ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Πολιτική Αίτηση Αρ. 224/25)
15 Οκτωβρίου, 2025
[Ε. ΕΦΡΑΙΜ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ AΡΘΡΟ 155.4 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 3 ΚΑΙ 9 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ (ΠΟΙΚΙΛΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ 1964 (Ν.33/1964)
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΑΝΩΤΑΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ (ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ ΕΚΔΟΣΗΣ ΕΝΤΑΛΜΑΤΩΝ ΠΡΟΝΟΜΙΑΚΗΣ ΦΥΣΕΩΣ) ΔΙΑΔΙΚΑΣΤΙΚΟ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ ΤΟΥ 2018
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΟΥ KORUSH PARSA ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ ΕΝΤΑΛΜΑΤΟΣ HABEAS CORPUS
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ ΝΟΜΟ 14/60, ΤΟΥΣ ΠΕΡΙ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ (ΠΟΙΚΙΛΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΟΥΣ ΤΟΥ 1964 ΜΕΧΡΙ 1991, ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΑΣΠΙΣΗ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΗ ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ, ΤΟΝ ΧΑΡΤΗ ΘΕΜΕΛΙΩΔΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΗΣ Ε.Ε., ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ ΝΟΜΟ, ΤΗΝ ΟΔΗΓΙΑ 2011/95/ΕΚ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΙΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΤΩΝ ΥΠΗΚΟΩΝ ΤΡΙΤΩΝ ΧΩΡΩΝ Ή ΤΩΝ ΑΠΑΤΡΙΔΩΝ ΩΣ ΔΙΚΑΙΟΥΧΩΝ ΔΙΕΘΝΟΥΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ, ΓΙΑ ΕΝΑ ΕΝΙΑΙΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ Ή ΓΙΑ ΤΑ ΑΤΟΜΑ ΠΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥΝΤΑΙ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΗΣ ΠΑΡΕΧΟΜΕΝΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ, ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΕΩΣ ΝΟΜΟ (ΚΕΦ. 105) ΤΗΝ ΚΑΤ’ ΑΝΑΛΟΓΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΟΔΗΓΙΑ 2008/115/ΕΚ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΚΟΙΝΟΥΣ ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΣΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΝΟΜΩΣ ΔΙΑΜΕΝΟΝΤΩΝ ΥΠΗΚΟΩΝ ΤΡΙΤΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΤΗ ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΑΝΩΤΑΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΜΕΣΩ
1. ΑΡΧΗΓΟΥ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ
2. ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ
ΔΙΑ ΤΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
ΟΙ ΟΠΟΙΟΙ ΠΑΡΑΝΟΜΑ ΣΥΝΕΧΙΖΟΥΝ ΝΑ ΕΧΟΥΝ ΥΠΟ ΚΡΑΤΗΣΗ ΤΟΝ KORUSH PARSA ΚΑΤΑ ΠΑΡΑΒΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 11 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 5 (1) KAI (4) ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΑΣΠΙΣΗ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ, ΤΩΝ ΑΡΘΡΩΝ 6 ΚΑΙ 47 ΤΟΥ ΧΑΡΤΗ ΘΕΜΕΛΙΩΔΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΗΣ Ε.Ε., ΤΩΝ ΑΡΘΡΩΝ 21 ΚΑΙ 29 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ ΝΟΜΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 33 ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ 2011/95/ΕΚ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΙΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΤΩΝ ΥΠΗΚΟΩΝ ΤΡΙΤΩΝ ΧΩΡΩΝ Ή ΤΩΝ ΑΠΑΤΡΙΔΩΝ ΩΣ ΔΙΚΑΙΟΥΧΩΝ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ, ΓΙΑ ΕΝΑ ΕΝΙΑΙΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ Ή ΓΙΑ ΤΑ ΑΤΟΜΑ ΠΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥΝΤΑΙ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΗΣ ΠΑΡΕΧΟΜΕΝΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ, ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 14 ΚΑΙ ΚΑΤ’ ΑΝΑΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 18ΠΣΤ ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΕΩΣ ΝΟΜΟΥ ΚΑΙ ΚΑΤ’ ΑΝΑΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΑΡΘΡΩΝ 13, 15 ΚΑΙ 16 ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ 2008/115/ΕΚ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΚΟΙΝΟΥΣ ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΣΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΡΦΟΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΝΟΜΩΣ ΔΙΑΜΕΝΟΝΤΩΝ ΥΠΗΚΟΩΝ ΤΡΙΤΩΝ ΧΩΡΩΝ.
Ν. Χαραλαμπίδου (κα), για Νικολέττα Χαραλαμπίδου Δ.Ε.Π.Ε., για τον Αιτητή.
Κ. Παπαδοπούλου (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για Γενικό Εισαγγελέα, για τους Καθ’ ων η Αίτηση.
…………………..
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΕΦΡΑΙΜ, Δ.: Με την παρούσα Αίτηση ο Αιτητής ζητά την έκδοση προνομιακού εντάλματος Habeas Corpus με το οποίο να κηρύσσεται η κράτηση του από τις 19.11.2023 ως παράνομη.
Βασική θέση του Αιτητή είναι ότι ο χρόνος κράτησης του για σχεδόν 22 μήνες μέχρι την καταχώριση της παρούσας Αίτησης, χωρίς αυτός να έχει απελαθεί και χωρίς να λαμβάνονται ενέργειες εκ μέρους των Καθ’ ων η Αίτηση για απέλαση του, ενώ δεν υπάρχει εύλογη προοπτική απέλασης του υπό τις περιστάσεις της υπό κρίση περίπτωσης, καθιστούν την κράτηση του παράνομη.
Η πλευρά των Καθ’ ων εγείρει τέσσερεις προδικαστικές ενστάσεις, ήτοι προβάλλει ότι με την Αίτηση ο Αιτητής επιδιώκει τον έλεγχο της νομιμότητας του διατάγματος κράτησης του, ότι η Αίτηση είναι καταχρηστική, ότι ο Αιτητής κωλύεται να προωθεί την Αίτηση καθότι έχει στη διάθεση του εναλλακτική θεραπεία και ότι η Αίτηση είναι πρόωρη και η χρονική διάρκεια κράτησης του Αιτητή εύλογη υπό τις περιστάσεις. Επί της ουσίας ισχυρίζεται ότι η Αίτηση στερείται ουσιαστικού και ή νομικού ερείσματος, ότι η Διοίκηση επανεξετάζει την αναγκαιότητα και αναλογικότητα της κράτησης του Αιτητή και ενεργεί με τη δέουσα επιμέλεια και ότι ο Αιτητής κωλύεται να προβάλλει ισχυρισμούς τους οποίους για πρώτη φορά προβάλλει στο πλαίσιο της παρούσας Αίτησης.
Το ιστορικό των γεγονότων, όπως αυτό προκύπτει μέσα από τις ένορκες δηλώσεις που υποστηρίζουν την Αίτηση και την ένσταση, σε συνάρτηση με τα σχετικά έγγραφα τα οποία τέθηκαν ενώπιον του Δικαστηρίου, έχει ως ακολούθως:
1) Ο Αιτητής κατάγεται από το Ιράν και στις 2.1.2002 εισήλθε νόμιμα στην Κυπριακή Δημοκρατία. Στις 15.1.2002 υπέβαλε αίτηση ασύλου και στις 25.8.2004 αναγνωρίστηκε ως πρόσφυγας. Μετά την αναγνώριση του ως πρόσφυγα, αιτήθηκε και έλαβε έγκριση για αλλαγή του ονόματος του για λόγους προσωπικής του ασφάλειας. Ακολούθως, αναγνωρίστηκαν ως πρόσφυγες η σύζυγος και το παιδί τους.
2) Έκτοτε διαμένει νόμιμα με την οικογένεια του στη Δημοκρατία, ενόσω ανανεώνονται οι άδειες προσωρινής παραμονής τους. Στις 11.11.2007 εκδόθηκαν άδειες, με δικαίωμα εργασίας του ιδίου και της συζύγου του.
3) Στις 29.5.2009 ο Αιτητής καταχώρισε αίτηση για πολιτογράφηση του ως Κύπριος πολίτης.
4) Στις 3.6.2010, εκδόθηκαν ανανεωμένες άδειες παραμονής του Αιτητή και της συζύγου του, με δικαίωμα εργασίας σε εταιρεία την οποία ίδρυσε ο ίδιος.
5) Στις 31.10.2014 ο Αιτητής με άλλους ομοεθνείς του, αναγνωρισμένους επίσης ως πρόσφυγες, υπέβαλαν παράπονο στην Επίτροπο Διοικήσεως για την καθυστέρηση εξέτασης του αιτήματος τους για απόκτηση Κυπριακής υπηκοότητας, το οποίο διαβιβάστηκε στο Τμήμα Μετανάστευσης του Υφυπουργείου Μετανάστευσης και Διεθνούς Προστασίας.
6) Στο πλαίσιο εξέτασης της αίτησης πολιτογράφησης, έκθεση της ΚΥΠ αναφέρεται σε πληροφορίες πως ο Αιτητής ασχολείται με τη διακίνηση πλαστών διαβατηρίων, η οποία δεν οδήγησε σε ποινική δίωξη καθότι η καταγγελία έγινε στις κατεχόμενες περιοχές.
7) Παρά ταύτα, υποβλήθηκε σχετική έκθεση προς τον Υπουργό Εσωτερικών, στην οποία αναφέρεται πως ο Αιτητής κατέχει μεν τα τυπικά προσόντα παραμονής, όμως δεν κατέχει επαρκείς πόρους συντήρησης και σύμφωνα με πληροφόρηση από την ΚΥΠ, εμπλέκεται σε παράνομες δραστηριότητες. Στις 15.12.2014 ο Υπουργός απέρριψε τη αίτηση του Αιτητή για πολιτογράφηση.
8) Ο Αιτητής καταχώρισε προσφυγή εναντίον της απόφασης του Υπουργού η οποία προσφυγή απερρίφθη στις 17.1.2019.
9) Στις 4.11.2023 ο Αιτητής συνελήφθη δυνάμει δικαστικού εντάλματος σύλληψης για σκοπούς διερεύνησης ποινικής υπόθεσης, καθότι υπήρχαν πληροφορίες ότι ο Αιτητής δραστηριοποιείται προς όφελος Ιρανικών τρομοκρατικών στοιχείων με σκοπό την πραγματοποίηση εγκληματικής ενέργειας και συγκεκριμένα τη δολοφονία Ισραηλινών υπηκόων.
10) Στις 19.11.2023 εκδόθηκαν διατάγματα κράτησης και απέλασης του Αιτητή δυνάμει του άρθρου 14 του Κεφ. 105 και του άρθρου 29 των περί Προσφύγων Νόμων του 2000 έως 2023.
11) Στις 6.12.2023 το Τμήμα ζήτησε με επιστολή του την απόφαση των ΥΚΕ για την κράτηση και απέλαση του Αιτητή.
12) Εν τω μεταξύ ο Αιτητής είχε καταχωρίσει την Προσφυγή 2094/2023 εναντίον της απόφασης για την κήρυξη του ως απαγορευμένου μετανάστη.
13) Στις 24.1.2024 εκδόθηκε Κυπριακό βιομετρικό διαβατήριο στην Αιτητή.
14) Την 1.3.2024 το Διοικητικό Δικαστήριο εξέδωσε απόφαση στην ως άνω Προσφυγή με την οποία επικύρωσε το διάταγμα κράτησης του Αιτητή και αποφάσισε πως δεν είχε δικαιοδοσία να εξετάσει τη νομιμότητα της κήρυξης του ως απαγορευμένου μετανάστη ή του διατάγματος απέλασης του, καθότι τέτοια δικαιοδοσία είχε το Διοικητικό Δικαστήριο Διεθνούς Προστασίας. Στις 29.4.2024 έγινε επαναξιολόγηση της κράτησης του Αιτητή. Στις 21.5.20204 οι ΥΚΕ απάντησαν στην επιστολή του Τμήματος.
15) Ο Αιτητής καταχώρισε δύο αιτήσεις για την έκδοση Habeas Corpus οι οποίες απορρίφθηκαν με τις αποφάσεις ημερ. 24.7.2024 και 30.10.2024. Στη δεύτερη απόφαση αναφέρεται πως ο λόγος απόρριψης ήταν ότι οι Αρχές είχαν προτείνει στον Αιτητή διάφορες χώρες απέλασης του, τις οποίες είχε απορρίψει δηλώνοντας πως επιθυμούσε να απελαθεί στο Ισραήλ, οπότε και γίνονταν ενέργειες για απέλαση του στο Ισραήλ.
16) Στις 18.11.2024 συγκεκριμένη αεροπορική εταιρεία ανέφερε πως δεν επέτρεπε σε αλλοδαπό να ταξιδέψει με Κυπριακό βιομετρικό διαβατήριο. Στις 19.11.2024 η ΥΑΜ ενημερώθηκε γραπτώς ότι καμία εταιρεία ήταν διατεθειμένη να εξυπηρετήσει τη Δημοκρατία.
17) Εναντίον της δεύτερης απόφασης καταχωρίστηκε έφεση, στην οποία εκδόθηκε απόφαση στις 26.3.2025 με την οποία η έφεση απερρίφθη.
18) Στις 15.4.2025, 17.6.2025 και 14.8.2025 εγκρίθηκε η συνέχιση της κράτησης του Αιτητή.
Στο πλαίσιο της υπό κρίση διαδικασίας, κατατέθηκαν στο Δικαστήριο απόρρητα έγγραφα σε σχέση με τον Αιτητή.
Στην υπόθεση Lakoud v. Κυπριακής Δημοκρατίας, Πολ. Έφεση 77/2020, ημερ. 8.6.2021, ECLI:CY:AD:2021:A231, γίνεται μια διαφωτιστική παραπομπή στη νομολογία αναφορικά με την έκδοση ενταλμάτων Habeas Corpus:
«Όπως είναι καλά γνωστό, το προνομιακό ένταλμα της φύσεως Habeas Corpus ad subjiciendum διασφαλίζει την ελευθερία του ατόμου. Όπως αναφέρθηκε στη xxx Χ" Σάββας (1993) 1 ΑΑΔ 102, «Το Habeas Corpus ad subjiciendum είναι προνομιακή διαδικασία για τη διασφάλιση της ελευθερίας του πολίτη. Παρέχει αποτελεσματικό μέσο άμεσης απελευθέρωσης από παράνομη ή αδικαιολόγητη κράτηση, είτε στη φυλακή, είτε σε ιδιωτικό χώρο, από Αρχή ή ιδιώτη». Απαραίτητη προϋπόθεση δι' έκδοση του εντάλματος συνιστά η απόδειξη, εκ μέρους του αιτούντος, του παράνομου της κράτησης ή φυλάκισης (Καλφοπούλου (1998) 1 ΑΑΔ 55). Με τη διαδικασία του εντάλματος Habeas Corpus, ό,τι επιδιώκεται είναι η διασφάλιση του δικαιώματος της ελευθερίας διά της άμεσης απελευθέρωσης του αιτητή ο οποίος, κατ' ισχυρισμό, τελεί υπό παράνομη κράτηση. Οποτεδήποτε, στο πλαίσιο της εν λόγω διαδικασίας, διαπιστώνεται κάτι τέτοιο, το σχετικό διάταγμα εκδίδεται δικαιωματικά και όχι ως θέμα άσκησης διακριτικής εξουσίας, οπότε, ο αιτητής αφήνεται ευθύς ελεύθερος (Green v. Home Secretary [1941] 3 All E.R. 388, σελίδα 400).»
Είναι σαφές από το πιο πάνω απόσπασμα ότι σκοπός της έκδοσης εντάλματος Habeas Corpus είναι η εξασφάλιση της ελευθερίας του ατόμου, νοουμένου ότι έχει αποδείξει το παράνομο της κράτησης ή φυλάκισης του.
Όπως έχει υποδειχθεί στην υπόθεση Essa Murad Khlaief v. Αναφορικά με την Κυπριακή Δημοκρατία, μέσω Γενικού Εισαγγελέα κ.ά. (2003) 1(Γ) Α.Α.Δ. 1402, ο χρόνος κράτησης, δεν μπορεί να εξετάζεται in abstracto. Πρέπει να συσχετισθεί προς τους λόγους της καθυστέρησης απέλασης και τις υφιστάμενες δυνατότητες διεκπεραίωσης της. Το ακόλουθο απόσπασμα είναι σχετικό:
«… παρά την έλλειψη ρητής συνταγματικής ή νομοθετικής πρόνοιας επί τούτου, κράτηση διενεργούμενη προς το σκοπό απέλασης δεν μπορεί να είναι δυνητικά απεριόριστη αλλά περιορίζεται σε τέτοιο χρόνο που είναι εύλογος, λαμβανομένων υπ΄όψη όλων των περιστάσεων, για να γίνει η απέλαση. Η κράτηση είναι περιορισμός του συνταγματικού δικαιώματος της ελευθερίας. Η απόκλιση επιτρέπεται από το Άρθρο 11.2(στ) “προς το σκοπό απελάσεως”. Δεν μπορεί να καθίσταται αυτοσκοπός με την επ΄ αόριστο αναβολή της απέλασης, ούτε να απολήγει ουσιαστικά σε αδικαιολόγητη κράτηση. Γενομένη με την προοπτική της απέλασης, εξυπακούεται ότι η απέλαση θα γίνει εντός του ευλόγου χρόνου που απαιτείται προς διευθέτηση της. Άλλως, ο λόγος της συνέχισης της καταρρέει. Τούτο επιτάσσει δε όχι μόνο το όλο πνεύμα του Άρθρου 11 προς το σκοπό προστασίας των δικαιωμάτων του αλλοδαπού αλλά και η ίδια η επιδίωξη της απέλασης που είναι η άνευ χρονοτριβής αποκατάσταση της νομιμότητας με το ακραίο και αποτελεσματικό μέτρο της απομάκρυνσης του διαπιστωθέντος μη δικαιούμενου να ευρίσκεται στη Δημοκρατία αλλοδαπού.»
Για σκοπούς της παρούσας Αίτησης, θα πρέπει αρχικά να λεχθεί ότι δεν αμφισβητείται η νομιμότητα των διαταγμάτων κράτησης και απέλασης ημερ. 19.11.2023 του Αιτητή. Και τούτο, καθότι το μεν διάταγμα κράτησης κρίθηκε ως νόμιμο στην Προσφυγή 2094/2023. Το δε γεγονός ότι ο Αιτητής έχει το καθεστώς του αναγνωρισμένου πρόσφυγα, από μόνο του, δεν εμποδίζει ή απαγορεύει, στην κατάλληλη περίπτωση, την απέλαση του εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις που θέτει ο σχετικός Νόμος, σύμφωνα με το άρθρο 29 του περί Προσφύγων Νόμου, Ν.6(Ι)/2000. Εν πάση περιπτώσει, το διάταγμα απέλασης του Αιτητή τεκμαίρεται νόμιμο στη βάση του ότι το Διοικητικό Δικαστήριο δεν αποφάσισε την ακύρωση του, παρά μόνο ότι στερείτο δικαιοδοσίας να αποφασίσει επί της νομιμότητας αυτού (βλ. Αναφορικά με την Αίτηση της Elena Bondar (Αρ. 2) (2004) 1(Γ) Α.Α.Δ. 2075). Ενόψει αυτών, δεν τίθεται ζήτημα εξέτασης της αρχής της επαναπροώθησης. Η αποδιδόμενη από τον Αιτητή παράλειψη του Διοικητικού Δικαστηρίου να παραπέμψει την Προσφυγή στο Διοικητικό Δικαστήριο Διεθνούς Προστασίας για εκδίκαση του ζητήματος της νομιμότητας της απόφασης για κήρυξη του Αιτητή ως απαγορευμένου μετανάστη και του διατάγματος απέλασης του, δεν εμπίπτει εντός του πλαισίου της υπό κρίση διαδικασίας η οποία περιορίζεται στη νομιμότητα της διάρκειας κράτησης. Το ζήτημα αφορά άλλες διαδικασίες, τις οποίες προφανώς ο Αιτητής δεν επέλεξε να ασκήσει.
Αναφορικά με τη διάρκεια της κράτησης του Αιτητή για σκοπούς απέλασης του, αυτή δικαιολογείται μόνο εφόσον οι Αρχές προβαίνουν σε ενέργειες και επιδεικνύουν τη δέουσα επιμέλεια για την πραγμάτωση της απέλασης, νοουμένου βεβαίως ότι υπάρχει εύλογη προοπτική απέλασης.
Με βάση το ιστορικό των γεγονότων, προκύπτει πως ο Αιτητής τελεί υπό κράτηση δυνάμει των διαταγμάτων κράτησης και απέλασης ημερ. 19.11.2023. Αρχικά, στο πλαίσιο της Προσφυγής 2094/2023 και όπως αναφέρθηκε στην απόφαση ημερ. 24.7.2024, εκκρεμούσης αυτής η εκτέλεση του διατάγματος απέλασης είχε ανασταλεί και ο Αιτητής είχε συναινέσει στην παραμονή του υπό κράτηση μέχρι την ολοκλήρωση αυτής. Μετά την έκδοση της απόφασης στην Προσφυγή, έγιναν προσπάθειες απέλασης του Αιτητή σε χώρα την οποία ο ίδιος υπέδειξε ότι θα επιθυμούσε να μεταβεί, πλην όμως δεν καρποφόρησαν καθότι η συγκεκριμένη χώρα αρνήθηκε να τον δεχθεί. Οι προσπάθειες εξεύρεσης άλλης χώρας συνεχίστηκαν, ενώ παράλληλα γίνονταν και επαναξιολογήσεις της κράτησης του. Μεσολάβησε και η δεύτερη αίτηση για Habeas Corpus, η οποία και πάλι απερρίφθη. Όπως αναφέρεται στην απόφαση ημερ. 30.10.2024, οι προσπάθειες εξεύρεσης χώρας για να απελαθεί και λήψης των απαραίτητων μέτρων, όπως π.χ. η έγκριση για έκδοση Κυπριακού βιομετρικού διαβατηρίου, συνεχίζονταν, με αποτέλεσμα ο διαρρεύσας μέχρι τότε χρόνος κράτησης του να μην είχε κριθεί ότι υπερέβη τα λογικά χρονικά όρια. Ο Αιτητής καταχώρισε έφεση κατά της εν λόγω απόφασης ημερ. 30.10.2024, η οποία και απερρίφθη στις 26.3.2025.
Εν τω μεταξύ, ενώ στις 24.10.2024 εξεδόθη Κυπριακό βιομετρικό διαβατήριο, στις 18.11.2024 συγκεκριμένη αεροπορική εταιρεία ενημέρωσε ότι δεν μπορούσε να μεταφέρει τον Αιτητή με το εν λόγω διαβατήριο και την επομένη η ΥΑΜ ενημερώθηκε γραπτώς πως καμία εταιρεία ήταν διατεθειμένη να εξυπηρετήσει τη Δημοκρατία με την απέλαση του Αιτητή με το Κυπριακό βιομετρικό διαβατήριο. Αυτό το ιστορικό καταγράφεται σε σχετική ενημερωτική επιστολή προς τον Διοικητή της ΥΑΜ ημερ. 25.11.2024, στην οποία αναφέρεται επίσης πως ο Αιτητής «αρνείται πεισματικά να μεταβεί και εκδώσει Ταξιδιωτικό Έγγραφο μέσω της πρεσβείας τους στην Κύπρο». Μετά την έκδοση της απόφασης στην έφεση, προφανώς στη βάση του άρθρου 18ΠΣΤ του Κεφ. 105, ζητούντο εκ μέρους της Διευθύντριας της ΥΑΜ σε τακτά χρονικά διαστήματα ενημερώσεις για την πορεία των διαδικασιών σε σχέση με τον Αιτητή και έγιναν τρεις επανεξετάσεις του διατάγματος κράτησης του Αιτητή, στις 15.4.2025, στις 17.6.2025 και στις 14.8.2025. Σε όλα τα σχετικά έντυπα περιγράφεται το όλο ιστορικό των γεγονότων και ότι «ενόψει του περιεχόμενου των εν λόγω απόρρητων επιστολών της Αστυνομίας ημερομηνίας 16/11/2023 και 17/11/2023 δεν υπάρχουν περιθώρια για την επιβολή των εναλλακτικών της κράτησης μέτρων και ως εκ τούτου εισηγούμαι την κράτηση του δυνάμει του άρθρου 14 του Περί Αλλοδαπών και Μετανάστευσης Νόμου (Κεφ. 105) και του άρθρου 29 του Περί Προστασίας Προσφύγων Νόμου». Η εν λόγω εισήγηση έγινε δεκτή σε κάθε περίπτωση.
Σύμφωνα με τα απόρρητα έγγραφα τα οποία κατατέθηκαν στο Δικαστήριο, διαφαίνεται ότι ο Αιτητής συνεχίζει να θεωρείται «ενεστώσα και πραγματική απειλή για τη δημόσια τάξη και ασφάλεια» και συνιστά «κίνδυνο για την κυπριακή κοινωνία» και επομένως η παράταση της κράτησης του κρίνεται δικαιολογημένη για να καταστεί δυνατή η απέλαση του σε τρίτη χώρα, η οποία θα είναι ασφαλής και στην οποία θα μπορούσε να μεταβεί η οικογένεια του, σημειώνοντας ότι πλέον ο γιος τους είναι ενήλικας.
Με βάση όσα αναφέρονται ανωτέρω, διαφαίνεται ότι οι Αρχές επιδεικνύουν τη δέουσα επιμέλεια και δεν παρέμειναν αδρανείς ως προς τις προσπάθειες απέλασης του Αιτητή σε ασφαλή τρίτη χώρα, όπου μάλιστα θα μπορεί να μεταβεί και η οικογένεια του. Προέβησαν σε ενέργειες για την έκδοση ταξιδιωτικού εγγράφου προς τον σκοπό μετάβασης του σε χώρα στην οποία ο ίδιος εξέφρασε την επιθυμία να μεταβεί, πλην όμως τελικώς αυτό δεν είναι εφικτό καθότι απαιτείται η έκδοση άλλου ταξιδιωτικού εγγράφου, για το οποίο ο Αιτητής φέρεται να μην συνεργάζεται. Επιπλέον, μετά την ολοκλήρωση των δικαστικών διαδικασιών για την έκδοση Habeas Corpus, πρωτόδικες και κατ’ έφεση, γίνεται τακτική επαναξιολόγηση του ζητήματος της κράτησης του κάθε δύο μήνες όταν και κρίνεται ότι συντρέχουν οι λόγοι για την παράταση αυτής. Όπως λέχθηκε στις υποθέσεις Bekefi κ.ά. v. Δημοκρατίας (2016) 3 Α.Α.Δ. 258, Stoyanov v. Δημοκρατίας, Υπ. Αρ. 718/2012, ημερ. 26.2.2014 και Αναφορικά με την Αίτηση της Elena Bondar (Αρ.2) (ανωτέρω), η Διοίκηση είναι κατ’ εξοχήν το όργανο στο οποίο εναποτίθεται η ευθύνη για εκτίμηση των γεγονότων και δεν θα ήταν δυνατό να αναθεωρείται από το Δικαστήριο η εκτίμηση αυτή στη βάση των γενικών αρχών του διοικητικού δικαίου. Στη δεύτερη υπόθεση λέχθηκε χαρακτηριστικά πως «Το Δικαστήριο δεν μπορεί να ασκήσει την ίδια κρίση περί της επικινδυνότητας του αιτητή. Ελέγχει μόνο τη νομιμότητα της όλης διαδικασίας». Ούτε έχει διαφανεί ότι το Τμήμα ενεργεί κακόπιστα ή ότι έχει εγκαταλείψει τον σκοπό για τον οποίο ο Αιτητής τελεί υπό κράτηση ή παραλείπει να προωθεί αυτόν με τη δέουσα επιμέλεια. Αντιθέτως φαίνεται ότι ασχολείται με την περίπτωση του Αιτητή, λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτός τελεί υπό κράτηση και προσπαθώντας να διασφαλίσει το ταχύτερο δυνατόν την ολοκλήρωση της διαδικασίας απέλασης του.
Υπό το φως όλων των πιο πάνω δεδομένων, θεωρώ ότι ο Αιτητής δεν απέσεισε το βάρος που έφερε να αποδείξει ότι η διάρκεια της κράτησης του δυνάμει του διατάγματος κράτησης του ημερ. 19.11.2023 δεν ήταν εύλογη και ότι ήταν παράνομη.
Κρίνεται σκόπιμο να αναφερθεί πως, αναμένεται λόγω της επίκλησης προβλημάτων υγείας εκ μέρους του Αιτητή, οι Αρχές να παράσχουν κάθε δυνατή βοήθεια και φροντίδα ήθελε κριθεί ευλόγως αναγκαία.
Η Αίτηση απορρίπτεται. Καμία διαταγή για έξοδα.
Ε. ΕΦΡΑΙΜ, Δ.
/κβπ
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο