ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΦΕΣΗ ΑΡ. 314/2016
2 Σεπτεμβρίου, 2025
[Γ.N. ΓΙΑΣΕΜΗΣ, Ι ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ, Α. ΔΑΥΙΔ, Δ/ΣΤΕΣ]
ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΕΥΡΥΠΙΔΟΥ ΧΡΥΣΑΝΘΟΥ Ή ΣΩΤΗΡΙΟΥ
Εφεσείουσας
ν.
ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ ΕΛΙΣΣΑΙΟΥ, ΤΟ ΓΕΝΟΣ ΜΙΛΤΙΑΔΗΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ
Εφεσίβλητης
--------------------------
Ν. Γεωργίου για Π. Αγγελίδης & Σία ΔΕΠΕ, για Εφεσείουσα
Ε. Κορακίδης με Λ. Κορακίδη για Επαμεινώνδας Κορακίδης ΔΕΠΕ, για Εφεσίβλητη
------------------------------
Η απόφαση του Δικαστηρίου θα δοθεί από το Δικαστή Γ.Ν. Γιασεμή.
----------------------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΓΙΑΣΕΜΗΣ, Δ.: Τα μέρη, στην παρούσα έφεση, είναι ιδιοκτήτριες δύο όμορων τεμαχίων γης, στην επαρχία Πάφου, τα οποία τεμάχια εμφαίνονται επί του φύλλου/σχεδίου 45/62. Συγκεκριμένα, η εφεσείουσα είναι η ιδιοκτήτρια του τεμαχίου 584, με αριθμό εγγραφής [ ], έκτασης 14.679 τ.μ. και η εφεσίβλητη είναι η ιδιοκτήτρια του τεμαχίου 822, με αριθμό εγγραφής [ ], έκτασης 12.770 τ.μ.. Τα εν λόγω δύο τεμάχια έχουν κοινό ιστορικό, το οποίο είναι καταγραμμένο στα βιβλία του Κτηματολογίου. Οι σχετικές λεπτομέρειες, αναφέρθηκαν από τον ευπαίδευτο Δικαστή, στην απόφαση που εξέδωσε, στο πλαίσιο αίτησης που είχε υπέβαλε η εφεσείουσα για ακύρωση απόφασης του Διευθυντή του Κτηματολογίου, ημερομηνίας 1.9.2011. Αυτή, αφορούσε επίλυση συνοριακής διαφοράς που είχε ανακύψει μεταξύ των πιο πάνω ιδιοκτητριών, σε σχέση με τα εν λόγω τεμάχια. Η εν λόγω αίτηση, είχε υποβληθεί δυνάμει του άρθρου 80 του περί Ακίνητης Ιδιοκτησίας (Διακατοχή, Εγγραφή και Εκτίμηση) Νόμου, Κεφ. 224. Το πιο πάνω άρθρο προβλέπει ότι:
«Κάθε πρόσωπο το οποίο έχει παράπονο κατά οποιασδήποτε διαταγής, ειδοποίησης ή απόφασης του Διευθυντή, που διενεργήθηκε, δόθηκε ή λήφθηκε δυνάμει των διατάξεων του Νόμου αυτού δύναται, εντός τριάντα ημερών από την ημερομηνία κοινοποίησης σε αυτόν της διαταγής αυτής, ειδοποίησης ή απόφασης να υποβάλει έφεση στο Δικαστήριο και το Δικαστήριο δύναται να εκδώσει επί αυτής τέτοιο διάταγμα ως ήθελε είναι δίκαιο……»
Η πιο πάνω διαδικασία, προέκυψε συνεπεία μιας σειράς γεγονότων, αρχής γενομένης με την αίτηση που είχε υποβάλει η εφεσείουσα το 1998, για διαχωρισμό του τεμαχίου της, αρ. 584, σε τρία νέα τεμάχια. Για το σκοπό αυτό, απαιτείτο η διαπίστωση των συνόρων του εν λόγω τεμαχίου. Επιτόπου, τα δύο τεμάχια, χωρίζονταν με ένα πετρότοιχο και μία δόμη και κατέχονταν έτσι από τις, αντίστοιχες, ιδιοκτήτριες τους. Προκειμένου να προχωρούσε η προαναφερθείσα αίτηση διαχωρισμού, η εφεσείουσα υπέβαλε αίτηση για συνοριακή διαφορά, που ενδεχόμενα να υπήρχε σε σχέση με το τεμάχιο της και το τεμάχιο της εφεσίβλητης. Η αίτηση αυτή υπεβλήθη από την εφεσείουσα το 2007.
Η σχετική χωρομετρική εργασία, διεξήχθη στις 6.3.2008. Στο πλαίσιο αυτής, αποτυπώθηκε η επιτόπου κατάσταση, ενώ λήφθηκε υπόψη και το εν χρήσει χωρομετρικό σχέδιο. Ακολούθως, αυτή, ελέγχθηκε από τον κλάδο Χαρτογραφίας και θεωρήθηκε ότι ήταν απόλυτα ορθή. Στη βάση αυτής, ετοιμάστηκε, συναφώς, σχέδιο του εν χρήσει χωρομετρικού σχεδίου, στην κλίμακα 1:5000, όπου φαίνονται τα σύνορα των εν λόγω δύο τεμαχίων, το διαφιλονικούμενο μέρος και η επιτόπου κατάσταση. Το διαφιλονικούμενο μέρος εμφανίζεται στο εν λόγω σχέδιο με κίτρινο χρώμα και συνοδεύεται από την διαπίστωση ότι, αυτό ανήκει στην ιδιοκτήτρια του τεμαχίου 822, δηλαδή την εφεσίβλητη. Όπως σημειώνει το Δικαστήριο στην απόφαση του, με αναφορά την πιο πάνω εργασία, τα εμβαδά των εν λόγω δύο τεμαχίων, δεν έχουν αλλοιωθεί, δεδομένου ότι τα εγγεγραμμένα σύνορα τους, όπως εμφανίζονται στο εν χρήσει χωρομετρικό σχέδιο, στο οποίο βασίστηκε η απόφαση του Διευθυντή, παρέμειναν αναλλοίωτα.
Η απόφαση του Δικαστηρίου, η οποία επικύρωσε την πιο πάνω απόφαση του Διευθυντή του Κτηματολογίου, ημερομηνίας 1.9.2011, προσβάλλεται με επτά λόγους έφεσης, συναφείς μεταξύ τους. Βασικά, ό,τι αμφισβητείται με αυτούς, είναι οι διαπιστώσεις του Δικαστηρίου αναφορικά με τη διεξαχθείσα χωρομετρική εργασία, υπό το φως και της μαρτυρίας των μαρτύρων της εφεσείουσας. Για την ακρίβεια, υποβάλλεται ότι, αυτή λανθασμένα διενεργήθηκε στη βάση του εν χρήσει χωρομετρικού σχεδίου, διαφοροποιούμενη έτσι, από την επιτόπου κατάσταση η οποία, παρεμπιπτόντως, σύμφωνα με παρατήρηση του Δικαστηρίου είχε διαμορφωθεί, ως ανωτέρω, σε άγνωστο χρόνο και για άγνωστο λόγο. Εν ολίγοις, δεν φαίνεται από το κοινό ιστορικό των δύο τεμαχίων, πώς προέκυψε η επιτόπου κατάσταση πραγμάτων.
Το Δικαστήριο, βασιζόμενο στην ενώπιον του μαρτυρία, ειδικά στο περιεχόμενο της χωρομετρικής εργασίας που διενεργήθηκε από αρμόδιο λειτουργό του Κτηματολογίου, έκανε δεκτό το αποτέλεσμα της διαδικασίας επίλυσης συνοριακής διαφοράς. Τούτο αναφέρεται στην ειδοποίηση που απέστειλε στην εφεσείουσα ο διευθυντής του Κτηματολογίου, σύμφωνα με το άρθρο 58(3) του Νόμου, Κεφ. 224, και την πληροφορούσε, στην παράγραφο 5 αυτής, τα εξής: «Και επειδή οι εγγραφές αρ. 9374 και 10601 που καλύπτουν τα τεμάχια 584 και 822 αντίστοιχα, βασίζονται επί του εν χρήσει Κυβερνητικού Χωρομετρικού Σχεδίου 45/62 και συνεπώς η έκταση που καλύπτουν είναι η έκταση των τεμαχίων 584 και 822 τα οποία σχετίζονται, όπως προβλέπεται στο άρθρο 50 του Κεφ. 224, και όχι αυτή που κατέχεται επί τόπου.». Κατέληξε έτσι στην απόφαση του, που αναφέρεται πιο πάνω.
Η διαφωνία της εφεσείουσας, υπό το φως και της διεξαχθείσας, συναφώς, χωρομετρικής εργασίας καθώς, επίσης, των σχετικών προνοιών του Νόμου, δεν είναι δυνατό να αλλάξει την υφιστάμενη κατάσταση όπως αυτή εμφαίνεται στο εν χρήσει χωρομετρικό σχέδιο. Ακριβώς, όπως προβλέπεται από το άρθρο 50 του Νόμου, Κεφ. 224: «Η έκταση γης που καλύπτεται από εγγραφή τίτλου επί ακίνητης ιδιοκτησίας είναι η έκταση του τεμαχίου με το οποίο δύναται να συσχετιστεί η εγγραφή πάνω σε οποιοδήποτε Κυβερνητικό χωρομετρικό σχέδιο ή πάνω σε οποιοδήποτε άλλο σχέδιο που καταρτίστηκε πάνω σε κλίμακα από το Διευθυντή:». Εν προκειμένω, η έκταση των υπό αναφορά δύο τεμαχίων στον αντίστοιχο τίτλο ιδιοκτησίας, ταυτίζεται με τη σχετική καταγραφή στο εν χρήσει χωρομετρικό σχέδιο. Έτσι, δικαιολογείται και η παρατήρηση του Δικαστηρίου στην απόφαση του ότι, το εμβαδόν των δύο τεμαχίων δε διαπιστώθηκε να διαφέρει, ως αποτέλεσμα της διεξαχθείσας χωρομετρικής εργασίας.
Ουσιαστικά, η εφεσείουσα αμφισβητεί το εν χρήσει χωρομετρικό σχέδιο. Η ορθότητά του όμως, εφόσον αυτή τίθεται υπό αμφισβήτηση, εξετάζεται στο πλαίσιο του άρθρου 61(1) του Νόμου, Κεφ. 224. Συγκεκριμένα, αυτό προβλέπει τα εξής:
“61.-(1) Ο Διευθυντής δύναται να διορθώσει οποιοδήποτε λάθος ή παράλειψη στο Κτηματικό Μητρώο ή σε οποιοδήποτε βιβλίο ή σχέδιο του Επαρχιακού Κτηματολογικού Γραφείου, ή σε οποιοδήποτε πιστοποιητικό εγγραφής, και κάθε τέτοιο Μητρώο, βιβλίο, σχέδιο ή πιστοποιητικό εγγραφής που διορθώθηκε με τον τρόπο αυτό έχει την ίδια εγκυρότητα και ισχύ όπως αν το λάθος αυτό ή η παράλειψη αυτή να μην είχε γίνει.
Η αλληλουχία, όσον αφορά την εφαρμογή των προαναφερθέντων δύο άρθρων, ήτοι των άρθρων 58 και 61(1), εξηγήθηκε στην υπόθεση Χ’Σοφρωνίου κ.α. ν. Βασιλείου κ.α. (2012) 1 Α.Α.Δ. 1534, στη σελίδα 1538, ως ακολούθως:
«Καθήκον του Κτηματολογίου επί τοιαύτης αίτησης ήταν να μεταφέρει, μέσω των μετρήσεών του, το σχέδιο επί τόπου και να καθορίσει τα προκύπτοντα σύνορα που καθόριζαν και την έκβαση της συνοριακής διαφοράς. Δεν του επιτρέπετο είτε να διορθώσει το σχέδιο ως λανθασμένο είτε να μην το εφαρμόσει ως τέτοιο, στη βάση της επί τόπου κατάστασης ως προς τα φυσικά στοιχεία, τα οποία δυνατόν να αντιστρατεύοντο την πιστότητα του ή να δημιουργούσαν αμφιβολίες για αυτήν. Αν υπήρχε τέτοια εισήγηση, η ορθή πορεία, όπως υπέδειξε και η ευπαίδευτη πρωτόδικη δικαστής, δεν ήταν η ακολουθηθείσα προσφυγή σε διαδικασία διευθέτησης συνοριακής διαφοράς δυνάμει του Άρθρου 58 αλλά η προσφυγή στο Άρθρο 61 προς διόρθωση λάθους στο σχέδιο και της προς αυτό συσχετιζόμενης εγγραφής. Η διαφορά είναι κρίσιμη διότι, ενώ το Άρθρο 58 αφορά απλώς διαφωνία ως προς τα σύνορα η οποία επιλύεται με βάση το σχέδιο, η ορθότητα του οποίου εκλαμβάνεται ως δεδομένη, το Άρθρο 61 αφορά τη διόρθωση του σχεδίου που αντανακλά στην έκταση της γης που οι ιδιοκτήτες δικαιούνται. Εδώ, εφ' όσον δεν έχει καταδειχθεί ότι η επιτόπου χωρομετρική εργασία και ο έλεγχος της δεν έγιναν ορθά, το θέμα λήγει.»
Το πιο πάνω απόσπασμα, υιοθετήθηκε πρόσφατα στην υπόθεση Έλλη Χριστοδούλου ως πληρεξούσια αντιπρόσωπος του Θεόδωρου Κλεάνθους Αβρααμίδη ν. Χριστοδούλα Ευστρατίου, Πολιτική Αίτηση Αρ. 169/2015, ημερομηνίας 8.4.2025.
Η παρούσα περίπτωση δεν αφορούσε τέτοια διαδικασία, αλλά σε διαδικασία συνοριακής διαφοράς η οποία επιλύθηκε με την εν λόγω απόφαση του Διευθυντή του Κτηματολογίου, η οποία εν συνεχεία εξετάστηκε από το Επαρχιακό Δικαστήριο και κρίθηκε ορθή. Με τα όσα αναφέρονται πιο πάνω, επιβεβαιώνεται η ορθότητα της και από το παρόν Δικαστήριο. Δεδομένης της κατάληξης, ανωτέρω, κρίνεται ότι η παρούσα έφεση στερείται, παντελώς οποιουδήποτε ερείσματος.
Επομένως, η έφεση δεν μπορεί να επιτύχει και απορρίπτεται. Επιδικάζονται έξοδα υπέρ της εφεσίβλητης και εναντίον της εφεσείουσας τα οποία καθορίζονται στο ποσό των €3.000.-, πλέον Φ.Π.Α.
Γ.N. ΓΙΑΣΕΜΗΣ, Δ.
Ι. ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ, Δ.
Α. ΔΑΥΙΔ, Δ.
/γκ
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο