ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Πολιτική Έφεση Αρ. E104/2017)
8 Δεκεμβρίου, 2023
[ΜΑΛΑΧΤΟΣ, ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ, ΕΦΡΑΙΜ, Δ/στές]
RENAT FATKHULLIN
Εφεσείοντας,
ν.
IPTP LIMITED
Εφεσίβλητοι.
……………………
(Πολιτική Έφεση Αρ. E105/2017)
ΜΕΤΑQUOTES SOFTWARE CORP
Εφεσείοντες,
ν.
IPTP LIMITED
Εφεσίβλητοι.
Μ. Γιωρκάτζη (κα), για Αντρέας Γιωρκάτζης Δ.Ε.ΠΕ., για τους Εφεσείοντες.
Γ. Σεργίδου (κα), για Κιτρομηλίδου, Ψυλλίδου Δ.Ε.Π.Ε και Π.Ν. Κούρτελος & Συνεργάτες Δ.Ε.Π.Ε., για τους Εφεσίβλητους.
...............
ΜΑΛΑΧΤΟΣ, Δ.: Η απόφαση του Δικαστηρίου είναι ομόφωνη και
θα δοθεί από την Εφραίμ, Δ.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΕΦΡΑΙΜ, Δ.: Αντικείμενο των συνεκδικαζόμενων Εφέσεων αποτελούν δύο ενδιάμεσες αποφάσεις με τις οποίες απερρίφθησαν οι δύο ξεχωριστές αιτήσεις των Εφεσειόντων για παραμερισμό του διατάγματος υποκατάστατης επίδοσης και της επίδοσης του κλητηρίου εντάλματος σε αυτούς και για παραμερισμό ή αναστολή της αγωγής λόγω έλλειψης δικαιοδοσίας των Κυπριακών Δικαστηρίων να εκδικάσουν την επίδικη διαφορά.
Η κάθε απόφαση ασχολείται με το αιτητικό για τον παραμερισμό του διατάγματος υποκατάστατης επίδοσης και της επίδοσης στον Εφεσείοντα που αφορά. Σε σχέση με το αιτητικό για τον παραμερισμό ή την αναστολή της αγωγής, το περιεχόμενο των δύο αποφάσεων είναι ταυτόσημο. Στην απόφαση για τον Εφεσείοντα, η πρωτόδικη Δικαστής περιορίζεται στην υιοθέτηση των όσων αναφέρει επί του θέματος στην απόφαση για την Εφεσείουσα. Ενόψει του ότι στην Έφεση 104/2017 εγείρεται ως πρώτος λόγος έφεσης το σκέλος της απόφασης που αφορά στον παραμερισμό και ή την αναστολή, κρίνουμε σκόπιμο να ασχοληθούμε πρώτα με αυτό το θέμα και ακολούθως με το ζήτημα της επίδοσης για τον καθένα των Εφεσειόντων ξεχωριστά.
Με το γενικώς οπισθογραφημένο κλητήριο η Εφεσίβλητη αξιώνει εναντίον των Εφεσειόντων αναγνωριστική απόφαση ότι οι τελευταίοι ενήργησαν με δόλο, απάτη, ψευδείς παραστάσεις, παράνομα, κατά παράβαση του καθήκοντος επιμέλειας και της μεταξύ τους συμβατικής σχέσης και με βάση τις αρχές του αδικαιολόγητου πλουτισμού, με σκοπό την αποκόμιση κερδών και αποζημιώσεις.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο ορθώς επεσήμανε ότι από το σύνολο των ενώπιον του στοιχείων είναι αποδεκτό και από τις δύο πλευρές πως η μεταξύ τους έννομη σχέση και η αξίωση της Εφεσίβλητης πηγάζει από γραπτή συμφωνία ημερ. 20.5.2015. Εδώ σημειώνουμε ότι δεν υιοθετούμε την εισήγηση της Εφεσείουσας πως από το κλητήριο ένταλμα φαίνεται ότι αντικείμενο της αγωγής δεν είναι οι όροι και η ερμηνεία της συμφωνίας αλλά υπόλοιπο τιμολογίων, τα οποία μάλιστα η Εφεσείουσα ισχυρίζεται ότι εκδίδονταν σύμφωνα με τη συμφωνία, επομένως δέχεται ότι εκδίδονταν δυνάμει αυτής. Δεν είναι αποδεκτό από την Εφεσίβλητη ότι η έκδοση των τιμολογίων έγινε σύμφωνα με τη συμφωνία από τη στιγμή που προβάλλει ως βάση αγωγής την ίδια την παράβαση της συμφωνίας καθώς επίσης επιπρόσθετες βάσεις αγωγής, όπως π.χ. δόλο, απάτη και ψευδείς παραστάσεις.
Η συνομολόγηση της επίδικης συμφωνίας ημερ. 20.5.2015 μεταξύ της Εφεσίβλητης και της Εφεσείουσας έγινε στην Κύπρο. Σύμφωνα με το περιεχόμενο της, αυτή συνήφθη μεταξύ της Εφεσίβλητης, εταιρείας με έδρα το Χονγκ Κονγκ και της Εφεσείουσας, Κυπριακής εταιρείας. Ο όρος 16 της συμφωνίας προνοεί τα ακόλουθα:
«Governing Law/Choice of Venue. This Agreement and the rights of the Parties hereunder shall be governed by and interpreted in accordance with the laws of Hong Kong SAR, excluding its laws relating to conflicts of laws. The Parties agree that any appropriate court located in Hong Kong SAR, shall have exclusive jurisdiction over any case or controversy arising hereunder and shall be the proper forum in which to adjudicate such case or controversy.»
(Και σε ελεύθερη μετάφραση)
«Εφαρμοστέο Δίκαιο/Επιλογή Τόπου. Αυτή η Συμφωνία και τα δικαιώματα των Μερών δυνάμει αυτής θα διέπονται από και ερμηνεύονται σύμφωνα με τους νόμους του Χονγκ Κονγκ, εξαιρουμένων των νόμων αυτού αναφορικά με το ιδιωτικό διεθνές δίκαιο. Τα Μέρη συμφωνούν πως οποιοδήποτε κατάλληλο δικαστήριο βρίσκεται στο Χονγκ Κονγκ, θα έχει αποκλειστική δικαιοδοσία επί οποιασδήποτε υπόθεσης ή διαφοράς προκύπτει δυνάμει αυτής και θα αποτελεί τον κατάλληλο τόπο στον οποίο τέτοια υπόθεση ή διαφορά ήθελε κριθεί.»
Το πρωτόδικο Δικαστήριο ορθώς αναφέρθηκε στη νομική αρχή πως η ύπαρξη ρήτρας αλλοδαπής δικαιοδοσίας δεν αποκλείει την καταχώριση αγωγής στα Κυπριακά Δικαστήρια. Όπως αναφέρθηκε στις υποθέσεις Φρήσλαντ Ελλάς ΑΕΒΕ v. Clappas Trading House Ltd (2011) 1(B) A.A.Δ. 1200, Stavros Georgiou & Son (Scrap Metals) Ltd v. Του Πλοίου Lipa (2001) 1(Β) Α.Α.Δ. 1220 και G. P. Michaelides & Sons Ltd v. Transmarcom M.V. κ.ά. (2000) 1(B) Α.Α.Δ. 863, όπου διαπιστώνεται η ύπαρξη έγκυρης συμφωνίας δυνάμει της οποίας καθορίζεται ρήτρα δικαιοδοσίας, αυτή έχει ισχύ και κατά κανόνα εφαρμόζεται, εκτός εάν ο ενάγων αποδείξει ότι συντρέχουν σοβαροί και βάσιμοι λόγοι οι οποίοι καθιστούν δικαιολογημένη τη μη εφαρμογή της και κρίνεται ότι τα Κυπριακά Δικαστήρια αποτελούν την πιο κατάλληλη και βολική δικαιοδοσία (forum conveniens). Η απόφαση εναπόκειται στη διακριτική ευχέρεια του Δικαστηρίου λαμβανομένων υπόψη όλων των περιστάσεων της υπόθεσης.
Στην υπόθεση Display Arts Ltd v. Companie Maritime D’ Affretement (1997) 1(Α) Α.Α.Δ. 151, τονίστηκε η δυσκολία με την οποία τα Δικαστήρια αποφασίζουν να παρακάμψουν τη συμφωνία των μερών και να εκδικάσουν την υπόθεση σε άλλη δικαιοδοσία. Με παραπομπή στην αγγλική υπόθεση The Eleftheria [1969] 2 All Ε. R. 641, το Ανώτατο Δικαστήριο συνόψισε τα κριτήρια τα οποία λαμβάνονται υπόψιν στο ακόλουθο διαφωτιστικό απόσπασμα:
«(1) Όπου οι ενάγοντες έχουν εγείρει αγωγή στα Κυπριακά δικαστήρια κατ’ αθέτηση συμφωνίας για παραπομπή της διαφοράς σε αλλοδαπό δικαστήριο και οι εναγόμενοι έχουν υποβάλει, όπως στην παρούσα περίπτωση, αίτηση για αναστολή της διαδικασίας, το Κυπριακό δικαστήριο με την προϋπόθεση ότι η αξίωση άλλως ευρίσκεται εντός της δικαιοδοσίας του, δεν είναι υποχρεωμένο να παράσχει την αναστολή, αλλά έχει διακριτική ευχέρεια να πράξει αναλόγως.
(2) Η διακριτική ευχέρεια θα πρέπει να εξασκείται υπέρ της παροχής της αναστολής, εκτός εάν αποδειχθεί σοβαρός λόγος περί του αντιθέτου.
(3) Το βάρος απόδειξης του σοβαρού αυτού λόγου κείται επί των ώμων των εναγόντων.
(4) Κατά την ενάσκηση της διακριτικής του ευχέρειας το δικαστήριο θα πρέπει να λάβει υπ’ όψη όλες τις περιστάσεις της συγκεκριμένης υπόθεσης. Συγκεκριμένα πρέπει να εξετάσει:
(α) Σε ποια χώρα βρίσκεται η μαρτυρία για απόδειξη των διαφόρων θεμάτων που εγείρονται ή πού είναι πιο εύκολα διαθέσιμη μια τέτοια μαρτυρία και την επίδραση που θα έχει πάνω στην άνεση των ενδιαφερομένων και τη δικαστική δαπάνη η σύγκριση μεταξύ του Κυπριακού και του ξένου δικαστηρίου,
(β) κατά πόσο εφαρμοστέος τυγχάνει ο νόμος του ξένου δικαστηρίου και αν εφαρμόζεται κατά πόσο διαφέρει από τον ημεδαπό νόμο σε οποιαδήποτε ουσιαστικά σημεία,
(γ) με ποια χώρα τα μέρη είναι συνδεδεμένα και πόσο στενά,
(δ) κατά πόσο οι εναγόμενοι γνήσια επιθυμούν να δικαστούν στη ξένη χώρα ή αν επιδιώκουν μόνο δικονομικά πλεονεκτήματα,
(ε) κατά πόσο οι ενάγοντες θα επηρεαστούν αν από το ότι θα έχουν να εγείρουν την αγωγή στο αλλοδαπό δικαστήριο γιατί (ί) θα στερηθούν της εξασφάλισης της αξίωσης τους, (ii) θα είναι ανίκανοι να επιβάλουν οποιαδήποτε δικαστική απόφαση που δυνατόν να εξασφαλίσουν, (iii) θα βρεθούν ενώπιον παραγραφής που δεν εφαρμόζεται στην Κύπρο, ή (ίν) ότι είναι πιθανόν να μην τύχουν δίκαιης δίκης για πολιτικούς, φυλετικούς, θρησκευτικούς ή άλλους λόγους.»
Τα ίδια κριτήρια επαναλήφθηκαν στις υποθέσεις Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα Λτδ v. Του Πλοίου “Elegance” (2005) 1(Β) Α.Α.Δ. 981 και MD Shipmanagement Ltd v. Του Πλοίου “Londa” κ.ά. (2001) 1(Β) Α.Α.Δ. 1469.
Κατά την εξέταση του ζητήματος, το πρωτόδικο Δικαστήριο αναφέρθηκε στους ισχυρισμούς της Εφεσίβλητης στην ένσταση της ότι η επίδικη συμφωνία υπεγράφη, η παράβαση της έλαβε χώρα και οποιαδήποτε μαρτυρία σχετικά με την αγωγή είναι διαθέσιμη, στην Κύπρο. Το πρωτόδικο Δικαστήριο προχώρησε στη διαπίστωση ότι τα πιο πάνω παρέμειναν αναντίλεκτα εφόσον δεν αμφισβητήθηκαν είτε μέσω αντεξέτασης, είτε με συμπληρωματική ένορκη δήλωση και ότι δεν προβλήθηκε οποιοδήποτε στοιχείο από την Εφεσείουσα «που έστω να υποδεικνύει ότι τα Δικαστήρια του Χονγκ Κονγκ αποτελούν τόπο δικαιοδοτικής ευκολίας και δεν έχει αποκαλυφθεί κανένα απολύτως στοιχείο σύνδεσης της υπόθεσης με τη δικαιοδοσία του αναφερόμενου αλλοδαπού Δικαστηρίου». Αφού στάθμισε όλους τους ανωτέρω παράγοντες, τα γεγονότα της υπόθεσης σε συνάρτηση με το γεγονός της παρουσίας της Εφεσείουσας και του Εφεσείοντος, γενικού εκτελεστικού διευθυντή της, στην Κύπρο, ο οποίος παρέλαβε τα σχετικά με τη συμφωνία τιμολόγια και άλλα έγγραφα τα οποία αποστέλλονταν στη διεύθυνση της Εφεσείουσας στην Κύπρο, το πρωτόδικο Δικαστήριο κατέληξε πως καταδείχθηκαν επαρκείς λόγοι που δικαιολογούσαν τη συνέχιση της διαδικασίας στην Κύπρο.
Θεωρούμε απολύτως δικαιολογημένη την ως άνω κατάληξη του πρωτόδικου Δικαστηρίου. Το βάρος να προβάλει ισχυρούς λόγους για τη μη εφαρμογή της αποκλειστικής ρήτρας δικαιοδοσίας βρισκόταν στους ώμους της Εφεσίβλητης η οποία παρουσίασε μαρτυρία που καταδείκνυε ότι τα Κυπριακά Δικαστήρια είναι πιο κατάλληλα να εκδικάσουν την επίδικη διαφορά μεταξύ των μερών και παρέμεινε αναντίλεκτη. Πράγματι αντικείμενο της αγωγής είναι η επίδικη συμφωνία, όπως εξηγείται και ανωτέρω. Επιπλέον, σημειώνουμε ότι οι υπόλοιπες βάσεις αγωγής, όπως δόλος, απάτη, ψευδείς παραστάσεις και παράβαση νόμιμου καθήκοντος, δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι ξεφεύγουν της πιο πάνω ρήτρας εφόσον και αυτές συνδέονται και απορρέουν από την εν λόγω συμφωνία. Σχετική επί τούτου είναι η Αγγλική υπόθεση Fiona Trust & Holding Corp v. Privalov [2007] UKHL 40.
Αναφορικά με το εφαρμοστέο δίκαιο, θεωρούμε ορθή τη διαπίστωση του πρωτόδικου Δικαστηρίου ότι τυγχάνει εφαρμογής το Κυπριακό δίκαιο, στη βάση όμως των προνοιών του όρου 16. Η εξαίρεση στον όρο 16 από τις αλλοδαπές πρόνοιες του ιδιωτικού διεθνούς δικαίου (conflict of laws) σημαίνει ότι η όποια διαφορά κρίνεται με βάση τις ημεδαπές πρόνοιες του ιδιωτικού διεθνούς δικαίου και άρα εφαρμόζεται το Κυπριακό δίκαιο.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο δεν παραγνώρισε ότι η Εφεσίβλητη είναι εταιρεία με έδρα το Χονγκ Κονγκ ούτε και θεώρησε ότι το βάρος απόδειξης της καταλληλότητας των Κυπριακών Δικαστηρίων βρισκόταν στους ώμους του Εφεσείοντος, ως η εισήγηση των Εφεσειόντων. Ως εκ τούτου θεωρούμε καθόλα ορθή την προσέγγιση επί τούτου και την κατάληξη του πρωτόδικου Δικαστηρίου για την απόρριψη του αιτητικού για αναστολή της διαδικασίας λόγω ρήτρας αλλοδαπής δικαιοδοσίας.
Αποδίδεται επίσης στο πρωτόδικο Δικαστήριο πως λανθασμένα θεώρησε ότι η επίδοση στον Εφεσείοντα με θυροκόλληση, η οποία έγινε στις 18.10.2016, ήταν κανονική επίδοση. Ειδικότερα αποτελεί εισήγηση του Εφεσείοντος ότι ο ίδιος ουδεμία σχέση έχει με την εταιρεία MetaQuotes Software Ltd της οποίας η διεύθυνση είναι Ίριδος 21, Μέσα Γειτονιά, Λεμεσός, ότι ουδέποτε ήταν διευθυντής, μέτοχος ή εργοδοτούμενος της και ότι η αναζήτηση του στα γραφεία της ήταν αυθαίρετη.
Το διάταγμα για υποκατάστατη επίδοση στον Εφεσείοντα επέτρεπε την επίδοση με τον πιο πάνω τρόπο και με θυροκόλληση στην οικία διαμονής του στην οδό Αθηνών [ ], Φοινικάρια 4530, Λεμεσός.
Η αίτηση για υποκατάστατη επίδοση στηριζόταν, μεταξύ άλλων, στη Δ.5 θ.7 των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας η οποία διέπει το ζήτημα της επίδοσης σε νομικό πρόσωπο. Στα πλαίσια αυτής, είχε τεθεί ενώπιον του πρωτόδικου Δικαστηρίου αντίγραφο της συμφωνίας η οποία υπεγράφη από τον Εφεσείοντα ως αξιωματούχο και ή εκτελεστικό διευθυντή της και στην οποία αναφέρεται ρητά ότι η Εφεσείουσα είναι Κυπριακή εταιρεία. Παρουσιάστηκε επίσης ηλεκτρονική έρευνα στον Έφορο Εταιρειών, στην οποία ο Εφεσείων παρουσιάζεται ως διευθυντής της εταιρείας MetaQuotes Ltd με διεύθυνση διαμονής του την οδό Αθηνών, Φοινικάρια 4530, Λεμεσός.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο προέβη σε μια ενδελεχή εξέταση όλων των εν λόγω ζητημάτων τα οποία ηγέρθησαν στην αίτηση του Εφεσείοντος για παραμερισμό του διατάγματος υποκατάστατης επίδοσης και της επίδοσης. Εξού και ανέφερε ότι αποτελεί αδιαμφισβήτητο γεγονός πως η συμφωνία υπεγράφη από τον Εφεσείοντα υπό την ιδιότητα του εκτελεστικού διευθυντή της Εφεσείουσας και σε αυτή δηλώνεται ως διεύθυνση της εταιρείας η οδός Ίριδος 25, MetaQuotes Building, Μέσα Γειτονιά 4004, Λεμεσός. Αδιαμφισβήτητο, σημείωσε το πρωτόδικο Δικαστήριο, ήταν και το ότι τα τιμολόγια και άλλα έγγραφα τα οποία εκδίδονταν για τις υπηρεσίες της Εφεσίβλητης προς την Εφεσείουσα αποστέλλονταν στην εν λόγω διεύθυνση και γίνονταν αποδεκτά από τον Εφεσείοντα. Η ιδιότητα του Εφεσείοντος αναφέρεται επίσης στην ιστοσελίδα της Εφεσείουσας στην οποία αναγράφεται η ίδια διεύθυνση ως η διεύθυνση και η διεύθυνση επικοινωνίας της εταιρείας στην Κύπρο. Τέλος, το πρωτόδικο Δικαστήριο σημειώνει ότι στην ηλεκτρονική έρευνα στον Έφορο Εταιρειών που παρουσιάστηκε από τον Εφεσείοντα για την εταιρεία MetaQuotes Ltd, ημερομηνία διορισμού του ως διευθυντή της αναφέρεται η 2.8.2022 ενώ σε πιο πρόσφατη έρευνα, την οποία είχε παρουσιάσει η Εφεσίβλητη στην αίτηση για υποκατάστατη επίδοση, ο Εφεσείων παρουσιάζεται ως διευθυντής της με ημερομηνία διορισμού τις 17.7.2009 και διεύθυνση διαμονής του την οδό Αθηνών, Φοινικάρια, Λεμεσός, όπου επίσης του έγινε επίδοση.
Σύμφωνα με τα πιο πάνω, ορθώς το πρωτόδικο Δικαστήριο απέρριψε τη θέση του Εφεσείοντος πως αυτός δεν είχε οποιαδήποτε σχέση με την Εφεσείουσα και τη διεύθυνση αυτής στην οποία του έγινε επίδοση. Η επίδοση δια θυροκόλλησης ήταν ένας καθόλα επιτρεπτός και πρόσφορος τρόπος διενέργειας της επίδοσης από τη στιγμή που αυτή έγινε στην ορθή διεύθυνση. Επιπλέον, η επίδοση έγινε και δια θυροκόλλησης στη διεύθυνση διαμονής του Εφεσείοντος, για την οποία δεν προβάλλεται οποιοσδήποτε ισχυρισμός στην ένορκη δήλωση που συνοδεύει την ένσταση πως αυτή είναι παράτυπη και αντικανονική και πως η εν λόγω διεύθυνση δεν είναι η διεύθυνση του. Ο καθοριζόμενος στο διάταγμα τρόπος επίδοσης λογικά θα έφερνε εις γνώση του Εφεσείοντος την ύπαρξη της αγωγής, που είναι και ο σκοπός της επίδοσης. Όπως λέχθηκε στις υποθέσεις Alpha Bank Cyprus Ltd v. Si Senh Dau κ.ά. (2013) 1(Γ) Α.Α.Δ. 1935 και Φραγκέσκου κ.ά. v. Γρηγορίου (2000) 1(Γ) Α.Α.Δ. 1765, το ζητούμενο είναι πάντοτε η λήψη γνώσης από το ενδιαφερόμενο μέρος.
Ως εκ τούτου οι δύο μοναδικοί λόγοι έφεσης στην Έφεση του Εφεσείοντος και ο πέμπτος λόγος έφεσης στην έφεση της Εφεσείουσας κρίνονται αβάσιμοι και απορρίπτονται.
Οι τέσσερις πρώτοι εναπομείναντες λόγοι έφεσης στην Έφεση της Εφεσείουσας είναι συναφείς και θα εξεταστούν ενιαία.
Αποδίδεται στο πρωτόδικο Δικαστήριο ότι λανθασμένα ασχολήθηκε με το κατά πόσο χρειαζόταν άδεια για επίδοση εκτός δικαιοδοσίας καθότι δεν περιλαμβανόταν τέτοιος λόγος ένστασης. Αποδίδεται επίσης ότι εν πάση περιπτώσει είναι εσφαλμένη η διαπίστωση του πως δεν χρειαζόταν τέτοια άδεια στη βάση του ότι η Εφεσείουσα διεξάγει εργασίες στην Κύπρο.
Στην ένορκη δήλωση που συνοδεύει την αίτηση της Εφεσείουσας, προβάλλεται ισχυρισμός ότι η επίδοση δεν συνιστά καλή επίδοση σύμφωνα με τους Θεσμούς Πολιτικής Δικονομίας καθότι δεν προηγήθηκε διάταγμα για επίδοσης εκτός δικαιοδοσίας.
Θεωρούμε ότι οι λόγοι ένστασης στην εν λόγω αίτηση καλύπτουν το ζήτημα του κατά πόσο το εκδοθέν διάταγμα είναι νομότυπο και επαρκές και κατά πόσο θα έπρεπε να είχε εκδοθεί και διάταγμα για επίδοση εκτός δικαιοδοσίας. Και τούτο καθότι στους λόγους ένστασης αναφέρεται, μεταξύ άλλων, πως η έκδοση του διατάγματος υποκατάστατης επίδοσης είναι καθόλα νομότυπη και πως η Εφεσείουσα αποκρύπτει ότι στη συμβατική της σχέση με την Εφεσίβλητη παρουσιαζόταν ως Κυπριακή εταιρεία με εγγεγραμμένο γραφείο στη Λεμεσό. Εξού προφανώς και το ζήτημα του κατά πόσο θα έπρεπε να είχε εκδοθεί και διάταγμα για επίδοση εκτός δικαιοδοσίας αποτελεί αντικείμενο σχολιασμού στην ένορκη δήλωση που συνοδεύει την ένσταση.
Επομένως το πρωτόδικο Δικαστήριο είχε εξουσία να εξετάσει το ζήτημα και να διαπιστώσει κατά πόσο από τα ενώπιον του στοιχεία φαινόταν ότι η Εφεσείουσα διεξήγαγε ή όχι εργασίες στην Κύπρο. Και τούτο, καθότι αυτό έχει σημασία και είναι καθοριστικό για το κατά πόσο απαιτείτο ή όχι διάταγμα για επίδοση εκτός δικαιοδοσίας. Το πρωτόδικο Δικαστήριο δέχθηκε ότι η Εφεσείουσα είναι εταιρεία εγγεγραμμένη στις Μπαχάμες. Ορθώς όμως επεσήμανε ότι με βάση τη Δ.5 θ.7 των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας, επίδοση σε εταιρεία η οποία δεν έχει συσταθεί στην Κύπρο δύναται να γίνει με την άφεση αντιγράφου του κλητηρίου στον τόπο διεξαγωγής των εργασιών της ή, σε περίπτωση απουσίας τέτοιου τόπου, σε πρόσωπο εντός Κύπρου το οποίο φαίνεται να είναι εξουσιοδοτημένο να διεξάγει εργασίες για την εταιρεία στην Κύπρο.
Όπως έχει λεχθεί στην υπόθεση Philippou v. Philippou (1986) 1 C.L.R. 689, η Δ.5 διέπει την επίδοση εντός δικαιοδοσίας και η Δ.6 την επίδοση εκτός δικαιοδοσίας. Στην υπόθεση Ans Secretaries Ltd v. Orianda Management FZ LLC κ.ά. (2014) 1(Β) Α.Α.Δ. 1348, η επίδοση σε διευθυντή εταιρειών με έδρα το εξωτερικό ακυρώθηκε λόγω του ότι δεν είχε ληφθεί άδεια για επίδοση εκτός δικαιοδοσίας. Και τούτου καθότι τονίστηκε ότι χωρίς άδεια δυνάμει της Δ.6 θ.1, το Δικαστήριο δεν δύναται να επεκτείνει τη δικαιοδοσία του σε αλλοδαπούς εναγόμενους, με παραπομπή στην υπόθεση Zachariades & Pantelides Enterprises Ltd v. Fiat Auto S.p.a. (2000) 1(A) A.A.Δ. 447. Η υπόθεση Ans (ανωτέρω) κρίθηκε στη βάση της Δ.6 και όχι της Δ.5 θ.7.
Ούτε και η υπόθεση Φραγκέσκου (ανωτέρω), στην οποία παρέπεμψε η Εφεσίβλητη, είναι βοηθητική για την πλευρά της. Σε εκείνη την υπόθεση αποφασίστηκε ότι μόνο μετά την εξασφάλιση άδειας για επίδοση εκτός δικαιοδοσίας είναι δυνατή και η υποκατάστατη επίδοση εντός δικαιοδοσίας σε περιπτώσεις όπου πληρούνται οι προϋποθέσεις που διέπουν τη χορήγηση διατάγματος για υποκατάστατη επίδοση. Εκείνη όμως η υπόθεση αφορούσε φυσικό πρόσωπο, σε αντίθεση με την υπό κρίση περίπτωση που αφορά σε νομικό πρόσωπο για το οποίο υπάρχει η ρητή πρόνοια της Δ.5 θ.7.
Για σκοπούς της Δ.5 θ.7, το πρωτόδικο Δικαστήριο εξέτασε το τεθέν ενώπιον του υλικό στη μονομερή αίτηση για υποκατάστατη επίδοση. Εκτός από τα όσα προκύπτουν από τη συμφωνία, παρουσιάστηκε και αντίγραφο της ιστοσελίδας της Εφεσείουσας, στο οποίο αναφερόταν ότι το γραφείο επικοινωνίας της στην Κύπρο είναι στην οδό Ίριδος 21, MetaQuotes Building, Μέσα Γειτονιά, 4004, Λεμεσός. Επομένως, ήταν καθόλα ορθή η κατάληξη του πρωτόδικου Δικαστηρίου πως πληρούνταν οι προϋποθέσεις έκδοσης του διατάγματος υποκατάστατης επίδοσης στην Εφεσείουσα χωρίς να χρειαζόταν άδεια για επίδοση εκτός δικαιοδοσίας.
Είναι γεγονός ότι στην εν λόγω αίτηση η Εφεσίβλητη δεν απεκάλυψε ότι η Εφεσείουσα είναι εγγεγραμμένη στο εξωτερικό, παρά μόνο όσα στοιχεία, κατά την ίδια, προκύπτουν από τη συμφωνία και τη γνώση της στα πλαίσια της συμβατικής σχέσης μεταξύ των δύο διαδίκων. Παρά ταύτα, στο κλητήριο ένταλμα, στον τίτλο, αναγραφόταν η διεύθυνση της Εφεσίβλητης στο Χονγκ Κονγκ. Επί τούτου, θα πρέπει να λεχθεί ότι δεν αμφισβητήθηκε αυτή η γνώση της Εφεσίβλητης, ούτως ώστε να τίθεται ζήτημα παραπλάνησης του Δικαστηρίου εκ μέρους της, εφόσον η ίδια απεκάλυψε όλα όσα γνώριζε και πίστευε, ήτοι πως πρόκειται για Κυπριακή εταιρεία η οποία διεξάγει εργασίες στην Κύπρο, με γραφείο και τον εκτελεστικό διευθυντή της στην Κύπρο.
Επομένως, κατά την εξέταση της μονομερούς αίτησης, το πρωτόδικο Δικαστήριο είχε ενώπιον του μαρτυρία η οποία ήταν ικανή να καταδείξει ότι η εταιρεία διεξήγαγε εργασίες με μόνιμη παρουσία στην Κύπρο, στοιχείο το οποίο ικανοποιούσε τις προϋποθέσεις για επίδοση εντός της δικαιοδοσίας. Αυτό που απαιτείτο ήταν άδεια για υποκατάστατη επίδοση για να γίνει επίδοση με θυροκόλληση στην εν λόγω διεύθυνση, όπως και έγινε.
Η κατάληξη του πρωτόδικου Δικαστηρίου κρίνεται ορθή. Η πρώτη του διαπίστωση ήταν πως με βάση τη συμφωνία, «η Εφεσείουσα δηλώνει ρητά την παρουσία της στην Κύπρο αφού αναφέρει ως τόπο στέγασης της την οδό Ίριδος … καθορίζοντας με τον τρόπο αυτό και τον τόπο που η ίδια επιθυμεί να της γνωστοποιούνται οποιαδήποτε σχετικά με τη συμφωνία έγγραφα». Επαναλαμβάνει το αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι τα τιμολόγια και έγγραφα τα οποία εκδίδονταν με βάση τη συμφωνία αποστέλλονταν στην εν λόγω διεύθυνση στην Κύπρο και γίνονταν αποδεκτά με την υπογραφή τους από τον Εφεσείοντα. Αναφέρεται επίσης στο περιεχόμενο της ιστοσελίδας της Εφεσείουσας στην οποία παρουσιάζεται ότι διατηρεί γραφεία σε πολλές χώρες ανά τον κόσμο, ανάμεσα στις οποίες και στην Κύπρο με την ανωτέρω διεύθυνση γραφείου και επικοινωνίας. Το γεγονός ότι η εν λόγω διεύθυνση αποτελεί και το γραφείο μιας άλλης εταιρείας, ήτοι της Metaquotes Software Ltd, δεν εξουδετερώνει τις πιο πάνω διαπιστώσεις ούτε και καθιστά αδύνατη την ύπαρξη και λειτουργία του εν λόγω γραφείου και από την Εφεσείουσα. Το πρωτόδικο Δικαστήριο θεώρησε πως ακόμη ένα σημαντικό στοιχείο προς υποστήριξη της θέσης ότι η Εφεσείουσα διεξάγει επιχείρηση και διατηρεί μόνιμη παρουσία στην Κύπρο μέσω του εν λόγω γραφείου είναι η ανακοίνωση για την πλήρωση θέσης εργασίας στα γραφεία της στην Κύπρο.
Τέλος, το πρωτόδικο Δικαστήριο αναφέρθηκε και στο γεγονός ότι η αγωγή επιδόθηκε στον Εφεσείοντα ο οποίος έλαβε γνώση αυτής, και ειδικότερα στην ιδιότητα του Εφεσείοντος ως γενικού εκτελεστικού διευθυντή της, την υπογραφή από αυτόν της συμφωνίας εκ μέρους της Εφεσείουσας υπό την εν λόγω ιδιότητα, την παραλαβή και υπογραφή των τιμολογίων και άλλων εγγράφων, τη διενέργεια αυτών των πράξεων στο γραφείο στην εν λόγω διεύθυνση και τη μόνιμη διαμονή του στην Κύπρο. Το πρωτόδικο Δικαστήριο με επιμέλεια άντλησε καθοδήγηση από τις υποθέσεις Dunlop Pneumatic Tyre Co. v. Actien-Gesellschaft fur Motor und Motorfahrzeugbau Vorm. Cudell&Co. [1902] 1 K.B. 342 και Lexicon Shipping Co. Ltd v Remontowa Gdansk Shiprepair Yard (1999) 1(Γ) A.A.Γ. 1666, οι οποίες υποστηρίζουν τις διαπιστώσεις του ότι η Εφεσείουσα διεξάγει εργασίες και έχει μόνιμη παρουσία στην Κύπρο και ότι ο Εφεσείων, ως ο γενικός εκτελεστικός διευθυντής της στην Κύπρο και ο οποίος υπέγραψε και χειριζόταν τις δραστηριότητες της εταιρείας δυνάμει της συμφωνίας, έλαβε γνώση της αγωγής. Αυτές ήταν ικανές για να το οδηγήσουν στην κατάληξη του περί του ορθού και νομότυπου της έκδοσης του διατάγματος για υποκατάστατη επίδοση και της ίδιας της επίδοσης στην Εφεσείουσα.
Η μη επίδοση ειδοποίησης του κλητηρίου και όχι του κλητηρίου δεν επηρεάζει με οποιονδήποτε τρόπο την ορθότητα της επίδοσης. Η επίδοση ειδοποίησης απαιτείται στις περιπτώσεις επίδοσης εκτός δικαιοδοσίας με βάση τη Δ.6 των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας, ενώ στην υπό κρίση περίπτωση η επίδοση έγινε σύμφωνα με τη Δ.5. Σχετική είναι η υπόθεση Alpha Bank Cyprus Ltd (ανωτέρω).
Η επίδοση των εγγράφων όχι σε αντιληπτή στην Εφεσείουσα γλώσσα, δεν ηγέρθη στο πλαίσιο της αίτησης για παραμερισμό του διατάγματος για υποκατάστατη επίδοση και της επίδοσης και επομένως δεν δύναται να αποτελεί αντικείμενο έφεσης.
Με βάση όλα όσα αναφέρονται ανωτέρω, κρίνουμε ότι και οι πρώτοι τέσσερις λόγοι έφεσης στην Έφεση της Εφεσείουσας είναι αβάσιμοι και απορρίπτονται.
Οι Εφέσεις απορρίπτονται.
Στην κάθε Έφεση επιδικάζονται €1.300 έξοδα Έφεσης, πλέον ΦΠΑ αν υπάρχει, υπέρ του Εφεσίβλητης και εναντίον του Εφεσείοντος και της Εφεσείουσας αντίστοιχα.
Χ. ΜΑΛΑΧΤΟΣ, Δ.
Ι. ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ, Δ.
Ε. ΕΦΡΑΙΜ, Δ.
/κβπ
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο