ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ

 

i-justice

(Αρ. Αίτησης 117/2025)

 

 

2 Ιουλίου 2025

 

 

[Χ. ΜΑΛΑΧΤΟΣ, Δ.]

 

 

ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 155.4 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 3 ΚΑΙ 9 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ (ΠΟΙΚΙΛΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ 1964 (Ν.33/1964)

 

ΚΑΙ

 

ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΑΝΩΤΑΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ (ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ ΕΚΔΟΣΗΣ ΕΝΤΑΛΜΑΤΩΝ ΠΡΟΝΟΜΙΑΚΗΣ ΦΥΣΕΩΣ) ΔΙΑΔΙΚΑΣΤΙΚΟ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ ΤΟΥ 2018

 

ΚΑΙ

 

RAHUL RAHUL, ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΝΔΙΑ ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΣΤΟ ΧΩΚΑΜ, ΕΠΑΡΧΙΑΣ ΛΑΡΝΑΚΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ ΕΝΤΑΛΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ HABEAS CORPUS

 

ΚΑΙ

 

ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤO 18ΠΣΤ TOY N.3 TOY 153(I) TOY 2011, ΕΣΔΑ, N.7(ι)/2007, ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΚΟΙΝΟΥΣ ΚΑΝΟΝΕΣ KAI ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΝΟΜΩΣ ΔΙΑΜΕΝΟΝΤΩΝ ΥΠΗΚΟΩΝ ΤΡΙΤΩΝ ΧΩΡΩΝ

 

ΚΑΙ

 

 

ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΜΕΣΩ

 

1.   ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΥ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΕΥΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ,

2.   ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑΣ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ,

 

ΟΙ ΟΠΟΙΟΙ ΠΑΡΑ ΤΗΝ ΠΑΡΕΥΛΕΥΣΗ ΤΩΝ ΔΥΟ ΜΗΝΩΝ ΚΡΑΤΗΣΗΣ ΤΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΕΠΙΔΟΣΗΣ ΤΩΝ ΔΙΑΤΑΓΜΑΤΩΝ ΚΡΑΤΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΠΕΛΑΣΗΣ, ΚΑΙ ΠΑΡΑ ΤΟ ΓΕΓΟΝΟΣ ΟΤΙ ΚΑΘΟΛΟΥ ΑΥΤΟ ΤΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ ΟΙ ΑΡΧΕΣ ΟΥΔΕΝ ΕΠΡΑΞΑΝ ΓΙΑ ΑΠΕΛΑΣΗ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΙΝΔΙΑ Ο ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΕΠΑΝΕΞΕΤΑΣΕΙ ΤΗΝ ΚΡΑΤΗΣΗ ΤΟΥ ΑΙΤΗΤΗ ΑΝΑ ΔΙΜΗΝΟ ΟΠΩΣ ΠΡΟΝΟΕΙ ΤΟ ΕΔΑΦΙΟ 4 ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 18ΠΣΤ ΚΑΙ ΠΑΡΑΝΟΜΑ ΣΥΝΕΧΙΖΟΥΝ ΝΑ ΕΧΟΥΝ ΤΟΝ RAHUL RAHUL ΥΠΗΚΟΟ ΙΝΔΙΑΣ ΥΠΟ ΚΡΑΤΗΣΗ ΣΤΟ ΧΩΚΑΜ ΤΗΣ ΕΠΑΡΧΙΑΣ ΛΑΡΝΑΚΑΣ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ ΚΑΤΑ ΠΑΡΑΒΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 18ΠΣΤ ΤΟΥ Ν.3 ΤΟΥ 153(Ι) ΤΟΥ 2011, ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΑΣΠΙΣΗ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ

 

____________________

 

Δρ. Χρίστος Χριστοδουλίδης, για τον Αιτητή.

Μ. Φιλίππου (κα) εκ μέρους του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, για τη Δημοκρατία.

____________________

 

 

 

    Α Π Ο Φ Α Σ Η

 

ΜΑΛΑΧΤΟΣ, Δ.:  Ο Αιτητής αιτείται την έκδοση προνομιακού εντάλματος Habeas Corpus Ad Subjiciendum με το οποίο να κηρύσσεται η διάρκεια της κράτησης του παράνομη και καταχρηστική, ώστε να αφεθεί ελεύθερος. 

 

Ο Αιτητής είναι Ινδός.  Συνελήφθη την 29.1.2025 για παράνομη παραμονή στη Δημοκρατία.  Διατάγματα απέλασης και κράτησης του με σκοπό την απέλαση εκδόθηκαν την επομένη 30.1.2025.  Η κράτηση του είχε κριθεί αναγκαία αφού διαπιστώθηκε κίνδυνος διαφυγής του.  Προσφυγή του κατά της νομιμότητας του διατάγματος απέλασης και κράτησης του, απορρίφθηκε από το Διοικητικό Δικαστήριο στις 14.3.2025.  Όπως αναφέρεται στην Αίτηση του, έχει εφεσιβάλει την απόφαση και η έφεση του εκκρεμοδικεί. 

 

Με την Αίτηση του εγείρει δύο ζητήματα.  Ότι οι αρχές ουδέν έπραξαν για την απέλαση του στην Ινδία και ότι ο Υφυπουργός Μετανάστευσης και Διεθνούς Προστασίας[1] δεν έχει επανεξετάσει την κράτηση του ανά δίμηνο, όπως προνοεί το άρθρο 18ΠΣΤ(4) του περί Αλλοδαπών και Μεταναστεύσεως Νόμου, Κεφ.105. 

 

Το διάταγμα κράτησης του Αιτητή είχε εκδοθεί δυνάμει των προνοιών του άρθρου 14 του περί Αλλοδαπών και Μεταναστεύσεως Νόμου, Κεφ.105.  Συμμόρφωση απαιτείται και με το άρθρο 18ΠΣΤ του Κεφ.105, που με το εδάφιο (1) εξουσιοδοτεί τον Υφυπουργό να εκδώσει διάταγμα με το οποίο να θέτει υπό κράτηση υπήκοο τρίτης χώρας υποκείμενο σε διαδικασίες επιστροφής.  Αυτό μπορεί να γίνει «μόνο για την προετοιμασία της επιστροφής και/ή τη διεκπεραίωση της διαδικασίας απομάκρυνσης».  Προβλέπεται ότι «Τέτοια κράτηση έχει τη μικρότερη δυνατή διάρκεια και διατηρείται μόνο καθόσον χρόνο η διαδικασία απομάκρυνσης εξελίσσεται και εκτελείται με τη δέουσα επιμέλεια».  Και, εφόσον πληρούνται οι όροι του εδαφίου (1) και η κράτηση είναι αναγκαία για να διασφαλιστεί η επιτυχής απομάκρυνση, αυτή μπορεί, σύμφωνα με το εδάφιο (7) και (8), να διαρκέσει μέχρι και έξι μήνες, με δυνατότητα ανανέωσης υπό προϋποθέσεις.  Με το εδάφιο (4) εναποτίθεται στον Υφυπουργό υποχρέωση επανεξέτασης κάθε διατάγματος κράτησης ανά δίμηνο ή και νωρίτερα κατ’ αίτηση του κρατούμενου.[2] 

 

Το άρθρο 18ΠΣΤ του Κεφ.105, εισήχθη με τον τροποποιητικό Ν.153(Ι)/2011, για σκοπούς εναρμόνισης µε την Οδηγία 2008/115/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου, της 16ης Δεκεµβρίου 2008, σχετικά µε τους κοινούς κανόνες και διαδικασίες στα κράτη µέλη για την επιστροφή των παρανόµως διαµενόντων υπηκόων τρίτων χωρών και οι πρόνοιες του είναι επιτακτικές.

 

Σκοπός των προνοιών του εδαφίου (4) του άρθρου 18ΠΣΤ είναι η διασφάλιση των δικαιωμάτων ελευθερίας του υποκείμενου της απέλασης.  Ο Υφυπουργός μπορεί να εκδώσει διάταγμα με το οποίο να θέτει υπό κράτηση το υποκείμενο σε απέλαση πρόσωπο μόνο εφόσον στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν επιτρέπεται να εφαρμοστούν αποτελεσματικά άλλα επαρκή, αλλά λιγότερο αναγκαστικά μέτρα.  Και η υποχρέωση να διαπιστώνεται ότι δεν μπορούν να εφαρμοστούν άλλα μέτρα, δεν τερματίζεται με την έκδοση του διατάγματος.  Οι περιστάσεις μπορεί να έχουν διαφοροποιηθεί, ώστε η κράτηση του υποκείμενου της απέλασης να μην είναι πλέον επιβεβλημένη.  Ο νομοθέτης έκρινε ότι η εναπόθεση υποχρέωσης στον Υφυπουργό για επανεξέταση κάθε δύο μήνες διασφαλίζει τα συμφέροντα του κρατούμενου.  Άλλωστε, στην περίπτωση που ο κρατούμενος εκτιμά ότι λόγοι δικαιολογούν την επανεξέταση της κράτησης του πιο πριν μπορεί να το αιτηθεί.

 

Εφόσον παρέλθει περίοδος δύο μηνών από την έκδοση του διατάγματος κράτησης ή την προηγούμενη επανεξέταση του, χωρίς να γίνει επανεξέταση, προκύπτει κενό απόφασης εκ μέρους του Υφυπουργού ως προς την αναγκαιότητα της συνέχισης της κράτησης, που επενεργεί ώστε η κράτηση να μην θεωρείται ότι είναι πλέον δικαιολογημένη.  

 

Καθ’ όσον αφορά το ζήτημα της επανεξέτασης του διατάγματος κράτησης του Αιτητή, η Δημοκρατία υποστήριξε ότι ως εκ του λόγου κράτησης του Αιτητή, δεν επιβαλλόταν επανεξέταση, επειδή ο λόγος κράτησης του Αιτητή, δηλαδή ο κίνδυνος διαφυγής, «δεν παραπέμπει ούτε καθιστά υποχρεωτική τη λήψη οποιωνδήποτε ενεργειών προς επαλήθευση του λόγου κράτησης εκ μέρους της διοίκησης».  Η θέση της Δημοκρατίας δεν είναι βάσιμη.  Το εδάφιο (4) είναι καθολικής εφαρμογής.  Δεν εξαιρεί καμία περίπτωση.  Άλλωστε και οι περιστάσεις που θεμελίωσαν τη διαπίστωση κινδύνου διαφυγής μπορεί να έχουν μεταβληθεί, ώστε η κράτηση να μην δικαιολογείται να συνεχίζεται.

 

Σε κάθε περίπτωση, παρουσιάστηκαν από την Δημοκρατία δύο Έντυπα Επανεξέτασης Διατάγματος Κράτησης ημερ.24.4.2025 και 24.6.2025.  Εξετάζοντας κατά πόσο έγινε επανεξέταση, όπως ορίζει ο νόμος, διαπιστώνεται ότι η πρώτη επανεξέταση τροχοδρομήθηκε στις 24.4.2025, δηλαδή με καθυστέρηση.  Το σχετικό Έντυπο, από το περιεχόμενο του οποίου προκύπτει εισήγηση για συνέχιση της κράτησης, υπογράφεται από Λειτουργό Μετανάστευσης.  Υπάρχει και χειρόγραφη σημείωση που αναφέρει «Συμφωνώ με την εισήγηση» και μια υπογραφή.  Δεν προσδιορίζεται ποιος υπογράφει.  Κατά πόσο πρόκειται για την υπογραφή του Υφυπουργού, εξουσιοδοτημένου από αυτόν προσώπου ή άλλου.  Ούτε στην ένορκη δήλωση που υποστηρίζει την ένσταση της Δημοκρατίας δίδεται πληροφόρηση.  Τα ίδια ακριβώς ισχύουν αναφορικά και με το Έντυπο ημερ.24.6.2025.  Το ζήτημα είχε ευθέως εγερθεί από τον Αιτητή, ότι δηλαδή ο Υφυπουργός δεν είχε επανεξετάσει την κράτηση του και το αποδεικτικό βάρος μετατέθηκε στους ώμους της Δημοκρατίας να αποδείξει ότι η κράτηση του Αιτητή είχε επανεξεταστεί συμφώνως του νόμου (Καλφοπούλου (1998) 1(Α) Α.Α.Δ. 55, 69-70).  Δεν έχει παρουσιαστεί θετική μαρτυρία ότι ο Υφυπουργός, έστω και καθυστερημένα, στις ή μετά την 24.4.2025, επανεξέτασε την κράτηση του Αιτητή.

Στην Ashfaq (2014) 1(Α) A.A.Δ.173, είχε εξεταστεί το ίδιο ζήτημα. Το σχετικό σημείωμα είχε αποδέκτη τον Υπουργό Εσωτερικών και αναφέρθηκε ότι, και αν ακόμα αυτό ήταν αρκετό για να θεωρηθεί ως λογική απόρροια ότι η σχετική μονογραφή επί του σημειώματος ανήκε στον Υπουργό, απουσίαζε οποιαδήποτε ένδειξη έγκρισης του σημειώματος.  Τονίστηκε αναφορικά με το υποκείμενο της απέλασης πρόσωπο ότι: «δεν μπορεί να αποστερείται της ελευθερίας του χωρίς να τηρούνται με σχολαστικότητα τόσο οι ουσιαστικές, όσο και οι τυπικές προϋποθέσεις της Οδηγίας και του ημεδαπού Νόμου».

 

Εν προκειμένω, τα Έντυπα δεν φαίνεται να είχαν ως αποδέκτη ή να απευθυνόταν προς τον Υφυπουργό, η δε σημείωση «Συμφωνώ με την εισήγηση» χωρίς οτιδήποτε άλλο, που και στα δύο προηγείται της υπογραφής, μάλλον υποδηλώνει ότι δεν ετέθη από εκείνο στον οποίο ο νόμος εναποθέτει τη τελική απόφαση, δηλαδή τον Υφυπουργό.  Περαιτέρω, η ίδια υπογραφή φαίνεται να παρουσιάζεται τρείς φορές στην επιστολή ημερ.30.5.2025, που παρουσιάστηκε και που δεν απευθύνεται στον Υφυπουργό.  Στο ένα δε σημείο, η υπογραφή τίθεται ως η υπογραφή αρμοδίου λειτουργού.

 

Η απουσία ένδειξης ότι ο Υφυπουργός επανεξέτασε την κράτηση του Αιτητή εντός δύο μηνών από την έκδοση του διατάγματος κράτησης του ή οποτεδήποτε μετά, καθιστά τη διάρκεια της κράτησης του αδικαιολόγητη.  Δεν απαιτείται να εξεταστεί οτιδήποτε άλλο.

 

Η αίτηση επιτυγχάνει και εκδίδεται προνομιακό ένταλμα Habeas Corpus με το οποίο διατάσσεται η άμεση απελευθέρωση του Αιτητή. 

 

Τα έξοδα της Αίτησης επιδικάζονται υπέρ του Αιτητή και εναντίον της Δημοκρατίας, όπως θα υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή και θα εγκριθούν από το Δικαστήριο, πλέον Φ.Π.Α. αν υπάρχει. 

 

 

 

 

 

 

                                                                Χ. Μαλαχτός, Δ.