ΕΦΕΤΕΙΟ ΚΥΠΡΟΥ - ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Πολιτική Έφεση Αρ. Ε90/25)
11 Νοεμβρίου 2025
[ΣΤΑΥΡΟΥ, ΚΟΝΗΣ, ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, Δ/ΣΤΕΣ]
EDUARD EFREMOV
Εφεσείοντα
v.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
Εφεσίβλητης
‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑‑
Α. Αλεξάνδρου, για τον Εφεσείοντα
Σ. Ερωτοκρίτου, για Γενικόν Εισαγγελέα, για την Εφεσίβλητη
ΣΤΑΥΡΟΥ, Δ.: Η απόφαση είναι ομόφωνη και θα δοθεί από την Παπαδοπούλου, Δ.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, Δ.: Στις 23.7.2021 εξεδόθη ένταλμα συλλήψεως του Εφεσείοντος από τις Ρωσικές Αρχές για αδίκημα σεξουαλικής φύσεως. Μετά από αίτημα του Γενικού Εισαγγελέα της Ρωσικής Ομοσπονδίας που υποβλήθηκε στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Έκδοσης Φυγοδίκων (Κυρωτικός Νόμος Ν.95/70), το Επαρχιακό Δικαστήριο Πάφου εξέδωσε προσωρινό ένταλμα σύλληψης του Εφεσείοντος, ο οποίος συνελήφθη στις 4.8.2025. Στις 5.8.2025 παρουσιάστηκε ενώπιον του Δικαστηρίου το οποίο με απόφαση του ημερ. 8.8.2025 διέταξε την κράτηση του Εφεσείοντος μέχρι την 1.9.2025. Ακολούθησε η απόφαση ημερ. 2.9.2025 με την οποία παρατάθηκε η κράτηση μέχρι τις 12.9.2025. Η προαναφερόμενη απόφαση επικυρώθηκε κατ’ έφεση, αφού κρίθηκε, μεταξύ άλλων, ότι δεν υπήρχαν στοιχεία που να καταδείκνυαν ολιγωρία είτε από το κράτος έκδοσης είτε από την Κυπριακή Δημοκρατία.
Παρά το ότι δεν έγινε αναφορά από τους συνηγόρους στα όσα μεσολάβησαν από την απόφαση ημερ. 2.9.2025 μέχρι και την υπό κρίση εφεσιβληθείσα απόφαση ημερ. 17.10.2025, από μελέτη του πρωτόδικου φακέλου προκύπτει ότι στις 12.9.2025 προσκομίστηκε ενώπιον του πρωτόδικου Δικαστηρίου η εξουσιοδότηση του Υπουργού Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξεως για την έναρξη διαδικασίας εκδόσεως και επιπλέον παραδόθηκαν στον συνήγορο του Εφεσείοντος τα έγγραφα που είχαν σταλεί από τη Ρωσική Ομοσπονδία. Στις 15.9.2025 υποβλήθηκε αίτημα από τη Δημοκρατία για περαιτέρω κράτηση του Εφεσείοντος, στο οποίο ο κ. Αλεξάνδρου δήλωσε ότι είναι «αναγκασμένος» να ενστεί ενόψει του ενδεχομένου να αχθεί η απόφαση του Εφετείου ημερ. 11.9.2025 ενώπιον του Τριτοβάθμιου Δικαστηρίου. Η απόφαση επί του αιτήματος κράτησης εξεδόθη στις 19.9.2025, με την οποία κρίθηκε ότι δεν είχε τεθεί ενώπιον του Δικαστηρίου οποιοδήποτε διαφοροποιητικό δεδομένο και διατάχθηκε η παράταση της κράτησης μέχρι τις 25.9.2025. Με το ίδιο σκεπτικό ο Εφεσείοντας παρέμεινε υπό κράτηση μέχρι τις 8.10.2025 χωρίς ένσταση, οπότε και διεξήχθη η διαδικασία που οδήγησε στην εφεσιβληθείσα απόφαση ημερ. 17.10.2025.
Στις 3.10.2025 δόθηκαν στην πλευρά του Εφεσείοντος τα στοιχεία και διευκρινίσεις που είχε ζητήσει και τα οποία κατατέθηκαν ως Τεκμήριο 1. Η πλευρά του Εφεσείοντος εισηγήθηκε ότι σε αυτά περιέχονταν διαφοροποιητικά στοιχεία που δικαιολογούσαν την απόλυση του Εφεσείοντος με όρους. Η εισήγηση ουσιαστικά στηρίχθηκε στη θέση ότι η εξέταση, που γίνεται σε ποινικές υποθέσεις αιτήματος κράτησης μέχρι τη δίκη, του παράγοντα της «πιθανότητας καταδίκης», θα πρέπει κατ’ αναλογία να ισχύει και σε θέματα εκδόσεων ώστε να εξεταστεί η πιθανότητα επιτυχίας του αιτήματος. Το Πρωτόδικο Δικαστήριο, στηριζόμενο στην απόφαση Carter ν. Αρχηγού Αστυνομίας (1996) 1 Α.Α.Δ. 299 όπου λέχθηκε ότι «…Η κράτηση του φυγόδικου δεν συναρτάται με το βάσιμο της αίτησης για έκδοση, αλλά, όπως και στην προανάκριση, με την πρόβλεψη αναφορικά με την προσέλευση του καθ’ ου η αίτηση κατά τη δίκη, κατ’ ανάλογο τρόπο προς την προανάκριση…», κατέληξε πως εκφεύγει της δικαιοδοσίας του, στο πλαίσιο του κινδύνου φυγοδικίας, η εξέταση της πιθανότητας ή μη εκδόσεως του εκζητούμενου. Σημειώνουμε, για σκοπούς πληρότητας, ότι η απόφαση Carter αφορούσε το κατά πόσο η περίπτωση του εκεί εφεσείοντος, η κράτηση του οποίου ζητείτο στο πλαίσιο διαδικασίας έκδοσης, μπορούσε να υπαχθεί στις πρόνοιες του Άρθρου 12 του Συντάγματος ώστε να δικαιολογείται η παροχή σε αυτόν νομικής αρωγής.
Με την υπό κρίση Έφεση προσβάλλεται η πιο πάνω απόφαση με την οποία το πρωτόδικο Δικαστήριο διέταξε την παράταση της κράτησης του Εφεσείοντος μέχρι την ημερομηνία ακρόασης στις 13.11.2025. Συγκεκριμένα προβάλλεται ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο εσφαλμένα: (α) δεν έλαβε υπόψη τα έγγραφα που είχαν τεθεί ενώπιον του ως Τεκμήριο 1 και από τα οποία διαφαινόταν ότι η πιθανότητα επιτυχίας του αιτήματος έκδοσης ήταν απόμακρη (Λόγος Έφεσης 1), (β) έκρινε ότι δεν δύνατο να εξετάσει την πιθανότητα επιτυχίας του αιτήματος έκδοσης (Λόγος Έφεσης 2), και (γ) έκρινε ότι ο περαιτέρω χρόνος κράτησης σε συνδυασμό με το σύνολο των νέων στοιχείων δεν δικαιολογούσαν την απόλυση του Εφεσείοντος με όρους (Λόγος Έφεσης 3).
Αγορεύοντας ενώπιον του Εφετείου ο κ. Αλεξάνδρου διασαφήνισε ότι θεωρεί ότι από τα νέα στοιχεία προκύπτει σύγχυση κατά πόσο η έκδοση του Εφεσείοντος ζητείται για να δικαστεί ή απλώς για να ανακριθεί, πράγμα που δεν επιτρέπεται, καθώς και ότι από τα έγγραφα δεν προκύπτουν ισχυρά στοιχεία διάπραξης του αδικήματος από τον Εφεσείοντα. Εισηγήθηκε ότι όπου υποβάλλεται αίτημα για κράτηση στο πλαίσιο αιτήματος έκδοσης, δεν μπορεί να εξετάζεται κατ’ απομόνωση η πιθανότητα προσέλευσης χωρίς να εξετάζεται και η πιθανότητα επιτυχίας του αιτήματος έκδοσης.
Στην απόφαση Αναφορικά με την αίτηση για έκδοση του Seif Eldin Mostafa Mohamed Emam, Πολ. Έφ. 379/16, ημερ. 31.5.2017, ECLI:CY:AD:2017:A204 λέχθηκαν τα πιο κάτω:
«Η διαδικασία έκδοσης φυγοδίκου η οποία αποτελεί πολιτική διαδικασία δεν επιλύει διαφορές αναφορικά με ουσιαστικά δικαιώματα. Πρόκειται για μία ειδική διαδικασία η οποία διέπεται από το Ν.97/1970 και, όπως σημειώθηκε στην Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας ν. Natalias Konovalova, Πολιτική Έφεση Αρ. 436/2011, ημερομηνίας 30.9.2015, είναι «προσαρμοσμένη στη φύση του αντικειμένου της αίτησης για την έκδοση φυγοδίκου, με κύριο σκοπό τη διαπίστωση της ύπαρξης των προυποθέσεων για την έκδοση του. Όπως δε προβλέπεται από το άρθρο 9(3) του Νόμου, η δίκη για το ζήτημα «διεξάγεται κατά τον αυτόν, ει δυνατόν, τρόπον, ως εάν επρόκειτο περί συνοπτικής εκδίκασης αδικήματος, φερόμενου ως διαπραχθέντος υπό του εν λόγω προσώπου». Περί διαπίστωσης ύπαρξης των υπό αναφορά προϋποθέσεων λοιπόν ο λόγος, θέμα για το οποίο το Δικαστήριο δεν δεσμεύεται αυστηρά στην τήρηση των κανόνων του Δικαίου της Απόδειξης που ισχύουν στο πλαίσιο εκδίκασης των ποινικών υποθέσεων».
(ιδία έμφαση)
Κατ’ επέκταση, η εξέταση του αιτήματος κράτησης θα μπορούσε μόνο να περιλάβει μια προκαταρκτική θεώρηση του κατά πόσο υπάρχουν στοιχεία που να ικανοποιούν τις νομοθετικές προϋποθέσεις για έκδοση. Μέσα σε αυτό το προκαθορισμένο και στενό πλαίσιο είναι που μπορεί να εξεταστούν και οι εισηγήσεις του ευπαιδεύτου συνηγόρου για τον Εφεσείοντα. Το ζήτημα υπό αυτήν του τη διάσταση είχε αποτελέσει αντικείμενο εξέτασης στην απόφαση ημερ. 8.8.2025 όπου το Δικαστήριο κατέληξε ότι «…προκύπτει μια ορατή πιθανότητα για έγκριση του αιτήματος της αιτούσας χώρας για έκδοση του Καθ’ ου η αίτηση, χωρίς να αποκλείεται η πιθανότητα για το αντίθετο». Δεν ετίθετο, συνεπώς, χωρίς άλλο, ζήτημα επανεξέτασης του σε κάθε επόμενη απόφαση.
Η θέση του συνηγόρου ότι από τα έγγραφα του Τεκμηρίου 1 προκύπτει «σύγχυση» δεν μας βρίσκει σύμφωνους. Η επιστολή του Εισαγγελέως της περιφέρειας Πρεντγκόρνι φέρει τίτλο «Βεβαίωση ποινικής υπόθεσης υπ’ αριθ. 12002070008010020 κατά του Εφρέμοβ Ε.Ντ. σύμφωνα με το άρθρο 132 παρ. 1 ΠΚ Ρ.Ο.» και σε αυτήν καταγράφεται ότι ο Εφεσείοντας «προσεκλήθη ως κατηγορούμενος στην ποινική υπόθεση» και του απαγγέλθηκε κατηγορία. Ομοίως στην Απόφαση 23.7.2021 αναφέρεται ότι ο Εφεσείων «κατηγορείται για τη διάπραξη πράξεων σεξουαλικού χαρακτήρα με χρήση βίας ή με την απειλή χρήσης βίας κατά της παθούσας…» με αναφορά στην ποινική υπόθεση με τον πιο πάνω αριθμό. Σαφέστατα, επομένως, εμπίπτει η περίπτωση στην εμβέλεια αιτήματος για έκδοση βάσει του περί Εκδόσεως Φυγοδίκων Νόμου Ν.97/1970. Υπήρχε δε σαφής και επαρκής πληροφόρηση για τις πράξεις για τις οποίες ζητείται η έκδοση του Εφεσείοντος (βλ. Αναφορικά με την αίτηση της Ρωσικής Ομοσπονδίας για την έκδοση του Demin A.A., Πολ. Έφ. 83/20, ημερ. 17.2.2021, ECLI:CY:AD:2021:A47) και δεν αμφισβητείται ότι υπάρχει το στοιχείο της αμφοτερόπλευρης εγκληματικότητας (double criminality) (βλ. Αναφορικά με την αίτηση για Habeas Corpus του Hussein Jamil Hachem (1992) 1 Α.Α.Δ. 191).
Έπεται πως τα όσα τέθηκαν ενώπιον του πρωτόδικου Δικαστηρίου δεν αποτελούσαν τέτοια διαφοροποιητικά στοιχεία, στο πλαίσιο πάντοτε που έχουμε προσδιορίσει ανωτέρω, ώστε σε αίτημα για κράτηση σε διαδικασία έκδοσης, να δικαιολογούσαν κατάληξη άλλη απ’ αυτή στην οποία κατέληξε το πρωτόδικο Δικαστήριο.
Οι Λόγοι Έφεσης 1 και 2 συνεπώς δεν μπορούν να πετύχουν.
Ούτε, όμως, και ο τρίτος Λόγος Έφεσης όπως αναπτύχθηκε ενώπιον μας έχει πιθανότητες επιτυχίας. Ήταν η θέση του ευπαιδεύτου συνηγόρου για τον Εφεσείοντα ότι, μέχρι να ολοκληρωθεί η διαδικασία έκδοσης με όλα τα διαθέσιμα ένδικα μέσα όπως η διαδικασία Habeas Corpus ή αίτηση άδειας για περαιτέρω έφεση, θα δαπανηθεί χρόνος ενός με δύο ετών με αποτέλεσμα, εάν τελικώς εκδοθεί ο Εφεσείοντας στη Ρωσία, να έχει ήδη δυσανάλογα τιμωρηθεί σε σχέση με την προβλεπόμενη ποινή για το αδίκημα που του καταλογίζεται.
Η αίτηση για έκδοση είναι ορισμένη για ακρόαση στις 13.11.2025. Το πρωτόδικο Δικαστήριο όφειλε να εξετάσει, όπως και έπραξε, το ζήτημα της επιμήκυνσης του χρόνου από τις 8.10.2025 μέχρι και την επόμενη ημερομηνία, σε συνάρτηση με τον μέχρι τότε συνολικό χρόνο κράτησης. Το Δικαστήριο δεν πρέπει να προβαίνει σε θεωρητικές ασκήσεις ως προς τον χρόνο που ενδέχεται να απαιτηθεί για διαδικασίες που είναι άγνωστο κατά πόσο θα καταχωριστούν στο μέλλον. Ο χρόνος μέχρι και τις 13.11.2025, με δεδομένο και το ότι ο χρόνος μέχρι σήμερα είχε αναλωθεί και στην ικανοποίηση αιτημάτων της πλευράς του Εφεσείοντος για παροχή περαιτέρω υλικού και στοιχείων, δεν κρίνεται υπερβολικός (βλ. Ευαγγέλου ν. Δημοκρατίας, Ποιν. Έφ. 128/24, ημερ. 4.7.2024).
Στη βάση όλων των πιο πάνω η έφεση απορρίπτεται.
ΣΤ. Ν. ΣΤΑΥΡΟΥ, Δ.
Α. ΚΟΝΗΣ, Δ.
Μ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, Δ.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο