ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ
(Υπόθεση αρ. 973/2020)
12 Μαΐου 2025
[ΓΑΒΡΙΗΛ, Δ.Δ.Δ.]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ AΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
1. MIRA INVESTMENTS LTD
2. GORNA SYSTEMS LTD
3. GORNA SYSTEMS CAPITAL TV LTD
Αιτήτριες,
v.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
1. ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΥΓΕΙΑΣ
2. ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ
Καθ’ ων η αίτηση.
……………………………
Χριστίνα Σιακαλλή, για Ορφανίδης, Χριστοφίδης & Συνεργάτες Δ.Ε.Π.Ε., για τις αιτήτριες.
Δένα Εργατούδη, Ανώτερη Δικηγόρος της Δημοκρατίας, μαζί με Βάσια Χαλκίδη, ασκούμενη δικηγόρο, για τον Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, για τους καθ’ ων η αίτηση.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΓΑΒΡΙΗΛ, Δ.Δ.Δ.: Οι αιτήτριες καταχώρησαν την υπό εκδίκαση προσφυγή και αξιώνουν από το Δικαστήριο την εξής θεραπεία:-
«Δήλωση και/ή Διάταγμα του Σεβαστού Δικαστηρίου ότι η απόφαση των Καθ’ ων η Αίτηση, η οποία περιέχεται στην επιστολή ημερομηνίας 07/08/2020, και με την οποία οι Καθ’ ων η Αίτηση κοινοποίησαν στους Αιτητές την απόφασή τους να επιβάλουν στους Αιτητές Διοικητικό Πρόστιμο ύψους €10.000,00 για παραβιάσεις του περί Φαρμάκων Ανθρώπινης Χρήσης (Έλεγχος Ποιότητας, Προμήθειας και Τιμών) Νόμου και/ή του άρθρου 62(1) του Νόμου είναι άκυρη και/ή παράνομη και στερημένη νομικής ισχύος και αποτελέσματος».
Τα γεγονότα της υπόθεσης, περιγράφονται τόσο στην αίτηση ακυρώσεως, όσο και στην Ένσταση και έχουν ως εξής: Στις 6.5.2019, η αιτήτρια αρ. 1 γνωστοποίησε προς τον Διευθυντή Ιατρικών Υπηρεσιών και Υπηρεσιών Δημόσιας Υγείας, την κυκλοφορία του συμπληρώματος διατροφής στην Κυπριακή Δημοκρατία, με την ονομασία “Helix Original”.
Λίγους μήνες αργότερα, ο Προϊστάμενος των Υγειονομικών Υπηρεσιών, των Ιατρικών Υπηρεσιών και Υπηρεσιών Δημόσιας Υγείας, γνωστοποίησε προς την Αρχή Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου, επιστολή ημερομηνίας 19.9.2019, με την οποία ενημέρωνε πως, καίτοι τo προαναφερόμενο συμπλήρωμα διατροφής γνωστοποιήθηκε προς τις Υγειονομικές Υπηρεσίες, σύμφωνα με τις πρόνοιες των περί Συμπληρωμάτων Διατροφής Κανονισμών, εντούτοις, δεν τέθηκε υπόψιν τους, συγκεκριμένη διαφήμιση που μεταδίδεται από τον τηλεοπτικό σταθμό TV Mall. Όπως αναφέρθηκε, η συγκεκριμένη διαφήμιση παραβιάζει πρόνοιες του Ευρωπαϊκού Κανονισμού 1924/2006, πως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν έχει εγκρίνει κανένα ισχυρισμό υγείας για οποιοδήποτε από τα συστατικά του, ενώ όπως επίσης καταγράφεται, σε αυτήν γίνονται λανθασμένα αναφορές για βοήθεια του προϊόντος στην αντιμετώπιση της αρθρίτιδας και της οστεοαρθρίτιδας και γενικότερα και άλλων παθήσεων των αρθρώσεων.
Την ίδια ημερομηνία, ήτοι στις 19.9.2019 γνωστοποιήθηκε προς την αιτήτρια αρ. 1, επιστολή από τον Προϊστάμενο των Υγειονομικών Υπηρεσιών, με κοινοποίηση προς τις Φαρμακευτικές Υπηρεσίες, στις οποίες επαναλάμβανε τα όσα αναφέρθηκαν και στην Αρχή Ραδιοτηλεόρασης, σε σχέση με τις λανθασμένες αναφορές περί θεραπείας που προσφέρει το συγκεκριμένο συμπλήρωμα διατροφής, ζητώντας από την αιτήτρια αρ. 1, όπως τερματίσει την προβολή της διαφήμισης.
Ο Γενικός Διευθυντής του τηλεοπτικού οργανισμού Capital, με επιστολή του ημερομηνίας 18.2.2020 προς την Αρχή Ραδιοτηλεόρασης, ενημέρωσε πως μόλις έλαβε τις επιστολές της Αρχής, έδωσε οδηγίες όπως τερματιστεί η μετάδοση του τηλεμπορικού παραθύρου για το προαναφερόμενο συμπλήρωμα διατροφής.
Η Αρχή Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου, διερευνώντας αυτεπαγγέλτως ζήτημα πιθανών παραβάσεων συγκεκριμένων προνοιών του Κώδικα Διαφημίσεων, Τηλεμπορικών Μηνυμάτων και Προγραμμάτων Χορηγίας της Κ.Δ.Π. 10/2000, με την απόφασή της ημερομηνίας 19.2.2020, επέβαλε στον τηλεοπτικό οργανισμό Capital TV την κύρωση της Σύστασης, σε σχέση με παραβάσεις που έγιναν κατά την 1.7.2019 και κάλεσε τον οργανισμό να είναι πιο προσεκτικός στο μέλλον.
Στη βάση της ενημέρωσης που δόθηκε στις 19.9.2019 από τις Υγειονομικές Υπηρεσίες, το Συμβούλιο Φαρμάκων συνήλθε σε συνεδρία ημερομηνίας 19.2.2020, στην οποία αποφασίστηκαν τα εξής:-
«Το Συμβούλιο αφού μελέτησε τη σχετική επιστολή αποφάσισε ομόφωνα ότι βάσει των θεραπευτικών ισχυρισμών της τηλεοπτικής διαφήμισης για το εν λόγω προϊόν, το σκεύασμα HELIX original σύμφωνα με το άρθρο 2 του περί Φαρμάκων Ανθρώπινης Χρήσης (Έλεγχος Ποιότητας, Προμήθειας και Τιμών) Νόμου θεωρείται φαρμακευτικό προϊόν. Επιπρόσθετα δυνάμει το [sic] άρθρου 62 του ίδιου Νόμου, κάθε διαφήμιση φαρμακευτικών προϊόντων για τα οποία δεν έχει εκδοθεί άδεια κυκλοφορίας απαγορεύεται.
Το Συμβούλιο αποφάσισε ομόφωνα ότι η εταιρεία MIRA Investments Ltd προέβη στη διαφήμιση του προϊόντος HELIX original κατά παράβαση του άρθρου 62(1) του περί Φαρμάκων Ανθρώπινης Χρήσης (Έλεγχος Ποιότητας, Προμήθειας και Τιμών) Νόμου.
Το Συμβούλιο Φαρμάκων αφού έλαβε υπόψη τη φύση, βαρύτητα και διάρκεια της παράβασης, αποφάσισε ομόφωνα όπως δυνάμει του άρθρου 97(2) του περί Φαρμάκων Ανθρώπινης Χρήσης (Έλεγχος Ποιότητας, Προμήθειας και Τιμών) Νόμου επιβάλει διοικητικό πρόστιμο στην εταιρεία MIRA Investments Ltd.
Το Συμβούλιο αποφάσισε ομόφωνα όπως, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 98 του πιο πάνω Νόμου ενημερώσει την εταιρεία για την πρόθεσή του αυτή δίνοντας στον παραβάτη την ευκαιρία να προβεί σε γραπτές παραστάσεις οι οποίες πρέπει να προσκομιστούν εντός 30 ημερών από την κοινοποίηση της απόφασής του».
Η προαναφερόμενη απόφαση του Συμβουλίου Φαρμάκων, γνωστοποιήθηκε στην αιτήτρια αρ. 1 με την επιστολή ημερομηνίας 9.3.2020, παρέχοντας της χρόνο προς υποβολή γραπτών παραστάσεων εντός 30 ημερών.
Στις 15.5.2020, ο Διευθυντής της αιτήτριας αρ. 2, απέστειλε γραπτώς τις παραστάσεις του. Κατά τη συνεδρία ημερομηνίας 3.6.2020, το Συμβούλιο Φαρμάκων αποφάσισε όπως επιβάλει διοικητικό πρόστιμο προς την αιτήτρια αρ. 1, ύψους €10.000 εφαρμόζοντας τις διατάξεις των άρθρων 97 και 98 του σχετικού Νόμου. Ειδικότερα, αναφέρθηκαν τα εξής:-
«Ενώπιον του Συμβουλίου τέθηκε η γραπτή ανταπόκριση της εταιρείας GORNA SYSTEMS LTD αναφορικά με επιστολή για πρόθεση επιβολής διοικητικού προστίμου προς την εταιρεία MIRA Investments Ltd (η οποία όπως διευκρινίζεται στην υπό αναφορά επιστολή, είναι θυγατρική της) για προβολή τηλεοπτικής διαφήμισης του σκευάσματος HELIX original με ιατρικές ενδείξεις.
Το Συμβούλιο ενημερώθηκε εξ υπαρχής για το θέμα. Σε συνεδρία του ημερομηνίας 19/02/2020 κατόπιν σχετικής ενημέρωσης από τις Υγειονομικές Υπηρεσίες, αποφάσισε ομόφωνα ότι βάσει των θεραπευτικών ισχυρισμών της τηλεοπτικής διαφήμισης για το εν λόγω προϊόν, το σκεύασμα HELIX original σύμφωνα με το άρθρο 2 του περί Φαρμάκων Ανθρώπινης Χρήσης (Έλεγχος Ποιότητας, Προμήθειας και Τιμών) Νόμου θεωρείται φαρμακευτικό προϊόν. Επιπρόσθετα δυνάμει το άρθρου 62 του ιδίου Νόμου, κάθε διαφήμιση φαρμακευτικών προϊόντων για τα οποία δεν έχει εκδοθεί άδεια κυκλοφορίας απαγορεύεται.
Το Συμβούλιο αφού μελέτησε την επιστολή της εταιρείας GORNA SYSTEMS LTD, αποφάσισε ομόφωνα ότι η εταιρεία MIRA Investments Ltd προέβη στη διαφήμιση του προϊόντος HELIX original κατά παράβαση του άρθρου 62(1) του περί Φαρμάκων Ανθρώπινης Χρήσης (Έλεγχος Ποιότητας, Προμήθειας και Τιμών) Νόμου.
Το Συμβούλιο αφού έλαβε υπόψη τη φύση, διάρκεια και βαρύτητα της παράβασης, αποφάσισε ομόφωνα όπως επιβάλει στην εταιρεία MIRA Investments Ltd διοικητικό πρόστιμο ύψους €10,000 σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 97 και 98 του περί Φαρμάκων Ανθρώπινης Χρήσης (Έλεγχος Ποιότητας, Προμήθειας και Τιμών) Νόμου».
Η νομιμότητα της πιο πάνω διοικητικής απόφασης, αποτελεί το αντικείμενο της υπό εκδίκαση προσφυγής.
Πρώτος λόγος ακύρωσης που τέθηκε από την ευπαίδευτη συνήγορο των αιτητριών, άπτεται ζητήματος κακής σύνθεσης του Συμβουλίου Φαρμάκων στη συνεδρία του ημερομηνίας 19.2.2020, κατά την οποία κρίθηκε πως το συγκεκριμένο σκεύασμα, αποτελεί φαρμακευτικό προϊόν και ως εκ τούτου, παραβιάστηκαν οι διατάξεις του άρθρου 62 του Ν.70(Ι)/2001, ως αυτός τροποποιήθηκε. Κατά τις εισηγήσεις, από την εν λόγω συνεδρία απουσίαζαν δύο μέλη, η Δρ Μ[...] Κ[...] και ο Δρ Φ[...] Σ[...], χωρίς να προκύπτει κατά πόσον αυτοί προσκλήθηκαν και χωρίς να προκύπτουν οι λόγοι απουσίας τους. Επιπροσθέτως, εγείρεται και ζήτημα κακής σύνθεσης κατά τη συνεδρία του Συμβουλίου Φαρμάκων ημερομηνίας 3.6.2020, όπου επίσης απουσίαζε ο Δρ Φ[...] Σ[...] και η Δρ Χ[...] Γ[...], ενώ ήταν παρούσα η Δρ Μ[...] Κ[...], χωρίς να προκύπτει εάν ενημερώθηκε για την προηγούμενη συνεδρία από την οποία απουσίαζε. Κατά τις εισηγήσεις, υπήρξε παράβαση του άρθρου 22 του Ν. 158(Ι)/99, αφού η συνεδρία δεν διεξήχθη από την αρχή μέχρι το τέλος από τα ίδια μέλη του συλλογικού οργάνου.
Πρόσθετα, η ευπαίδευτη συνήγορος των αιτητριών, εγείρει ζήτημα μη τήρησης άρτιων πρακτικών και ελλιπούς αιτιολογίας, αφού κατά τις εισηγήσεις, δεν προκύπτει ο λόγος για τον οποίο το συγκεκριμένο σκεύασμα θεωρήθηκε φαρμακευτικό προϊόν και δεν καταγράφεται ποια ουσία είναι που θεωρείται ότι έχει θεραπευτικές ή προληπτικές ιδιότητες για να χρησιμοποιηθεί σε άνθρωπο, κατά τα όσα ορίζονται στο άρθρο 2 του σχετικού Νόμου.
Διατείνονται οι αιτήτριες πως η απόφαση των καθ’ ων η αίτηση να επιβάλουν διοικητικό πρόστιμο στην αιτήτρια αρ. 1, δεν αιτιολογείται και είναι αποτέλεσμα ελλιπούς έρευνας και πλάνης περί τα πράγματα, ιδίως λαμβανομένης υπόψη της αναφοράς που έκανε ο διευθυντής της αιτήτριας αρ. 2 πως η συγκεκριμένη διαφήμιση έγινε από την αιτήτρια αρ. 3, η οποία υπάγεται και ανήκει στην αιτήτρια αρ. 2 και όχι, εν πάση περιπτώσει, από την αιτήτρια αρ. 1, η οποία είναι θυγατρική της αιτήτριας αρ. 2.
Τέλος, εγείρεται η θέση πως η προσβαλλόμενη απόφαση είναι αναιτιολόγητη και ως προς το ύψος του διοικητικού προστίμου, αφού η διαφήμιση ήταν για πολύ μικρό χρονικό διάστημα και πως υπήρξε άμεση συμμόρφωση με το αίτημα της Αρχής Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου με παύση προβολής της διαφήμισης.
Αντίθετη υπήρξε η θέση της ευπαιδεύτου συνηγόρου της Δημοκρατίας, η οποία υποστήριξε πλήρως τη νομιμότητα της προσβαλλόμενης διοικητικής απόφασης. Αναφορά στις θέσεις της, θα γίνει αναλυτικά κατωτέρω.
Στην προκείμενη περίπτωση, το επίδικο ζήτημα, ρυθμίζεται από τις διατάξεις του περί Φαρμάκων Ανθρώπινης Χρήσης (Έλεγχος Ποιότητας, Προμήθειας και Τιμών) Νόμου, Ν. 70(Ι)/2001, ως αυτός έχει τροποποιηθεί. Κατά τις διατάξεις των άρθρων 4 και 5 του Νόμου, το Συμβούλιο Φαρμάκων αποτελείται από τον Πρόεδρο και 10 μέλη που ρητώς αναφέρονται στις διατάξεις του άρθρου 4(1) του Νόμου, ενώ ορίζεται ως απαρτία, η παρουσία του Προέδρου και 6 μελών του.
Προέχει η εξέταση του λόγου ακύρωσης που προωθήθηκε εκ μέρους της ευπαιδεύτου συνηγόρου των αιτητριών, που αφορά σε ζήτημα πάσχουσας σύνθεσης του Συμβουλίου Φαρμάκων, κατά τις συνεδρίες ημερομηνίας 19.2.2020 και 3.6.2020, λόγος ακύρωσης που εξειδικεύεται και δικογραφείται στην παράγραφο 6 των νομικών σημείων της αίτησης ακυρώσεως.
Η ευπαίδευτη συνήγορος των καθ’ ων η αίτηση, προς απάντηση επί του ζητήματος, επισύναψε στην γραπτή της αγόρευση δύο Παραρτήματα: το Παράρτημα Ι και το Παράρτημα ΙΙ. Ως Παράρτημα Ι, επισυνάπτονται τα πρακτικά συνεδρίας του Συμβουλίου Φαρμάκων, ημερομηνίας 8.1.2020, κατά την οποία προκαθορίστηκε η επόμενη συνεδρία του Συμβουλίου, για τις 19.2.2020. Κατά την εν λόγω συνεδρία, απουσίαζαν δύο μέλη του Συμβουλίου, μεταξύ των οποίων και το μέλος Δρ Φ[...] Σ[...].
Για την συνεδρία ημερομηνίας 19.2.2020, απεστάλη πρόσκληση προς τα μέλη του Συμβουλίου, ημερομηνίας 17.2.2020, με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, όπως αναφέρεται. Ομοίως, πρόσκληση για την επόμενη συνεδρία ημερομηνίας 3.6.2020, απεστάλη προς τα μέλη στις 26.5.2020, με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο. Και στις δύο συνεδρίες, ο Δρ Φ[...] Σ[...], ήταν απών. Κατά την πρώτη συνεδρία ημερομηνίας 19.2.2020, απούσα ήταν και η Δρ Μ[...] Κ[...], ενώ κατά την δεύτερη συνεδρία ημερομηνίας 3.6.2020, απούσα ήταν και η Δρ Χ[...] Γ[...], Πρόεδρος του Συμβουλίου Φαρμάκων.
Σημειώνεται πως, σε σχέση με το ζήτημα της πρόσκλησης των μελών του Συμβουλίου, τα μόνα έγγραφα τα οποία προσκομίστηκαν από την πλευρά της Δημοκρατίας, ήταν τα δύο Παραρτήματα Ι και ΙΙ στην γραπτή αγόρευση των καθ’ ων η αίτηση, ενώ από το Τεκμήριο 1, δεν προκύπτει οποιοδήποτε άλλο έγγραφο.
Στη Sigma Radio TV Ltd v. Αρχής Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου (2009) 3 Α.Α.Δ. 30, η Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου, τόνισε ότι η πρόσκληση των μελών συλλογικού οργάνου πρέπει να προκύπτει, είτε από αποδεικτικό επίδοσης της σχετικής πρόσκλησης, είτε από βεβαίωση του μέλους, είτε από άλλα έγγραφα, όχι μεταγενέστερα της συνεδρίασης του οργάνου (Αναστασίου ν. ΕΤΕΚ (2003) 3 Α.Α.Δ. 615, Πορίσματα Νομολογίας του Συμβουλίου της Επικρατείας 1929-1959, σελ. 110, σύγγραμμα Η.Γ. Κυριακόπουλου «Ελληνικόν Διοικητικόν Δίκαιον» Β΄ Γενικό Μέρος, 4η έκδοση, σελ. 23).
Ομοίως, στη Sigma Radio TV Ltd v. Αρχής Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου (Αρ. 1) (2007) 3 Α.Α.Δ. 258, παρατηρήθηκε ότι οι σχετικές προσκλήσεις δεν έφεραν ένδειξη ότι εστάλησαν, αλλά ούτε και άλλη σύγχρονη καταγραφή υπήρχε, που να τεκμηριώνει την αποστολή τους. Κρίθηκε ότι η σύνθεση του συλλογικού οργάνου ήταν κακή λόγω μη νομότυπης πρόσκλησης των μελών για συγκεκριμένη συνεδρία.
Επιπροσθέτως, στη Sigma Radio TV Ltd v. Αρχής Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου, υπόθ. Αρ. 1140/03, ημερ. 10.2.06, για το ίδιο ζήτημα της πρόσκλησης των μελών του διοικητικού οργάνου, κρίθηκε πως χρειάζονται σύγχρονα γραπτά στοιχεία και πως η απαίτηση του άρθρου 21(3) του Ν.158(Ι)/99 για νομότυπη και εμπρόθεσμη πρόσκληση των μελών του διοικητικού οργάνου σε συνεδρία, δεν ικανοποιείται με μόνη την ύπαρξη της πρόσκλησης στον φάκελο, χωρίς οποιοδήποτε άλλο γραπτό στοιχείο, με την μορφή κάποιας σημείωσης ή βεβαίωσης πως πράγματι απεστάλη η πρόσκληση.
Όμοια, υπήρξε και η προσέγγιση του παρόντος Δικαστηρίου στην υπόθ. αρ. 631/2018, Sinclair ν. Πανεπιστημίου Κύπρου, ημερομηνίας 29.1.2021.
Από τα ενώπιον μου προσκομισθέντα Παραρτήματα Ι και ΙΙ, έχω την άποψη πως δεν βεβαιώνεται η αποστολή των προσκλήσεων προς τα μέλη του Συμβουλίου, σε σχέση με τις δύο επίδικες συνεδρίες, κατά τις οποίες εξετάστηκαν και αποφασίστηκαν σημαντικά ζητήματα.
Κατά την συνεδρία ημερομηνίας 19.2.2020 το Συμβούλιο αποφάσισε πως το συγκεκριμένο συμπλήρωμα διατροφής αποτελεί φαρμακευτικό προϊόν, κατά τις διατάξεις του άρθρου 2 του Νόμου και πως υπήρξε παράβαση των διατάξεων του άρθρου 62, ενώ κατά την συνεδρία ημερομηνίας 3.6.2020 επιβλήθηκε το διοικητικό πρόστιμο.
Η παρουσίαση και μόνον της έντυπης επιστολής με την οποία καλούνται τα μέλη να παρουσιαστούν στις δύο συνεδρίες και η καταγραφή επ’ αυτής «με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο», δεν αποδεικνύει, ούτε την αποστολή, αλλά ούτε και την παραλαβή του μηνύματος.
Η όποια πρόσκληση, πρέπει να προκύπτει και από αποδεικτικό επιδόσεως, είτε από βεβαίωση του ιδίου του μέλους ότι την έχει λάβει, είτε από άλλα σύγχρονα έγγραφα ή μέσα, κάτι που δεν έχει προσκομιστεί. Ενώ σημειώνεται πως δεν υποδείχθηκε πως οι δύο συνεδρίες αφορούσαν σε συνεδρίες κατά τακτές μέρες και ώρες.
Έχει ήδη σημειωθεί η απουσία του μέλους Δρα Φ[...] Σ[...] και κατά την συνεδρία ημερομηνίας 8.1.2020, που προκαθορίστηκε η συνεδρία ημερομηνίας 19.2.2020, ενώ, πρόσθετα, κρίνεται πως δεν αρκεί η δήλωση που καταγράφεται στα πρακτικά (19.2.2020 και 3.6.2020) πως τα απόντα μέλη «ενημέρωσαν ότι παρέλαβαν την ημερήσια διάταξη, ωστόσο δεν δύναντο να παρευρεθούν λόγω ανειλημμένων υποχρεώσεων», αφού η δήλωση αυτή και μάλιστα από τα απόντα μέλη, δεν συνάδει με τις απαιτήσεις για ύπαρξη σύγχρονων γραπτών στοιχείων, με την μορφή κάποιας σημείωσης ή βεβαίωσης πως πράγματι απεστάλη η πρόσκληση. Ούτε και προκύπτει, ποιος καταγράφει αυτήν την σημείωση / ενημέρωση, αφού τα μέλη ήταν απόντα.
Στη βάση των πιο πάνω, καταλήγω πως δεν έχει αποδειχθεί από τους καθ’ ων η αίτηση πως πράγματι η πρόσκληση για τις δύο συνεδρίες του Συμβουλίου Φαρμάκων έχει σταλεί και παραληφθεί από όλα τα μέλη του Συμβουλίου και ιδιαίτερα από τα απουσιάζοντα μέλη, κατά τον προσήκοντα τρόπο.
Πέραν της πιο πάνω κατάληξης, καταλυτικής για την τύχη της προσφυγής, διαπιστώνω και πρόσθετο λόγο που επηρεάζει την νόμιμη σύνθεση του Συμβουλίου.
Κατά τις δύο προαναφερόμενες συνεδρίες ημερομηνίας 19.2.2020 και 3.6.2020, απόντες ήταν η Δρ Μ[...] Κ[...] και ο Δρ Φ[...] Σ[...], κατά την πρώτη, ενώ κατά την δεύτερη, απόντες ήταν η Δρ Χ[...] Γ[...] και Δρ Φ[...] Σ[...]. Και στις δύο περιπτώσεις, καταγράφεται στα πρακτικά «[...] ωστόσο δεν δύνατο να παρευρεθούν λόγω ανειλημμένων υποχρεώσεων και εξέφρασαν τις απολογίες τους».
Σχετική επί του θέματος, είναι η απόφαση της πλήρους Ολομέλειας του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην Αντέννα Λτδ ν. Αρχής Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου (2013) 3 Α.Α.Δ. 242, στην οποία τονίστηκαν τα εξής:-
"Η αρχή δικαίου παραμένει αναλλοίωτη ότι τα μέλη που συγκροτούν το συλλογικό όργανο υπέχουν υποχρέωση συμμετοχής στη σύνθεση του οργάνου εκτός όπου η απουσία τους εξ αντικειμένου κρίνεται δικαιολογημένη. Σε κάθε άλλη περίπτωση η αδικαιολόγητη απουσία μέλους συνεπάγεται παρανομία στη σύνθεση η οποία στοιχειοθετεί λόγο ακυρότητας που ανατρέχει στη ρίζα της διοικητικής διαδικασίας και συνεπώς δεν δικαιολογείται η εξέταση άλλου θέματος. Σχετική και επί παρόμοιου θέματος είναι η απόφαση του Κωνσταντινίδη, Δ. στην Αντέννα Λτδ ν. Αρχής Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου, Υπόθ. Αρ. 437/2008, ημερ. 4.10.2010 με την οποία συμφωνούμε."
Τα πιο πάνω, επαναλήφθηκαν από το Ανώτατο Δικαστήριο και στην Α.Ε. 112/14 Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου ν. Κωνσταντινίδου, ημερομηνίας 2.11.2020, όπου με αναφορά στα νομολογηθέντα στην Αντέννα Λτδ (ανωτέρω), υποδείχθηκε εκ νέου η ανάγκη συμμετοχής όλων των μελών του συλλογικού οργάνου που το αποτελούν. Επαναλήφθηκε πως η απουσία μέλους του οργάνου, από δεόντως συγκληθείσα συνεδρίαση, επιτρέπεται μόνον όταν η απουσία του κρίνεται εξ αντικειμένου δικαιολογημένη. Και όπως εκεί υποδείχθηκε:-
«Η απαρτία δεν επιλύει το πρόβλημα. Η επιταγή της νόμιμης σύνθεσης και νόμιμης συνεδρίας αποτελεί προϋπόθεση για να εξετάσει κάποιος, σε δεύτερο στάδιο την απαρτία (βλ. Κωνσταντίνος Δαλίτης ν. Σχολής Εφορείας Γερίου ECLI:CY:AD:2014:D986, Υπόθ. Αρ. 1528/2012, ημερ. 22.12.2014, ECLI:CY:AD:2014:D986».
Τα ίδια επαναλήφθηκαν και υιοθετήθηκαν και στην προσφάτως εκδοθείσα απόφαση του Εφετείου στην Ε.Δ.Δ. 185/2019 Chr. K. Timecode Productions Limited ν. Αρχής Τηλεπικοινωνιών Κύπρου, ημερομηνίας 23.4.2024, αλλά και στην προγενέστερη Ε.Δ.Δ. 64/2019, Συμβούλιο Αποχετεύσεων Πάφου ν. Α. Κακογιάννης & Συνεργάτες Δ.Ε.Π.Ε., ημερομηνίας 27.11.2023.
Η ύπαρξη απαρτίας, δεν επιλύει το πρόβλημα, καθώς η ύπαρξή της, εξετάζεται αφού έχει ήδη διαπιστωθεί η νόμιμη σύνθεση του διοικητικού οργάνου.
Στη βάση των πιο πάνω, κρίνεται πως η αναφορά «λόγω ανειλημμένης υποχρέωσης», δεν καλύπτει την απαίτηση της νομολογίας για δικαιολόγηση της απουσίας του μέλους. Διαφορετική θα ήταν η περίπτωση, εάν εδίδονταν οι λόγοι της απουσίας του, λ.χ. απουσία στο εξωτερικό, όπως κρίθηκε στην πολύ πρόσφατη απόφαση του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου στην Ε.Δ.Δ. 208/2019 Αρχή Λιμένων Κύπρου ν. Λακκοτρύπη, ημερομηνίας 20.11.2024.
Καταληκτικά, κρίνεται πως δεν προκύπτει το κατά πόσον τα απόντα μέλη κατά τις δύο συνεδρίες του Συμβουλίου Φαρμάκων, είχαν προσκληθεί και πρόσθετα, η απουσία τους, δεν κρίνεται εξ αντικειμένου δικαιολογημένη, γεγονός που επιφέρει παρανομία στη σύνθεση του Συμβουλίου, καθότι όλα τα μέλη που συγκροτούν το συλλογικό όργανο έχουν υποχρέωση συμμετοχής στη σύνθεση του.
Λαμβανομένων των λόγων που προαναφέρθηκαν, η εξέταση οποιοδήποτε άλλου λόγου, κρίνεται ως αχρείαστη.
Υπό το φως των όσων έχουν αναφερθεί ανωτέρω, η προσφυγή επιτυγχάνει και η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται, βάσει του Άρθρου 146.4(β) του Συντάγματος. Επιδικάζονται υπέρ των αιτητριών και εναντίον των καθ’ ων η αίτηση €1.900 πλέον Φ.Π.Α.
Γαβριήλ, Δ.Δ.Δ.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο