ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ                                      

 Πολιτική Αίτηση Αρ. 100/2025

22 Ιουλίου, 2025

[ΔΑΥΙΔ, Δ.]

ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 155.4 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 3 ΚΑΙ 9 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ (ΠΟΙΚΙΛΟΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ 1964

ΚΑΙ

ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΑΝΩΤΑΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ (ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ ΕΚΔΟΣΗΣ ΕΝΤΑΛΜΑΤΩΝ ΠΡΟΝΟΜΙΑΚΗΣ ΦΥΣΕΩΣ) ΔΙΑΔΙΚΑΣΤΙΚΟ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ ΤΟΥ 2018

ΚΑΙ

ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΩΝ 1. AYOUB FARID MICHEL SAAB 2. MICHEL NORBERT SAAB (ΥΠΟ ΤΗΝ ΙΔΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΩΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ ΤΟΥ ΑΠΟΒΙΩΣΑΝΤΑ FADI MICHEL SAAB) ΓΙΑ ΑΔΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΗ ΑΙΤΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ ΕΝΤΑΛΜΑΤΟΣ CERTIORARI

ΚΑΙ

ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΔΙΚΑΣΤΙΚΗ ΕΝΔΙΑΜΕΣΗ ΑΠΟΦΑΣΗ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑΣ 07.05.2025 Η ΟΠΟΙΑ ΕΚΔΟΘΗΚΕ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΗΣ ΑΙΤΗΣΗΣ ΥΠ’ ΑΡΙΘΜΟΝ 123/19 ΑΠΟ ΤΟ ΕΠΑΡΧΙΑΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ

…………………………..

Π. Κατσαπρόκης με Μ. Κακουλλή (κα),  για Γιώργος Ζ. Γεωργίου &

Συνεργάτες ΔΕΠΕ, για τον Αιτητή.

Α Π Ο Φ Α Σ Η

ΔΑΥΙΔ, Δ.:  Με την υπό συζήτηση αίτηση οι Αιτητές επιζητούν την άδεια του Δικαστηρίου για την καταχώρηση δια κλήσεως αίτησης για την έκδοση προνομιακού εντάλματος Certiorari, με το οποίο να ακυρώνεται η ενδιάμεση απόφαση του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας (κατώτερο Δικαστήριο), ημερ. 07.05.2025.

Ως προκύπτει από την Έκθεση και την ένορκη δήλωση ενός εκ των αιτητών, του Ayoub Farid Michel Saab, που τη συνοδεύει, ημερομηνίας 21.05.2025, η FBME BANK LTD (στο εξής FBME), ήταν Τανζανική εταιρεία αδειοδοτημένη από την Κεντρική Τράπεζα της εν λόγω χώρας να διεξάγει τραπεζικές δραστηριότητες.  Κατείχε επίσης άδεια από την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου να λειτουργεί υποκατάστημα στην Κυπριακή Δημοκρατία για σκοπούς διεξαγωγής τραπεζικών εργασιών.  Προς τούτο, ούσα εγγεγραμμένη ως αλλοδαπή εταιρεία στην Κύπρο, διατηρούσε υποκατάστημα στη Λευκωσία για σκοπούς εκτέλεσης τραπεζικών εργασιών. Στις 17.07.2014, η υπηρεσία οικονομικού εγκλήματος του Υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ (FinCEN), εξέδωσε ειδοποίηση με την οποία ονόμαζε την ως άνω εταιρεία (FBME) ως «πιστωτικό ίδρυμα πρώτιστης ανησυχίας για ξέπλυμα χρήματος», σύμφωνα με τις πρόνοιες σχετικής νομοθεσίας των ΗΠΑ.  Στις 21.07.2014, το υποκατάστημα της ως άνω τράπεζας στην Κύπρο τέθηκε από τις αρμόδιες αρχές της Δημοκρατίας υπό εξυγίανση, πράξη που προσβλήθηκε με προσφυγή ενώπιων του Διοικητικού Δικαστηρίου και ακυρώθηκε από το Δικαστήριο. Στις 21.12.2015, η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου ανακάλεσε την άδεια της FBME να λειτουργεί υποκατάστημα στην Κύπρο.  Παράλληλα, στις 05.05.2017, η Κεντρική Τράπεζα της Τανζανίας διέκοψε όλες τις τραπεζικές εργασίες της FBME, ανακάλεσε την άδεια της, την έθεσε υπό εκκαθάριση και διόρισε το Deposit Insurance Board της Τανζανίας ως εκκαθαριστές της. Στις 29.06.2023, στο πλαίσιο της Αίτησης Εκκαθάρισης 123/2019 του υποκαταστήματος της FBME στην Κύπρο,  που καταχώρησε η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου, το Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας εξέδωσε απόφαση με την οποία ενέκρινε την αίτηση εκκαθάρισης του υποκαταστήματος, διορίζοντας συγκεκριμένο πρόσωπο ως εκκαθαριστή του. Στις 29.03.2025, ο εκκαθαριστής του υποκαταστήματος προχώρησε σε σύγκλειση γενικής συνέλευσης πιστωτών.  Οι Αιτητές μέσω των δικηγόρων τους, με επιστολή ημερομηνίας 16.04.2025, ζήτησαν από τον εκκαθαριστή όπως τους καλέσει στη γενική συνέλευση υπό την ιδιότητα τους ως συνεισφορέων.  Ενόψει της άρνησης του, στις 24.04.2025, προχώρησαν στην καταχώρηση μονομερούς αίτησης επιζητώντας, μεταξύ άλλων, όπως ανασταλεί η ως άνω γενική συνέλευση έως ότου συγκληθεί και συνέλευση συνεισφορέων.  Το κατώτερο Δικαστήριο, με απόφαση του, ημερ. 29.04.2025, απέρριψε την εν λόγω αίτηση.  Την ίδια ημέρα, οι Αιτητές απέστειλαν επιστολή προς τον εκκαθαριστή, εφιστώντας την προσοχή του στο γεγονός ότι οι πράξεις και παραλείψεις του συνιστούν παραβιάσεις των διατάξεων του περί Εταιρειών Νόμου  (Κεφ. 113) και των σχετικών Κανονισμών.  Παρόλα αυτά η γενική συνέλευση πραγματοποιήθηκε, στα πλαίσια της οποίας εξελέγη Επιτροπή Επιθεώρησης, η οποία αποτελείται μόνο από καταθέτες και/η εκπροσώπους τους, αποκλείοντας τους Αιτητές, ως συνεισφορείς, από τη συμμετοχή σε αυτή.  Ενόψει της πιο πάνω εξέλιξης, οι Αιτητές καταχώρησαν δια κλήσεως αίτηση μέσω της οποίας αιτούνται την κήρυξη της γενικής συνέλευσης ως παράνομης και/η άκυρης και ως μη γενόμενης, ακύρωση της εκλογής της Επιτροπής Επιθεώρησης και οποιονδήποτε αποφάσεων αυτή έλαβε, ως επίσης αναγνώριση των Αιτητών ως συνεισφορέων και αναστολή οποιονδήποτε εξουσιών και εργασιών του εκκαθαριστή, μέχρις ότου αναγνωριστούν τα δικαιώματα των Αιτητών ως συνεισφορέων.  Παράλληλα, την ίδια ημέρα, ήτοι στις 02.05.2025, μαζί με τη δια κλήσεως αίτηση καταχώρησαν και μονομερή (ex parte) αίτηση, μέσω της οποίας επιζητούσαν διάταγμα που να απαγορεύει στην Επιτροπή Επιθεώρησης που εξελέγη στη γενική συνέλευση να ασκήσει οποιεσδήποτε εξουσίες και να λαμβάνει οποιεσδήποτε αποφάσεις ή να προβαίνει σε οποιεσδήποτε πράξεις.  Στις 07.05.2025, το κατώτερο Δικαστήριο με απόφαση του απέρριψε την ως άνω μονομερή αίτηση, με αποτέλεσμα οι Αιτητές να προωθήσουν την υπό συζήτηση αίτηση, μέσω της οποίας επιζητούν την εξασφάλιση άδειας για την καταχώρηση δια κλήσεως αίτησης για την έκδοση προνομιακού εντάλματος Certiorari, προς ακύρωση της.

Ως προκρίνεται στην Έκθεση που συνοδεύει την υπό συζήτηση αίτηση, η ως άνω εκκαλούμενη απόφαση, συνιστά προϊόν έκδηλου νομικού σφάλματος και νομικής πλάνης και/ή εκδόθηκε καθ’ υπέρβαση δικαιοδοσίας. Το κατώτερο Δικαστήριο, προβάλλεται, τελώντας υπό νομική πλάνη και ως αποτέλεσμα εσφαλμένης νομικής προσέγγισης, εξομοίωσε την παροχή ενδιάμεσης θεραπείας στα πλαίσια πολιτικής αγωγής με την παροχή ενδιάμεσης θεραπείας στα πλαίσια εκκρεμούσας διαδικασίας εκκαθάρισης εταιρείας, εξετάζοντας την ενδιάμεση αίτησης, ημερ. 02.05.2025, υπό το φως των αρχών που διέπουν την παροχή ενδιάμεσης θεραπείας στα πλαίσια αγωγής, εφαρμόζοντας λανθασμένα τις καθιερωμένες για την περίπτωση αρχές.  Με δεδομένη τη φύση της αίτησης εκκαθάρισης, υποστηρίζουν, το γεγονός ότι οι Αιτητές δεν είχαν εγείρει οποιαδήποτε αξίωση με την  ένσταση τους σε αυτή, παρέμενε άσχετο, πέραν του ότι ήταν και δικονομικά αδύνατο, αφού στον ενιστάμενο σε αίτηση εκκαθάρισης δεν παρέχεται  η δυνατότητα έγερσης οποιουδήποτε είδους ανταπαίτησης.  Ως εκ τούτου, λανθασμένα το κατώτερο Δικαστήριο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν υπάρχει σοβαρό ζήτημα προς εκδίκαση, ενόψει του γεγονότος ότι στην αίτηση εκκαθάρισης, δεν ηγέρθηκε από μέρους τους οποιαδήποτε αξίωση. Οι Αιτητές, υποδεικνύεται, στο πλαίσιο της αίτησης εκκαθάρισης, έπραξαν ότι επιβάλλεται σε περιπτώσεις του είδους, αναζητώντας από το  κατώτερο Δικαστήριο, το οποίο είναι  επιφορτισμένο με το έργο της επίβλεψης της διαδικασίας εκκαθάρισης του υποκαταστήματος στην Κύπρο, την προστασία των νομοθετικά κατοχυρωμένων δικαιωμάτων τους ως συνεισφορέων της FBME, μέχρι την εκδίκαση της δια κλήσεως αίτησης τους, ίδιας ημερομηνίας. Αποτελεί θέση τους ότι το Κατώτερο Δικαστήριο, αγνόησε το γεγονός ότι αίτηση για ενδιάμεση θεραπεία μπορεί καταχωρηθεί σε οποιοδήποτε χρόνο. Προσθέτουν δε πως κατόπιν εσφαλμένης ερμηνείας και εφαρμογής προνοιών του περί Εταιρειών Νόμου (Κεφ. 113) και του περί Εργασιών Πιστωτικών Ιδρυμάτων Νόμου (Ν.66 (Ι)/1997), στις οποίες παραπέμπουν, ή παράβλεψης κάποιων από αυτές, κατέληξε μεταξύ άλλων σε εσφαλμένο συμπέρασμα ότι δεν παρέχεται «σε συνεισφορείς ή τελικούς δικαιούχους ξένης εταιρείας/τράπεζας δικαιώματα στην εκκαθάριση ΑΠΙ/υποκαταστήματος, στην Κύπρο»  και ότι το Κεφ. 113 δεν σχετίζεται και δεν τυγχάνει εφαρμογής στην περίπτωση του καταστήματος της FBME στην Κύπρο.  Περαιτέρω, κατά την εξέταση της δεύτερης προϋπόθεσης του άρθρου 32 του περί Δικαστηρίων Νόμου (Ν.14/1960) σημειώνουν ότι το κατώτερο Δικαστήριο δεν έλαβε υπόψη του τα γεγονότα που περιβάλλουν την υπό συζήτηση περίπτωση και επί των οποίων στηρίζεται το αίτημα τους. Η διαπίστωση εξόφθαλμου και/η έκδηλου νομικού σφάλματος και/η νομικής πλάνης, υποδεικνύουν καταληκτικά, παρά την ύπαρξη διαθέσιμου άλλου ένδικου μέσου, μπορεί να οδηγήσουν στην έκδοση προνομιακού διατάγματος ως το αιτούμενο. Η παρούσα, υποστηρίζουν, αποτελεί μια τέτοια περίπτωση, σημειώνοντας ότι η αίτηση προωθείται αποκλειστικά σε νομικούς λόγους που αφορούν τη νομιμότητα της εκκαλούμενης ενδιάμεσης απόφασης και όχι την ορθότητα της.

Ο ευπαίδευτος συνήγορος των Αιτητών με την αγόρευση του, την οποία προνόησε να καταγράψει και να θέσει υπόψιν του Δικαστηρίου, επανέλαβε ουσιαστικά τις εισηγήσεις και τις θέσεις των τελευταίων, ως προβάλλονται στην αίτηση τους. Τούτο έπραξε και δια ζώσης, στο βαθμό που έκρινε αναγκαίο. 

Το Δικαστήριο με πολλή προσοχή έχει διεξέλθει την εκκαλούμενη απόφαση, την Έκθεση και την ένορκη δήλωση που συνοδεύουν την υπό συζήτηση Αίτηση και το σύνολο των στοιχείων που τέθηκαν υπόψιν του, ως επίσης τις αναφορές, θέσεις και εισηγήσεις του ευπαίδευτου δικηγόρων των Αιτητών.

            Τα προνομιακά εντάλματα, ως κατάλοιπο της εξουσίας του Ανώτατου Δικαστηρίου για έλεγχο των κατώτερων Δικαστηρίων χορηγούνται κατ’ εξαίρεση.  Πρόκειται για δικαιοδοσία που ασκείται με ιδιαίτερη φειδώ. Η εξουσία του Ανώτατου Δικαστηρίου να εκδίδει προνομιακά εντάλματα, δεν έχει ως αντικείμενο την ορθότητα των αποφάσεων κατώτερων Δικαστηρίων, ούτε τον τρόπο άσκησης της διακριτικής ευχέρεια του Δικαστηρίου. Δεν συνιστά υποκατάστατο της δευτεροβάθμιας διαδικασίας και μέσο για τον έλεγχο της ορθότητας των αποφάσεων των κατώτερων Δικαστηρίων. Ούτε μπορεί, η συγκεκριμένη διαδικασία, να αφεθεί να χρησιμοποιηθεί ως έφεση υπό μεταμφίεση. Άδεια για καταχώρηση αίτησης για έκδοση προνομιακού εντάλματος, παρέχεται όπου από το πρακτικό του κατώτερου Δικαστηρίου διαφαίνεται έλλειψη ή υπέρβαση δικαιοδοσίας, έκδηλη νομική πλάνη, δόλος, προκατάληψη και μη τήρηση των κανόνων της φυσικής δικαιοσύνης (βλ. σύγγραμμα Πέτρου Αρτέμη, «Προνομιακά Εντάλματα Αρχές και Υποθέσεις», σελ. 109 κ.επ., Ανθίμου (1991) 1 Α.Α.Δ. 41, Perrella (Αρ.2) (1995) 1 Α.Α.Δ. 692, Αίτηση του Κωνσταντινίδη (2003) 1 Α.Α.Δ. 1298 και Ευδόκας (2016) 1(Γ) Α.Α.Δ. 3018).  Ότι ενδιαφέρει, είναι η νομιμότητα των ελεγχόμενων ενεργειών. Μέσω της συγκεκριμένης, προνομιακής του δικαιοδοσίας, το Ανώτατο Δικαστήριο δεν υποκαθιστά τους χειρισμούς, ούτε τη διαδικασία και πρακτική που ακολουθήθηκε από το κατώτερο Δικαστήριο. Ακόμα και στην περίπτωση που το Δικαστήριο έχει λανθασμένα αντιληφθεί και ερμηνεύσει ένα νομοθέτημα ή αποδέχθηκε παράνομη μαρτυρία, αυτό διορθώνεται κατ’ έφεση και όχι μέσω Προνομιακών Ενταλμάτων (βλ. μεταξύ άλλων: Αναφορικά με την αίτηση των Junport International Limited κ.ά., Πολ. Έφ. Αρ.321/2017, ημερ. 2/4/2018, ECLI:CY:AD:2018:A145, Γενικός Εισαγγελέας (Αρ.3) (1993) 1 Α.Α.Δ. 42, Daventree Trustees Ltd (2005) 1(A) Α.Α.Δ. 712, Marewave Shipping & Trading Company Ltd (1992) 1 A.A.Δ. 116 και Αναφορικά με την Bank of Cyprus Public Company Ltd, Πολ. Έφ. Αρ.12/21, ημερ. 06.04.2021 ).  Ακόμη και αν υπάρχει εκ πρώτης όψεως συζητήσιμη υπόθεση, ως κατ’ επανάληψη έχει διακηρυχθεί, όπου προσφέρεται άλλο ένδικο μέσο ή θεραπεία, (συνήθως αυτό της έφεσης) τέτοια άδεια δεν δίδεται, εκτός και αν καταδειχθούν, με επάρκεια, εξαιρετικές περιστάσεις για παρέκκλιση από τον πιο πάνω κανόνα (Ανθίμου (1991) 1 Α.Α.Δ. 41, Hellenger Trading Ltd (2000) 1 Α.Α.Δ. 1965, xxx Μαρκίδης κ.α (2004) 1 Α.Α.Δ. 552, Base Metal Trading Ltd v. Fastact Devel Developments Ltd κ.ά. (2004) 1 Α.Α.Δ. 1535 Τράπεζα Κύπρου Δημόσια Εταιρεία Λτδ κ.α. (2012)1 Α.Α.Δ. 878).

            Επανερχόμενος στην υπο συζήτηση περίπτωση, δεν μπορεί παρά να εντοπιστεί το γεγονός ότι οι Αιτητές, παρά την διακήρυξη από την πλευρά τους ότι με την υπο συζήτηση αίτηση επικεντρώνονται στην νομιμότητα της απόφασης παρά στην ορθότητα της, εντούτοις, γεγονός παραμένει ότι τα παράπονα τους, σύμφωνα πάντα με τις θέσεις και εισηγήσεις τους, εστιάζονται στην λανθασμένη εκ μέρους του κατώτερου Δικαστηρίου ερμηνεία και εφαρμογή της σχετικής νομοθεσίας και, καταληκτικά, στην ορθότητα της νομικής του προσέγγισης και κατάληξης, αναφορικά με την δυνατότητα τους να επιζητούν, μέσω της μονομερούς αίτησης που προώθησαν στις 02.05.2025, τις αιτούμενες θεραπείες. Ζητήματα που μπορούν ασφαλώς ανάλογα να προωθηθούν και διεξοδικά να απασχολήσουν στο πλαίσιο έφεσης κατά της εκκαλούμενης απόφασης, δικονομικό διάβημα πως ο ευπαίδευτος δικηγόρος των αιτητών ενημέρωσε το Δικαστήριο, έχει ήδη  δρομολογηθεί από την πλευρά τους.

            Υπο το φως των πιο πάνω, είναι προφανές ότι διαφορετική προσέγγιση θα ισοδυναμούσε σε μετατροπή της διαδικασίας σε έφεση υπό μεταμφίεση, παρά την καλά εδραιωμένη αρχή ότι αντικείμενο της διαδικασίας έκδοσης Προνομιακού Εντάλματος του είδους που εδώ επιζητείται, δεν είναι ο έλεγχος της ορθότητας μιας απόφασης.

            Δεν παραβλέπω το γεγονός ότι στην περίπτωση που συντρέχουν εξαιρετικές περιστάσεις, μπορεί να δικαιολογηθεί παρέκκλιση  από τον κανόνα που προβλέπει ότι δεν εκδίδεται Προνομιακό Ένταλμα ως το υπό συζήτηση, όπου προσφέρεται άλλου ένδικο μέσο ή θεραπεία (βλ. Πέτρου Αρτέμη, «Προνομιακά Εντάλματα Αρχές και Υποθέσεις», σελ. 166).  Στην υπο συζήτηση περίπτωση, συνεκτιμώντας το σύνολο όλων όσων έχουν τεθεί υπόψη του Δικαστηρίου για το ζήτημα, δεν διαπιστώνονται τέτοιες, εξαιρετικές περιστάσεις, οι οποίες θα συνηγορούσαν υπέρ της παροχής της αιτούμενης άδειας. Άλλωστε, ως έχει τεθεί υπόψη του Δικαστηρίου, έχουν ήδη δρομολογηθεί τα διαθέσιμα δικονομικά διαβήματα και μηχανισμοί, για την διεκδίκηση ανάλογων θεραπειών και την προστασία των προβαλλόμενων συμφερόντων των αιτητών.

        Στη βάση των πιο πάνω, με δεδομένη τη δυνατότητα έφεσης και χωρίς την κατάδειξη εξαιρετικών περιστάσεων, η χορήγηση της αιτούμενης άδειας δεν φαίνεται να δικαιολογείται.

        Συνακόλουθα, η υπό συζήτηση αίτηση απορρίπτεται.

Α. ΔΑΥΙΔ, Δ.