ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ
(Υπόθεση Αρ. 559/2021)
20 Ιουνίου, 2025
[ΜΙΧΑΗΛ, Δ/στης Δ.Δ.]
S. A. S. M.
Αιτήτρια,
v.
ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΜΕΣΩ
1. ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ
2. ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΑΡΧΕΙΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ
Καθ’ ων η Αίτηση.
…………………………
Χρήστος Τοπούζης, για την αιτήτρια.
Κυριακή Παπαδοπούλου (κα) για Γενικό Εισαγγελέα, για τους καθ’ ων η αίτηση.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΜΙΧΑΗΛ, Δ.Δ.Δ.: Με την υπό κρίση προσφυγή η αιτήτρια ζητά την ακύρωση της απόφασης των καθ’ ων η αίτηση της οποίας έλαβε γνώση με επιστολή ημερομηνίας 26.3.2021 να απορρίψουν την αίτησή της για απόκτηση της Κυπριακής υπηκοότητας με πολιτογράφηση.
Η αιτήτρια ζει στην Κύπρο από το 2007 με καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας όταν έφτασε ως ανήλικη με την υπόλοιπη οικογένειά της. Στις 25.5.2018 υπέβαλε αίτηση για απόκτηση υπηκοότητας με πολιτογράφηση η οποία αφού εξετάστηκε, απορρίφθηκε.
Οι λόγοι ακύρωσης που προβάλλει η αιτήτρια συνοψίζονται σε αναρμοδιότητα του προσώπου που διεξήγαγε την προφορική συνέντευξη και έλαβε την απόφαση, έλλειψη δέουσας έρευνας και αιτιολογίας και πλάνη.
Αναφορικά με την εισήγηση περί αναρμοδιότητας, το Άρθρο 111 του περί Αρχείου Πληθυσμού Νόμου, Ν. 141(Ι)/2002, προνοεί ότι την απόφαση λαμβάνει ο Υπουργός Εσωτερικών. Αυτό έγινε στην υπό κρίση υπόθεση όπως προκύπτει τόσο από την υπογραφή στο εσωτερικό σημείωμα προς τον Υπουργό, όσο και από το περιεχόμενο της επιστολής ημερομηνίας 26.3.2021 στο οποίο αναφέρεται ότι η αίτηση τέθηκε ενώπιον του Υπουργού. Σε σχέση με την εισήγηση αναρμοδιότητας του προσώπου που διεξήγαγε τη συνέντευξη, δεν προκύπτει από πουθενά ότι τη συνέντευξη οφείλει να τη διεξάγει ο Υπουργός. Συνεπώς, αυτή μπορεί να διεξάγεται από λειτουργούς του Υπουργείου.
Στο σημείωμα ημερομηνίας 13.9.2019 καταγράφονται τα εξής:
«3. Η αιτήτρια δεν είναι παντρεμένη και δεν έχει παιδιά. Διαμένει μαζί με τους γονείς και τα αδέλφια της, σε ενοικιαζόμενο διαμέρισμα στη Λάρνακα, με μηνιαίο ενοίκιο €450 (ερ. 94-92).
4. Η αιτήτρια φοιτά στο Alexander College από το 2019-2022 (ερ. 104). Δεν εργάζεται. Τα προηγούμενα χρόνια φοιτούσε σε Δημόσια σχολεία στη Λάρνακα.
5. Από τον Ιανουάριο του 2016 μέχρι σήμερα η αιτήτρια μαζί με τους γονείς και τα δύο αδέλφια της, λαμβάνουν Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα €1,718 μηνιαίως (ερ. 100-98). Τα προηγούμενα χρόνια (δηλ. πριν το 2016) ήταν λήπτες Δημόσιου βοηθήματος από το Γραφείο Ευημερίας. […]
8. Η αλλοδαπή διαμένει στη Κύπρο από το 2007. Δεν εργάζεται με αποτέλεσμα, να μην διαθέτει σταθερούς και τακτικούς οικονομικούς πόρους, επαρκείς για τη συντήρηση της.»
H φύση της εξουσίας που ασκείται σε περιπτώσεις εξέτασης αιτημάτων για πολιτογράφηση ως επίσης η έκταση του ελέγχου νομιμότητας που ασκείται, περιγράφεται στη Reyes v. Δημοκρατία, Α.Ε. 181/2012, 24.10.2018:
«Σύµφωνα µε τις διατάξεις του άρθρου 111 του Νόµου και την ισχύουσα νοµολογία, παρέχεται σε αλλοδαπό το δικαίωµα να αποταθεί για πολιτογράφηση – το οποίο όµως δεν είναι απόλυτο – εφόσον ικανοποιήσει τον Υπουργό Εσωτερικών ότι συντρέχουν στην περίπτωση του οι προϋποθέσεις του Νόµου: Amer (ανωτέρω), την οποία παραθέτει προς υποστήριξη της κατάληξης του και το πρωτόδικο ∆ικαστήριο. Τα προσόντα που απαιτούνται για πολιτογράφηση καθορίζονται στον «Τρίτο Πίνακα» του Νόµου.
Η ύπαρξη των τυπικών κριτηρίων, δεν οδηγεί βεβαίως αυτοµάτως και άνευ ετέρου σε έγκριση. Εκτός από τη βούληση του ατόµου, η οποία εκφράζεται µε την υποβολή αίτησης, απαιτούµενο στοιχείο είναι και η έκφραση κυρίαρχης βούλησης της πολιτείας που δύναται να προσδώσει την ιθαγένεια. Συνεπώς, δεν επαρκεί µόνο η συνδροµή των τυπικών προϋποθέσεων του Νόµου, όπως αναλύονται στον Τρίτο Πίνακα του Νόµου. Επιβάλλεται, για την άσκηση της ευρείας διακριτικής ευχέρειας του Υπουργού, να διερευνηθούν και άλλοι παράγοντες, όπως η δυνατότητα ενσωµάτωσης του αιτητή στο Κυπριακό περιβάλλον, η ειλικρινής επιθυµία του να καταστεί Κύπριος πολίτης, λαµβανοµένου υπόψη ότι επέδειξε καλή διαγωγή, ότι έµαθε και οµιλεί ικανοποιητικά την Ελληνική γλώσσα, τις γνώσεις του για τον Κυπριακό πολιτισµό, τα ήθη και τα έθιµα και γενικά τη συµµετοχή του στον ντόπιο τρόπο ζωής, βλ. Δίκαιο Ιθαγένειας, Ζωή Παπασιώπη Πασιά, 7η έκδοση, σελ. 124-126. Τα ως άνω δε στοιχεία, εκτιµούνται ελευθέρως µε στάθµιση των γενικότερων συµφερόντων του κράτους και σε συνάρτηση µε τα τυχόν δηµογραφικά, οικονοµικά και εθνικά προβλήµατα. Εντός του εν λόγω πλαισίου, εντάσσεται και φυσικά δεν αναιρείται, η υποχρέωση καλόπιστης εξέτασης του αιτήµατος και διεξαγωγή δέουσας έρευνας.
Ο ασκών την εξουσία, δεν παύει να ενεργεί καλόπιστα, όταν η απόφαση του στηρίζεται µόνο σε λογική αµφιβολία και όχι σε οτιδήποτε πέραν αυτής. Εφόσον τηρείται η αρχή της καλής πίστης, η κρίση της ∆ηµοκρατίας αναγνωρίζεται κατά τα άλλα ως απόλυτη (Ήρωα ν. Δηµοκρατίας (2005) 3 A.A.∆. 307).
Το τεκµήριο της καλόπιστης άσκησης της διακριτικής ευχέρειας παραµένει έγκυρο, µέχρι απόδειξης του αντιθέτου (Suleiman v. Republic (1987) 3 C.L.R. 224).
[…]
Σε κάθε περίπτωση οι αρχές του διοικητικού δικαίου υποβάλλουν τη διεξαγωγή έρευνας µε σκοπό τη διαπίστωση όλων των συναφών ουσιωδών γεγονότων. Η έκταση, ο τρόπος και η διαδικασία που ακολουθείται ποικίλει αναλόγως µε το υπό εξέταση ζήτηµα. Η έκταση που θα της προσδοθεί και η µορφή που θα πάρει η έρευνα ανάγεται στη διακριτική ευχέρεια της διοίκησης. Η διερεύνηση των ουσιωδών θεµάτων τα οποία παρέχουν τη βάση για ασφαλή συµπεράσµατα συνιστούν το κριτήριο για τον χαρακτηρισµό µιας έρευνας ως πλήρους. Η δε επάρκεια της ελέγχεται ως προς τη διερεύνηση κάθε γεγονότος που σχετίζεται µε το υπό εξέταση ζήτηµα (Δηµοκρατία ν. Χατζηγεωργίου (2008) 3 Α.Α.∆. 100).
H υποκειµενική εκτίµηση των γεγονότων από τη ∆ιοίκηση δεν υπόκειται στον έλεγχο του ∆ικαστηρίου, το οποίο επεµβαίνει µόνο αν, λαµβάνοντας υπόψη τα στοιχεία στο σύνολό τους, θεωρεί ότι τα συµπεράσµατα της ∆ιοίκησης δεν είναι εύλογα, ή είναι αποτέλεσµα πλάνης περί τα πράγµατα ή το Νόµο, ή ότι η απόφαση λήφθηκε χωρίς τη δέουσα έρευνα. (Republic v. Georghiades (1972) 3 C.L.R. 594).»
Στην υπό κρίση υπόθεση, δεν διαπιστώνεται πλάνη ή έλλειψη δέουσας έρευνας από τη διοίκηση. Η αιτήτρια δεν έχει ίδιους οικονομικούς πόρους για να συντηρείται ενώ η οικογένειά της και η ίδια είναι λήπτες δημόσιου βοηθήματος. Τα δεδομένα αυτά είναι επιτρεπτό και θεμιτό να λαμβάνονται υπόψη από τη διοίκηση κατά την εξέταση τέτοιας φύσης αίτησης εφόσον άπτονται άμεσα των γενικότερων συμφερόντων του κράτους. Δεν αρκεί, δηλαδή, ένα πρόσωπο να έχει ενσωματωθεί ή να μιλά την Ελληνική γλώσσα. Θα πρέπει να αποτελεί και παραγωγική μονάδα για το κράτος του οποίου επιδιώκει να γίνει πολίτης.
Για τους πιο πάνω λόγους, καταλήγω ότι η προσφυγή αποτυγχάνει και απορρίπτεται και η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται. Επιδικάζονται €1700 έξοδα υπέρ των καθ’ ων η αίτηση και εναντίον της αιτήτριας.
Ε. ΜΙΧΑΗΛ, Δ.Δ.Δ.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο