέρασμα
159. Από τα πιο πάνω, προκύπτει ότι από το σύνολο των {…} Ευρώ των ακαθάριστων ασφαλίστρων ζωής που πραγματοποιεί ο Στόχος, {…} τα {…} Ευρώ εξ αυτών αφορούν λιανικές χορηγήσεις και {…} Ευρώ τις επιχειρηματικές χορηγήσεις. Συγκεκριμένα, από τα {…} Ευρώ, {…} Ευρώ αφορούν λιανικές χορηγήσεις της {…}, ενώ {…} Ευρώ της Αγοράστριας. Επομένως, εφόσον το συνολικό μερίδιο της αγοράς του Στόχου στις ασφάλειες ζωής ανέρχεται σε [20-30]%, τα {…} που πραγματοποίησε το 2023 σε ασφάλειες ζωής για χορηγήσεις, αντιστοιχούν σε μόλις [5-10]%[65] του ολικού μεριδίου που κατέχει στην αγορά.
160. Όσον αφορά την αγορά παροχής υπηρεσιών γενικής ασφάλισης, η αξία των ασφαλίστρων του Στόχου ανέρχεται σε {…} Ευρώ, ενώ εξ αυτών, {…} Ευρώ αφορούν εξασφάλιση στεγαστικών δανείων ({…} Ευρώ για τις λιανικές χορηγήσεις και {…} Ευρώ για τις επιχειρηματικές χορηγήσεις). Επομένως, από τη συνολική αγορά του Στόχου όπου το μερίδιο του ανέρχεται σε [10-20]%, ποσοστό [10-20]%[66] εξ αυτού αφορά τις γενικές ασφάλειες για στεγαστικά δάνεια.
161. Αναφορικά με το συνολικό μερίδιο της Αγοράστριας στην αγορά παροχής υπηρεσιών χορηγήσεων στην Κύπρο, το οποίο ανέρχεται σε [30-40]% στις λιανικές χορηγήσεις και [40-50]% στις επιχειρηματικές χορηγήσεις, η Επιτροπή παρατηρεί καταρχάς ότι στην εν λόγω αγορά δραστηριοποιούνται αρκετοί ανταγωνιστές, με μεγαλύτερο εξ αυτών να είναι η {…}. Περαιτέρω, ανεξαρτήτως του υψηλού μεριδίου αγοράς της Αγοράστριας, το μερίδιο αγοράς που κατέχει μέσω της Hellenic Life και της Παγκυπριακής Ασφαλιστικής στις αγορές ασφαλίσεων ζωής και γενικής φύσεως ανέρχεται σε μόλις [5-10]% και [5-10]%, αντίστοιχα. Παρόλο που η κοινοποιούσα επιχείρηση δεν προσκόμισε στοιχεία που να αφορούν την Hellenic Life και της Παγκυπριακής Ασφαλιστικής, αναμένεται ότι και τα αντίστοιχα μερίδια αγοράς της Αγοράστριας που αφορούν ασφαλιστικές καλύψεις σε χορηγήσεις θα κυμαίνονται σε χαμηλότερα επίπεδα από τα πιο πάνω αναφερθέντα στη συνολική αγορά της Κυπριακής Δημοκρατίας.
162. H Επιτροπή επισημαίνει, μέσα από τα στοιχεία της κοινοποιούσας εταιρείας ότι, όσον αφορά τις λιανικές και επιχειρηματικές χορηγήσεις, το [50-60]% των ασφαλειών γενικής ασφάλισης που παρασχέθηκαν κατά το 2023 από την CNP Asfalistiki ως εξασφάλιση στεγαστικών δανείων αφορούν την {…}, ενώ το [60-70]% των ασφαλειών ζωής που παρασχέθηκαν κατά το 2023 από την CNP Cyprialife ως εξασφάλιση στεγαστικών δανείων σε λιανικές χορηγήσεις, αφορούν και πάλι την {…}.
163. Περαιτέρω, η Επιτροπή παρατηρεί ότι στην κοινοποίηση παρουσιάζεται η ακόλουθη αναφορά: «μετά την ολοκλήρωση της προτεινόμενης συγκέντρωσης, ο Πωλητής θα εξετάσει την αναδιοργάνωση και συγχώνευση των ασφαλιστικών εταιρειών ζωής και γενικού κλάδου αντίστοιχα». Σε διευκρινιστικό ερώτημα της Υπηρεσίας ημερομηνίας 20/11/2024, η κοινοποιούσα εταιρεία απάντησε ότι {…}.
164. Επομένως, παρόλο που το μερίδιο της Αγοράστριας στην αγορά παροχής υπηρεσιών χορηγήσεων υπερβαίνει το 25%, όπως καθορίζεται στο Παράρτημα Ι παρ. 4(γ) του Νόμου, η κοινοποιούμενη συγκέντρωση δεν θεωρείται ότι θα έχει σημαντικές επιπτώσεις στην αγορά παροχής χορηγήσεων για τους λόγους που καταγράφηκαν ανωτέρω.
VI. ΚΑΤΑΛΗΚΤΙΚΟ
165. Η Επιτροπή καταρχάς σημειώνει ότι ο έλεγχος των συγκεντρώσεων αφορά τη διαπίστωση κατά πόσον η συγκέντρωση θα επιφέρει αλλαγές στη δομή της αγοράς δια της σημαντικής παρακώλυσης του ανταγωνισμού και ιδίως, ως αποτέλεσμα της δημιουργίας ή ενίσχυσης δεσπόζουσας θέσης εντός της επηρεαζόμενης αγοράς.
166. Υπό το φως των πιο πάνω, η Επιτροπή, λαμβάνοντας υπόψη τις πρόνοιες του άρθρου 19 του Νόμου, καταλήγει ότι παρόλο που στην εν προκειμένω συγκέντρωση προκύπτουν επηρεαζόμενες αγορές από την οριζόντια και
167. γειτονική σχέση μεταξύ των συμμετεχουσών επιχειρήσεων, ήτοι στις σχετικές αγορές (i) παροχής ασφαλειών ζωή, (ii) παροχής ασφαλειών γενικού κλάδου και (iii) της αγοράς παροχής υπηρεσιών χορηγήσεων, ως έχουν αναλυθεί ανωτέρω δεν ενδέχεται να παρακωλύσουν σημαντικά τον ανταγωνισμό, ιδίως ως αποτέλεσμα της δημιουργίας και/ή της ενίσχυσης δεσπόζουσας θέσης στην επηρεαζόμενη αγορά εντός της Δημοκρατίας. Επιπρόσθετα, δεν προκύπτουν οποιεσδήποτε άλλες αγορές στις οποίες ενδέχεται να έχει σημαντικές επιπτώσεις η κοινοποιούμενη συγκέντρωση.
168. Περαιτέρω, η Επιτροπή παρατηρεί ότι η κοινοποιηθείσα πράξη συγκέντρωσης δημοσιεύτηκε στις 09/08/2024 και μέχρι την ημερομηνία λήψης της απόφασής της, δεν παραλήφθηκαν οποιαδήποτε σχόλια με μονομερείς και συντονισμένες επιδράσεις που δύναται να προκαλέσει η πραγματοποίησή της, με την άποψη πως αυτή είναι ικανή να προκαλέσει σημαντική παρακώλυση του αποτελεσματικού ανταγωνισμού στην αγορά.
169. Σύμφωνα με τις πρόνοιες του Νόμου και συγκεκριμένα των άρθρων 20 και 21, το κριτήριο βάσει του οποίου μια συγκέντρωση κηρύσσεται συμβατή ή ασύμβατη με τη λειτουργία του ανταγωνισμού στην αγορά, αφορά τη σημαντική παρακώληση του ανταγωνισμού στη Δημοκρατία ή σε σημαντικό τμήμα αυτής, ιδίως ως αποτέλεσμα της δημιουργίας ή της ενίσχυσης δεσπόζουσας θέσης.
170. Ως εκ τούτου, ενεργώντας σύμφωνα με το άρθρο 22 του Νόμου, η Επιτροπή ομόφωνα αποφασίζει να μην αντιταχθεί στην κοινοποιηθείσα συγκέντρωση και κηρύσσει αυτή συμβατή με τη λειτουργία του ανταγωνισμού στην αγορά.
|
Εύα Παντζαρή Πρόεδρος Επιτροπής Προστασίας Ανταγωνισμού |
_________________________ |
|
Νεόφυτος Μαυρονικόλας Μέλος Επιτροπής Προστασίας Ανταγωνισμού
|
_________________________ |
|
Ιωάννα Σαπίδου Μέλος Επιτροπής Προστασίας Ανταγωνισμού |
_________________________ |
[1] https://publicoam.cse.com.cy/card-details/214086/214088tr Διευκρινίζεται ότι στις 04/06/2024, η Eurobank ανακοίνωσε την αύξηση του ποσοστού συμμετοχής της στην Hellenic Bank σε 55,3% και την υποβολή δημόσιας πρότασης προς τους μετόχους της Hellenic Bank. Στις 26/06/2024, η Eurobank ανακοίνωσε την έγκριση της δημοσίευσης του εγγράφου δημόσιας πρότασης για την απόκτηση μέχρι 100% του εκδομένου μετοχικού κεφαλαίου της Hellenic Bank. Η περίοδος αποδοχής έληξε στις 30/07/2024.
* Οι αριθμοί και/ή τα στοιχεία που παραλείπονται/διαγράφονται και δεν εμφανίζονται τόσο σε αυτό το σημείο, όσο και στη συνέχεια, καλύπτονται από επιχειρηματικό απόρρητο ή αφορούν πληροφορίες εμπιστευτικής φύσεως ή/και αφορούν τον περί της Προστασίας των Φυσικών Προσώπων Έναντι της Επεξεργασίας των Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα και της Ελεύθερης Κυκλοφορίας των Δεδομένων αυτών Νόμο του 2018 (Ν. 125(I)/2018). Ενδεικτικό της παράλειψης είναι το σύμβολο {…}.
[2] Απόφαση ΕΕ M. 8257 - NNGROUP/DELTALLOYD, ημερομηνίας 07/04/2017, παρ. 10-11.
[3] Απόφαση ΕΕ M. 6053 - CVC/Apollo/BritInsurance, ημερομηνίας 19/01/2011, παρ. 19-20.
[4] Ibid.
[5] Απόφαση ΕΕ COMP/M.4284 - Axa/Winterthur, 28/8/2006, παρά. 7.
[6] Supra υποσ. 3, M. 6053.
[7] Απόφαση ΕΕ Μ.10447 - NN / METLIFE GREECE / METLIFE POLAND, ημερομηνίας 07/12/2021, παρ. 18-21.
[8] Ibid. Απόφαση ΕΕ M. 9796 - UNIQA / AXA (INSURANCE, ASSET MANAGEMENT AND PENSIONS - CZECHIA, POLAND AND SLOVAKIA), ημερομηνίας 29/07/2020.
[9] Απόφαση ΕΕ Αρ. 7233, ALLIANZ/ GOINGCONCERNOFUNIPOLSAIASSICURAZIONI, ημερομηνίας 10/06/2014.
[10] Ibid.
[11] Απόφαση ΕΕ M.9432 - ALLIANZ HOLDINGS / LEGAL AND GENERAL INSURANCE, ημερομηνίας 26/09/2019.
[12] Ibid.
[13] Απόφαση ΕΕ M.9796 –UNIQA / AXA (INSURANCE, ASSET MANAGEMENT AND PENSIONS - CZECHIA, POLAND AND SLOVAKIA), ημερομηνίας 29/07/2020.
[14] Απόφαση ΕΠΑ: 20/2011 - Κοινοποίηση συγκέντρωσης αναφορικά με την απόκτηση κοινού ελέγχου της εταιρείας Demco Insurance Ltd από την εταιρεία Rodardo Ltd και τον κ. Κοντομηνά, ημερομηνίας 16/03/2011.
[15] Απόφαση ΕΠΑ: 10/2024 - Κοινοποίηση συγκέντρωσης αναφορικά με την απόκτηση μετοχικού κεφαλαίου της Hellenic Bank Public Company Limited από την Τράπεζα Eurobank A.E., ημερομηνίας 02/02/2024.
[16] Απόφαση ΕΠΑ: 36/2021 - Κοινοποίηση συγκέντρωσης αναφορικά με την απόκτηση των στοιχείων ενεργητικού, παθητικού και τις εργασίες του υποκαταστήματος της Byblos Bank S.A.L. στην Κύπρο από την Astro Βank Public Company Limited, ημερομηνίας 10/06/2021.
[17] Απόφαση ΕΠΑ: 33/2018 - Κοινοποίηση συγκέντρωσης αναφορικά με την απόκτηση από τη Hellenic Bank Public Company Ltd δραστηριοτήτων και περιουσιακών στοιχείων της Συνεργατικής Κυπριακής Τράπεζας Λτδ, ημερομηνίας 24/07/2018.
[18]Απόφαση ΕΕ Αρ. 10786, BNP Paribas/Caceis/Jv, ημερομηνίας 21/12/2022, παρά 74.
[19] Απόφαση ΕΕ Αρ. 10378, Vub/SlovenskaSporitelna/TatraBanka / 365.Bank/Csob/Jv, ημερομηνίας 26/04/2022, παρά. 41-42.
[20]Απόφαση ΕΕΑ Αρ. 562/2013, Γνωστοποίηση συγκέντρωσης της ανώνυμης τραπεζικής εταιρίας με την επωνυμία «ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Α.Ε.» σε σχέση με την απόκτηση του ελέγχου της ανώνυμης τραπεζικής εταιρίας με την επωνυμία «ΤΡΑΠΕΖΑ EUROBANK ERGASIAS A.E.» δια της υποβολής προαιρετικής δημόσιας πρότασης για την απόκτηση του συνόλου των κοινών ονομαστικών μετά ψήφου μετοχών, ημερομηνίας 14/02/2013, σελ.59.
[21] Απόφαση ΕΠΑ: 44/2018, Κοινοποίηση συγκέντρωσης αναφορικά με την απόκτηση από την AstroBank Ltd δραστηριοτήτων της USB Bank PLC, ημερομηνίας 13/09/2018 και Απόφαση ΕΠΑ: 10/2024, Κοινοποίηση συγκέντρωσης αναφορικά με την απόκτηση μετοχικού κεφαλαίου της Hellenic Bank Public Company Limited από την Τράπεζα Eurobank A.E., ημερομηνίας 02/02/2024.
[22]Supra υποσ.2, Μ.8257, παρά.16. Supra υποσ. 17, Μ.10447, παρά.31.
[23]Supra υποσ.15. Βλ. επίσης, Απόφαση ΕΠΑ Αρ.15/2022, Κοινοποίηση συγκέντρωσης αναφορικά με την απόκτηση μέρους του χαρτοφυλακίου χορηγήσεων και μικρών αριθμών καταθέσεων, οι οποίες αφορούν εξασφαλίσεις ορισμένων χορηγήσεων της RCB Bank Ltd από την Hellenic Bank Public Company Limited, ημερομηνίας 23/03/2022.
[24]Supra υποσ.2, Μ.8257, παρά. 77.
[25]Supra υποσ. 23.
[26] Supra υποσ. 19, παρά. 47.
[27] Supra υποσ. 23.
[28]Απόφαση της ΕΕ για την κήρυξη μιας συγκέντρωσης ως ασυμβίβαστης με την κοινή αγορά (Υπόθεση IV/M.784 - Kesko/Tuko), ημερομηνίας 20/11/1996, παρά.15.
[29] Η αξία των ακαθάριστων ασφαλίστρων με βάση την οποία υπολογίζεται ο κύκλος εργασιών των ασφαλιστικών επιχειρήσεων σύμφωνα με τον Νόμο, παρατίθεται στις οικονομικές καταστάσεις της Hellenic Life και της Cyprialife. Τα εν λόγω ποσά παρατίθενται συγκεντρωτικά για όλες τις ασφαλιστικές επιχειρήσεις της κυπριακής αγοράς, στα στατιστικά στοιχεία που δημοσιεύει ο Σύνδεσμος Ασφαλιστικών Εταιρειών Κύπρου.
[30] Ετήσια Στατιστικά Αποτελέσματα 2023, tab L Premiums incl. A&H, cell E15 https://www.iac.org.cy/el/statistics/iac-statistical-results
[31] Ετήσια Στατιστικά Αποτελέσματα 2023, tab L Premiums incl. A&H, cell E16 https://www.iac.org.cy/el/statistics/iac-statistical-results
[32] Ετήσια Στατιστικά Αποτελέσματα 2023, tab L Premiums incl. A&H, cell E24 https://www.iac.org.cy/el/statistics/iac-statistical-results
[33] (0-5)% + (21-30)% = (21-30)%
[34] https://www.iac.org.cy/el/statistics/iac-statistical-results, see tab “ΝL Premiums”, table “Total Non Life Gross Written Premiums excluding A&H premiums by life companies”
[35] https://www.iac.org.cy/el/statistics/iac-statistical-results, see tab “ΝL Premiums”, table “Total Non Life Gross Written Premiums excluding A&H premiums by life companies”
[36] Ετήσια Στατιστικά Αποτελέσματα 2023 του Συνδέσμου Ασφαλιστικών Εταιρειών Κύπρου https://www.iac.org.cy/el/statistics/iac-statistical-results
[37] Ετήσια Στατιστικά Αποτελέσματα 2023 του Συνδέσμου Ασφαλιστικών Εταιρειών Κύπρου https://www.iac.org.cy/el/statistics/iac-statistical-results
[42] Διάφορες άλλες ασφαλιστικές εκτός του κλάδου ζωής σύμφωνα με τα στοιχεία του Συνδέσμου Ασφαλιστικών Εταιρειών Κύπρου.
[43] Ο όμιλος Eurobank απέκτησε τον έλεγχο της Hellenic Bank τον Ιούνιο του 2024 συνεπώς, στις ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις του ομίλου Eurobank για το έτος 2023 δεν συνυπολογίζεται ο κύκλος εργασιών της Hellenic Bank.
[44] Ετήσιες Οικονομικές Καταστάσεις της Eurobank Cyprus για το έτος που έληξε 31/12/2023 (eurobank.com.cy/Eurobank/media/docs/Eurobank-Cyprus-Ltd_Audited-FS-2023.pdf).
[45] Ο όμιλος Eurobank απέκτησε τον έλεγχο της Hellenic Bank τον Ιούνιο του 2024 συνεπώς, στις ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις του ομίλου Eurobank για το έτος 2023 δεν συνυπολογίζεται ο κύκλος εργασιών της Hellenic Bank.
[46] {…}.
[47] https://www.mof.gov.cy/mof/iccs.nsf/all/C634F7B5664AF375C2258765002EFF9B/$file/%CE%9F%CE%B4%CE%B7%CE%B3%CF%8C%CF%82%20%CE%B3%CE%B9%CE%B1%20%CF%84%CE%B7%CE%BD%20%CF%85%CF%80%CE%BF%CE%B2%CE%BF%CE%BB%CE%AE%20%CE%B1%CE%B9%CF%84%CE%AE%CF%83%CE%B5%CF%89%CE%BD.pdf?openelement
[48] Απόφαση της Επιτροπής Αρ. 33/2018, Hellenic Bank / Συνεργατική Κυπριακή Τράπεζα.
[49] Βλ. παρ. 18.
[50] Βλ σχετικά Κατευθυντήριες Γραμμές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Αξιολόγηση των Οριζόντιων Συγκεντρώσεων σύμφωνα με τον Κανονισμό του Συμβουλίου για τον έλεγχο των συγκεντρώσεων μεταξύ των επιχειρήσεων (2004/C 31/03), παρά. 64.
[51] Βλ. σχετικά supra υποσ.15, Απόφαση ΕΠΑ Αρ. 10/2024. Supra υποσ. 17, Απόφαση ΕΠΑ Αρ. 33/2018.
[52] Βλ. επίσης, απόφαση ΕΠΑ, Αρ. 15/2022, Hellenic Bank / RCB.
[53] Οικονομικές Καταστάσεις της Ελληνικής Τράπεζας για το έτος 2023, σελ. 109 https://www.hellenicbank.com/-/media/hbc/announcements/2024/april/12m2023/annual-financial-report-of-the-hellenic-bank-group-for-the-year-ended-31-december-2023.pdf
[54] Οικονομικές Καταστάσεις της Eurobank Cyprus για το έτος 2023, σελ. 86, eurobank.com.cy/Eurobank/media/docs/Eurobank-Cyprus-Ltd_Audited-FS-2023.pdf
[55] ΚΤΚ, Νομισματικές και Χρηματοοικονομικές Στατιστικές για το έτος 2024, Ιανουάριος 2024, ημερ. Δημοσίευσης 01/08/2024, tab Π6.1, cells H225, I225, J225. <https://www.centralbank.cy/el/publications/monetary-and-financial-statistics/year-2024>
[56] [30-40]% συν [0-5]%, τα μερίδια αγοράς της Hellenic Bank και της Eurobank Cyprus, αντίστοιχα.
[57] Διευκρινίζεται ότι η Eurobank Cyprus δεν δραστηριοποιείται καθόλου στην αγορά διανομής ασφαλιστικών προϊόντων.
[58] Τουλάχιστον όσον αφορά την αγορά διανομής υπηρεσιών ασφάλισης γενικής φύσης, και σε κάθε περίπτωση οριακά όσον αφορά την αγορά διανομής υπηρεσιών ασφάλισης ζωής.
[59] Οικονομικές Καταστάσεις της Ελληνικής Τράπεζας για το έτος 2023, σελ. 109 https://www.hellenicbank.com/-/media/hbc/announcements/2024/april/12m2023/annual-financial-report-of-the-hellenic-bank-group-for-the-year-ended-31-december-2023.pdf
[60] Οικονομικές Καταστάσεις της Eurobank Cyprus για το έτος 2023, σελ. 86, eurobank.com.cy/Eurobank/media/docs/Eurobank-Cyprus-Ltd_Audited-FS-2023.pdf
[61] Νομισματικές και Χρηματοοικονομικές Στατιστικές ΚΤΚ, Σεπτέμβριος 2024, Tab Π6 (L225 – H225 – I225 – J225) {…}.
[62] Αντίστοιχα, δεν υπάρχει άμεση σχέση / γραμμική συσχέτιση μεταξύ της δραστηριότητας ενός οργανισμού στη λιανική τραπεζική και της δραστηριότητας του ίδιου οργανισμού στην ασφαλιστική αγορά.
[63] Τα ποσοστά υπολογίζονται με βάση τα στοιχεία του ΣΑΕΚ. Βλ. Ετήσια Στατιστικά Αποτελέσματα 2023, καρτέλες L Premiums incl. A&H και L New Business, https://www.iac.org.cy/el/statistics/iac-statistical-results. Επισημαίνεται ότι η αναλογία αξίας νέων εργασιών η οποία έχει υπολογιστεί προηγουμένως ενσωματώνει δύο διαφορετικούς παράγοντες: α) αλλαγές στο μέγεθος της αγοράς και β) μεταστροφές (αλλαγές παρόχου). Για τον υπολογισμό της αναλογίας αλλαγής παρόχου για την αγορά της ασφάλισης ζωής, υπολογίζεται αρχικά η ετήσια αλλαγή της συνολικής αξίας της αγοράς και στη συνέχεια αφαιρείται από την αξία των νέων εργασιών. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την αξία της αλλαγής παρόχου. Στη συνέχεια, η αξία αλλαγής παρόχου διαιρείται με την συνολική αξία του προηγούμενου έτους. Για παράδειγμα, για το 2022 έως 2023, η ετήσια μεταβολή υπολογίζεται ως {…} μείον {…}, δηλαδή {…}. Στη συνέχεια, ο λόγος μετακίνησης υπολογίζεται αφαιρώντας {…} από {…} και διαιρώντας το αποτέλεσμα με {…}.
[64] Απόφαση ΕΕ Αρ. 10229 – Allianz/Aviva Italia, ημερομηνίας 29/06/2021, παρ. 52 και 56.
[65] €{…}./€{…}=[5-10]%
[66] €{…}/€{…}=[10-20]%