ΕΦΕΤΕΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΠΟΙΝΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Ποινική Έφεση Αρ.: 94/2022)
31 Οκτωβρίου 2025
[ΣΤ. Ν. ΣΤΑΥΡΟΥ, Μ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, Μ.Γ. ΠΙΚΗΣ, Δ/ΣΤΕΣ]
CCSRE REAL ESTATE COMPANY LTD
Εφεσείουσα
v.
ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΜΕΝΕΛΑΟΥ
Εφεσιβλήτου
-----------------------------------------------------
Α. Θέμης για Γ.Ζ. Γεωργίου & Συνεργάτες Δ.Ε.Π.Ε., για την Εφεσείουσα
Σ. Χρίστου (κα) με Μ. Χατζηαγγελή (κα) για Π.Ν. Κούρτελλος & Συνεργάτες Δ.Ε.Π.Ε., για τον Εφεσίβλητο
ΣΤΑΥΡΟΥ, Δ.: Η απόφαση είναι ομόφωνη και θα δοθεί από την Παπαδοπούλου, Δ.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, Δ.: Ο Εφεσίβλητος αντιμετώπιζε πρωτοδίκως κατηγορία για κατοχή γης εγγεγραμμένης επ’ ονόματι άλλου προσώπου χωρίς τη συναίνεση του κατά παράβαση του Άρθρου 281(1)(α) του Ποινικού Κώδικα, Κεφ. 154 (εφεξής «Π.Κ.») και συγκεκριμένα ότι από την 1.10.2019 κατέχει υποστατικό στη Λάρνακα το οποίο είναι εγγεγραμμένο στο όνομα της Εφεσείουσας χωρίς τη συναίνεση της.
Η Εφεσείουσα με δύο Λόγους Έφεσης προσβάλλει την αθώωση του Εφεσίβλητου ισχυριζόμενη ότι: (α) με την κατάληξη του πως δεν είχε στοιχειοθετηθεί η μη ύπαρξη συναίνεσης από μέρους της Εφεσείουσας (Λόγος Έφεσης 1), και (β) δεν αποφάνθηκε εάν η συμβατική σχέση μεταξύ των διαδίκων είχε τερματιστεί και λόγω τούτου είχε αδιαμφισβήτητα αρθεί και η συναίνεση της Εφεσείουσας για κατοχή του ακινήτου (Λόγος Έφεσης 2), το πρωτόδικο Δικαστήριο εφάρμοσε πλημμελώς τον Νόμο επί των πραγματικών γεγονότων.
Σε σχέση με αθωωτικές αποφάσεις το δικαίωμα υποβολής έφεσης περιορίζεται, ως προκύπτει από το κείμενο του Άρθρου 137(1)(α) του περί Ποινικής Δικονομίας Νόμου, Κεφ. 155, σε νομικά ζητήματα (βλ. Γενικός Εισαγγελέας ν. Παπανικόλα, Ποιν. Έφ. 214/21, ημερ. 20.12.23, Γενικός Εισαγγελέας ν. Κυριακίδη κ.ά., Ποιν. Έφ. 256/22, ημερ. 27.2.25). Όπως δε λέχθηκε στην Γενικός Εισαγγελέας ν. Ευσταθίου κ.ά. (2010) 2 Α.Α.Δ. 94, μέσα στο πλαίσιο αυτό θα πρέπει «…να αποκλείεται η συγκαλυμμένη επιδίωξη της αμφισβήτησης και του παραμερισμού της αξιολόγησης της μαρτυρίας που, βεβαίως, βρίσκεται εκτός της εμβέλειας του άρθρου». Από μελέτη της πρωτόδικης Απόφασης και των Λόγων Έφεσης ικανοποιούμαστε ότι η παρούσα εμπίπτει εντός της εμβέλειας του Άρθρου 137 του Κεφ. 155.
Κρίνουμε χρήσιμη την παράθεση σύνοψης των γεγονότων που περιβάλλουν την υπό κρίση Έφεση, όπως αυτά προκύπτουν από την πρωτόδικη Απόφαση και δεν έχουν αμφισβητηθεί.
Την 1.3.2013 η Σ.Π.Ε. Βασιλικός - Πεντάσχοινος, τότε ιδιοκτήτρια υποστατικού στην Επαρχία Λάρνακας, σύνηψε συμφωνία ενοικίασης του με τον Εφεσίβλητο για περίοδο ενός έτους έναντι μηνιαίου ενοικίου €500. Ο Εφεσίβλητος πλήρωσε τα συμφωνηθέντα ενοίκια μέχρι την 1.3.2014 και έκτοτε δεν έχει καταβάλει οποιοδήποτε ποσό. Ούτε και άσκησε το συμβατικό δικαίωμα για ανανέωση της σύμβασης παρά το γεγονός ότι συνέχισε να διατηρεί την κατοχή του υποστατικού. Στις 23.5.2016 ο Εφεσίβλητος απέστειλε επιστολή στην τότε ιδιοκτήτρια Σ.Π.Ε. Μακράσυκας με την οποία ζήτησε όπως «…γίνει νέο συμβόλαιο από 1/3/14 και μετά με το ποσό 300 ευρώ μηνιαίως». Δεν υπήρξε κάποια κατάληξη επί της πρότασης αυτής.
Στις 12.8.2016 το επίδικο ακίνητο ενεγράφη επ’ ονόματι της Εφεσείουσας. Η Εφεσείουσα επέδωσε στον Εφεσίβλητο την επιστολή ημερ. 21.2.2018 με την οποία του ανέφερε ότι οφείλει το ποσό των €23.500 ως καθυστερημένα ενοίκια και τον κάλεσε να τα καταβάλει εντός 15 ημερών από την παραλαβή της επιστολής, επισημαίνοντας ότι αν δεν το πράξει η Εφεσείουσα θα αναγκαστεί να τερματίσει την ενοικίαση του υποστατικού. Ο Εφεσίβλητος με επιστολή των δικηγόρων του ημερ. 19.3.2018 αρνήθηκε ότι οφείλει το προαναφερόμενο ποσό και ισχυρίστηκε ότι η Εφεσείουσα δεν είχε συμμορφωθεί με δικές της συμβατικές υποχρεώσεις. Ακολούθησε η επιστολή ημερ. 24.7.2019 με την οποία η Εφεσείουσα τερμάτισε την ενοικίαση του υποστατικού και κάλεσε τον Εφεσίβλητο όπως στις 31.8.2019 παραδώσει κενή και ελεύθερη κατοχή του υποστατικού. Στην επιστολή αυτή αντέδρασε ο Εφεσίβλητος και πάλι μέσω των δικηγόρων του, με την εισήγηση όπως γίνει προσπάθεια διευθέτησης των μεταξύ των διαδίκων διαφορών. Η Εφεσίβλητη με την επιστολή της ημερ. 21.8.2019 ενημέρωσε τον Εφεσίβλητο ότι η παράδοση του υποστατικού θα πρέπει να γίνει την 1.10.2019.
Ο Μ.Κ.2 μετέβη στον χώρο του υποστατικού κατά την 1.10.2019 και αφού διαπίστωσε ότι ο Εφεσίβλητος δεν είχε πρόθεση να το εγκαταλείψει, αποχώρησε. Όπως δηλώθηκε ενώπιον μας, η κατοχή του υποστατικού παραδόθηκε τελικώς το 2022.
Το Άρθρο 281 του Π.Κ. αναφέρει:
«Παράνομη κατοχή, καλλιέργεια, νομή ή χρήση
281(1) Όποιος κατέχει, καλλιεργεί, νέμεται ή χρησιμοποιεί με οποιοδήποτε τρόπο-
(α) γη εγγεγραμμένη επί ονόματι άλλου
(β) ……………….,
χωρίς τη συναίνεση του εγγεγραμμένου ιδιοκτήτη ή των κληρονόμων του ή του αγοραστή από τους κληρονόμους του, ανάλογα με την περίπτωση, είναι ένοχος αδικήματος και υπόκειται σε ποινή φυλάκισης μέχρι και πέντε (5) έτη ή σε χρηματική ποινή μέχρι τις δέκα χιλιάδες ευρώ (€10.000) ή και στις δύο αυτές ποινές.
(2) Οι διατάξεις του άρθρου 8 δεν εφαρμόζονται σε ποινική δίωξη που ασκήθηκε δυνάμει του άρθρου αυτού, εκτός αν ο κατηγορούμενος αποδείξει με τέτοιο τρόπο που να ικανοποιεί το Δικαστήριο ότι αυτός αγόρασε ή απέκτησε από διανομή, ανταλλαγή, αιτία θανάτου ή λόγω γάμου τη γη αυτή από τον εγγεγραμμένο ιδιοκτήτη ή από τους κληρονόμους του».
Όπως κατέγραψε και το πρωτόδικο Δικαστήριο τα συστατικά στοιχεία του αδικήματος είναι: (α) Η καλλιέργεια ή κατοχή ή νομή ή χρήση γης, (β) Η οποία είναι εγγεγραμμένη στο όνομα άλλου, (γ) Χωρίς τη συναίνεση του εγγεγραμμένου κυρίου. Δεν αμφισβητείται ότι τα πρώτα δύο συστατικά στοιχεία είχαν αποδειχθεί.
Στην απόφαση Robb ν. Αστυνομίας (2012) 2 Α.Α.Δ. 201 λέχθηκε ότι από τη φύση του το αδίκημα είναι συνεχές. Στην Ιωάννου κ.ά. ν. Αληφάντη κ.ά., Ποιν. Έφ. 163 έως 165/17, ημερ. 7.10.2019 λέχθηκε ότι:
«…Τα συστατικά στοιχεία του αδικήματος είναι αυτά που ανέφερε το πρωτόδικο Δικαστήριο στη σελίδα 108 των πρακτικών, δηλαδή η καλλιέργεια ή η κατοχή ή η νομή ή η χρήση γης, η οποία είναι εγγεγραμμένη στο όνομα αλλά και η οποία γίνεται χωρίς τη συναίνεση του εγγεγραμμένου κυρίου. Αφού η Κατηγορούσα Αρχή απέδειξε τα προαναφερόμενα στοιχεία τα οποία, στην προκείμενη περίπτωση, αποδείχθηκαν μεταξύ άλλων και από παραδοχή του κατηγορούμενου-Εφεσείοντα, το βάρος της απόδειξης μετατοπίζεται στον κατηγορούμενο, ο οποίος, στη βάση του ισοζυγίου των πιθανοτήτων, όπως ορθά παρατήρησε το πρωτόδικο Δικαστήριο, θα έπρεπε ο ίδιος να αποδείξει ότι η υπόθεση του ενέπιπτε σε μια από τις συγκεκριμένες υπερασπίσεις, οι οποίες αναγράφονται στο άρθρο 281(2) και συνίστανται στο ότι αυτός αγόρασε, ή απέκτησε από διανομή, ανταλλαγή, αιτία θανάτου η λόγω γάμου την γη την οποία καλλιεργεί, ή κατέχει, ή νέμεται ή χρησιμοποιεί από τον εγγεγραμμένο ιδιοκτήτη ή από τους κληρονόμους του…».
Όσον αφορά στο κατά πόσο ικανοποιείτο και το τρίτο συστατικό στοιχείο το πρωτόδικο Δικαστήριο κατέληξε ότι, εφόσον ο Εφεσίβλητος απέκτησε κατοχή του υποστατικού δυνάμει ενοικιαστηρίου εγγράφου, δεν βρέθηκε αυθαίρετα να το κατέχει αλλά ούτε και ο τερματισμός της σύμβασης οδηγεί στο ότι η συναίνεση άρθηκε από τον ιδιοκτήτη. Η κατάληξη αυτή δεν μας βρίσκει σύμφωνους.
Από την 1.10.2019 που ο Εφεσίβλητος αρνήθηκε να παραδώσει κατοχή του υποστατικού παρά το ότι η σύμβαση είχε ρητά και με σαφήνεια τερματιστεί, νοείται ότι κατείχε το ακίνητο χωρίς τη συναίνεση του εγγεγραμμένου ιδιοκτήτη του, ήτοι της Εφεσείουσας. Θεωρούμε ότι οποιαδήποτε άλλη κατάληξη θα καταστρατηγούσε τον σκοπό του Νομοθετήματος. Εξάλλου στο Άρθρο 281(2) του Π.Κ. προβλέπεται ρητά η περιορισμένη υπεράσπιση που μπορεί να προβληθεί και η οποία δεν περιλαμβάνει τα όσα κατέγραψε το πρωτόδικο Δικαστήριο. Ούτε και μπορεί να εξεταστεί στο πλαίσιο κατηγορίας βάσει του Άρθρου 281(1) του Π.Κ. το κατά πόσο η σύμβαση τερματίστηκε «παράνομα» ως ισχυρίζεται ο ευπαίδευτος συνήγορος για τον Εφεσίβλητο. Τέτοια «παρανομία» ενδεχομένως να έχει σημασία στο πλαίσιο αστικής διαδικασίας για αποζημιώσεις. Εν προκειμένω, όμως, το μόνο που έπρεπε να είχε εξεταστεί ήταν το κατά πόσο υφίστατο ή όχι συναίνεση της Εφεσείουσας στην κατοχή του ακινήτου από τον Εφεσίβλητο. Η απάντηση ήταν ξεκάθαρα αρνητική.
Ως εκ τούτου η Έφεση επιτυγχάνει. Η αθωωτική απόφαση ακυρώνεται και ο Εφεσίβλητος κρίνεται ένοχος στην Κατηγορία που αντιμετωπίζει.
ΣΤ. Ν. ΣΤΑΥΡΟΥ, Δ.
Μ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, Δ.
Μ.Γ. ΠΙΚΗΣ, Δ.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο