ΕΦΕΤΕΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΠΟΙΝΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Ποινική Έφεση Αρ.: 93/2025)
29 Απριλίου 2025
[Χ.Β. ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ, Μ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, Μ.Γ. ΠΙΚΗΣ, Δ/ΣΤΕΣ]
PAUL OGBECHI
Εφεσείων
v.
ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ
Εφεσίβλητης
---------------------------------------------------
Π. Πιερίδης, για τον Εφεσείοντα
Κ. Χατζηκωνσταντίνου (κα) για Γενικόν Εισαγγελέα, για την Εφεσίβλητη
ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ, Δ.: Η απόφαση είναι ομόφωνη.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ, Δ.: Ο Εφεσείων, Κατηγορούμενος 4 πρωτοδίκως, προσβάλλει με δύο λόγους έφεσης τη διαταγή κράτησής του μέχρι την εμφάνιση στο Κακουργοδικείο (30.4.25), την οποία διαταγή εξέδωσε στις 28.3.25 το E.Δ. Λεμεσού. Εκ των 10 κατηγοριών αντιμετωπίζει τις κατηγορίες 1, 2, 3 και 5 από κοινού με τους υπόλοιπους κατηγορούμενους. Αυτές αφορούν αντίστοιχα συνωμοσία προς εμπορία ενήλικου προσώπου (Π.Κ. 371), εμπορία ενήλικου προσώπου (Άρθρο 6 του Ν.60(I)/14), σεξουαλική εκμετάλλευση ενήλικου προσώπου (Άρθρο 9 του Ν.60(I)/14) και εκμετάλλευση πόρνης [Π.Κ. 164(1)(α)].
Οι Κατηγορούμενοι 1 και 2 δεν είχαν φέρει ένσταση, επιφυλασσόμενοι να αγορεύσουν ενώπιον του Κακουργοδικείου. Ο Κατηγορούμενος 3 είχε φέρει ένσταση, καταχωρίζοντας και αυτός έφεση, την οποία όμως ενώπιόν μας απέσυρε επιφυλασσόμενος να αγορεύσει επίσης ενώπιον του Κακουργοδικείου.
Το αίτημα κράτησης είχε στηριχθεί επί του κινδύνου φυγοδικίας. Ο κίνδυνος φυγοδικίας εξετάζεται σε συνάρτηση αφενός με (i) τη σοβαρότητα του αδικήματος, (ii) την αυστηρότητα της τυχόν επιβληθησομένης ποινής και (iii) την πιθανότητα καταδίκης (αντικειμενικά στοιχεία) και αφετέρου με άλλα δεδομένα τα οποία αφορούν τον κατηγορούμενο (υποκειμενικά στοιχεία). Υπάρχει πλούσια νομολογία για το θέμα, όπως και για τις προϋποθέσεις επέμβασης του Εφετείου σε διαταγή κράτησης (βλ. Γενικού Εισαγγελέα v. Γ.Ν., Ποιν. Έφ. 145/2023, ημερ. 21.7.23, Θεοχάρους κ.ά. v. Δημοκρατίας (2002) 2 Α.Α.Δ. 48, Hajali v. Δημοκρατίας, Ποιν. Έφ. 213/2024, ημερ. 30.9.24).
Στην παρούσα περίπτωση ο Εφεσείων δεν αμφισβητεί τη σοβαρότητα των αδικημάτων και την αυστηρότητα των τυχόν επιβληθησομένων ποινών, σε περίπτωση καταδίκης του. Με τον πρώτο λόγο έφεσης εγείρει ζητήματα που αφορούν την πιθανότητα καταδίκης και με τον δεύτερο λόγο έφεσης αναφέρεται σε θέματα που αφορούν τις προσωπικές του περιστάσεις, προβάλλοντας ότι δεν υπήρχε κίνδυνος φυγοδικίας.
Πρώτος Λόγος Έφεσης
Για σκοπούς εξέτασης των εγειρόμενων ζητημάτων θεωρούμε ότι εξυπηρετεί η αυτούσια παράθεση των στοιχείων μαρτυρίας τα οποία υπέδειξε η πρωτόδικη Δικαστής ως υποστηρίζοντα την πιθανότητα καταδίκης εν σχέσει με τον Εφεσείοντα. Έχουν ως εξής (διατηρουμένης της σύνταξης και ορθογραφίας):
«● η κατάθεση της ΜΚ10 παραπονούμενης. Μεταξύ άλλων αναφορών της είναι και για τον 4ο κατηγορούμενο που τον φώναζαν και ως School ‑ boy που την παρέλαβε μαζί με τον Andy. Αυτή εμπλέκει την κατηγορούμενη 1 και αναφέρει τη διαδικασία που ακολουθήθηκε για την εκπόρνευση της, ως επίσης και την εμπλοκή της κατηγορούμενης 2 ‑ φίλης της κατηγορούμενης 1.
[...]
· η σύνδεση του κατηγορούμενου 4 προκύπτει ειδικότερα από το κυανούν 10 ‑ κατάθεση της παραπονούμενης η οποία αναφέρει ότι αυτός είχε το ψευδώνυμο Schoolboy και τη μετέφερε με το αυτοκίνητο του από τις κατεχόμενες περιοχές στις ελεύθερες περιοχές όπου κατέληξε στην πρώτη κατηγορούμενη η οποία την εκπόρνευε,
· στο κυανούν 76 ‑ ανακριτική κατάθεση της πρώτης κατηγορούμενης που αναφέρει ότι ο Schoolboy είναι ο οδηγός ο οποίος έκανε τις μεταφορές και ότι εργαζόταν για άλλο εμπλεκόμενο πρόσωπο, δηλαδή τον Άντη που αναζητείται.
· Στο κυανούν 77 ‑ υποδείξεις σκηνών όπου η πρώτη κατηγορούμενη υποδεικνύει το σπίτι όπου συναντήθηκε με τη δεύτερη Κατηγορούμενη στην Αραδίππου όπου την μετέφερε ο τέταρτος κατηγορούμενος.
[…]
· Στην κατάθεση της πρώτης κατηγορούμενης κυανούν 167 (εννοεί «166») τεκμ.Α' αναγνώρισε μέσω πίνακα 12 φωτογραφιών τον τέταρτο κατηγορούμενο ως το πρόσωπο με την ονομασία Schoolboy ο οποίος είχε χρέη οδηγού και μετέφερε τόσο το θύμα, όσο την ίδια και τη δεύτερη κατηγορούμενη από τα κατεχόμενα στις ελεύθερες περιοχές και αυτός εργαζόταν για το Big Boss και λάμβανε αμοιβή €300 για τη μεταφορά της καθεμιάς.
· Οι καταθέσεις της ΜΚ10 ‑ κυανούν 167 και κυανούν 183 στις οποίες αναγνωρίζει από φωτογραφίες και πίνακα τον 4ον κατηγορούμενο με το όνομα Schoolboy ως το πρόσωπο που την μετέφερε στην κατηγορούμενη 1.
· Ακόμη εναντίον των κατηγορουμένων 3 και 4 από την κατάθεση της 1ης κατηγορούμενης ‑ κυανούν 108 προκύπτει ότι αυτή εκπορνευόταν και είχε πελάτες για σεξ σε διάφορα ξενοδοχεία και διαμερίσματα στη Λεμεσό και όταν ο τέταρτος κατηγορούμενος δεν μπορούσε να την πάρει στους πελάτες την έπαιρνε ο τρίτος».
Κατά την ακρόαση της έφεσης διεφάνη ότι το παράπονο του Εφεσείοντος εστιάζεται βασικά στην αναφορά της πρωτόδικης Δικαστού ότι ο ίδιος «μετέφερε με το αυτοκίνητο του από τις κατεχόμενες περιοχές στις ελεύθερες περιοχές» την Παραπονούμενη. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο Εφεσείων έχει δίκαιο στο σημείο αυτό, υπό την έννοια ότι η Παραπονούμενη στη συμπληρωματική της κατάθεση (Κυανούν 167) επεξήγησε ότι ευρίσκετο ήδη σε χώρο στις ελεύθερες περιοχές όταν την παρέλαβε ο Εφεσείων. Ασφαλώς πρόκειται για εσφαλμένη αναφορά της πρωτόδικης Δικαστού. Πλην όμως το θέμα δεν τελειώνει εδώ. Θα πρέπει να εξεταστεί η συνέπεια της εσφαλμένης αυτής διατύπωσης στο όλο πλέγμα της μαρτυρίας επί της οποίας είχε στηριχθεί η διαπίστωση ύπαρξης πιθανότητας καταδίκης.
Η αρχική κατάθεση της Παραπονούμενης αποτελείται από δέκα δακτυλογραφημένες σελίδες. Σε αυτήν η Παραπονούμενη αναφέρεται αναλυτικά στις διευθετήσεις που είχαν γίνει για την άφιξή της στην Κύπρο με σκοπό την εκπόρνευσή της, στη διαδρομή της από τη Νιγηρία στην Τουρκία και από εκεί στην Κατεχόμενη Κύπρο, όπου το ίδιο βράδυ, κατόπιν διευθετήσεων (που έκαμαν άλλοι) την παρέλαβε ταξί, τη μετέφερε σε άλλο σημείο στα Κατεχόμενα και εκεί επιβιβάστηκε με άλλα 15 περίπου πρόσωπα σε λεωφορειάκι, το οποίο με προφυλάξεις τους μετέφερε σε θαμνώδη περιοχή («had lots of bushes and it looked liked borders») από όπου περπάτησαν και πάλι με προφυλάξεις μέχρι που συνάντησαν δύο άλλα αυτοκίνητα στα οποία επιβιβάστηκαν. Μετά από ταξίδι μιας ώρας την Παραπονούμενη παρέλαβε ο αναζητούμενος «Άντης». Αυτός, αφού περπάτησαν για λίγο, ειδοποίησε τον Εφεσείοντα, ο οποίος ήρθε με το αυτοκίνητό του και παρέλαβε την ίδια και τον Άντη, μεταφέροντας τους στο σπίτι του τελευταίου, από όπου κατέληξε στην Κατηγορούμενη 1, οπότε τις επόμενες μέρες άρχισε η εκπόρνευσή της.
Αυτό το τελευταίο τμήμα της διακίνησης ήταν το σημείο εν σχέσει με το οποίο παρατηρείται η εσφαλμένη αναφορά της πρωτόδικης Δικαστού. Όμως θα πρέπει να επισημάνουμε κατ' αρχάς πως ναι μεν η μαρτυρία δεν αναφέρεται στο ότι ο Εφεσείων παρέλαβε την Παραπονούμενη από τα Κατεχόμενα, πλην όμως από την άλλη πλευρά η κατ' ισχυρισμόν αυτή αρχική εμπλοκή του, αφορά τμήμα της διαδρομής της Παραπονούμενης τη νύχτα που φέρεται να εισήλθε κρυφά και παράνομα στις Ελεύθερες περιοχές. Επισημαίνουμε ότι η Παραπονούμενη αναφέρεται και σε γνώση του Εφεσείοντος για την παρανομία αυτή («Schoolboy said to Andy that if police catch me that moment, they will arrest me since i am not register yet»). Διευκρινίζουμε πως στο πλαίσιο της παρούσας δεν εγείρεται οποιοδήποτε ζήτημα για σειρά άλλων στοιχείων μαρτυρίας, τα οποία αναφέρονται στην ακολουθήσασα εκπόρνευση της Παραπονούμενης, κατά τον τρόπο που συνόψισε και το πρωτόδικο Δικαστήριο.
Σε συνέχεια του βασικού ως άνω παραπόνου υπήρξε εισήγηση ενώπιόν μας ότι το μόνο αδίκημα το οποίο θα μπορούσε να διερευνηθεί ήταν το κατά πόσον ο Εφεσείων «όταν έκανε τον ταξιτζή έπιανε λεφτά και δεν έχει άδεια ταξί». Η εισήγηση προφανώς υπεβλήθη εν σχέσει με το αδίκημα του Άρθρου 164(1)(α) Π.Κ. (αποζείν από κέρδη πορνείας). Πλην όμως μια τέτοια εισήγηση παραγνωρίζει πλήρως το αδίκημα της συνωμοσίας και κυρίως αυτό της εμπορίας ενήλικου προσώπου. Υπενθυμίζουμε προς τούτο ότι βάσει του ερμηνευτικού Άρθρου 2 του Ν.60(I)/14 «εμπορία προσώπων» σημαίνει μεταξύ άλλων τη μεταφορά και διακίνηση, με σκοπό την εκμετάλλευση αυτών. Εννοείται πως η ακριβής αποτίμηση του υφιστάμενου υλικού είτε σε σχέση με ζητήματα ένοχης διάνοιας είτε σε σχέση με τον βαθμό συμμετοχής εκάστου δεν είναι έργο του παρόντος σταδίου και του εξετάζοντος την κράτηση Δικαστηρίου.
Έχουμε την άποψη πως ανεξαρτήτως του σφάλματος, η όλη αλληλουχία των γεγονότων ως καταγράφονται στην παρουσιασθείσα μαρτυρία ικανοποιούσε επαρκώς την ύπαρξη πιθανότητας καταδίκης. Ως εκ τούτου ο πρώτος λόγος έφεσης απορρίπτεται.
Δεύτερος Λόγος Έφεσης
Εξετάζοντας τον δεύτερο λόγο έφεσης και σε άμεση συνέχεια των πιο πάνω θα πρέπει εν πρώτοις να πούμε ότι δεν ευσταθεί το προβληθέν στα πλαίσια του δεύτερου λόγου βασικό επιχείρημα πως αφού δεν υπάρχει πιθανότητα καταδίκης τότε δεν υπάρχει ούτε φόβος ο οποίος θα ωθούσε τον Εφεσείοντα να φυγοδικήσει. Αυτό επειδή, ως έχουμε εξηγήσει προηγουμένως, υπάρχει πιθανότητα καταδίκης. Προσθέτουμε δε ότι η συμμετοχή σε εμπορία προσώπων είναι σοβαρότατο αδίκημα, το οποίο επισύρει πολυετή φυλάκιση και ασφαλώς αντιστοίχως ανάλογα είναι και η ανησυχία για την πιθανή μελλοντική ποινή, καθώς και το κίνητρο φυγοδικίας.
Θα πρέπει επί τούτου να υπενθυμίσουμε πως, βάσει της κατάθεσής του (Κυανούν 184) έφτασε και ο ίδιος ο Εφεσείων στην Κύπρο το 2020 μέσω του παράνομου αεροδρομίου Ερκάν στις Κατεχόμενες περιοχές. Είναι 49 ετών και κατά δήλωσή του δεν ξέρει ούτε ανάγνωση ούτε γραφή, διότι δεν πήγε ποτέ σχολείο αλλά έφτασε εκεί ως «φοιτητής». Παρά ταύτα παρέμεινε στα Κατεχόμενα μόνο μια μέρα διότι τού είπαν ότι έπρεπε να μετακινηθεί στις Ελεύθερες περιοχές, πράγμα που έπραξε, αιτούμενος και πολιτικό άσυλο, για το οποίο εκκρεμεί δικαστική διαδικασία. Εργάζεται μόνο δύο ώρες ημερησίως σε καθαρισμό οικιών ενώ εξασφαλίζει περί τα €500 έως €800 μηνιαίως από μεταφορές προσώπων με αυτοκίνητο που αγόρασε. Τα οικονομικά του δεν τού επιτρέπουν να έχει πάντα χρήματα για φαγητό και για αυτό η Κατηγορούμενη 2 τού έχει δώσει κάποιες φορές μικροποσά των €5 ή €10 για να μπορέσει να φάει κάτι.
Υπό τις περιστάσεις αυτές δεν συμφωνούμε ότι κατά την πενταετή παραμονή του στη Δημοκρατία ο Εφεσείων ανέπτυξε δεσμούς τέτοιους, οι οποίοι εξαλείφουν το κίνητρο και κατ' επέκταση τον κίνδυνο να επιλέξει να φυγοδικήσει. Θεωρούμε ότι η πρωτόδικη Δικαστής είχε υπ' όψιν της όλα τα πιο πάνω στοιχεία πριν την ορθή διαπίστωσή της ότι δεν υπήρχαν οποιοιδήποτε ιδιαίτεροι ή ισχυροί δεσμοί με τη Δημοκρατία.
Ούτε συμφωνούμε ότι διαφοροποιούνται τα πράγματα εκ του γεγονότος ότι σε προηγούμενη δικάσιμο (24.3.25) είχε εμφανιστεί σε άλλη υπόθεση και μετά τη διακοπή εκείνης παρέμεινε για μια περίπου ώρα στον χώρο του Δικαστηρίου μέχρι την καταχώριση της κρινόμενης εδώ υπόθεσης.
Για όλους τους πιο πάνω λόγους η έφεση απορρίπτεται.
Χ.Β. ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ, Δ.
Μ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, Δ.
Μ.Γ. ΠΙΚΗΣ, Δ.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο