ΕΦΕΤΕΙΟ ΚΥΠΡΟΥ - ΠΟΙΝΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Ποινική Αίτηση Αρ.: 10/2025)
16 Οκτωβρίου 2025
[Μ. ΑΜΠΙΖΑΣ, ΣΤ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΙΔΟΥ-ΜΕΣΣΙΟΥ, Ι. ΣΤΥΛΙΑΝΙΔΟΥ, Δ/ΣΤΕΣ]
ΚΩΣΤΑΚΗΣ ΠΑΤΣΑΛΙΔΗΣ,
Αιτητής,
v.
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ,
Καθ’ ης η Αίτηση.
_____________________
Αίτηση ημερομηνίας 31/7/2025 για παράταση
χρόνου καταχώρησης έφεσης
Αιτητής προσωπικά.
Β. Μπίσσας για Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, για την Καθ’ ης η Αίτηση.
ΑΜΠΙΖΑΣ, Δ.: Η απόφαση του Δικαστηρίου είναι ομόφωνη και θα δοθεί από την Χριστοδουλίδου-Μέσσιου, Δ.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΙΔΟΥ-ΜΕΣΣΙΟΥ, Δ.: Ο αιτητής μαζί με άλλο πρόσωπο αντιμετωπίζουν από κοινού υπόθεση ενώπιον του Κακουργιοδικείου Λευκωσίας. Το κατηγορητήριο της υπόθεσης περιλαμβάνει 100 κατηγορίες που αφορούν αδικήματα συνομωσίας προς διάπραξη κακουργήματος και ειδικά το αδίκημα της πλαστογραφίας και της εξασφάλισης χρημάτων με ψευδείς παραστάσεις, κατοχής πλάκας ή οργάνου χρησιμοποιούμενου για την κατασκευή σφραγίδων, πλαστογραφίας εγγράφων, κυκλοφορίας πλαστών εγγράφων, εξασφάλισης χρημάτων με ψευδείς παραστάσεις και αδικήματα νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες. Το κατηγορητήριο περιλαμβάνει επίσης κατηγορίες για τα αδικήματα της απειλής και της δημοσίευσης ψευδών ειδήσεων που δύνανται να κλονίσουν τη δημόσια τάξη ή την εμπιστοσύνη του κοινού προς το κράτος ή τα όργανα του.
Επιπρόσθετα, ο αιτητής αντιμετωπίζει κατηγορίες για αδικήματα υποκλοπής περιεχομένου ιδιωτικής επικοινωνίας, αποκάλυψης περιουσίας ιδιωτικής επικοινωνίας και επεξεργασίας σε δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα, χωρίς τη συναίνεση του υποκειμένου των δεδομένων.
Οι δύο κατηγορούμενοι αρνήθηκαν ενοχή σε όλες τις κατηγορίες και το Κακουργιοδικείο Λευκωσίας όρισε την υπόθεση για ακρόαση στις 8/10/2025. Ο εκπρόσωπος της Κατηγορούσας Αρχής υπέβαλε αίτημα για κράτηση και των δύο κατηγορουμένων μέχρι τη δίκη τους, στη βάση, τόσο του κινδύνου φυγοδικίας, όσο και του κινδύνου διάπραξης άλλων αδικημάτων. Τόσο ο κατηγορούμενος 1 - αιτητής, ο οποίος παρουσιάστηκε αυτοπροσώπως, όσο και ο συνήγορος του κατηγορούμενου 2, έφεραν ένσταση στο αίτημα για κράτηση. Ο συνήγορος του κατηγορούμενου 2 προέβαλε τη θέση ότι υπάρχει προσδοκία ότι αυτός, ο κατηγορούμενος 2, θα παρουσιαστεί στη δίκη του επεξηγώντας τους λόγους που προέβαλε άλλα και τις προσωπικές περιστάσεις του κατηγορούμενου 2 και, καταληκτικά, εισηγήθηκε όπως αφεθεί ελεύθερος υπό όρους, δηλαδή να υπογράψει εγγύηση ύψους €30.000 έως €50.000 με αξιόχρεους εγγυητές, να υπογράφει σε αστυνομικό σταθμό μία φορά ημερησίως, να παραδώσει τα ταξιδιωτικά του έγγραφα στην Αστυνομία, και το όνομα του να τοποθετηθεί στον κατάλογο stop-list.
Ο κατηγορούμενος 1 – αιτητής, υιοθέτησε όλα όσα ο συνήγορος του κατηγορούμενου 2 ανέφερε. Ζήτησε και αυτός όπως αφεθεί ελεύθερος υπό όρους, ήτοι να υπογράψει εγγύηση ύψους €30.000 με αξιόχρεο εγγυητή, να υπογράφει μια φορά ημερησίως σε αστυνομικό σταθμό, να παραδώσει τα ταξιδιωτικά του έγγραφα στην αστυνομία και το όνομα του να τοποθετηθεί στον κατάλογο stop-list.
Το Κακουργιοδικείο αποφάσισε να ασκήσει τη διακριτική του ευχέρεια υπέρ της απόλυσης και των δύο κατηγορουμένων υπό όρους οι οποίοι ουσιαστικά είναι ταυτόσημοι. Ειδικότερα, σε ότι αφορά τον κατηγορούμενο 1 – αιτητή οι όροι που τέθηκαν έχουν ως ακολούθως:
- Υπογραφή εγγύησης ύψους €30.000 με ένα ή δύο αξιόχρεους εγγυητές, κατά την κρίση του Πρωτοκολλητή,
- Να παραδώσει όλα τα ταξιδιωτικά του έγγραφα στις Αστυνομικές Αρχές,
- Το όνομα του να καταχωρηθεί στον κατάλογο των προσώπων των οποίων η έξοδος από την Κυπριακή Δημοκρατία απαγορεύεται (stop-list). Επιπρόσθετα, του απαγορεύεται να διέλθει από οποιοδήποτε οδόφραγμα ή άλλο σημείο διέλευσης ελεγχόμενο ή μη προς τις μη ελεγχόμενες από τη Δημοκρατία περιοχές,
- Να παρουσιάζεται καθημερινά, δύο φορές ημερησίως, μεταξύ των ωρών 06.00-08.00 και 17.00-19.00 στον Αστυνομικό Σταθμό Γερμασόγειας.
Ο κατηγορούμενος 1 – αιτητής καταχώρησε, στις 31/7/2025, χειρόγραφη «μονομερή αίτηση» με την οποία ζητά «διάταγμα για παράταση χρόνου ή επέκταση για καταχώρηση έφεσης στην απόφαση του Κακουργιοδικείου ημερομηνίας 14/7/2025 για περίοδο 2 ημερών». Η αίτηση βασίζεται στο τι αναφέρεται ως «Νόμος Περί Προστασίας Προσώπων που αναφέρουν καταγγελίες παραβιάσεων του Ευρωπαϊκού Ενωσιακού και Εθνικού Δικαίου του 2022(6)(I)/2022 Military Whistleblower Protections». Tην αίτηση συνοδεύει ένορκη δήλωση του ίδιου του αιτητή η οποία αναφέρει τα ακόλουθα «Ένορκη Δήλωση: γιατί δεν έχω καταχωρήσει την έφεση. Ρώτησα στο Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας και μου είπαν ότι έχω 21 μέρες για καταχώρηση έφεσης. Απολογούμαι έδειξα εμπιστοσύνη έπρεπε όπως το ψάξω πιο βαθιά. Απολογούμαι. Επισυνάπτεται Τεκμήριο 1 και 2».
Τα τεκμήρια 1 και 2 αποτελούνται από πολυσέλιδες δέσμες εγγράφων, τόσο χειρόγραφες όσο και έντυπες, στις οποίες περιέχονται αποσπάσματα από διάφορες νομοθετικές διατάξεις των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής, αποδείξεις ταχυδρομείων, έντυπα της Αστυνομίας Κύπρου, αλληλογραφία του αιτητή με διάφορα κυβερνητικά τμήματα αλλά και τη Νομική Υπηρεσία της Δημοκρατίας, και αντίγραφο της απόφασης του Κακουργιοδικείου ημερομηνίας 14/7/2025.
Στις 16/9/2025 καταχωρήθηκε ένσταση στην αίτηση, από πλευράς του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, με νομική βάση το Άρθρο 134 του Περί Ποινικής Δικονομίας Νόμου Κεφ.155, καθώς και τις συμφυείς εξουσίες του Δικαστηρίου, τη νομολογία και την πρακτική του Δικαστηρίου. Προβάλλονται διάφοροι λόγοι ένστασης με κεντρικό άξονα τη θέση ότι η αίτηση είναι πραγματικά αβάσιμη και αδικαιολόγητη, λανθασμένη και αντινομική επειδή στηρίζεται σε λανθασμένη νομική βάση, δεν αποκαλύπτεται καλός λόγος, ούτε και εξαιρετικές περιστάσεις για παράταση του χρόνου καταχώρησης έφεσης, ούτε και συντρέχει οποιαδήποτε από τις προϋποθέσεις που έχει καθορίσει η νομολογία για την παράταση του χρόνου. Επιπρόσθετα, αναφέρεται ότι η αίτηση του αιτητή έχει σκοπό την καταχώρηση έφεσης κατά της ενδιάμεσης απόφασης του Κακουργιοδικείου Λευκωσίας, ημερομηνίας 14/7/2025, με την οποία απορρίφθηκε το αίτημα της Κατηγορούσας Αρχής για έκδοση διατάγματος κράτησης του αιτητή ως υπόδικου μέχρι την ολοκλήρωση της δίκης του, και αυτός αφέθηκε ελεύθερος με όρους, με αποτέλεσμα, η απόφαση που σκοπείται να εφεσιβληθεί, να είναι άνευ αντικειμένου.
Την ένσταση συνοδεύει ένορκη δήλωση Λειτουργού της Νομικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας, η οποία, ουσιαστικά, επαναλαμβάνει τους λόγους ένστασης, αναφέροντας ότι έχει λάβει πληροφόρηση για τα όσα ορκίζεται από μελέτη του φακέλου της υπόθεσης.
Είχαμε την ευκαιρία πολύ πρόσφατα να ασχοληθούμε με εξέταση αίτησης για παράταση του χρόνου για καταχώρηση έφεσης. Ειδικότερα, στην απόφαση ΑΝΔΡΕΑΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ ν. ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, Ποινική Αίτηση Αρ.8/2025, ημερομηνίας 17/9/2025, έχουμε αναφέρει τα ακόλουθα:
«Στην ΝΙΚΟΛΑΟΥ v. ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑ, Ποινική Αίτηση Αρ. 7/25, ημερομηνίας 17.7.2025, συνοψίστηκαν οι νομολογιακές αρχές που αφορούν το υπό κρίση θέμα. Λέχθηκε, συναφώς:
«Οι αρχές με βάση τις οποίες κρίνονται αιτήματα για παράταση του χρόνου καταχώρισης ειδοποίησης έφεσης καταγράφονται στο πιο κάτω απόσπασμα από την Κωνσταντίνου ν. Αστυνομίας, Ποιν. Αίτ. 8/24, ημερ. 29.10.2024:
«Αρχής γενομένης από την υπόθεση Αγαπίου κ.ά. v. Σαλάτα, Ποιν. Αίτ. 11/2022, ημερ. 20.12.23, είχαμε την ευκαιρία σε σειρά παρόμοιων αιτήσεων να αναφερθούμε στις εφαρμοζόμενες σχετικές αρχές, οι οποίες θεωρούμε ότι συνοψίζονται επαρκέστατα στην υπόθεση Rolandos Enterprises Public Ltd κ.ά. v. Frou Frou Investments Ltd, Ποιν. Αίτ. 5/20, ημερ. 3.2.21 ως εξής:
«Διακριτική ευχέρεια του Δικαστηρίου να παρατείνει το χρόνο καταχώρισης έφεσης δυνάμει του άρθρου 134 του περί Ποινικής Δικονομίας Νόμου, Κεφ. 155, ασκείται κατόπιν απόδειξης «βάσιμου λόγου» στη βάση των γεγονότων της κάθε υπόθεσης και συναρτάται με τα συμφέροντα της δικαιοσύνης. Θεωρούμε χρήσιμο να υπομνήσουμε τη βασική νομολογιακή αρχή ότι παράταση δίδεται όταν συντρέχει ουσιαστική αδυναμία του εφεσείοντα να ενεργήσει έγκαιρα και ορθά για την καταχώριση έφεσης (βλ. Komurgu & Άλλος ν Δημοκρατίας (1991) 2 ΑΑΔ 83), τα χρονικά δε πλαίσια που θέτει ο νομοθέτης για τη λήψη δικονομικών μέτρων είναι σημαντικά και σχετίζονται με το δημόσιο συμφέρον που συνυπάρχει στην τελεσιδικία και στο τελέσφορο της διαδικασίας".
Οι σχετικές αρχές επαναλήφθηκαν πρόσφατα από το Ανώτατο Δικαστήριο στην υπόθεση LGS HANDLING LTD, Ποιν. Αιτ. 22/2018, ημερ. 22 Φεβρουαρίου 2019, ECLI:CY:AD:2019:B125, ECLI:CY:AD:2019:B125, ECLI:CY:AD:2019:B125, στην οποία λέχθηκε ότι:
«...η προεξάρχουσα αρχή που λαμβάνεται υπόψη είναι η ανάγκη για τελεσιδικία χάριν του δημοσίου συμφέροντος. Η διακριτική ευχέρεια του Δικαστηρίου για τη χορήγηση παράτασης χρόνου ασκείται με φειδώ και λαμβάνει υπόψη τους λόγους αδυναμίας έγκαιρης καταχώρησης της έφεσης, τόσο κατά το χρόνο εντός του οποίου έπρεπε αυτή να είχε καταχωρηθεί, όσο και κατά τη διάρκεια της περιόδου από την εκπνοή της προθεσμίας, μέχρι την καταχώρηση της αίτησης για παράταση, (Delincyp Company Ltd v. Wogang κ.ά. Ποινική Αίτηση υπ' αρ. 10/2018, ημερ. 15.10.2018). Η αδυναμία καταχώρησης πρέπει να είναι ουσιαστική και πρέπει να εμπίπτει εντός του εξαιρετικού εκείνου μέτρου το οποίο θα μπορούσε να θεωρηθεί ως αντισταθμίζον την ανάγκη για τελεσιδικία, (Δημοκρατία ν. Γεωργίου Ποινική Αίτηση αρ. 9/2015, ημερ. 26.1.2016 και Λουκαΐδης ν. Αστυνομικής Διεύθυνσης Λευκωσίας, Ποινική Αίτηση αρ. 15/2017, ημερ. 13.3.2018, ECLI:CY:AD:2018:B107, ECLI:CY:AD:2018:B107, ECLI:CY:AD:2018:B107)».
Αν οι συνθήκες της υπόθεσης το δικαιολογούν, το δικαστήριο μπορεί, χαλαρώνοντας τον κανόνα, να δεχθεί το αίτημα για παράταση (Ηλιάδη ν Δήμου Λάρνακας (1996) 2 ΑΑΔ 236).
Τονίζουμε περαιτέρω ότι, ως έχει επεξηγηθεί στην υπόθεση Χρυσικού v. Δήμου Λάρνακας, Ποιν. Αίτ. 14/17, ημερ. 15.1.18, η έννοια του «καλού λόγου» έχει τη σημασία της παροχής επαρκούς και πειστικής αιτιολογίας για αδυναμία ενέργειας και όχι απλής δυσκολίας».
Για δε την αδυναμία η οποία αφορά τη μη καταχώριση έφεσης θα πρέπει να καταδεικνύεται ότι επέδρασε ουσιωδώς καθόλη τη διάρκεια του κρίσιμου χρόνου ως παράγων ανασταλτικός στην άσκηση έφεσης (Naydenov v. Δημοκρατίας (2015) 2(Β) Α.Α.Δ. 607).»
Όπως έχει αναφερθεί, η δικαιολογία που προβάλει ο αιτητής για τη μη έγκαιρη καταχώρηση της έφεσης είναι ότι του λέχθηκε, στο Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας, (άγνωστο από ποιο άτομο και υπό ποια ιδιότητα του λέχθηκαν όσα ισχυρίζεται), ότι έχει 21 μέρες για καταχώρηση της έφεσης και στηρίχθηκε σε αυτή την πληροφόρηση με αποτέλεσμα να παρέλθει ο χρόνος που προνοείται στον Νόμο.
Από την παράθεση της νομολογίας πιο πάνω, είναι σαφές ότι η πιο πάνω δικαιολογία που προβάλλει ο αιτητής δεν εμπίπτει στην έννοια του βάσιμου λόγου, όπως αυτός εξηγείται διαχρονικά.
Από τα όσα αναφέρει ο αιτητής, ότι δηλαδή στηρίχθηκε σε κάποια πληροφόρηση που του δόθηκε, χωρίς να αναφέρεται από ποιον, στο Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας, δεν προκύπτει ουσιαστική αδυναμία καταχώρησης, η οποία να εμπίπτει εντός του εξαιρετικού μέτρου που θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι υπάρχει, ώστε να αντισταθμίζει την ανάγκη για τελεσιδικία της ενδιάμεσης απόφασης.
Πέραν των πιο πάνω, που σφραγίζουν και την τύχη της υπό κρίση αίτησης, είναι ορθός ο λόγος ένστασης που προβάλλεται ότι η αίτηση στηρίζεται σε λανθασμένη νομική βάση και όχι στον σωστό Νόμο, δηλαδή τον Περί Ποινικής Δικονομίας Νόμο, Κεφ. 155 και δη το Άρθρο 134 αυτού. Η αίτηση πάσχει ως μη έχουσα, ουσιαστικά, νομική βάση.
Υπό μορφή σχολίου αναφέρουμε ότι η έφεση που σκοπείται να καταχωρηθεί στρέφεται κατά της απόφασης του Κακουργιοδικείου, ημερομηνίας 14/7/2025, η οποία απέρριψε το αίτημα του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας για έκδοση διατάγματος κράτησης του αιτητή μέχρι την δίκη του και, ουσιαστικά, δικαίωσε τον αιτητή σε αυτά που ο ίδιος ζήτησε, δηλαδή την απόλυση του με όρους τους οποίους ο ίδιος είχε προτείνει.
Η αίτηση είναι καταδικασμένη σε αποτυχία και απορρίπτεται.
Μ. ΑΜΠΙΖΑΣ, Δ.
ΣΤ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΙΔΟΥ-ΜΕΣΣΙΟΥ, Δ.
Ι. ΣΤΥΛΙΑΝΙΔΟΥ, Δ.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο